This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Podobne dokumenty
Udział ortodonty w uzupełnianiu braków górnych bocznych zębów siecznych u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia

Skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji

Z Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik Katedry i Zakładu: prof. dr hab. n. med. M.

Wybrane zaburzenia zębowe pacjentów z całkowitym jednostronnym rozszczepem podniebienia pierwotnego i wtórnego

szczęki, objawy i sposoby Natalia Zając

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Wady zębowe u pacjentów z rozszczepem wargi. i podniebienia.

Skojarzone leczenie ortodontyczno-protetyczne w rozległych brakach zawiązków zębowych opis przypadku

OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI

Leczenie protetyczne pacjentki z hipodoncją. Opis przypadku

Problemy leczenia ortodontycznego pacjentów dorosłych po rozszczepach podniebienia pierwotnego i wtórnego późno zgłaszających się do leczenia

THE PRESENCE OF THE MAXILLARY LATERAL INCISOR IN THE CLEFT GAP IN PATIENTS WITH UNILATERAL CLEFT LIP AND PALATE. PRELIMINARY REPORT

Magdalena Stec, Jacek Pypeć

Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 63/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 20 września 2007 r.

Powodzenie leczenia kanałowego definiują najczęściej

Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku

Stomatologia zachowawcza: Wypełnienie materiałem kompozytowym

Rehabilitacja protetyczna pacjentki z podwójnymi zębami dwoistymi opis przypadku

CENNIK. Przegląd stomatologiczny. Konsultacja lekarska. Wizyta adaptacyjna dziecka. Maseczka do podtlenku azotu

Implantologia stomatologiczna jest dziedziną stomatologii

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia.

Przemysław Kopczyński, Rafał Flieger, Teresa Matthews- Brzozowska. Zastosowanie miniimplantów w leczeniu ortodontyczno - protetycznym

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia.

Rehabilitacja protetyczna pacjentów z wadami wrodzonymi

Dobór transferów i metod wyciskowych na przykładzie systemu implantologicznego Osteoplant. Część II. Opis przypadków klinicznych

CENNIK REGULAMIN.

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA

PROPER DENT S.C. CENNIK

Ekstrakcje zębów ze wskazań ortodontycznych planowanie leczenia. Zakład Ortodoncji WUM

Pacjenci zostali podzieleni na trzy grupy liczące po 20 osób. Grupa I i II to osoby, u których na podstawie wartości pomiaru kąta ANB oraz WITS w

Analiza porównawcza wieku szkieletowego u dzieci bez i z wadami rozwojowymi.

CENNIK USŁUG. Stomatologia zachowawcza

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA

stałym (1). W uzębieniu stałym brak natychmiastowego

Leczenie implantoprotetyczne atroicznej żuchwy z użyciem implantów Straumann NNC oraz SP

Wybrane pozycje z cennika usług stomatologicznych

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

WSKAŹNIK BOLTONA

Program ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki

Alternatywne leczenie implantoprotetyczne w przypadku wrodzonej hipodoncji siekaczy bocznych w szczęce

Program ortodontycznej opieki nad dziećmi z wrodzonymi wadami części twarzowej czaszki

Protetyka i implantologia

ZABIEGI Z WYKORZYSTANIEM OZONU

CENNIK USŁUG. 20 zł 200 zł 300 zł 450 zł 0,80 zł/strona 8 zł. 30 zł. 50 zł. 100 zł 100 zł 900 zł. 195 zł 100 zł 100 zł. 80 zł. 120 zł 150 zł 90 zł

Gdańsk, ul. Stajenna 5,

Badanie: Badanie stomatologiczne

CENNIK W ZAKRESIE LECZENIA ORTODONTYCZNEGO APARATY STAŁE: PLANOWANIE LECZENIA, ZAKŁADANIE I WIZYTY KONTROLNE. Konsultacja ortodontyczna

CENNIK EXCLUSIVE DENTAL STUDIO

Stomatologia zachowawcza

Znieczulenie 30,00 zł 35,00 zł Wypełnienie: jednopowierzchniowe:- I powierzchnia żująca, III powierzchnia styczna w siekaczach i kłach

CENNIK MATERNIAK. Prywatny Gabinet Stomatologiczny

Cennik usług stomatologicznych

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł. 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł

