KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny
NIEDOŻYWIENIE OCENA STANU ODŻYWIENIA
Główne cele terapii żywieniowej w PChN Ograniczenie produkcji toksyn mocznicowych Zapobieganie niedożywieniu / Leczenie niedożywienia Hamowanie progresji niewydolności nerek
Przyczyny niedożywienia chorych z przewlekłą chorobą nerek Ograniczenia dotyczące diety Zatrucie mocznicowe Kwasica metaboliczna Przewlekły stan zapalny Zaburzenia hormonalne Zaburzenia gastroenterologiczne
Narzędzia do oceny stanu odżywienia ABCD Antropometria Badania laboratoryjne Clinical assessment (ocena kliniczna) Dieta ocena
Diagnostyka niedożywienia Ocena dziennego spożycia 3-dniowy wywiad żywieniowy Dzienniczki spożycia Masa ciała i BMI Wpływ nawodnienia
Diagnostyka niedożywienia Białka osocza Albumina ważny prognostyk śmiertelności Stan nawodnienia, stan ostrej fazy, wzrost przepuszczalności naczyń Transferyna gospodarka żelazem, stan ostrej fazy Prealbumina Cholesterol CRP białko C-reaktywne
Diagnostyka niedożywienia Metoda kliniczna SGA (Subjective Global Assessment) Subiektywna Ocena Stanu Odżywienia proste, łatwe do wykonania, tanie badanie
Typy niedożywienia PChN (wg Stenvinkel et al. 2000) Typ I Typ II Albumina niska/prawidłowa niska Współchorobowość rzadko powszechnie Cechy zapalenia nie tak Dieta niedostateczna niedostateczna/ prawidłowa Katabolizm zmniejszony zwiększony Odwracalność tak nie
PEW (protein energy wasting)
Hemodializa przyczyny niedożywienia Anoreksja Toksyny mocznicowe Czynniki społeczne i ekonomiczne: samotność, ubóstwo, leki, depresja Hemodializa Hiperkatabolizm (błony dializacyjne) Il-2, TNFa, prostaglandyny, IGF-2 Utrata aminokwasów (4 9 g; 0,6 1,5g N) Utrata peptydów (2 3 g; 0,3 0,5g N) Niedostateczna dializa Hiperkatabolizm związany z chorobami towarzyszącymi
Hemodializa przyczyny niedożywienia Nieprawidłowa dieta < 1,2 g/kg m.c./d zagrożenie niedożywieniem Nieadekwatna dializa
Dializa otrzewnowa przyczyny Anoreksja niedożywienia Duża podaż glukozy z płynem dializacyjnym Wypełnienie jamy brzusznej Utrata wolnych aminokwasów: 1,2 3,4g/d [0,2 0,5g N/d] Utrata białka: 5 15g/d [0,8 2,4] Zapalenie otrzewnej: + 50 100% Przewlekły stan zapalny otrzewnej zwiększony katabolizm Zmniejszona aktywność fizyczna
Ocena stanu odżywienia KDOQI (Kidney Disease Outcomes Quality Initiative); NKF (HD i dializa otrzewnowa) Stężenie albuminy przed dializą: co miesiąc Stężenie albuminy powinno wynosić 40 g/l (metoda zieleni bromokrezolowej) Masa ciała: procent zwykłej masy ciała po dializie (HD) lub bez płynu dializacyjnego (dializa otrzewnowa): co miesiąc Masa ciała: procent w stosunku do standardowej masy ciała (NHANES II): co 4 miesiące SGA: co 6 miesięcy Wywiad żywieniowy i /lub dzienniczek spożycia npna: co 6 miesięcy
Ocena stanu odżywienia wg EBPG Stężenie albuminy: po miesiącu od rozpoczęcia HD, a następnie co 3 miesiące; powinno wynosić 40 g/l Stężenie transtyretyny powinno wynosić > 300 mg/l, a cholesterolu być wyższe niż najniższe wartości referencyjne dla danego laboratorium Średnia podializacyjna masa ciała oraz procentowa zmiana średniej masy ciała: co miesiąc; BMI > 23,0 Wywiad żywieniowy: co 6 12 miesięcy lub co 3 mies. u pacjentów > 50 r.ż. lub dializowanych > 5 lat npna: po miesiącu od rozpoczęcia HD, a następnie co 3 miesiące npna powinno wynosić 1,0 g/kg/d
Ocena stanu odżywienia leczenie zachowawcze Guideline 23. Panels of Nutritional Measures for Nondialyzed Patients: For individuals with CRF (GFR 20 ml/min) (1) albumina (2) masa ciała /SGA (3) (npna) lub wywiad żywieniowy Regularnie co 6 miesięcy? według zaleceń K/DOQI (Kidney Disease Outcomes Quality Initiative)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