Patronat: Raport Catalyst: rynek obligacji w 2014 roku maj 2015
Co w raporcie? Podsumowanie rozwoju rynku Catalyst Wielkość rynku Płynność rynku Catalyst na tle rynków obligacji Europy Środkowo-Wschodniej Catalyst na tle rozwiniętych rynków obligacji Szczegółowa analiza emisji obligacji Analiza wartości emisji Cele emisji Charakterystyka emitentów Lokalizacja emitentów Oprocentowanie obligacji Obligacje zamienne na akcje Zabezpieczenie obligacji Okres zapadalności obligacji Przedterminowe wykupy Defaulty Analiza wielkości obrotów Zmiany w regulacjach na rynku obligacji Zmiany ustawy o obligacjach Zmiany w regulacjach Alternatywnego Systemu Obrotu Opinie uczestników rynku 1
Szczegółowa analiza emisji obligacji i podsumowanie rozwoju rynku Catalyst 2
Podsumowanie rozwoju rynku Catalyst Rok 2014 był jednym z ważniejszych okresów w ponad pięcioletniej historii rynku Catalyst. W ciągu tych 12 miesięcy nastąpiło wiele zmian istotnych zarówno z punktu widzenia emitentów, jak i inwestorów. Wśród nich wyróżnić należy znaczny wzrost liczby notowanych emisji obligacji na warszawskim parkiecie, co rynek Catalyst czyni liderem w regionie Europy Centralnej. Rynek Catalyst to wciąż młody, lecz dynamicznie rozwijający się rynek papierów dłużnych będący dziś ważnym elementem polskiego rynku kapitałowego, przed którym rysują się dobre perspektywy. 3
Objaśnienia Obligacje korporacyjne wprowadzone do obrotu na Catalyst emisje przedsiębiorstw i banków komercyjnych, w tym emisje Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Banku Gospodarstwa Krajowego, euroobligacji. Analizowana grupa wprowadzone do obrotu na Catalyst emisje z wyłączeniem obligacji Skarbu Państwa oraz emisji Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Banku Gospodarstwa Krajowego, euroobligacji i listów zastawnych. instrumenty nieskarbowe analizowana grupa obligacji instrumenty skarbowe 4
Wielkość rynku Catalyst w 2014 roku Liczba notowanych w 2014 roku instrumentów dłużnych osiągnęła 517 serii oraz 9 emisji autoryzowanych wyemitowanych przez 196 emitentów. Sama Liczba wprowadzeń w analizowanej grupie obligacji w 2014 roku sięgnęła 177 serii wyemitowanych przez 112 podmiotów, z czego 51 debiutowało. Wartość wszystkich notowanych na rynku Catalyst na koniec 2014 roku instrumentów dłużnych kształtowała się na poziomie 544,6 mld zł, z czego na instrumenty nieskarbowe przypadało 64,1 mld zł. Wartość obligacji wprowadzonych na rynek przez podmioty z analizowanej grupy w samym 2014 roku wyniosła 7,6 mld zł, natomiast skumulowana wartości kapitału jaki wspomniane podmioty pozyskały poprzez rynek Catalyst wyniosła 37,1 mld zł, co stanowi wzrost tej wartości o 25,0% w stosunku do roku 2013. Struktura wartości instrumentów notowanych na Catalyst (w zł) według rodzajów, na dzień 31.12.2014 roku (z wyłączeniem obligacji skarbowych) Wartość i liczba emisji obligacji w analizowanej grupie, narastająco, według dnia pierwszego notowania 5
Płynność rynku Catalyst w 2014 roku Łączne obroty sesyjne na rynku na koniec 2014 roku wyniosły 10,5 mld zł, co stanowi wzrost o 28,3% w stosunku do roku 2013. Łączny obrót sesyjny obligacjami korporacyjnymi od początku funkcjonowania rynku osiągnął 5,3 mld zł, co stanowiło 49,8% zawieranych transakcji. Wartość obrotów sesyjnych obligacjami w analizowanej grupie w 2014 roku wyniosła 1,5 mld zł. Struktura wartości obrotów sesyjnych obligacjami notowanymi na Catalyst według rodzajów instrumentów Wartość i liczba emisji obligacji w analizowanej grupie w latach 2010 2014, narastająco, według dnia pierwszego notowania 6
Catalyst na tle rynków Europy Środkowo-Wschodniej W ciągu ostatnich pięciu lat polski rynek obligacji wygenerował obroty rzędu 2,2 mld euro, a sama dynamika ich wzrostu kształtowała się na poziomie blisko 24,0% rocznie. Według statystyk prowadzonych przez FESE, w okresie 2010-2014 liczba obligacji notowanych na polskim rynku Catalyst wzrosła o 277,4%, co daje średni wzrost na poziomie 41,4% rocznie. Obroty sesyjne na giełdach obligacji państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2010 2014 (w mln euro) Liczba notowanych emisji obligacji na giełdach państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2010 2014 7
