Ameryka?aci?ska pod lup? Date : 6 Pa?dziernik 2015 Doroczna wspólna sesja Banku?wiatowego i Mi?dzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), która zaplanowana jest na bie??cy miesi?c, odb?dzie si? w Limie (Peru) - b?dzie to pierwsze tego typu wydarzenie zorganizowane w Ameryce?aci?skiej od prawie 50 lat. Coroczne spotkanie przedstawicieli tych dwóch organizacji to forum, na którym ministrowie finansów i gubernatorzy banków centralnych z ca?ego?wiata omawiaj? zagadnienia ekonomiczne i finansowe oraz polityk? zwi?zan? z wspieraniem wzrostu gospodarczego i ograniczaniem biedy. Plan sesji obejmuje liczne tematy, jakie s? dzi? wa?ne dla tego regionu, takie jak infrastruktura, zrównowa?ony rozwój, wp?yw cen surowców, nierówno?? spo?eczno-ekonomiczna oraz zatrudnienie. Peru: model post?pu Wybór Peru jako miejsca tegorocznej sesji jest znamienny, poniewa? kraj ten jest dzi? na etapie zmian i transformacji. W zwi?zku ze zbli?aj?cym si? wydarzeniem, MFW opublikowa? ksi??k? podsumowuj?c? wyzwania, polityk? i sukcesy Peru na przestrzeni ostatnich 30 lat pod tytu?em Peru: Staying the Course of Economic Success ( Peru: kurs na sukces gospodarczy ). W przedmowie do tej ksi??ki, dyrektor zarz?dzaj?ca MFW Christine Lagarde pisze: Gdy my?l? o Peru i osi?gni?ciach tego kraju, przypomina mi si? stary aforyzm Sofoklesa mówi?cy,?e sukces zale?y od wysi?ku. Historia transformacji ekonomicznej Peru na przestrzeni trzech ostatnich dekad wyra?nie potwierdza s?uszno?? tych dobrze znanych s?ów. Zgadzam si? z t? opini?. D?ugofalowe osi?gni?cia ekonomiczne Peruwia?czyków s? uznawane za model dla innych krajów tego regionu, cho? w ostatnich miesi?cach obawy zwi?zane ze spodziewanym wzrostem stóp procentowych w USA, mo?liwym spadkiem tempa wzrostu w Chinach (które s? wa?nym rynkiem dla wielu latynoameryka?skich eksporterów) oraz os?abieniem walut w stosunku do umacniaj?cego si? dolara ameryka?skiego niekorzystnie odbi?y si? na sytuacji na rynkach w Ameryce?aci?skiej. Peru niew?tpliwie tak?e odczuwa wp?yw tych czynników, ale najwyra?niej lepiej radzi sobie z wyzwaniami na tle innych krajów. Prognozy przewiduj? wzrost produktu krajowego brutto (PKB) Peru o 3,0%-3,9% w tym roku, w porównaniu z wzrostem na poziomie poni?ej 1% w ca?ej Ameryce?aci?skiej,[1] a peruwia?ska waluta, czyli nowy sol, straci?a w tym roku niewiele ponad 7% do USD, czyli mniej ni? wi?kszo?? walut latynoameryka?skich (brazylijski real straci? w tym samym czasie 34%, a kolumbijskie peso - 22%).[2] Peru czerpie korzy?ci ze swych bogatych zasobów surowców, b?d?c drugim pod wzgl?dem wielko?ci producentem srebra, trzecim pod wzgl?dem wielko?ci producentem miedzi i kluczowym producentem z?ota i cynku. [3] Mocne ceny tych i innych kluczowych sk?adników peruwia?skiego eksportu pozwoli?y tej gospodarce osi?gn???redni wzrost PKB na poziomie 5,6% rocznie w latach 2009-2013 oraz umo?liwi?y rz?dowi osi?gni?cie ogromnych post?pów na drodze do obni?enia poziomu ubóstwa w kraju. Peru odczu?o wprawdzie wp?yw ni?szych cen surowców, ale wydobycie 1 / 6
