Wymagania edukacyjne do poszczególnych działów programowych Klasa IV Dział: Przyroda i jej elementy Wymagania konieczne (stopień dopuszczający) wymienia niektóre składniki przyrody, wymienia nazwy kierunków głównych oraz ich polskie skróty, obserwuje przedmioty na widnokręgu, przyporządkuje składniki pogody przyrządom do ich pomiaru, podaje przykład opadu atmosferycznego, wymienia pory roku, wyjaśnia zmiany zachodzące w przyrodzie w poszczególnych porach roku, bezpiecznie obserwuje różne substancje, podaje przykłady środowisk wodnych, wymienia przykłady organizmów wodnych, wymienia podstawowe gatunki roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych, wymienia obserwację jako podstawową metodę poznawania przyrody. Wymagania podstawowe (stopień dostateczny) wymienia naturalne i przekształcone składniki przyrody, wymienia nazwy kierunków głównych i pośrednich oraz poda oznaczenia międzynarodowe, wskaże kierunek północny na podstawie znaków w przyrodzie, wyjaśnia pojęcie widnokręgu, przedstawia na rysunku widnokrąg i jego elementy, poda przykłady krajobrazu w poszczególnych porach roku, odczyta temperaturę powietrza, wymienia stany skupienia materii, poda nazwy kilku gatunków ryb słodkowodnych i słonowodnych, wymienia hodowlę jako prosty sposób poznawania świata istot żywych. Wymagania rozszerzające (stopień dobry) wskaże składniki naturalne i przekształcone w najbliższym środowisku, określi przy użyciu przyrządów kierunki główne na widnokręgu, wyjaśnia zależność między miejscem obserwacji a wielkością widnokręgu, wymienia obiekty, które można obserwować za pomocą lupy, lornetki, wyjaśnia zależność między długością cienia a wysokością Słońca, wymienia przyrządy do pomiaru składników pogody, określa kierunek wiatru, rozpoznaje 3 główne rodzaje chmur, określa stopień zachmurzenia nieba, podaje przykłady substancji w różnych Wymagania dopełniające (stopień bardzo dobry) wyznaczy kilkoma sposobami kierunki główne i pośrednie oraz poda ich oznaczenia międzynarodowe, sprawnie posługuje się przyrządami do obserwacji przyrody(lupą, mikroskopem, lornetką), obserwuje zmiany wysokości Słońca nad widnokręgiem w poszczególnych porach roku, podaje jednostki pomiaru elementów pogody, opisuje aktualną pogodę z użyciem fachowej terminologii, wyjaśnia pojęcie pogoda rozróżnia opady i osady atmosferyczne, doprowadzi wodę do wrzenia, zamrożenia i topnienia z zachowaniem
stanach skupienia, wyjaśnia, z czego zbudowanie są wszystkie składniki środowiska przyrodniczego, używając pojęć: atom, cząsteczka, wyjaśnia terminy: rośliny zbożowe, okopowe, oleiste, wyjaśnia korzyści z uprawy roślin i hodowli zwierząt. bezpieczeństwa, wyjaśnia, który ze stanów skupienia wody jest najważniejszy dla istnienia organizmów żywych, prowadzi prosty zielnik i rozpoznaje zgromadzone tam rośliny.
