Raport po 4 latach inwestowania na żywo według strategii fundamentalnej opracowanej 14 września 2012 r. opracowano: 4 wrzesieo 2016 r. autor: Filip Rudnicki blog: 10 procent rocznie 4 lata temu zakooczyłem przeprowadzanie ogromu testów historycznych i stworzyłem swoją strategię inwestycyjną. Jak wiadomo, odpowiednio długo męcząc testy historyczne można w nich pokazad dowolnie dobry wynik, dlatego poza testami historycznymi regularnie sprawdzam jak opracowana 4 lata temu strategia radzi sobie na danych rzeczywistych, które nie były znane w czasie jej tworzenia. W tym raporcie sprawdzę jak wyglądają statystyki portfela fundamentalnego po tych 4 latach prowadzenia oraz jak mocno odbiega on od modelu historycznego. Zapraszam.
1. Testy historyczne Na początek przyjrzyjmy się temu jakie wyniki strategia powinna uzyskiwad w oparciu o testy historyczne. Strategia zakłada miejsce dla 10 spółek w portfelu z czego na każdą spółkę przypada 10% całego kapitału. Oto krzywa kapitału: Nasze dane sięgają wstecz aż do 2006 roku, więc obecnie obejmują już 10 lat wstecz. W momencie rozpoczynania prowadzenia realnego portfela mieliśmy do dyspozycji tylko 6 lat danych historycznych, które kooczyły się w miejscu oznaczonym pomaraoczową strzałką. Dobór spółek do portfela oparty jest na 3 filarach: Spółka musi prezentowad sobą jakośd -> poprawid przychody i zyski, kontrolowad dług itp. Spółka musi byd niedoceniona przez rynek -> niska wycena cena / zysk, cena / przychody itp. Spółka musi zacząd byd dostrzegana przez inwestorów -> trend wzrostowy na cenie akcji spółki. Oto dokładne statystyki tak opracowanego teoretycznego portfela: dane historyczne (ostatnie 10 lat) zysk roczny (CAGR) 25,45% zysk roczny na rękę (uwzględnia prowizje, podatki i spready) 16,48% śr. zysk z jednej transakcji 10,9% śr. czas trwania pojedynczej inwestycji 141 dni
Jak widad system jest dośd obiecujący. W teorii pozwala zarobid +16,48% rocznie na rękę, czyli już po odjęciu prowizji maklerskich, spreadów przy kupnie i sprzedaży oraz podatków. Dla porównania w ciągu tych samych 10 lat indeks WIG zyskiwał średnio +0,35% rocznie. Średni czas trwania transakcji to ok. 4-5 miesięcy, co oznacza, że przy 10 spółkach w portfelu oznacza, że rocznie powinniśmy dokonywad ok. 15 transakcji. Poniżej widzimy zestawienie wyników transakcji posortowane według zyskowności. Ładnie widad, że zyskownych transakcji było nieco więcej niż stratnych, a jednocześnie, że główna przewaga portfela nad rynkiem nie pochodziła z bardzo dużej trafialności, ale z pozwalania zyskownym transakcjom rosnąd i ucinania transakcji stratnych.
Najlepszą transakcją w całej historii portfela była inwestycja w spółkę Monnari (MON) pod koniec 2012 roku, która przyniosła zysk +171%: Najgorszą inwestycją było kupno spółki Graal (GRL) w grudniu 2007 r. tuż przed rozpoczęciem krachu: Spóła została wtedy sprzedana z 41% stratą. Zobaczmy teraz na ile portfel realny był w stanie odwzorowad wyniki osiągnięte przez portfel opracowany na danych historycznych.
