--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl PU.832.51.2013 Informacja z kontroli maszyn i noży bijakowych Łódź, dnia.10.2013r. Zgodnie z wytycznymi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie zawartymi w programie DNR-731-74(1)/13 z 20 czerwca 2013 roku Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi łącznie z Delegaturami w Sieradzu, Skierniewicach oraz Piotrkowie Trybunalskim, przeprowadził w III kwartale 2013r. kontrole maszyn i noży bijakowych na terenie województwa łódzkiego. W przewidzianym w programie zakresie sprawdzono maszyny z grupy: kosiarek do trawników, pilarek łańcuchowych, przycinarek do żywopłotów, kos do zarośli, (elektrycznych i spalinowych), wiertarek, pilarek tarczowych, szlifierek taśmowych, wyrzynarek, przecinarek kątowych, jak również sprawdzano dostępność na rynku noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli, których sprzedaż jest zakazana. Łącznie kontrolą objęto 24 przedsiębiorców w tym: - 23 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż maszyn dokonując oceny 92 partii tych wyrobów, - 7 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż noży do ręcznych przenośnych kos do zarośli. Kontrolę maszyn przeprowadzono w hurtowniach, sklepach wielkopowierzchniowych, sklepach detalicznych tj. w: 2 placówkach oferujących sprzedaż hurtową, 6 placówkach wielkopowierzchniowych, 15 sklepach detalicznych Dostępność w obrocie noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli o których mowa w 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie wprowadzenia środków przewidzianych przepisami o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli (Dz. U. z 2012 r., poz. 852) sprawdzono w 7 placówkach detalicznych. Kontrolą maszyn objęto łącznie 23 placówki handlowe sprawdzając 92 partie elektronarzędzi, narzędzi spalinowych oraz maszyn rolniczych w postaci: kosiarek do trawników,
pilarek łańcuchowych, przycinarek do żywopłotów, kos do zarośli, (elektrycznych i spalinowych), wiertarek, pilarek tarczowych, szlifierek, wyrzynarek, przecinarek kątowych, pod kątem zgodności z zasadniczymi i innymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228; dalej: rozporządzenie MG). Zakwestionowano w 3 placówkach 6 partii maszyn z powodu: - braku dołączonej deklaracji zgodności (2 partie kosiarek spalinowych: VIKING MB248T, AGROMA AG6051SDS), - nieprawidłowego sporządzenia deklaracji zgodności (3 partie: wiertarka VERTO 50G518, wyrzynarka VERTO 52G057, szlifierka kątowa GRAPHITE 59G062), - braku instrukcji obsługi (1 partia - kosiarka spalinowa VIKING MB248T), - braku w instrukcji obsługi wymaganych informacji (1 partia - kosa spalinowa VEGA K43). - rozbieżności informacji dotyczącej poziomu mocy akustycznej między informacją umieszczoną na naklejce znajdującej się na rurze kosy spalinowej Vega K43 (118 db), a informacjami zamieszczonymi w instrukcji obsługi (114 db). USTALENIA KONTROLI 1. Oznakowanie CE W 23 kontrolowanych placówkach sprawdzono prawidłowość oznakowania 92 partii maszyn znakiem CE, potwierdzającym zgodność z zasadniczymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu MG), We wszystkich kontrolowanych 92 partiach maszyn oznakowanie CE zostało umieszczone w sposób widoczny, czytelny i trwały, bezpośrednio na sprzęcie oraz opakowaniu, elementy oznakowania CE miały tę samą wysokość, nie mniejszą niż 5mm, co było zgodne z 56 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3 rozporządzenia MG. Na kontrolowanych maszynach oznakowanie CE było zgodnie z wzorem określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia MG. 2. Deklaracja zgodności W 23 kontrolowanych placówkach sprawdzono dołączenie do 92 partii maszyn deklaracji zgodności zawierające wymagane informacje zgodnie z załącznikiem nr 3 rozporządzenia MG. Zakwestionowano w 2 placówkach łącznie 5 partii maszyn z uwagi na następujące nieprawidłowości: - brak w deklaracji zgodności nazwiska i adresu osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej upoważnionej do przygotowania - 2 -