miedzi powinno wkrótce wzrosn?? wraz z otwieraniem nowych kopalni w ci?gu najbli?szych lat, co mo?e pozwoli? Peru wyprzedzi? Chile i osi?gn?? pozycj? drugiego pod wzgl?dem wielko?ci producenta tego surowca na?wiecie; w rezultacie, ewentualne odbicie cen mo?e znacz?co przyspieszy? dynamik? gospodarcz?. Peruwia?ski rz?d szuka sposobów na dywersyfikacj? gospodarki poprzez zmniejszenie zale?no?ci od górnictwa, wdra?a reformy maj?ce pobudzi? inwestycje i anga?uje si? w szereg partnerstw handlowych, inicjatyw i negocjacji warunków ewentualnych porozumie?, czego przyk?adem jest Partnerstwo Transpacyficzne. W centrum zainteresowania sektora publicznego i prywatnego znalaz?a si? tak?e infrastruktura. Potencjaln? przeszkod? na drodze Peru do dalszych post?pów ekonomicznych mo?e by? obni?enie statusu tego kraju przez MSCI - ta organizacja publikuj?ca indeksy rynkowe o?wiadczy?a,?e rozwa?a zmian? klasyfikacji Peru z rynku wschodz?cego na nowy rynek wschodz?cy, maj?c na uwadze s?ab? p?ynno?? akcji peruwia?skich spó?ek. Wed?ug stanowiska MSCI z 30 wrze?nia, kraj ten dosta? czas do czerwca 2016 r. na rozwi?zanie swych problemów. Mo?e si? wydawa?,?e taka zmiana statusu dotyczy wy??cznie sfery nazewnictwa, ale przypisanie kraju do okre?lonego indeksu ma znaczenie dla utrzymania i przyci?gania aktywów inwestorów zagranicznych. Obecnie, udzia? Peru w indeksie MSCI Emerging Markets Index si?ga 0,4%, ale w indeksie MSCI Frontier Markets Index udzia? ten mo?e by? znacznie wi?kszy. Peru podejmuje dzia?ania maj?ce przyci?gn?? inwestorów zagranicznych, którzy ju? dzi? generuj? mniej wi?cej jedn? trzeci? wolumenu transakcji na krajowej gie?dzie. Te dzia?ania to, mi?dzy innymi, 10-letni plan maj?cy uczyni? z Peru latynoameryka?ski w?ze? finansowy, a tak?e przyjazne dla inwestorów reformy systemu podatkowego. Co wi?cej, cho? Peru notuje najni?sz??rednioroczn? stop? inflacji na przestrzeni ostatniej dekady (2,9%) w Ameryce?aci?skiej, [4] ostatni wzrost inflacji sk?oni? peruwia?ski bank centralny do podniesienia we wrze?niu referencyjnej stopy procentowej do 3,5%, pomimo obaw przed spadkiem tempa wzrostu gospodarczego. Brazylia stawia czo?a trudno?ciom Ostatnia wspólna coroczna sesja Banku?wiatowego i MFW, jaka by?a organizowana w Ameryce?aci?skiej, odby?a si? w 1967 r. w Brazylii. Od tamtej pory, brazylijska gospodarka uros?a i znacznie si? zmieni?a. W ostatnim czasie, Brazylia musi stawia? czo?a niepomy?lnym wiatrom, które w tym roku przybieraj? na sile i najwyra?niej zmieniaj? si? w istny huragan. Rynek odczu? niekorzystny wp?yw ni?szych cen surowców, niepokojów na arenie politycznej, s?abych danych ekonomicznych, podwy?ek stóp procentowych i obni?enia ratingu kredytowego. Sytuacja polityczna w Brazylii jest dzi? nie?atwa, bior?c pod uwag? ostatnie skandale korupcyjne zwi?zane z pa?stwowym gigantem naftowym o nazwie Petrobras. Wielu znanych polityków znalaz?o si? pod lup? organów?cigania, a liczni uczestnicy wykrytych afer ju? siedz? w aresztach lub zostali skazani. W naszej ocenie, jest to oznaka niezale?no?ci krajowego s?downictwa, opieraj?cego si? wp?ywom polityków. 2 / 6