2. Portfel realny Wyniki realnego portfela możemy przedstawid na dwa sposoby. Pierwszy (bardziej realny) to wykres pobrany z cotygodniowego podsumowania realnego portfela wysyłanego mailowo co weekend do osób śledzących jego poczynania. Oto on: Plusem tego wykresu jest jego realnośd. Minusem jest jednak to, że w realnym portfelu korzystamy z zasad zarządzania wielkością pozycji opartych na aktualnej sytuacji makroekonomicznej. Oznacza to, że są okresy, gdy każdej spółce przypada inna częśd portfela niż modelowe 10%. Jeśli pominiemy na chwilę zarządzanie wielkością pozycji, aby móc lepiej odwzorowad kryteria stosowane przy testach historycznych to otrzymamy następujący wykres:
Warto zaznaczy, że w obu przypadkach dokonujemy dokładnie tych samych transakcji na tych samych spółkach, w tym samym momencie w czasie. Różnica jest jedynie w rozmiarze otwieranej pozycji. W pierwszym wypadku dla pojedynczej transakcji waha się ona od 2% do 20% całego portfela. W drugim zawsze wynosi 10%. Możemy teraz porównad statystyki realnego i historycznego portfela: portfel realny (ostatnie 4 lata) Portfel realny II (ostatnie 4 lata) dane historyczne (ostatnie 10 lat) zysk roczny (CAGR) 27,30% 23,20% 25,45% zysk roczny na rękę (uwzględnia prowizje, 18,69% 15,88% 16,48% podatki i spready) śr. zysk z jednej transakcji 14,88% 10,88% 10,9% śr. czas trwania pojedynczej inwestycji 182 dni 192 dni 141 dni Już na pierwszy rzut oka widad, że wyniki portfeli realnych i historycznego są bardzo zbliżone. Zysk roczny na rękę oszacowany na podstawie danych historycznych wyniósł 16,48%. W rzeczywistości udało nam się osiągnąd nieco niższy wynik: 15,88% rocznie na rękę. Dodając zarządzanie wielkością pozycji udało nam się podnieśd ten wynik do poziomu 18,69% rocznie na rękę. Wynik o tyle cieszy, że w ciągu ostatnich 4 lat indeks WIG zyskał średnio 1,84% rocznie.
3. W głąb realnego portfela Różne portfele często trudno porównywad ze sobą bezpośrednio, gdyż każdy autor korzysta z nieco innego metodyki. Aby ułatwid czytelnikowi porównanie wyników, np. ze swoim własnym portfelem, warto skorzystad z nieco bardziej uniwersalnego podejścia. Polega ono na zignorowaniu cen akcji spółek i sprawdzeniu na ile dobrze dana strategia wyszukuje spółki poprawiające swoje wyniki. Pod pojęciem poprawiające swoje wyniki rozumiem tu spółki spełniające 4 kryteria: Spółka poprawia swoje roczne przychody kw/kw Spółka poprawia swój roczny zysk operacyjny kw/kw Spółka poprawia swój roczny zysk netto kw/kw Spółka zwiększa swój kapitał własny r/r Nieco dokładniej ten sposób weryfikacji strategii opisałem kiedyś w jednym z artykułów. Sposób jest o tyle dobry, że pozwala nam zignorowad różnice pomiędzy portfelami dotyczące ilości dopuszczalnych spółek, częstotliwości wymiany spółek, zarządzaniem wielkością pozycji itd. Liczy się tylko to czy spółki na które postawiliśmy poprawiły jednocześnie 4 wymienione wyżej kryteria. Nie jest to zadanie łatwe, gdyż długoterminowa średnia dla całego rynku oscyluje w okolicach 35%, co oznacza, że jeśli wybierzemy losowo jedną spółką, to mamy ok. 35% szans, że w kolejnym kwartale poprawi ona wyniki i aż 65% że tego nie zrobi. Oto wyniki naszego portfela: 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Odsetek spółek, które poprawiły wyniki w kolejnym kwartale portfel cały rynek
Ładnie widad, że w ramach strategii fundamentalnej dobierane są ponadprzeciętne spółki. W badanym okresie średnia dla całego rynku wyniosła 28%, podczas gdy średnia dla naszego portfela wyniosła aż 56%. Tylko raz zdarzyło się, że nasz portfel wybrał spółki gorzej niż przy rzucie monetą. Było to podczas wyników za 2 kwartał2014 r. Najświeższy kwartał (2 kwartał 2016 r.) był dla nas rekordowo dobry. Aż 90% wybranych spółek spełniło te surowe kryteria. Zachęcam do porównania tych wyników z tymi uzyskanymi przez Wasze portfele.