KONSULTACJE: DIAGNOSTYKA

Estetyczna interdyscyplinarna koncepcja leczenia pacjenta z wrodzoną hipodoncją

Zaburzenia rozwojowe części twarzowej czaszki

AWADENT. Cennik usług stomatologicznych

Leczenie zgryzu otwartego szkieletowego u pacjentów w okresie wzrostu obserwacje wstępne*

Cennik. Stomatologia zachowawcza. gratis gratis 10zł zł 250 zł zł 50 zł 10 zł 100 zł 450 zł od 400 zł 100 zł 50 zł 600 zł 50zł zł/1ząb

LECZENIE ZACHOWAWCZE I ENDODONTYCZNE. Przegląd stomatologiczny

CENNIK USŁUG DENTZE CLINIC

Solidna struktura kostna to podstawa zdrowego uśmiechu

Leczenie implantoprotetyczne bezzębnej szczęki i żuchwy opis przypadków

Leczenie transpozycji z wykorzystaniem zakotwienia szkieletowego

Rehabilitacja protetyczna dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi w

O MNIE. Warszawa (22) Łódź - (42)

CENNIK. Przegląd stomatologiczny. Konsultacja lekarska. Wizyta adaptacyjna dziecka. Rtg pantomograficzne. Maseczka do podtlenku azotu

MILING DENTAL CLINIC CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH

Implantoprotetyczne odtworzenie brakującego zęba 21 opis przypadku

Case Study. Poradnia Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM Centralny Szpital Weteranów

CENNIK USŁUG: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł

Uzębienie jest nieodłącznym elementem estetyki

Precyzyjne wyciski nie idziemy na kompromisy. Honigum.

Specyfika rehabilitacji protetycznej z zastosowaniem uzupełnień stałych u pacjentów zawodowo wykorzystujących emisję głosu opis przypadku

ROGOWSCY Dental Clinic

Program XXXI Sympozjum Ortopedii Szczękowej PTS

Zakotwienie absolutne z użyciem mikroimplantu ortodontycznego w żuchwie w leczeniu retencji górnego kła*

Chłopiec z rozszczepem wargi i wyrostka zębodołowego z późno zdiagnozowaną hiperdoncją - opis przypadku

CENNIK 2015 CENNIK ZNIECZULEŃ. znieczulenie nasiękowe 30. znieczulenie przewodowe 30. znieczulenie komputerowe - THE WAND 60.

6 kluczy prawidłowej okluzji wg Andrewsa: Właściwy stosunek trzonowców Angulacja mezjalno-dystalne nachylenie koron zębów Tork przedsionkowo językowe

CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH

Tom 4 nr Volume 4 no Elżbieta Małkiewicz 1 A D E F Jadwiga Sienkiewicz 2 D E F Agnieszka Pisulska Otremba 3 B E Piotr Wójcicki 4 B

MILING DENTAL CLINIC CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH

Cennik świadczeń stomatologicznych

BRAK KŁÓW W SZCZĘCE KOMPLEKSOWE LECZENIE ORTODONTYCZNO-PROTETYCZNE Z WYKORZYSTANIEM IMPLANTÓW ŚRÓDKOSTNYCH

LECZENIE DZIECI LAKOWANIE ZĘBÓW STAŁYCH (ZABEZPIECZENIE BRUZD)

Czynniki warunkujące proces gojenia. Uwaga! Badanie podmiotowe. Badanie przedmiotowe. Wywiad. Urazy zębów mlecznych. Utrata przytomności

Katalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne. Nazwa. świadczenia ogólnostomatologiczne

Baza pytań na egzamin praktyczny z ortodoncji V roku. Wydziału Lekarsko-Dentystycznego

Rozwój układu stomatognatycznego oraz jego diagnostyka w aspekcie leczenia protetycznego pacjentów młodocianych

Rekonstrukcja implantoprotetyczna bezzębnych wyrostków zębodołowych z zastosowaniem uzupełnień stałych

Coraz więcej pacjentów dorosłych

Kompleksowe postępowanie w leczeniu implantologicznym szczęki z zastosowaniem CBCT i CAD/CAM

CENNIK. Nazwa usługi: Przegląd bez pisemnego planu leczenia. Przegląd z pisemnym planem leczenia

CENNIK USLUG STOMATOLOGICZNYCH

Katalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA. Strona1

Wyrównanie krzywej Spee podczas regulacji zgryzu u dorosłych pacjentów

Treatment of the patient with unilateral complete cleft palate case report. Leczenie pacjentki z rozszczepem całkowitym jednostronnym opis przypadku

STR. 74. COVER STORY Polska protetyka stomatologiczna stale się modernizuje. rozmowa z dr. hab. n. med. Włodzimierzem Więckiewiczem, prof. nadzw.