dokumentacji technicznej, co było niezgodne z pkt 1.3.2 załącznika nr 3 rozporządzenia MG, dla 3 partii maszyn (wiertarka udarowa 50G518 Verto, wyrzynarka 52G057 Verto, szlifierka kątowa 59G062 Graphite), - brak dołączonej deklaracji zgodności tj.; naruszenie 6 ust.1 pkt 5, ww. rozporządzenia MD. przy 2 partiach maszyn (kosiarki spalinowej Agroma typ 6051SD, kosiarki spalinowej Viking typ MB248T). Do importera zakwestionowanych 3 partii maszyn (wiertarka udarowa 50G518 Verto, wyrzynarka 52G057 Verto, szlifierka kątowa 59G062 Graphite) zwrócono się o usunięcie stwierdzonych niezgodności poprzez umieszczenie w deklaracjach zgodności brakujących informacji. Importer podjął dobrowolne działania i usunął stwierdzone nieprawidłowości. Współwłaściciel kontrolowanej firmy podjął natychmiastowe działania w wyniku których otrzymał od producenta sporządzone prawidłowo brakujące deklaracje zgodności, i dołączył je do kosiarek spalinowych. Do pozostałych 87 partii maszyn dołączone były prawidłowo sporządzone deklaracje zgodności. 3 Zgodność z zasadniczymi wymaganiami W 23 kontrolowanych placówkach dokonano oceny 92 partii maszyn pod kątem spełniania zasadniczych wymagań w zakresie dołączania informacji niezbędnych do bezpiecznego użytkowania sprzętu (oznakowanie, instrukcje), zgodnie z wymaganiami rozporządzenia MG oraz odpowiednich norm zharmonizowanych. a) Oznaczenia Stwierdzono, że wszystkie 92 kontrolowane partie maszyn posiadały tabliczki znamionowe, na których zgodnie z 56 ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5, 6 rozporządzenia MG, umieszczono następujące oznaczenia: nazwę i adres producenta oraz jego upoważnionego przedstawiciela, jeżeli taki występuje; określenie maszyny; oznaczenie serii lub typu maszyny; numer seryjny; rok budowy maszyny, rozumiany jako rok zakończenia procesu produkcji. Stwierdzono również, że zgodnie z 57 ust. 1 rozporządzenia MG na maszynach znajdowały się informacje niezbędne do bezpiecznego użytkowania maszyn umieszczone na naklejkach ostrzegawczych oraz przetłoczeniach na obudowach. b) Instrukcja Stwierdzono w 2 spośród 92 ocenianych partii maszyn nieprawidłowości polegające na: - braku instrukcji obsługi przy kosiarce spalinowej Viking typ MB248T, - braku w instrukcji obsługi informacji dotyczącej poziomu ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy skorygowanego charakterystyką A jeżeli poziom ten przekracza - 3 -
70 db(a), natomiast jeżeli poziom ten nie przekracza 70 db(a) wyraźnego zaznaczenia takiej informacji w instrukcji co było niezgodne z wymaganiami 59 ust.1 pkt 21a rozporządzenia M.G. - dla kosy spalinowej Vega K43. Ponadto stwierdzono rozbieżność informacji dotyczącej poziomu mocy akustycznej między informacją umieszczoną na naklejce znajdującej się na rurze kosy spalinowej Vega K43 (118 db), a informacjami zamieszczonymi w instrukcji obsługi (114 db). W przypadku kosiarki spalinowej Viking typ MB248T kontrolowany przedsiębiorca podjął natychmiastowe działania, w wyniku których otrzymał od producenta sporządzoną prawidłowo brakującą instrukcję obsługi, i dołączył ją do wyrobu. W przypadku kosy spalinowej Vega K43 skierowano wystąpienie do producenta oraz zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 45 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010r., Nr 138, poz. 935 ze zm.). Pozostałe 90 partii zgodnie z 58 rozporządzenia MG miały dołączone instrukcje sporządzone w języku polskim, zawierające wszystkie informacje wymienione w 59 ww. rozporządzenia MG, sformułowane w sposób jasny, przejrzysty, umożliwiający wszystkim użytkownikom łatwe korzystanie z nich. c) Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym. Sprawdzono 61 partii narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym pod kątem zgodności z normą PN-EN 