Dział: Budowa i czynności życiowe organizmów Wymagania konieczne (stopień dopuszczający) wyjaśnia, z czego są zbudowane organizmy żywe, wyróżnia organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe, wymienia po jednym przykładzie narządów i układów narządów (zwierzęcych), poda 2 podstawowe czynności życiowe organizmów, rozpozna roślinożercę i drapieżcę, z podanych przykładów wybierze org. samożywne i cudzożywne, wyjaśnia, że wszystkie org. oddychają, wymienia sposoby rozmnażania, wyjaśnia, że rozmnażanie jest procesem życiowym warunkującym istnienie organizmów. Wymagania podstawowe (stopień dostateczny) wyjaśnia pojęcie komórka, rozróżnia kształty komórek roślinnych i zwierzęcych, wyjaśnia, że organizmy wielokomórkowe zbudowane są z tkanek i narządów, obserwuje kształty komórki pod mikroskopem, wskazuje na roślinie podstawowe organy, wymienia podstawowe czynności życiowe organizmów, poda przykłady ruchu w świecie roślin i zwierząt, poda przykłady organizmów rozmnażających się płciowo i bezpłciowo. Wymagania rozszerzające (stopień dobry) wyjaśnia pojęcie komórka, wymienia po 1 przykładzie org. jednokomórkowe i wielokomórkowe., poda definicję tkanki, narządu, pokazuje na modelu lub tablicy przykłady narządy człowieka, omawia czynności życiowe wybranej rośliny, wyjaśnia proces samożywności i cudzożywności, wskazuje charakterystyczne cechy wyróżniające drapieżcę i roślinożercę, wyjaśnia,że podczas oddychania wyzwala się energia. Wymagania dopełniające (stopień bardzo dobry) wyjaśnia, dlaczego komórki jednego organizmu mają różną budowę, poda więcej przykładów organizmów jednokomórkowych i wielokomórkowych, wyjaśnia pojęcie tkanka, narząd, układ narządów, wykona schematyczny rysunek kształtów komórek spod mikroskopu, wykona modele komórek z plasteliny, lub innego materiału, ocenia wpływ roślin i zwierząt na zawartość CO i O w atmosferze, wyjaśnia znaczenie zwierząt jako konsumentów, wyjaśnia, dlaczego rośliny stanowią pierwsze ogniwo łańcucha pokarmowego, omawia istniejące zależności między organizmami oraz wyjaśnia je na schemacie, wyjaśnia istotę wymiany gazowej.
Dział: Poznajemy nasze otoczenie Wymagania konieczne (stopień dopuszczający) wymienia podstawowe elementy krajobrazu: niziny, wyżyny, góry, wyjaśnia, że występują różne rodzaje skał, wymienia trzy elementy krajobrazu przekształconego przez człowieka, określa środowiska życia organizmów, rozróżnia mapę i plan, określa co to jest poziomica, uzasadnia konieczność ochrony środowiska. Wymagania podstawowe (stopień dostateczny) opisuje podstawowe formy krajobrazu, wymienia typową skałę i glebę najbliższej okolicy, wymienia elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego przez człowieka, stosuje podstawowe przyrządy do obserwacji przyrody, rysuje plan wybranego przez siebie przedmiotu w dowolnej skali, wymienia podstawowe formy ochrony przyrody. Wymagania rozszerzające (stopień dobry) wyjaśnia fakt występowania różnych skał, rozróżnia różne formy terenu, wyjaśnia konieczność przekształcania środowiska, wyjaśnia potrzebę ochrony środowiska, zna cechy przystosowawcze organizmów do życia na lądzie i w wodzie, odczyta znaki topograficzne z mapy, odczyta rysunki poziomicowe, ocenia stan czystości środowiska w swojej okolicy na podstawie wskaźników naturalnych. Wymagania dopełniające (stopień bardzo dobry) wyjaśnia zależności pomiędzy występowaniem skał a glebami, charakteryzuje sposoby i formy ochrony przyrody, oznacza według klucza wybrane przykłady roślin i zwierząt z najbliższej okolicy, posługuje się mapą i planem w terenie, wyjaśnia różnice pomiędzy wysokością względną i bezwzględną,
Dział: Człowiek i środowisko Wymagania konieczne (stopień dopuszczający) układa plan dnia, poda podstawowe czynności człowieka, stosuje podstawowe zasady higieny otoczenia i człowieka, wykona samodzielnie sałatkę warzywną, wyjaśnia rolę świeżych owoców i warzyw, stosuje zasady estetyki spożywania posiłków, wymienia prawa i obowiązki członków rodziny, wyjaśnia istotę rozmnażania, omawia, dlaczego należy oszczędzać surowce wtórne, rozróżnia objawy choroby (katar, gorączka, ból gardła), wskazuje źródło zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby w najbliższym otoczeniu, wymienia środki chemiczne stosowane w gospodarstwie domowym, okazuje szacunek rodzicom i kolegom, akceptuje i zauważa zmiany zachodzące w organizmie podczas dojrzewania, uzasadnia, że styl życia wpływa na stan