Transkrypt:

PROTET. STOMATOL., 2014, LXIV, 2, 102-109 www.prot.stomat.net Streszczenie Cel pracy. Wrodzony brak zęba siecznego bocznego u pacjentów z całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia jest powszechnym problemem podczas leczenia ortodontycznego i zwykle wymaga współpracy lekarza protetyka oraz chirurga. Celem pracy jest przedstawienie dostępnych metod leczenia u tych pacjentów. Materiał i metoda. Przedstawiono przykłady uzupełnienia brakującego zęba siecznego bocznego szczęki za pomocą mostów na włóknie szklanym, mostów typu Maryland, implantów, leczenia chirurgicznego i ortodontycznego przesunięcia kła w miejsce zęba siecznego bocznego. Wyniki i wnioski. Metody leczenia wrodzonego braku zęba siecznego bocznego szczęki wymagają ścisłej współpracy lekarza ortodonty, protetyka oraz chirurga szczękowego i umożliwiają uzyskanie estetycznych i funkcjonalnych wyników. 102 Udział ortodonty w uzupełnianiu braków górnych bocznych zębów siecznych u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia The role of orthodontist in the treatment of lateral incisors agenesis in patients with unilateral lip and palate cleft Dorota Cudziło, Joanna Szydłowska, Barbara Obłoj Poradnia Ortodontyczna dla Dzieci Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie Kierownik dr n. med. D. Cudziło HASŁA INDEKSOWE: wrodzony brak zęba siecznego bocznego, całkowity rozszczep wargi i podniebienia, most typu Maryland, most na włóknie szklanym, implant KEY WORDS: agenesis, lateral incisor, lip and palate total cleft, Maryland bridge, resin bonded bridge, dental implant Summary Aim of the study. The agenesis of upper lateral incisor in patients with unilateral cleft lip and palate (UCLP) is a common problem during the orthodontic treatment and usually requires the cooperation between orthodontists, surgeons and prosthodontists. The aim of this study is to present treatment methods appropriate for this group of patients. Material and methods. The authors present available treatment methods of lateral incisor agenesis, such as Maryland bridge, resin bonded bridge, dental implants, orthognatic surgery and orthodontic space closure. Conclusion. Close cooperation of aforesaid specialists is essential in obtaining the best functional and aesthetic results in this type of treatment.

Wstęp Uzębienie pacjentów z rozszczepami wargi i podniebienia charakteryzuje się występowaniem licznych anomalii w porównaniu do uzębienia populacji osób zdrowych. Najwięcej nieprawidłowości występuje w okolicy szczeliny rozszczepu i dotyczy bocznego zęba siecznego bocznego, ze względu na to, że zawiązki zębów są bardzo wrażliwe na występujące w ich rejonie zaburzenia rozwojowe (1). Skutkiem oddziaływania czynników patogennych w tej okolicy są zaburzenia dotyczące liczby, kształtu, rozmiaru, miejsca, czasu kształtowania się korony i korzenia, czasu wyrzynania oraz nieprawidłowej struktury korony i korzenia (2-4). Hipodoncja bocznego zęba siecznego w szczęce u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia jest najczęstszą nieprawidłowością i występuje w zależności od autorów u 27,9-58,6% osób z tą wadą (2, 5-7). Postępowanie terapeutyczne w trakcie leczenia pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia powinno uwzględniać występowanie również tej anomalii. Leczenie braku zęba siecznego bocznego utrudnia niedobór tkanek twardych i miękkich w okolicy rozszczepu oraz zaburzony wzrost szczęki we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych (8). Plan leczenia ortodontycznego ustalany jest po uwzględnieniu czynników miejscowych, warunków zgryzowych, przewidywanego wzrostu, możliwości terapeutycznych, a także oczekiwań i możliwości finansowych pacjenta. Ze względu na deficyt tkanek i złożoność wady jaką jest rozszczep, niezbędne jest leczenie zespołowe z udziałem specjalistów ortodonty, protetyka i chirurga szczękowego. Celem publikacji jest przedstawienie stosowanych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie metod leczenia wrodzonego braku zawiązka górnego zęba siecznego bocznego u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia. Do metod tych Rozszczep wargi i podniebienia należą: postępowanie protetyczne (mosty na włóknie szklanym, mosty typu Maryland), zabiegi implantoprotetyczne, ortodontyczne zamykanie luki po zębie siecznym bocznym i leczenie chirurgiczne (operacja ortognatyczna). Metody postępowania terapeutycznego Postępowanie protetyczne Stałe uzupełnienie brakującego zęba siecznego bocznego w szczęce na włóknie szklanym jako odbudowa tymczasowa jest metodą małoinwazyjną i stosunkowo ekonomiczną. Zaletą takiego rozwiązania jest także odwracalność, umożliwiająca w przyszłości zastosowanie innych rozwiązań protetycznych. Warunkami, aby takie uzupełnienie spełniało wymogi estetyczne i retencyjne są prawidłowe uszeregowanie zębów oraz ukształtowanie wyrostka zębodołowego szczęki, poprzez leczenie ortodontyczne, ze szczególnym zwróceniem uwagi na okolicę szczeliny rozszczepu. W tej procedurze postępowania, jako przygotowanie do leczenia protetycznego, ważny jest również przeszczep kości do wyrostka zębodołowego w celu zespolenia dwóch segmentów rozszczepionej szczęki (9, 10). Odbudowy na włóknie szklanym są odporne na siły żucia, ale wymagają odpowiedniego przygotowania zębowo-zgryzowego. Jednym z zadań lekarza ortodonty jest stworzenie odpowiedniej odległości między dwoma sąsiednimi filarami, odpowiadającej szerokości siekacza bocznego obecnego po stronie przeciwnej. Warunkiem stabilności takiego rozwiązania jest uzyskanie niewielkiego nagryzu pionowego, aby powstała odpowiednia ilość miejsca na zamocowanie włókna szklanego na podniebiennej powierzchni zębów filarowych (11, 12) (ryc. 1). Innym wariantem wybieranym przez lekarzy ortodontów w postępowaniu leczniczym uzupełniającym wrodzony brak bocznego PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2 103