4. Ostatni rok Chod jest to podsumowanie za 4 lata to z wcześniejszych wykresów widad, że największe zyski portfel osiągał w czasie pierwszego 1,5 roku istnienia (gdy na giełdzie mieliśmy ewidentną hossę). Oto zestawienie wszystkich realnych transakcji naszego portfela: Dwie, które przyniosły największy zysk to Forte i Elzab. Obie miały miejsce w czasie hossy w pierwszym półtora roku prowadzenia portfela. To może budzid wątpliwości, czy gdybyśmy zaczęli inwestowad znacznie później to czy portfel nadal zachowywałby się ponadprzeciętnie. Aby odpowiedzied na to pytanie przyjrzyjmy się najświeższym wynikom, czyli tylko tym za ostatni rok. 15% Krzywa kapitały z ostatniego roku 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% portfel WIG
Zysk roczny portfela w tym okresie wyniósł +10,6%. Po odliczeniu prowizji, spreadów i podatku zysk na rękę to +3,85%. W tym samym okresie indeks WIG stracił -6,7%. Dla porównania lokaty w tym samym okresie pozwalały zarobid na rękę ok. +2,4%. Wynik na rękę jest ewidentnie mniejszy niż wieloletnia średnia dla portfela. Czy to oznacza, że dobra passa naszych wyborów się kooczy? Odpowiedź najłatwiej znaleźd na 10 letnim wykresie historycznym teoretycznego portfela: Ładnie widad, że ostatni rok z hakiem był raczej nudny dla naszej strategii. Co ciekawe podobne okresy zdarzały się już wcześniej: Bessa w 2008 roku Mała bessa na przełomie 2011/12 roku Płaski okres w 2014 roku. Co ważne przez wszystkie te okresy zielona linia pokazująca różnicę pomiędzy portfelem i indeksem WIG regularnie rosła, co oznacza, że były to po prostu gorsze momenty dla całej giełdy, w czasie których portfel również spadał, tyle że mniej niż indeks WIG. Największe zyski portfela pochodzą z momentów, gdy na giełdzie pojawiała się hossa. Wtedy nasze spółki zarabiały znacznie szybciej niż średnia rynkowa. Oznacza to, że ostatni płaski obszar na wykresie i nie powalający wynik na rękę z ostatniego roku (+3,85%) są po prostu efektem cyklicznej słabości na giełdzie. Jednak jako pokazuje historia ostatnich 10 lat nie jest to trwałe osłabienie skuteczności strategii, a jedynie skutek cykliczności całej giełdy.
5. Podsumowanie Chod dobre wyniki portfela są ważne to najważniejszą kwestią, którą pokazuje ten raport jest zdolnośd do powtarzania wyników teoretycznych w rzeczywistym inwestowaniu. Oznacza to, że testy historyczne zostały przeprowadzone poprawnie, bez prze-optymalizowania, które jest najczęstszą przyczyną niepowodzenia realnych portfeli. Teoretyczny portfel wykazuje konsekwentną zdolnośd do zachowywania się lepiej niż indeks WIG, a możliwośd łatwego przełożenia transakcji teoretycznych do realnego świata daje nam możliwośd zarabiania więcej niż WIG, także w realnym świecie. Realny portfel będzie oczywiście prowadzony dalej. Transakcje dokonywane w jego ramach można śledzid na żywo na stronie: fundamentalna.net/portfel-inwestycyjny