60745-1:2009 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym Bezpieczeństwo użytkowania - Część 1: Wymagania ogólne. Wszystkie narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym spełniały wymagania określone ww. normą. Wiertarki, pilarki tarczowe i szlifierki dodatkowo poddano ocenie z odpowiednimi normami szczegółowymi. d) Wiertarki o napędzie elektrycznym. Sprawdzono 22 partie wiertarek o napędzie elektrycznym pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN 60745-2-1:2010 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym - Bezpieczeństwo użytkowania - Część 2-1: Wymagania szczegółowe dotyczące wiertarek i wiertarek udarowych w zakresie oznakowania znamionową prędkością obrotową, oraz maksymalną średnicą mocowanego w uchwycie wiertła. W ocenianym zakresie wiertarki spełniały wymagania ww. normy. e) Szlifierki o napędzie elektrycznym. Sprawdzono 4 partie szlifierek o napędzie elektrycznym pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN 60745-2-4:2010 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym - Bezpieczeństwo użytkowania - Część 2-4: Wymagania szczegółowe dotyczące szlifierek i polerek innych niż dyskowe w zakresie oznakowania kierunkiem przesuwu taśmy. W ocenianym zakresie szlifierki spełniały wymagania ww. normy. - 4 -
f) Pilarki tarczowe o napędzie elektrycznym Sprawdzono 7 partii pilarek tarczowych o napędzie elektrycznym pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN 60745-2-5:2011 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym - Bezpieczeństwo użytkowania - Część 2-5: Wymagania szczegółowe dotyczące pilarek tarczowych w zakresie oznakowania kierunku wirowania na narzędziu oraz znamionowej prędkości obrotowej. W ocenianym zakresie pilarki spełniały wymagania ww. normy. g) Pilarki łańcuchowe o napędzie spalinowym Sprawdzono 12 partii pilarek łańcuchowych o napędzie spalinowym pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN ISO 11681-1:2009 Maszyny dla leśnictwa - Wymagania bezpieczeństwa i badanie pilarek łańcuchowych przenośnych - Część 1: Pilarki łańcuchowe do prac leśnych w zakresie konstrukcji i oznakowania. W ocenianym zakresie pilarki spełniały wymagania ww. normy. h) Przycinarki do żywopłotów Sprawdzono 4 partie przycinarek do żywopłotów pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN ISO 10517:2012 Przycinarki do żywopłotów silnikowe ręczne - Wymagania dotyczące bezpieczeństwa w zakresie konstrukcji. W ocenianym zakresie przycinarki spełniały wymagania ww. normy. i) Kosiarki silnikowe Sprawdzono 5 partii kosiarek silnikowych sterowanych przez operatora pieszego pod kątem zgodności z wymogami normy PN-EN 12733+A1:2009 Maszyny rolnicze i leśne - Kosiarki silnikowe sterowane przez operatora pieszego - Wymagania dotyczące bezpieczeństwa w zakresie konstrukcji i oznakowania. W ocenianym zakresie kosiarki spełniały wymagania ww. normy. j) Skaryfikatory i aeratory trawnikowe W toku przeprowadzonych 23 kontroli nie stwierdzono w ofercie handlowej skaryfikatorów i aeratorów. k) Kosiarki trawnikowe zasilane z sieci Sprawdzono 3 partie kosiarek trawnikowych zasilanych z sieci w odniesieniu do wymogów normy PN-EN 60335-2-77:2010 Elektryczny sprzęt do użytku domowego i podobnego -- Bezpieczeństwo użytkowania - Część 2-77: Wymagania szczegółowe dotyczące kosiarek trawnikowych zasilanych z sieci, obsługiwanych przez operatora pieszego pod kątem konstrukcji. W ocenianym zakresie kosiarki spełniały wymagania ww. normy. l) Kosiarki trawnikowe silnikowe Sprawdzono 3 partie kosiarek trawnikowych silnikowych w odniesieniu do wymogów normy PN-EN 836+A4:2012 Maszyny ogrodnicze - Kosiarki trawnikowe silnikowe - 5 -