Skandal ten mo?e by? okazj? do przeprowadzenia g??bokich reform na szczeblu rz?dowym, w??cznie z ewentualn? redukcj? liczby departamentów i modernizacj? kodeksu podatkowego, a tak?e obni?eniem strukturalnego deficytu w systemie?wiadcze? spo?ecznych. W krótkiej perspektywie mo?emy spodziewa? si? pewnej poprawy, w tym prywatyzacji sporej cz??ci obiektów infrastrukturalnych (dróg, lotnisk czy portów), a tak?e bardziej elastycznych regu?, umo?liwiaj?cych cudzoziemcom staranie si? o przej?cie linii lotniczych czy kupowanie ziemi rolnej, obok planów agresywnej wyprzeda?y aktywów Petrobrasu o warto?ci 58 mld USD. Poza wspomnianym skandalem, gospodarka Brazylii zmaga si? w tym roku z recesj?; inflacja wzros?a w czerwcu do najwy?szego poziomu od ponad 11 lat, zmuszaj?c bank centralny do podniesienia referencyjnej stopy procentowej w lipcu o 50 punktów bazowych do najwy?szego od sierpnia 2006 r. poziomu 14,25%. Jednocze?nie, w obliczu wci?? s?abej kondycji brazylijskiej gospodarki i spadku przychodów do bud?etu w pierwszej po?owie 2015 r., rz?d obni?y? swe cele bud?etowe na 2015 r. i 2016 r. Uzasadniaj?c sw? decyzj? os?abieniem gospodarki Brazylii i wysokim poziomem zad?u?enia, mi?dzynarodowa agencja ratingowa Standard & Poor s skorygowa?a sw? perspektyw? dla ratingu zad?u?enia zewn?trznego Brazylii ze stabilnej na negatywn?, a nast?pnie obni?y?a ratingi d?ugoterminowego zad?u?enia skarbowego w walutach obcych i w walucie lokalnej do odpowiednio BB+ i BBB-. Pewien wp?yw na obni?ki ratingów mog?a mie? niezdolno?? prezydent Dilmy Rousseff do ustalenia czytelnych celów bud?etowych. W styczniu, czyli na pocz?tku jej drugiej czteroletniej kadencji, zak?adano osi?gni?cie w 2016 r. nadwy?ki w bud?ecie podstawowym (tj. przed naliczeniem odsetek od zad?u?enia) na poziomie 2%, ale cel ten nie zostanie zrealizowany. Obecnie rz?d mówi wr?cz o deficycie bud?etowym. W ramach prób wyj?cia z tej trudnej sytuacji, brazylijski rz?d og?osi? ostatnio pakiet oszcz?dno?ci o??cznej warto?ci 17 mld USD, obejmuj?cy ci?cia wydatków i podwy?ki podatków. Minister finansów Joaquim Levy musi zmierzy? si? z licznymi grupami ró?nych interesów, które sprzeciwiaj? si? tym dzia?aniom. Nawet zwi?zek zawodowy audytorów pracuj?cych w departamencie podatkowym walczy o wy?sze p?ace i w ramach protestu zorganizowa? dzie? wy??czenia wszystkich komputerów pod??czonych do systemów tego departamentu. Levy stoi zatem przed trudnym zadaniem ograniczenia wydatków rz?dowych pomimo kryzysu ekonomicznego zagra?aj?cego Brazylii. Jedn? z propozycji, które wzbudzaj? najwi?ksze kontrowersje, jest pomys? opodatkowania wszystkich transakcji finansowych, który raczej nie zostanie ratyfikowany przez brazylijski Kongres. Oznacza to,?e bez ci?? wydatków publicznych (którym sprzeciwiaj? si? pracownicy s?u?by cywilnej) oraz bez podniesienia przychodów z podatków (któremu z kolei przeciwna jest generalnie ca?a opinia publiczna), krótkoterminowe perspektywy rysuj?ce si? przed Brazyli? nie wygl?daj? najlepiej. Cho? sytuacja Brazylii wydaje si? bardzo trudna, nie oznacza to,?e my, jako inwestorzy, zamierzamy porzuci? ten kraj czy akcje tamtejszych spó?ek. Jeste?my selekcjonerami koncentruj?cymi si? na szczegó?owej analizie indywidualnej i przyjmujemy d?ugi horyzont inwestycyjny. Wierzymy,?e Brazylia - najwi?ksza gospodarka po?udniowoameryka?ska - przetrwa trudny czas, podobnie jak przedsi?biorstwa zlokalizowane w tym kraju; planujemy zatem wci?? 3 / 6