Charakterystyka emitentów Najliczniejszą grupę emitentów na rynku Catalyst stanowiły podmioty z sektora usług finansowych (bez uwzględnienia banków) reprezentowanego przez niemal co piątego emitenta na tym rynku. Dużą grupę emitentów na Catalyst stanowili również deweloperzy, banki oraz gminy. Najwięcej kapitału na rynku Catalyst pozyskał dotąd w analizowanej grupie Getin Noble Bank 2 501,4 mln zł, najmniej natomiast spółka Venti 355 tys. zł. Struktura sektorowa emitentów w analizowanej grupie obligacji Emitenci, którzy wyemitowali najwięcej serii obligacji w analizowanej grupie Sektor Liczba emitentów Udział usługi finansowe 50 18,7% deweloperzy 45 16,9% banki 32 12,0% JST 26 9,7% 8
Lokalizacja emitentów Według danych na 31 grudnia 2014 roku na rynku Catalyst obecni byli reprezentanci wszystkich polskich województw. Oprócz podmiotów rodzimych, na Catalyst obecne są również trzy podmioty zagraniczne, które wyemitowały obligacje w polskiej walucie o łącznej wartości 1,4 mld zł. Geograficzne rozmieszczenie poszczególnych emisji obligacji w analizowanej grupie Emisje obligacji podmiotów zagranicznych w analizowanej grupie Emitent Kraj pochodzenia Liczba serii Wartość emisji (mln zł) Warimpex Finanz Polkomtel Finance Ronson Europe Austria 6 187,8 Szwecja 1 1000,0 Holandia 7 236,8 9
Cele emisji obligacji w analizowanej grupie W 2014 roku jedynie 11,3% serii obligacji w analizowanej grupie zostało wyemitowanych w celu finansowania bieżącej działalności, a wśród samych emisji przedsiębiorstw 13,3% - dla porównania w roku 2013 cel ten wystąpił w analizowanej grupie w przypadku aż 36,2% ogółu nowych emisji na rynku. W 2014 roku najczęściej, bo w 22,0% przypadków emisji przedsiębiorstw (22,3% emisji z uwzględnieniem pozostałych emitentów z analizowanej grupy), wskazywano na potrzeby inwestycyjne. Co trzeci emitent na rynku Catalyst nie precyzuje celu wykorzystania środków. Cele emisji obligacji w analizowanej grupie 10
Oprocentowanie obligacji w analizowanej grupie Wśród emitentów, których obligacje posiadały najwyższe w historii rynku oprocentowanie wyróżnia się spółka Poznańska 37 18,83%, natomiast w samym 2014 roku największe oprocentowanie, bo 15,00% zaoferowała spółka Ekopaliwa Chełm. Średnie oferowane oprocentowanie w sektorze przedsiębiorstw wynosiło 9,41%. Na koniec 2014 roku najniżej oprocentowane na rynku obligacje, tj. o kuponie 2,75%, oferowała spółka PGE. Średnia rynkowa stopa oprocentowania wszystkich obligacji notowanych na dzień 31 grudnia 2014 roku wynosiła 6,50%* Średnie oprocentowanie obligacji w analizowanej grupie ze względu na typ emitenta Średnie oprocentowanie obligacji na dzień wprowadzenia do obrotu na tle poziomu inflacji, dynamiki PKB oraz wartości emisji w okresie I kw. 2010 - IV kw. 2014 roku *Analizę oparto na przewidywanych okresach do wykupu przedstawianych w dokumentach emisyjnych spółek 11
Obligacje zamienne na akcje w analizowanej grupie Zaledwie 1,7% spośród analizowanych emisji obligacji związanych było z oferowaniem dłużnych instrumentów finansowych, które w przyszłości umożliwiały otrzymanie udziałów spółki w zamian za posiadane obligacje emitenta, a w 53,8% przypadków pochodziły one od spółek deweloperskich. Spośród 13 wyemitowanych serii obligacji zamiennych na akcje, aż 11 należało do podmiotów notowanych na Głównym Rynku GPW, a jedynie 2 na NewConnect. Emisje obligacji zamiennych na akcje Emitent Kod emisji Sektor emitenta Rynek notowań akcji emitenta Data emisji Wartość emisji Oprocentowanie na dzień emisji MCI MANAGEMENT MCI0912 usługi finansowe Główny Rynek GPW 2009-09-11 50 000 000 8,39% MARVIPOL MVP0613 deweloperzy Główny Rynek GPW 2010-06-29 39 400 000 6,84% GANT DEVELOPMENT GNT0313 deweloperzy Główny Rynek GPW 2010-09-29 26 000 000 8,16% MERA MER0412 materiałów budowlanych NewConnect 2010-04-23 758 500 12,33% RUBICON PARTNERS NFI RBC0413 usługi finansowe Główny Rynek GPW 2011-04-26 32 000 000 10,69% WARIMPEX WXF0514 deweloperzy Główny Rynek GPW 2011-05-25 66 250 000 8,50% MEW MSA0613 energetyka NewConnect 2011-06-15 5 060 000 12,00% MIRACULUM MIR0513 farmaceutyczny Główny Rynek GPW 2011-11-09 4 775 000 13,94% MARVIPOL MVP0914 deweloperzy Główny Rynek GPW 2011-09-16 30 791 000 9,42% WARIMPEX WXF0316 deweloperzy Główny Rynek GPW 2013-03-28 26 500 000 4,88% WARIMPEX WXF1016 deweloperzy Główny Rynek GPW 2013-10-29 15 000 000 3,90% WARIMPEX WXF1017 deweloperzy Główny Rynek GPW 2013-10-29 8 000 000 9,12% MCI MANAGEMENT MCI0318 usługi finansowe Główny Rynek GPW 2014-03-21 50 000 000 6,59% 12