Bezpieczeństwo pod kątem konstrukcji. W ocenianym zakresie kosiarki spełniały wymagania ww. normy. Kontrola noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli Kontrole przeprowadzone u 7 przedsiębiorców nie wykazały oferowania do sprzedaży noży bijakowych, o których mowa w 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie wprowadzenia środków przewidzianych przepisami o ogólnym bezpieczeństwie produktów w odniesieniu do noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli (Dz. U. z 2012 r., poz. 852). 4. Badania organoleptyczne i laboratoryjne maszyn. W toku przeprowadzonych kontroli nie zaistniały podejrzenia, że wyroby poddane ocenie mogą nie spełniać zasadniczych wymagań wynikających z projektu, budowy czy przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych. W związku z powyższym nie przeprowadzono badań organoleptycznych, ani nie pobrano żadnej z kontrolowanych maszyn do badań laboratoryjnych, gdyż nie zaistniało uzasadnione podejrzenie, że wyrób może nie być bezpieczny. Wykorzystanie ustaleń kontroli Skierowano 1 wystąpienie do producenta dotyczące kosy spalinowej model Vega K43 z silnikiem Kawasaki TH43, poj.43cm 3 o umieszczenie w instrukcji obsługi informacji dotyczącej poziomu ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy ( 59 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia MG). Skierowano zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 45 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010r., Nr 138, poz. 935 ze zm.) przez producenta Kosy spalinowej model Vega K43 z silnikiem Kawasaki TH43, pojemność 43cm 3 z uwagi na brak umieszczenia w instrukcji obsługi informacji dotyczącej poziomu ciśnienia akustycznego na stanowisku pracy skorygowanego charakterystyką A. Brak wyraźnego zaznaczenia takiej informacji w instrukcji jest niezgodnie z 59 ust.1 pkt 21 a rozporządzenia MG. Do importera zakwestionowanych 3 partii maszyn (wiertarka udarowa 50G518 Verto, wyrzynarka 52G057 Verto, szlifierka kątowa 59G062 Graphite) zwrócono się o usunięcie stwierdzonych niezgodności poprzez umieszczenie w deklaracjach zgodności wystawionych. Skierowano żądanie do kontrolowanego przedsiębiorcy, o podjęcie działań zmierzających do usunięcia stwierdzonych uchybień po przez dołączenia do zakwestionowanych 2 partii kosiarek spalinowych (Agroma typ 6051SD, Viking typ MB248T) brakujących deklaracji zgodności, oraz brakującej (zagubionej) instrukcji obsługi do kosiarki Agroma, co naruszało 6 ust.1 pkt 5, ww. rozporządzenia MG. Wnioski Celem kontroli była ocena bezpieczeństwa elektronarzędzi, narzędzi spalinowych oraz maszyn ogrodniczych pod kątem zgodności z zasadniczymi i innymi wymaganiami oraz - 6 -
eliminowanie z rynku produktów, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników (noże bijakowe). Ogółem oceniono 92 partie maszyn. Zakwestionowano 6 partii, co stanowi ~6,5 % ogółu skontrolowanych maszyn. Nie stwierdzono w ofercie handlowej kontrolowanych przedsiębiorców noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli. Cel został zrealizowany - 6 kwestionowanych partii maszyn zostało wycofane z obrotu do czasu usunięcia nieprawidłowości w oznakowaniu. Brak w ofercie handlowej u kontrolowanych przedsiębiorców noży bijakowych do ręcznych przenośnych kos do zarośli świadczy o przestrzeganiu przez nich rozporządzenia Rady Ministrów zakazującego wprowadzania na rynek tych narzędzi. W toku przeprowadzonych kontroli maszyn nie stwierdzono przypadków występowania zagrożenia dla zdrowia lub życia użytkownika. Konstrukcja tych wyrobów zapewniała bezpieczne użytkowane. Przeprowadzone kontrole wykazały, że oceniane maszyny oznakowane były prawidłowo. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły dokumentacji dołączonej do maszyn (braku instrukcji obsługi, braku deklaracji zgodności oraz niepełnych zapisów w instrukcji i deklaracji zgodności). Należy zaznaczyć, że za brak deklaracji zgodności i instrukcji obsługi odpowiedzialność ponosił sprzedawca wyrobu. Nie miało to wpływu na bezpieczeństwo użytkownika a dodatkowo producenci w trybie natychmiastowym nadesłali brakujące deklaracje zgodności i instrukcję obsługi. - 7 -