D. Cudziło i inni Ryc. 1. Warunki zgryzowe u pacjenta z całkowitym lewostronnym rozszczepem wargi i podniebienia: a stan na poczatku leczenia ortodontycznego; b, c, d uzupełnienie brakującego zęba siecznego bocznego szczęki (ząb 22) na bazie włókna szklanego. zęba siecznego szczęki u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia jest stosowanie uzupełnień protetycznych typu Maryland (ryc. 2). Przygotowanie ortodontyczne pacjenta w przypadku mostu adhezyjnego typu Maryland i odbudowy kompozytowej na bazie włókna szklanego jest analogiczne. W tej metodzie leczenia, po zakończeniu wszystkich zabiegów korygujących, istnieje również możliwość wykonania docelowego uzupełnienia protetycznego u pacjentów dorosłych z rozszczepem wargi i podniebienia. Postępowanie implantoprotetyczne Przygotowaniem chirurgicznym do zabiegu wprowadzenia implantu w miejsce brakującego zęba siecznego bocznego jest przeszczep kości do wyrostka zębodołowego szczęki. Jest to zabieg trudny i kontrowersyjny, ze względu na deficyt tkanki twardej, gdzie szeroki zasięg szczeliny od podstawy nosa do brzegu wyrostka zębodołowego utrudnia uzyskanie satysfakcjonujących warunków do wszczepienia implantu. Przy dużych brakach kostnych pacjenci mają wykonywany przeszczep kości więcej, niż jeden raz. Planując leczenie implantoprotetyczne uzupełnienia brakującego bocznego zęba siecznego szczęki u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia zadaniami ortodonty są utworzenie odpowiedniej ilości miejsca w łuku zębowym oraz odpowiednie, równoległe ustawienie korzeni sąsiadujących zębów, zapewniające bezpieczne wszczepienie 104 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2

