SPRAWOZDANIE z przeprowadzonych na obszarze działania RZGW w Szczecinie Regionalnych For Konsultacyjnych w ramach III tury konsultacji społecznych dotyczącej projektów Planów gospodarowania wodami dla obszarów dorzecza Odry i Ücker. miejsce Szczecin, Restauracja Jachtowa, termin - 18.05.2009, czas trwania godz. 10 15, uczestnicy przedstawiciele: administracji rządowej i samorządowej, rolnictwa, leśnictwa, przemysłu i usług, rybactwa, rybołówstwa, organizacji samorządowych i pozarządowych, firm prywatnych, szkolnictwa wyŝszego wg załączonej listy. Na wstępie dr inŝ. Ryszard Miluniec moderator, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, powitał uczestników, zespół zaproszonych prelegentów oraz pracowników RZGW w Szczecinie. Następnie przedstawił cel i program spotkania oraz poprosił uczestników o wypełnienie otrzymanych ankiet i oddania ich w sekretariacie spotkania. Następnie zabrała głos Z ca Dyrektora RZGW w Szczecinie mgr inŝ. Teresa Błaszczak, która dokonała wprowadzenia do problematyki spotkania. W ramach przygotowanej prezentacji poinformowała zebranych, Ŝe zgodnie z wymogami Unii Europejskiej Polska prowadzi prace zmierzające do opracowania planów gospodarowania wodami dla kaŝdego obszaru dorzecza wraz z podjęciem niezbędnych działań w celu osiągnięcia dobrego stanu wód do 2015 roku. Z procesem planowania łączy się proces informowania i konsultacji ze społeczeństwem. Prowadzona aktualnie tura konsultacji społecznych ma największe znaczenie dla kończącego się w 2009 r. pierwszego cyklu planistycznego. Działania te będą miały bezpośredni wpływ na wypracowanie zasad gospodarowania wodami, utrzymania lub poprawy stanu zasobów wodnych oraz warunki rozwoju społeczno- gospodarczego całego kraju. W dalszej kolejności zostały przedstawione informacje o projektach Planów gospodarowania wodami dla obszarów dorzeczy Odry i Ücker oraz o projekcie Programu wodno środowiskowego kraju. Prezentacji dokonała mgr inŝ. Agnieszka Hobot kierownik zespołu opracowującego projekty obu dokumentów. Kolejnym punktem spotkania były programy działań dla wód powierzchniowych i wód podziemnych. Prezentacji dokonała dr inŝ. Anna Bakierowska z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Informacje o proponowanych w projekcie Planu gospodarowania wodami derogacjach z wyjaśnieniem sposobu ich wyznaczania przedstawiła pani Agnieszka Hobot. 1
Biorąc pod uwagę szerokie spektrum prezentowanych zagadnień uruchomiono specjalne stanowisko komputerowe, przy którym pracownicy RZGW w Szczecinie wyjaśniali zgłaszane na bieŝąco przez zainteresowane osoby pytania i wątpliwości w oparciu o posiadane w dyspozycji stanowiska wersje elektroniczne konsultowanych dokumentów, jak równieŝ sporządzonych przez RZGW w Szczecinie wyciągów działań naprawczych w celu osiągnięcia dobrego stanu wód w odniesieniu do jednostek odpowiedzialnych za ich wdroŝenie i realizację. Po przedstawieniu całego programu toczyła się dyskusja, w której głos zabrali przedstawiciele następujących jednostek/organizacji: 1. Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Szczecinie: zadania w programach działań przypisane są nieprecyzyjnie lub wręcz nieprawidłowo; np. wskazano konieczność objęcia nadzorem kąpieliska w części wód, w której w ogóle nie ma kąpieliska, nie wykazano natomiast czterech nadzorowanych kąpielisk na Zalewie Szczecińskim. Jednostką nadzorującą kąpieliska nie jest Wojewódzki Inspektor Sanitarny lecz właściwy terenowo Powiatowy Inspektor Sanitarny. Zupełnie niezrozumiałe są podane koszty co oznacza kwota 600 zł?, zdaniem WSSE w Szczecinie, Ŝeby precyzyjnie oszacować koszty naleŝało się wcześniej zwracać do WSSE. Zadeklarowano przesłanie szczegółowych uwagi do RZGW w Szczecinie. 2. Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowenicy: wnioskuje Ŝeby gminni inspektorzy ochrony środowiska podlegali wojewódzkim inspektorom ochrony środowiska a nie wójtom, taka podległość pozwoliłaby inspektorom na większą niezaleŝność i zwiększyła moŝliwości monitoringu stanu środowiska (częstą praktyką w gminach jest, Ŝe inspektorzy, którzy dobrze współpracują z organizacjami ekologicznymi są po prostu zwalniani); w działaniach przewidzianych dla rolnictwa pominięto bardzo istotną rzecz jaką są melioracje na poziomie podstawowym. W wielu krajach Unii Europejskiej odtwarza się oczka wodne i śródpolne nasadzenia, w celu maksymalnego wykorzystania retencji naturalnej, natomiast w projekcie Programu podkreśla się rolę retencji sztucznej zbiorniki wodne, co wiąŝe się z ogromnymi kosztami; podkreśla bardzo waŝną rolę monitoringu; stwierdza, Ŝe istniejące oczyszczalnie ścieków traktuje się jako oczyszczalnie działające prawidłowo, tymczasem np. w zlewniach rzek Iny i Gowienicy większość oczyszczalni ścieków funkcjonuje źle lub w ogóle nie funkcjonuje. Wynika to z faktu, Ŝe koszty utrzymania oczyszczalni ciąŝą na samorządach, które bardzo szybko nauczyły się oszczędzać na pracy oczyszczalni ścieków; stwierdza, Ŝe Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska zbyt późno reaguje na zgłoszenia w 2
zakresie szkód w środowisku, 3. Zachodniopomorska Izba Rolnicza: podkreśla rolę melioracji i wskazuje na inną kwestię jaką jest wapnowanie gruntów uŝytkowanych rolniczo; na czym ma polegać pomoc przy przygotowaniu konkretnych planów nawoŝenia oraz bilansu azotu? podkreśla rolę Ministerstwa Rolnictwa przy dofinansowywaniu rolników, ale takŝe Ministerstwa Środowiska. Wskazuje na brak współpracy pomiędzy tymi Ministerstwami; stanowisko Izby zostanie przekazane pisemnie do RZGW w Szczecinie. 4. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie: naleŝy poprawić czytelność konsultowanych dokumentów, tak aby były one zrozumiałe dla ogółu społeczeństwa; przedstawione dane odnośnie jakości wód powierzchniowych i podziemnych są niezgodne z danymi posiadanymi przez WIOŚ Szczecin, naleŝy je koniecznie zweryfikować; zupełnie niezrozumiałe są zawarte w planach koszty szacunkowe, brak określenia podstaw szacunków, poziomów odniesienia ilościowego, czasowego; brak opisu derogacji wód powierzchniowych. Przy obecnym stanie finansowym, jeŝeli istnieje moŝliwość ustalenia derogacji to powinniśmy o nie występować; brak materiałów źródłowych - powinny być udostępnione na stronie internetowej, zwłaszcza jeśli chodzi o materiały dla części poświęconej monitoringowi i ocenie jakości wód. Brak tu równieŝ odniesienia kto wykonał ocenę, za jaki okres i na podstawie jakich wyników; w projekcie Planu brak jest ryzyka oceny złej jakości wód; zadeklarowano, Ŝe wszystkie uwagi zostaną przekaŝe pisemnie do RZGW Szczecin. 5. Agnieszka Hobot kierownik zespołu opracowującego projekty konsultowanych dokumentów: udzieliła odpowiedzi na niektóre uwagi, w tym, Ŝe ocena stanu wód została przekazana przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. 6. Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie: finansowanie systemów melioracyjnych na poziomie 20% jest przyczyną problemów z utrzymaniem podstawowych urządzeń wodnych, których jakość i stan systematycznie się pogarsza; naleŝy rozwaŝyć zasadność zakazu meliorowania uŝytków na terenach chronionych; bez koordynacji działań ekologów, meliorantów i rolników nie ma moŝliwości konkurencyjnej produkcji rolnej w Polsce; 7. UŜytkownik-właściciel elektrowni wodnej: 3
