Ewaluacja mid-term Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 ANALIZA LOGICZNA Drzewa problemów dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego... dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego...
Ewaluacja mid-term Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 Analiza logiczna Drzewa problemów Zamawiający: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce Wykonawca: Pracownia Badań i Doradztwa Re-Source Korczyński Sarapata sp.j. ul. Spławie 53; 61-312 Poznań Tel. 61 622 92 06-07, biuro@re-source.pl
Drzewa problemów W ramach niniejszego dokumentu stanowiącego aneks do raportu końcowego z Ewaluacji mid-term Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013 zaprezentowane zostały drzewa problemów, które są efektem przeprowadzonej analizy logicznej. Technika ta posłużyła wykryciu i wizualizacji logicznych związków pomiędzy zidentyfikowanymi problemami, a ich przyczynami i skutkami. Jako zagadnienia problemowe dobrano najważniejsze elementy SWOT zawarte w częściach: słabe strony i zagrożenia. Przedstawione niżej diagramy należy interpretować w taki sposób, że sześciokąt umieszczony w centrum każdego z nich reprezentuje problem główny, którego dotyczy dany diagram, natomiast elementy znajdujące się powyżej są jego skutkami (używając metafory drzewa owocami problemu głównego), a elementy poniżej przyczynami ( korzeniami problemu głównego). Wśród umieszczonych na diagramach przyczyn i skutków obecne są zarówno elementy zidentyfikowane empirycznie w ramach badania, jak i potencjalne przyczyny i skutki, które wyróżniono na podstawie całego kontekstu badania oraz wiedzy eksperckiej członków zespołu badawczego. Poniżej zaprezentowana została szczegółowa legenda, która ma zastosowanie do wszystkich przedstawionych diagramów. LEGENDA DRZEW PROBLEMÓW: problem główny; bezpośrednia przyczyna problemu głównego (czynnik, którego obecność sprzyja wystąpieniu problemu głównego); bezpośredni skutek problemu głównego (stan, który występuje ze względu obecność problemu głównego bądź, którego wystąpienie jest prawdopodobne); przyczyny występowania bezpośrednich przyczyn problemu głównego (czynniki, których występowanie sprzyja obecności bezpośrednich przyczyn); dalsze skutki występowania problemu głównego (następstwa występowania bezpośrednich skutków problemu głównego); relacja powiązania logicznego na zasadzie element będący na początku strzałki, sprzyja występowaniu elementu będącego przy grocie strzałki (przyczyna-skutek); inne ważne relacje pomiędzy elementami diagramu, opisane na schemacie. W ramach analizy logicznej skonstruowano 7 diagramów drzew problemów dotyczących następujących zagadnień problemowych zidentyfikowanych w ramach niniejszego badania: 1. Niewielki efekt doświadczenia wygenerowany przez dotychczas zrealizowane projekty. 2. Nierównomierne obciążenia poszczególnych komórek organizacyjnych IZ oraz brak koordynacji organizacyjno-proceduralnej w jej ramach. 3. Relatywnie niska trafność systemu wskaźników oraz niefunkcjonalność pomiaru za pomocą wskaźników dodatkowych. 4. Niefunkcjonalność systemu punktacji na etapie oceny merytorycznej wniosków. 5. Niski stopień kompleksowości realizowanych projektów. 6. Częściowa niezgodność rozkładu terytorialnego wsparcia z rozkładem zapotrzebowania na wsparcie. 7. Ograniczona elastyczność obszaru oddziaływania programu oraz stosowanych instrumentów wsparcia. 3