inwestowa? na tym rynku i poszukiwa? tam potencjalnych okazji. Jak wspomnia?em wcze?niej, gdy nastroje inwestorów s? skrajnie pesymistyczne, cierpliwi i selektywni inwestorzy mog? liczy? na najlepsze mo?liwo?ci. Brazylia ma niewiarygodne zasoby, co dotyczy nie tylko surowców naturalnych, ale i zasobów ludzkich. Uwa?amy,?e sposób, w jaki brazylijski rz?d b?dzie wdra?a? reformy, by mo?liwie najefektywniej wykorzysta? te zasoby, b?dzie mia? kluczowe znaczenie dla dalszych losów tej gospodarki. O ile nie zabraknie woli, w ci?gu najbli?szych 3-5 lat mo?emy by??wiadkami ogromnych zmian. Pragniemy podkre?li? nasze przekonanie o du?ym znaczeniu ograniczania biurokracji rz?dowej i redukowania wydatków w Brazylii. Naszym zdaniem, polityka wspieraj?ca wzrost sektora prywatnego, w szczególno?ci w obszarze ma?ych i?rednich przedsi?biorstw, mo?e znacz?co przyczyni? si? do ogólnego wzrostu gospodarczego. S?dz?,?e przywódcy powinni u?atwi? ludziom prowadzenie dzia?alno?ci gospodarczej w Brazylii. Kraj ten potrzebuje tak?e dalszych dzia?a? na rzecz walki z korupcj?. Je?eli o?ywienie gospodarcze nie nast?pi, spó?ki mog? nie zdo?a? wygenerowa? wysokich zysków, zatem musimy zachowa? ostro?no??. Zmiany s? potrzebne nie tylko na fotelu prezydenta, ale tak?e w Kongresie. Uwa?amy,?e zmieni? si? powinno powszechne podej?cie do zmian. Je?eli znajdzie si? dostatecznie du?o osób zorientowanych na reformowanie kraju, mo?na liczy? na zmiany. Brazylia nie jest jedynym krajem z tego typu problemami, ale s?dzimy,?e potencja? wzrostowy tej gospodarki jest tak du?y,?e by?by to prawdziwy powód do wstydu, gdyby rz?d nie zdoby? si? na wi?ksz? skuteczno??. Mo?liwo?ci w Ameryce?aci?skiej W naszej ocenie, Ameryka?aci?ska w uj?ciu ogólnym wci?? jest atrakcyjnym docelowym miejscem dla inwestorów, pomimo tymczasowych trudno?ci. Region ma jedne z najwi?kszych na?wiecie i najta?szych w eksploatacji zasobów takich surowców, jak ropa, metale, minera?y i produkty rolne, a d?ugofalowe trendy popytu na podstawowe materia?y powinny si? poprawia?, wraz z coraz bardziej dynamicznym wzrostem gospodarczym na rynkach wschodz?cych i na ca?ym?wiecie. Ten dynamiczny rozwój krajów latynoameryka?skich nap?dza b?yskawiczny post?p technologiczny; rynki s? w stanie wykorzystywa? nowe technologie przeskakuj?c niektóre fazy ich rozwoju. Ponadto, jednym z wa?niejszych powodów do optymizmu co do wzrostu w regionie s? trendy demograficzne. Populacje krajów rozwijaj?cych si?, w tym krajów w regionie Ameryki?aci?skiej, zdominowane s? przez m?odsze grupy wiekowe, w odró?nieniu od wielu cz??ci?wiata rozwini?tego, które borykaj? si? z problemem starzenia si? spo?ecze?stw. Rynki maj? tendencj? do wyprzedzania faktów, natomiast statystyki ekonomiczne odzwierciedlaj? sytuacje przesz?e, co czasem bywa przyczyn? rozbie?no?ci. W okresach powszechnej awersji do danego rynku, poszukujemy na nim instrumentów, które, wed?ug nas, zosta?y niesprawiedliwie potraktowane w warunkach ogólnego spadku nastrojów inwestorów i s? niedoszacowane w stosunku do ich faktycznego potencja?u. W ostatnim czasie, dostrzegamy szereg takich 4 / 6