naleŝy wprowadzać zasady oszczędzania zasobów wodnych nie ujęto tego w projekcie Planu; naleŝy konsekwentnie realizować programy budowy przepławek i stopni wodnych; brak jest w projekcie konsultowanego dokumentu określenia właściwych rozwiązań w trwającym od wielu lat sporze pomiędzy ekologami i rolnikami w kwestii korzystania z wód. 8. Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy: zdaniem Towarzystwa naleŝy przeprowadzić szczegółową analizę opłacalności produkcji energii z małych elektrowni wodnych w aspekcie ponoszonych skutkiem ich wybudowania strat przez środowisko wodne. 9. Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki: brak podstaw prawnie wiąŝących do korelacji pomiędzy Planami gospodarowania wodami a miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego (jest wyjście z tej sytuacji, poniewaŝ miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego są opiniowane przez RZGW i dlatego jest to zadanie realne do wykonania); realizacja konsultowanych planów jest nierealna przede wszystkim z uwagi na wysokie koszty oszacowane w tym dokumencie; analiza presji i oddziaływań kwestia niekontrolowanych zrzutów ścieków bytowo gospodarczych jak długą naleŝy wyznaczyć w działaniach perspektywę czasową? czy w zakresie racjonalnego wykorzystania zasobów wodnych, ujęty został problem racjonalnego wykorzystywania wód opadowych?; czy są planowane konsultacje transgraniczne Planów gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy? 10. Zachodniopomorska Izba Rolnicza: zgłasza problem braku udroŝnień i blokady udroŝnień rzek przez ekologów, co moŝe doprowadzać do nieodwracalnych zmian w środowisku naturalnym; zadeklarowano, Ŝe uwagi w tej kwestii i innej zostaną przesłane do RZGW Szczecin. 11. Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy: zgłasza propozycję prowadzenia konsultacji w małych grupach branŝowych lub w formie warsztatów grup najbardziej skonfliktowanych. Po dyskusji Pani Dyrektor Teresa Błaszczak podziękowała za udział w dyskusji, za wniesione uwagi. Podkreśliła jeszcze raz waŝną rolę konsultacji społecznych, jak waŝne jest pozyskanie informacji, opinii i rozwiązań opartych na doświadczeniach i wiedzy roŝnych środowisk, osób czy interesów grup uczestniczących w gospodarowaniu wodą. Na zakończenie Ryszard Miluniec moderator - podziękował za udział w spotkaniu i jeszcze raz zachęcał do wnoszenia uwag pisemnie lub pocztą elektroniczną do RZGW w Szczecinie. Zebrane uwagi oraz wyniki konsultacji będą stanowiły podstawę do podjęcia decyzji w zakresie 4
gospodarowania wodami, które swymi skutkami dotkną kaŝdego z nas. Uczestnicy spotkania w otrzymanych ankietach dotyczących sposobu prowadzenia spotkania wnieśli następujące uwagi: za duŝo czasu poświęcono na prezentacje, a za mało na dyskusję, po kaŝdej prezentacji powinna być dyskusja, pytania do referentów po kaŝdym wystąpieniu, zakres tematyczny bardzo obszerny, sposób prezentacji bardzo ciekawy, konsultacje powinny być prowadzone z poszczególnymi branŝami, uŝytkownikami w mniejszych grupach, prezentacje powinny być udostępnione na płytach CD; na spotkaniu tylko najistotniejsze sprawy, kopie prezentacji udostępnić dla uczestników, konsultacje powinny być uzupełnione o części warsztatowe, więcej dyskusji i wymiany doświadczeń, bardzo dobre rozwiązanie poprzez ustawienie stolika ekspertów moŝliwość uzyskania odpowiedzi na wszelkie wątpliwości i pytania w kaŝdym momencie spotkania, jak zostały klasyfikowane kategorie działań? czy przeprowadzono analizę potrzeb dla obszaru? konieczne przyspieszenie opracowań dot. ochrony przeciwpowodziowej. 5