Pani Maria DzieŜok p.o. Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli, Delegatura w Katowicach przeprowadziła kontrolę w Drugim Urzędzie Skarbowym w Katowicach, zwanym dalej Urzędem, w zakresie efektywności egzekucji administracyjnej podatków i opłat, dla których ustalania lub określania i pobierania właściwy jest organ wykonawczy gminy, w części dotyczącej tytułów wykonawczych przekazanych do Urzędu przez prezydentów miast posiadających uprawnienia organu egzekucyjnego, w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 30 kwietnia 2008 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 14 października 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Naczelnik niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Naczelnika Urzędu w zakresie spraw objętych kontrolą, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701
2 PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące oceny cząstkowe i ustalenia kontroli: 1. W okresie od 1 stycznia 2006 r. do 30 kwietnia 2008 r. do Urzędu wpłynęło 448 tytułów wykonawczych ogółem, o łącznej wartości 1 988,1 tys. zł, wystawionych przez prezydentów miast posiadających równieŝ uprawnienia organu egzekucyjnego, na podstawie art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych 2 oraz art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną 3. NIK ocenia pozytywnie terminowość wprowadzania powyŝszych tytułów wykonawczych do systemu komputerowego EGAPOLTAX, umoŝliwiającego podjęcie czynności egzekucyjnych. Stwierdzono, Ŝe 426 tytułów objętych kontrolą, tj. 95,1 %, wprowadzono do tego systemu w terminie nie przekraczającym 30 dni od daty ich wpływu do Urzędu. Pozostałe 22 tytuły (4,9 %), o łącznej wartości 82,6 tys. zł, wprowadzono do systemu w terminie dłuŝszym niŝ 30 dni od daty wpływu do Urzędu, w tym trzy z nich wprowadzono po upływie odpowiednio 31, 44 i 67 dni, dwa po upływie 120 dni, a z pozostałych 17, dotyczących egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej naleŝności pienięŝnej, sześć po upływie 186 dni, a 11 po upływie187 dni. Według wyjaśnień Pani Naczelnik, opóźnienia w rejestracji tytułów związanych z egzekucją z nieruchomości (wszystkie dotyczące tego samego dłuŝnika), wynikały z konieczności przeprowadzenia, przed ich rejestracją, czynności sprawdzających zasadność jej prowadzenia, w wyniku których ustalone zostały nowe źródła majątku, do którego wcześniej wierzyciel nie skierował egzekucji. Natomiast na pozostałe opóźnienia miała wpływ głównie długotrwała choroba pracownika prowadzącego rejestrację tytułów wykonawczych. 2. Zbadano prawidłowość prowadzenia przez Urząd postępowań egzekucyjnych, na podstawie 30 tytułów wykonawczych, o łącznej wartości 110,5 tys. zł, wybranych losowo spośród 448 tytułów wprowadzonych w okresie objętym kontrolą do systemu EGAPOLTAX, stwierdzając m.in., co następuje: a) postępowanie egzekucyjne podjęto dla 27 tytułów wykonawczych, natomiast jeden tytuł wierzyciel wycofał przed wszczęciem ww. postępowania, w związku z wpłatą 2 Dz. U. z 1997 r. Nr 36, poz. 224 ze zm. 3 Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.
3 przez dłuŝnika na jego rachunek zaległości w wysokości 2 578 zł. Spośród podjętych postępowań egzekucyjnych 12 (44,4 %) zakończono do 8 października 2008 r., w tym 9 z wyegzekwowaniem od dłuŝników naleŝnych kwot w łącznej wysokości 2 665 zł oraz trzy z powodu zwrotu wierzycielom tytułów wykonawczych, z uwagi Ŝe zobowiązani nie przebywali pod wskazanymi adresami. b) NIK negatywnie ocenia terminowość podjęcia pierwszych czynności egzekucyjnych dla 19 tytułów wykonawczych (70,4 % zbadanych), które dokonano po upływie 30 dni od dnia wprowadzenia tytułu do systemu EGAPOLTAX, w tym dla 10 z nich (33,3 %) po upływie od 103 do 753 dni. Zaznaczyć naleŝy, iŝ w trzech przypadkach pierwszą czynność egzekucyjną podjęto dopiero podczas kontroli NIK, tj. po upływie odpowiednio 218, 292 i 753 dni od daty wprowadzenia tytułu do systemu. Czas trwania zakończonych postępowań egzekucyjnych wynosił od 29 do 753 dni, licząc od dnia wpływu tytułu wykonawczego do Urzędu. Według wyjaśnień Pani Naczelnik Urzędu, opóźnienia w prowadzeniu powyŝszych postępowań spowodowane były głównie duŝą liczbą tytułów wykonawczych do załatwienia w Urzędzie (na koniec sierpnia 2008 r. ok. 130 tys.) oraz ograniczoną liczbą osób prowadzących powyŝsze zadania. 3. Wskaźniki dotyczące efektywności egzekucji prowadzonej na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez prezydentów miast były niŝsze, w porównaniu z ogólnymi wskaźnikami dotyczącymi wszystkich egzekucji prowadzonych przez Urząd. W latach 2006-2007 odsetek załatwionych tytułów wykonawczych, wystawionych przez prezydentów miast wynosił odpowiednio: 51,6 % i 38,9 %, natomiast średnie wskaźniki dotyczące wszystkich egzekucji wynosiły w tym okresie: 55,6 % i 79,8 %. NiŜszą skuteczność egzekucji prowadzonych na podstawie tytułów przekazanych przez prezydentów miast Pani Naczelnik wyjaśniła znacznie większymi trudnościami w ustalaniu źródeł majątku dla tej grupy zobowiązanych, ze względu na ich brak w bazie informatycznej Urzędu. 4. NIK nie wnosi uwag do współpracy Naczelnika Urzędu z prezydentami miast, którzy przekazali tytuły wykonawcze. W okresie objętym kontrolą zwrócono prezydentom miast 9 tytułów wykonawczych bez wszczęcia postępowania egzekucyjnego, w tym siedem z powodu nie spełniania wymogów określonych w art. 27 1 i 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
4 egzekucyjnym w administracji 4 oraz dwa, przekazane niezgodnie z właściwością miejscową. Ponadto Naczelnik Urzędu, działając zgodnie z art. 45 1 ww. ustawy, odstąpił od prowadzenia czynności egzekucyjnych dla 37 tytułów wykonawczych o łącznej wartości 623,5 tys. zł. W okresie objętym kontrolą prezydenci miast przesłali do Urzędu dwa zapytania dotyczące sposobu załatwienia wniosków egzekucyjnych. W obu przypadkach, zgodnie z obowiązkiem wynikającym z 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji 5, Urząd udzielił wyczerpującej odpowiedzi o prowadzonych postępowaniach egzekucyjnych. Stwierdzono jednak, Ŝe odpowiedzi powyŝszych udzielono w terminach przekraczających 30 dni (po upływie odpowiednio: 71 i 67 dni od daty wpływu zapytania), a zwłokę tę uzasadniano okresowym spiętrzeniem prowadzonych postępowań egzekucyjnych. W powyŝszych przypadkach nie przestrzegano obowiązku załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki, określonego w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego 6. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Prowadzenie czynności egzekucyjnych oraz udzielanie odpowiedzi na pisma bez zbędnej zwłoki. 2. Podjęcie działań organizacyjnych w celu poprawy skuteczności egzekucji na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez prezydentów miast. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Naczelnik, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. 4 Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm. 5 Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm. 6 Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.
5 Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.