implantu zębowego. Wymaga to zastosowania stałego aparatu ortodontycznego. Warunkami stabilności tego leczenia są także prawidłowe kontakty międzyszczękowe oraz odpowiedni nagryz pionowy zębów siecznych, umożliwiające właściwe wymodelowanie korony protetycznej na implancie. U pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia uzyskanie prawidłowych relacji zgryzowych, niejednokrotnie nawet poprzez długoletnie leczenie ortodontyczne, nie jest łatwe, a ostateczny jego wynik zależy od indywidualnych warunków anatomicznych (9, 13) (ryc. 3). Postępowanie wyłącznie ortodontyczne Inną możliwością leczenia wrodzonego braku bocznego zęba siecznego jest leczenie Rozszczep wargi i podniebienia Ryc. 2. Warunki zgryzowe u pacjenta z całkowitym lewostronnym rozszczepem wargi i podniebienia: a stan przed rozpoczęciem leczenia; b etap w trakcie leczenia ortodontycznego; c, d uzupełnienie brakujacego zęba siecznego bocznego szczęki po stronie lewej za pomocą mostu adhezyjnego typu Maryland. wyłącznie ortodontyczne, które polega na zamknięciu luki po brakującym zębie siecznym bocznym szczęki poprzez doprzednie przesunięcie zębów usytuowanych dystalnie w stosunku do szczeliny rozszczepu (ryc.4). W tych przypadkach szczelina rozszczepu powinna być wypełniona kością autogenną (przeszczep kości do wyrostka zębodołowego szczęki) (3, 8-10), w celu zapewnienia podparcia kostnego dla przesuwanego zęba. Wynikiem tego protokołu postępowania jest ustawienie kła w miejscu bocznego zęba siecznego. Ten sposób leczenia jest możliwy tylko przy określonych warunkach anatomicznych i zgryzowych, nie należy on do standardów postępowania w przypadku uzupełniania braków bocznych zębów siecznych. PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2 105

D. Cudziło i inni Ryc. 3. Uzupełnienie brakującego zęba siecznego bocznego szczęki po stronie prawej implantem zębowym z jednoczasowym przeszczepem kości u pacjentki z całkowitym prawostronnym rozszczepem wargi i podniebienia W przypadku braku zawiązka zęba stałego często stosuje się w praktyce klinicznej pozostawienie przetrwałego zęba mlecznego. Jeśli warunki zgryzowe lub anatomiczne umożliwiają ortodoncie pozostawienie zęba mlecznego, to pozostaje on jako utrzymywacz przestrzeni do czasu wykonania w przyszłości innego uzupełnienia protetycznego lub implantologicznego (ryc. 5). Leczenie chirurgiczne W sytuacji znacznego niedoboru tkanek w szczelinie rozszczepu u pacjentów z jednostronnym rozszczepem wargi i podniebienia stosuje się chirurgiczne przesunięcie segmentu rozszczepowego doprzednio o jeden ząb. W wyniku tego zabiegu kieł ustawiony jest obok zęba siecznego przyśrodkowego szczęki. Leczenie chirurgiczne skojarzone jest z wcześniejszym ortodontycznym przygotowaniem segmentów szczęki i zębów żuchwy za pomocą aparatów stałych. Po etapie ortodontycznego przygotowania chirurg szczękowy wykonuje zabieg osteotomii segmentowej, polegający na zbliżeniu odłamów w celu uzyskania prawidłowych warunków międzyszczękowych i odbudowy ciągłości wyrostka zębodołowego w miejscu wcześniejszej szczeliny rozszczepu (14). Często zespolenie rozszczepionych segmentów szczęki jest skojarzone z przeszczepem kości autogennej lub ksenogennej, aby prawidłowo ukształtować wyrostek zębodołowy w szczelinie rozszczepu. Zaletą tej metody jest satysfakcjonujące uszeregowanie zębów w 106 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2

Rozszczep wargi i podniebienia Ryc. 4. Warunki zgryzowe u pacjenta z rozszczepem wargi i podniebienia oraz brakiem zawiązka zęba 22: a stan przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego; b w trakcie leczenia aparatem stałym; c, d po zakończeniu leczenia ząb 23 ustawiony w miejscu 22. Ryc. 5. Ząb 23 ustawiony w miejscu 22 wraz z przetrwałym zębem mlecznym 63 w miejscu 23: a, b warunki zgryzowe; c ocena radiologiczna wskazuje na brak cech resorpcji korzenia zęba 63. PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2 107