zdrowia, prezentuje prawidłową postawę ciała. Wymagania rozszerzające (stopień dobry) wyjaśnia związek między narządami i czynnościami człowieka, wymienia wszystkie czynności życiowe człowieka, wyjaśnia rolę składników pokarmowych w życiu człowieka, wymienia narządy rozrodcze męskie i żeńskie, rozróżnia żeńską i męska komórkę rozrodczą, wyjaśnia sposoby działań chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, wyjaśnia pojęcie choroby zakaźne, wskazuje większość zanieczyszczeń Wymagania podstawowe (stopień dostateczny) poda nazwy kilku narządów człowieka i rozpozna je na ilustracjach, wymienia etapy rozwojowe człowieka, podaje przykłady biernego i czynnego wypoczywania, zachowa się w przypadku konieczności udzielenia pierwszej pomocy przy drobnych urazach, wymienia podstawowe składniki pokarmowe, wyjaśnia, od czego zależą składniki pokarmowe człowieka, określa różnice biologiczne dziewczynki i chłopca, wymienia zasady higieny intymnej, podaje rodzaje zanieczyszczeń środowiska i jego wpływ na życie człowieka, wykona prosty opatrunek z zachowaniem zasad higieny, podaje sposoby zabezpieczenia żywności przed zniszczeniem i zepsuciem (mrożenie, kiszenia, pasteryzowanie). Wymagania dopełniające (stopień bardzo dobry) opisuje budowę i rolę funkcjonowania narządów człowieka w układach narządów, poda źródła występowania składników pokarmowych, dokona analizy etapu rozwoju płciowego człowieka, zaplanuje codzienne działania zmierzające do poprawy swojego środowiska, wyjaśni zagrożenia wynikające z nieprawidłowego stosowania środków chemicznych.
wody, powietrza w najbliższej okolicy, omawia zmiany zachodzące u płci przeciwnej w czasie dojrzewania, stosuje zasady profilaktyki zdrowotnej (szczepionki, izolacje).
Wymagania na poszczególne stopnie szkolne w klasyfikacji semestralnej i rocznej w klasie IV. Ocena celująca: - posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujący program nauczania w kl. IV, - samodzielnie rozwiązuje problemy omawiane na lekcji, jest inicjatorem rozwiązywania problemów, - potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł medialnych i w oparciu o nie rozszerzyć swoją wiedzę przyrodniczą, - bierze aktywny udział w konkursach, w których wymagana jest wiedza przyrodnicza, - potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, mającej podstawy samodzielnie nabytej wiedzy, - biegle wykorzystuje zdobytą wiedzę w zadaniach praktycznych, - aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym Ocena bardzo dobra: - opanował pełny zakres wiadomości przewidziany programem nauczania dla klas IV, - dociera samodzielnie do źródeł wskazanych przez nauczyciela, - aktywnie uczestniczy w lekcji, - postawione problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie, - rozwiązuje zadania dodatkowe o średnim stopniu trudności, - samodzielnie rozwiązuje problemy podstawowe i trudniejsze, - umiejętnie posługuje się wiedzą i pojęciami przewidzianymi programem, - wykorzystuje zdobytą wiedzę w różnych sytuacjach praktycznych. Ocena dobra: - opanował wiadomości i umiejętności przewidziane programem nauczania w klasie IV w stopniu zadawalającym, - potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcji źródeł informacji, - aktywnie uczestniczy w lekcji, - trudniejsze zadania rozwiązuje pod kierunkiem nauczyciela, - rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe o stosunkowo niewielkiej skali trudności, - zdobytą wiedzą posługuje się w stopniu zadawalającym Ocena dostateczna: - opanował podstawowe elementy wiadomości programowych pozwalające mu na rozumienie najważniejszych zagadnień przewidzianych w programie klasy IV, - pod kierunkiem nauczyciela korzysta z podstawowych źródeł informacji, - potrafi samodzielnie wykonać proste zadania, - w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadawalającym, - potrafi rozwiązać podstawowe problemy w stopniu zadawalającym. Ocena dopuszczająca: - posiada braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości dalszej nauki, - przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, - pracuje chętnie na miarę swoich możliwości, - zna konieczne pojęcia i zjawiska przyrodnicze. Ocena niedostateczna: - nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, - nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń, - wykazuje bierny i lekceważący stosunek do przedmiotu, - nie wykazuje żadnej aktywności na lekcji,
- notorycznie nie odrabia prac domowych.