mo?liwo?ci na kilku rynkach akcji w Ameryce?aci?skiej. Z zainteresowaniem czekamy na debat? i pomys?y, jakie pojawi? si? podczas tegorocznej sesji Banku?wiatowego i MFW w tym regionie. Komentarze, opinie i analizy Marka Mobiusa wyra?aj? wy??cznie jego osobiste pogl?dy, s? przedstawione wy??cznie w celach informacyjnych i nie stanowi? indywidualnych porad inwestycyjnych ani zach?ty do kupna, sprzeda?y ani utrzymywania jakichkolwiek papierów warto?ciowych czy stosowania jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie maj? charakteru porad prawnych ani podatkowych. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie s? aktualne wy??cznie na dzie? publikacji, mog? ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia i nie stanowi? kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotycz?cych jakiegokolwiek kraju, regionu, rynku czy inwestycji. Dane pochodz?ce z zewn?trznych?róde? mog?y zosta? wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu. Takie dane nie zosta?y odr?bnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments ( FTI ). FTI nie ponosi?adnej odpowiedzialno?ci za jakiekolwiek straty wynikaj?ce z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym dokumencie; inwestor mo?e opiera? swe decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wy??cznie na w?asne ryzyko. Produkty, us?ugi i informacje mog? nie by? dost?pne pod niektórymi jurysdykcjami i s? oferowane przez podmioty powi?zane z FTI i/lub przez dystrybutorów, w zale?no?ci od lokalnie obowi?zuj?cych przepisów. Aby dowiedzie? si?, czy dane produkty i us?ugi s? dost?pne pod okre?lon? jurysdykcj?, nale?y skonsultowa? si? z profesjonalnym doradc? finansowym. Jakie jest ryzyko? Wszelkie inwestycje wi??? si? z ryzykiem, w??cznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapita?u. Z inwestowaniem na rynkach zagranicznych zwi?zane jest okre?lone ryzyko, m.in. ryzyko waha? kursów walut i ryzyko niestabilnej sytuacji gospodarczej i politycznej. Inwestycje na rynkach wschodz?cych, do których nale?? tak?e nowe rynki wschodz?ce, obarczone s? wi?kszym ryzykiem wynikaj?cym z powy?szych czynników, oprócz typowych dla nich ryzyk zwi?zanych z wzgl?dnie niewielkimi rozmiarami, mniejsz? p?ynno?ci? i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i spo?ecznych dla rynków papierów warto?ciowych. Poniewa? wspomniane ramy prawne, polityczne, biznesowe i spo?eczne s? zwykle jeszcze s?abiej rozwini?te na nowych rynkach wschodz?cych, a wyst?puj? tak?e rozmaite inne czynniki, takie jak podwy?szony potencja? skrajnych waha? kursów, braku p?ynno?ci, barier ograniczaj?cych transakcje oraz mechanizmów kontroli gie?d, ryzyka zwi?zane z rynkami wschodz?cymi s? nasilone w przypadku nowych rynków wschodz?cych. [1]?ród?o: MFW, baza danych World Economic Outlook, kwiecie? 2015 r. Bank?wiatowy. Realizacja jakichkolwiek prognoz lub szacunków nie jest w?aden sposób gwarantowana. [2]?ród?o: Thompson Reuters, dane na dzie? 22 wrze?nia 2015 r. 5 / 6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Inwestowanie na rynkach wschodz?cych [3]?ród?o: CIA World Factbook, 2014 r. [4]?ród?o: MFW, baza danych World Economic Outlook, kwiecie? 2015 r., od 2004 r. do 2014 r. 6 / 6