Zabezpieczenie obligacji w analizowanej grupie Wśród analizowanych emisji dominowały obligacje niezabezpieczone, które zostały w 2014 roku wprowadzone do obrotu w 63,4% przypadków. Udział emisji niezabezpieczonych w grupie przedsiębiorstw sięgnął w 2014 roku 55,7% wszystkich wprowadzonych od początku funkcjonowania rynku serii obligacji. W minionym 2014 roku emitenci z analizowanej grupy obligacji najczęściej decydowali się na zabezpieczenie w postaci ustanowienia hipoteki 42,9% oraz poręczenia 20,6%. Udział emisji niezabezpieczonych w emisjach poszczególnych typów emitentów z analizowanej grupy Struktura ilościowa zabezpieczeń emisji obligacji przedsiębiorstw 13
Zmiany w regulacjach na rynku obligacji 14
Zmiana Ustawy o obligacjach Nowa Ustawa o obligacjach, która wejdzie w życie 1 lipca 2015 roku i zastąpi dotychczas obowiązującą Ustawę o obligacjach z 1995 roku, usprawnia działanie rynku poprzez tworzenie nowych możliwości inwestowania, dzięki wprowadzeniu nowych typów obligacji. Zmiany w regulacjach mogą mieć pozytywny wpływ na rozwój polskiej gospodarki poprzez umożliwienie i ułatwienie pozyskiwania kapitału przez nowe podmioty. Ponadto umocnienie pozycji obligatariuszy poprzez utworzenie instytucji działającej w ich interesie, może przyczynić się do większego zainteresowania inwestorów rynkiem obligacji. Nowe podmioty spółki celowe i jednostki władz regionalnych lub lokalnych państwa członkowskiego Unii Europejskiej Nowe typy obligacji obligacje wieczyste, podporządkowane i partycypacyjne Nowa instytucja Zgromadzenie Obligatariuszy 15
Zmiany w regulacjach w Alternatywnym Systemie Obrotu Zmiany w regulacjach dotyczących ASO sprawiają, że rynek ten staje się bardziej bezpieczny. Wprowadzane regulacje implikują istnienie tylko stabilnych podmiotów, które sumiennie wypełniają swoje obowiązki na rynku Catalyst, co w przyszłości może przełożyć się na zwiększenie atrakcyjności i bezpieczeństwa tego rynku. Zmiana zasad działania - zniesienie instytucji autoryzacji obligacji przy Catalyst - zmiany w zakresie rynków notowań obligacji na Catalyst - podwyższenie opłat związanych z wprowadzeniem obligacji na Catalyst Zmiana warunków wprowadzenia obligacji do ASO - obowiązek ustanowienia Autoryzowanego Doradcy - ustanowienie minimalnej wartości emisji, tj. 1 mln zł - obowiązek sporządzania Dokumentu Informacyjnego mimo przeprowadzenia oferty obligacji na podstawie Memorandum Informacyjnego - obowiązek umieszczania w Nocie Informacyjnej czynników ryzyka Nowe obowiązki Nowe informacyjne obowiązki informacyjne - wydłużenie czasu podlegania emitenta obowiązkom informacyjnym do dnia wykupu obligacji - nowe zdarzenia wymagające raportowania, tj. konieczność przekazania raportem bieżącym informacji o nieprzekazaniu w terminie, w całości lub w części, kwoty świadczenia z tytułu obligacji oraz podanie powodów niewypełnienia zobowiązań, wymóg publikowania przez spółki celowe raportów okresowych podmiotu dominującego. 16
Zachęcamy do zapoznania się z Raportem Maciej Richter Partner Zarządzający Departamentem Doradztwa Gospodarczego E: maciej.richter@pl.gt.com M: +48 607 679 096 Paulina Zalewska Konsultant, Certyfikowany Doradca w ASO nr 97/2011, Departament Doradztwa Gospodarczego E: paulina.zalewska@pl.gt.com M: +48 693 141 395 www.grantthornton.pl Poznań ul. abpa Antoniego Baraniaka 88 E 61-131 Poznań T +48 61 62 51 100 F +48 61 62 51 101 Warszawa ul. Chłodna 52 00-872 Warszawa T +48 22 20 54 800 F +48 22 20 54 801 17