Rysunek 1. Niewielki efekt doświadczenia wygenerowany przez dotychczas zrealizowane projekty. WIĘKSZE ZAINTERESOWANIE BENEFICJENTÓW POMOCĄ ZE STRONY PRACOWNIKÓW IZ OGRANICZENIE SPRAWNOŚCI REALIZACJI PROJEKTÓW RELATYWNIE GORSZE ZARZĄDZANIE PROJEKTEM MNIEJSZA EFEKTYWNOŚĆ INTERWENCJI OGRANICZONY WZROST WIEDZY O MECHANIZMACH REALIZACJI PROJEKTÓW DOFINANSOWANYCH Z UE SPORY ODSETEK PRZEDSIĘBIORCÓW (beneficjentów mniej skłonnych do ponownego aplikowania) NIŻSZA JAKOŚĆ PROJEKTÓW NIEWIELKI EFEKT DOŚWIADCZENIA WYGENEROWANY PRZEZ DOTYCHCZAS ZREALIZOWANE PROJEKTY UDZIAŁ FIRM KONSULTINGOWYCH W APLIKOWANIU O ŚRODKI SKUTKI PRZYCZYNY ZAPISY RPOWŚ I DOKUMENTÓW POKREWNYCH STAN PRZEDSIĘBIORCZOŚCI REGIONU KONIECZNOŚĆ ZAANGAŻOWANIA ŚRODKÓW WŁASNYCH (szczególnie w przypadku przeznaczania funduszy na bieżące utrzymanie rezultatów wcześniejszych projektów) NIEWIELKI POTENCJAŁ APLIKACYJNY WNIOSKODAWCÓW WZGLĘDNIE SKOMPLIKOWANY I ZBIUROKRATYZOWANY PROCES APLIKOWANIA WYSTĘPOWANIE KONKURENCJI POMIĘDZY WNIOSKODAWCAMI 4
Rysunek 2. Nierównomierne obciążenia poszczególnych komórek organizacyjnych IZ oraz brak koordynacji organizacyjno-proceduralnej w jej ramach. WIĘKSZA ILOŚĆ POPEŁNIANYCH BŁĘDÓW OGRANICZENIE SPRAWNOŚCI I ADEKWATNOŚCI INTERWENCJI NIEZADOWOLENIE PRACOWNIKÓW DŁUGI CZAS TRWANIA - NP. KONKURSÓW BRAKI INFORMACYJNE WYDŁUŻAJĄCE SIĘ PROCEDURY NIEPRAWIDŁOWOŚCI W ZARZĄDZANIU IZ - nierównomierny rozkład obciążeń komórek org. w różnych momentach wdrażania oraz brak koordynacji organizacyjno-proceduralnej (dot. np. dostępu do informacji, sposobu przygotowywania dokumentów) SKUTKI PRZYCZYNY SPOSÓB WDRAŻANIA RPO WŚ SPOSÓB ZARZĄDZANIA IZ RPO WŚ OGRANICZONA WZAJEMNA ADEKWATNOŚĆ CHARAKTER PROGRAMU (zakres, złożoność, wielkość internwencji) ZAPISY RPOWŚ I DOKUMENTÓW POKREWNYCH ZAPISY NADRZĘDNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH CZYNNIKI OTOCZENIA (postawy beneficjentów, specyfika regionu) CHARAKTER ZASOBÓW LUDZKICH IZ RPOWŚ WIELKOŚĆ IZ RPOWŚ BARIERY WEWNĘTRZNE (np. zakłócenia w komunikacji, ewentualne nieprawidłowości w przestrzeganiu procedur) 5
Rysunek 3. Relatywnie niska trafność systemu wskaźników oraz niefunkcjonalność pomiaru za pomocą wskaźników dodatkowych. 6
Rysunek 4. Niefunkcjonalność systemu punktacji na etapie oceny merytorycznej wniosków. 7
Rysunek 5. Niski stopień kompleksowości realizowanych projektów. 8
Rysunek 6. Częściowa niezgodność rozkładu terytorialnego wsparcia z rozkładem zapotrzebowania na wsparcie. MARGINALIZAJA NIEKTÓRYCH REGIONÓW WOJ. NIERÓWNOMIERNY ROZWÓJ REGIONU (brak wyrównywania dysproporcji) REALIZACJA PROJEKTÓW CZĘŚCIOWO ZGODNYCH Z ZAPOTRZEBOWANIEM POGŁĘBIANIE DYSPROPORCJI POMIĘDZY PERYFERIAMI A CENTRUM TREGIONU OGRANICZONA TRAFNOŚĆ WSPARCIA CZĘŚCIOWA NIEZGODNOŚĆ ROZKŁADU TERYTORIALNEGO WSPARCIA Z ROZKŁADEM ZAPOTRZEBOWANIA NA WSPARCIE SKUTKI PRZYCZYNY ZRÓŻNICOWANIE EFEKTYWNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ PROMOCYJNYCH IZ OGRANICZONA ADEKWATNOŚĆ WSPARCIA DO SPECYFICZNYCH POTRZEB REGIONALNYCH ZRÓŻNICOWANY TERYTORIALNIE POTENCJAŁ APLIKACYJNY ZRÓŻNICOWANIE DOSTĘPU DO INFORMACJI I MOŻLIWOŚCI KONSULTACJI (w charakterze spotkań osobistych z pracownikami IZ) ZAPISY NADRZĘDNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH UWARUNKOWANIA HISTORYCZNE I GEOPOLITYCZNE (min. obecność COP) WARUNKI PRZYRODNICZE 9
Rysunek 7. Ograniczona elastyczność obszaru oddziaływania programu oraz stosowanych instrumentów wsparcia. OGRANICZONE ZAINTERESOWANIE WNIOSKODAWCÓW, NIEKTÓRYMI OBSZARAMI WSPARCIA OGRANICZENIE ADEKWATNOŚCI WSPARCIA W STOSUNKU DO POTRZEB REGIONU MNIEJSZY ZAKRES ODDZIAŁYWANIA NA ROZWÓJ REGIONU WSPARCIE OBSZARÓW Z POZA NAJPILNIEJSZYCH POTRZEB REGIONU (wsparcie przedsięwzięć relatywnie zaawansowanych, a nie podstawowych) OGRANICZONA ELASTYCZNOŚĆ OBSZARU ODDZIAŁYWANIA PROGRAMU ORAZ STOSOWANYCH INSTRUMENTÓW WSPARCIA OGRANICZONY ZAKRES WSPARCIA Z ZAKRESU NAJPILNIEJSZYCH POTRZEB REGIONU (przedsięwzięć podstawowych) SKUTKI PRZYCZYNY POTRZEBY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO WYMOGI KOMISJI EUROPEJSKIEJ SPECYFIKA SYTUACJI SPOŁECZNO- EKONOMICZNEJ REGIONU CZĘŚCIOWA ROZBIEŻNOŚĆ SPECYFIKA POLSKI JAKO CZŁONKA UE JEDNOLITE STANDARDY UE SYTUACJA SPOŁECZNO- EKONOMICZNA POLSKI FORMY WSPARCIA SPRAWDZONE W INNYCH KRAJACH UE ZAŁOŻENIA O JEDNOLITOŚCI POLITYKI UE 10
dla rozwoju Województwa Świętokrzyskiego...