D. Cudziło i inni Ryc. 6. Przykład pacjenta, u którego zastosowano skojarzone leczenie ortodontyczno-chirurgiczne: a, b warunki zgryzowe po przygotowaniu ortodontycznym przed zabiegiem chirurgicznym; c, d warunki zgryzowe po zakończeniu leczenia ortodontyczno-chirurgicznego. odcinku przednim szczęki w sytuacji, gdy uzupełnienie protetyczne byłoby trudne do wykonania ze względu na niedobór kości i tkanek przyzębia w tej okolicy. Po zakończonym leczeniu ortodontycznym pacjent jest przeważnie kierowany do lekarza protetyka w celu wykonania licówki lub korony pełnoceramicznej, która poprzez zmianę kształtu i koloru zęba upodobni go do zęba siecznego bocznego. Podsumowanie Wybór metody uzupełnienia braku zęba siecznego bocznego w okolicy szczeliny rozszczepu podejmowany jest indywidualnie w każdym przypadku, w zależności od warunków anatomiczno-funkcjonalnych narządu żucia. Uzupełnienie wrodzonego braku zęba siecznego bocznego szczęki u pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia wymaga ścisłej współpracy interdyscyplinarnej, a w celu osiągnięcia wybitnych końcowych efektów estetycznych kluczowa jest rola lekarza protetyka. Piśmiennictwo 1. Tsai T. P., Huang C. S., Huang C. C., See L. C.: Distribution patterns of primary and permanent dentition in children with unilateral complete cleft lip and palate. Cleft Palate Craniofac. J., 1998, 35, 154-160. 2. Ribeiro L.L., das Neves L.T., Costa B., Gomide M.R.: Dental anomalies of the permanent lateral incisors and prevalence of hypodontia 108 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2

outside the cleft area in complete unilateral cleft lip and palate. Cleft Palate Craniofac. J., 2003, 40, 172-175. 3. Cassolato S.F., Ross B., Daskalogiannakis J., Noble J., Tompson B.: Treatment of dental anomalies in children with complete unilateral cleft lip and palate at SickKids hospital, Toronto. Cleft Palate Craniofac. J., 2009, 46, 166-172. 4. Akcam M.O., Evirgen S., Uslu O., Memikoğlu U.T.: Dental anomalies in individuals with cleft lip and/or palate. Eur. J. Orthodont., 2010, 32, 207-213. 5. Dewinter G., Quirynen M., Heidbuchel K., Verdonck A., Willems G., Carels C.: Dental abnormalities, bone graft quality, and periodontal conditions in patients with unilateral cleft lip and palate at different phases of orthodontic treatment, Cleft Palate Craniofac. J., 2003, 40, 4, 343-350. 6. Tortora C., Meazzini M.C., Garattini G., Brusati R.: Prevalence of abnormalities in dental structure, position, and eruption pattern in a population of unilateral and bilateral cleft lip and palate patients. Cleft Palate Craniofac.,J. 2008, 45, 2, 154-162. 7. Camporesi M., Baccetti T, Marinelli A, Defraia E., Franchi L.: Maxillary dental anomalies in children with cleft lip and palate: a controlled study, Int. J. Paediatr. Dent., 2010, 20, 442-450. 8. Szeląg J., Matthews-Brzozowska T.: Leczenie skojarzone pacjenta z rozszczepem podniebienia i brakiem siekacza bocznego w szczęce, Protet. Stomatol., 2004, 54, 5, 328-332. Rozszczep wargi i podniebienia 9. Kawakami S., Yokozeki M., Horiuchi S., Moriyama K.: Oral rehabilitation of an orthodontic patient with cleft lip and palate and hypodontia using secondary bone grafting, osseo-integrated implants, and prosthetic treatment, Cleft Palate Craniofac. J., 2004, 41, 3, 279-284. 10. Kuijpers-Jagtman A. M.: The orthodontist, an essential partner in CLP treatment. B-ENT, 2006, 2, 4, 57-62. 11. Durey K. A., Nixon P. J., Robinson S., Chan M. F.: Resin bonded bridges: techniques for success, Br. Dent. J., 2011,3:113-118. 12. Fleigel J.D., Salmon C.A., Piper J.M.: Treatment options for the replacement of missing mandibular incisors, J. Prosthodont., 2011, 20, 414-420. 13. Landes C.A., Bündgen L., Laudemann K., Ghanaati S., Sader R.: Patient satisfaction after prosthetic rehabilitation of bone-grafted alveolar clefts with nonsubmerged ITI Straumann dental implants loaded at three months, Cleft Palate Craniofac. J., 2012, 49, 601-608. 14. Erbe M., Stoelinga P.J., Leenen R.J.: Longterm results of segmental repositioning of the maxilla in cleft palate patients without previously grafted alveolo-palatal clefts. J. Craniomaxillofac. Surg., 1996, 2, 109-117. Zaakceptowano do druku: 27.03.2014 r. Adres autorów: 01-211 Warszawa, ul. M. Kasprzaka PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2014, LXIV, 2 109 17A. Zarząd Główny PTS 2014.