(...) człowiek musi wybierać (...) W tym tkwi jego moc w zdolności podejmowania decyzji" Paulo Coelho,,Piąta góra" PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM nr 1 w WADOWICACH Być wolnym- znaczy również żyć bez nałogów"
Program profilaktyki środowiska szkolnego Identyfikacja problemu I. Psychospołeczna diagnoza środowiska szkolnego. 1. Przeprowadzenie diagnozy przez powołany zespół ds. profilaktyki poprzez: A/ obserwacje zachowania uczniów, B/ analiza frekwencji w dziennikach lekcyjnych, C/ analiza dokumentacji wychowawców klasowych, pedagoga, psychologa szkolnego, D/ankiety dla wychowawców klas E/ ankiety wśród uczniów, F/ wywiady z nauczycielami, rodzicami, uczniami, G/ analiza frekwencji rodziców na zebraniach i dniach otwartych. 2. Analiza wyników diagnozy potwierdziła wstępnie założone obszary zagrożeń występujących w naszej szkole. 3. Zespół ds. profilaktyki opracuje program działań interwencyjnych i profilaktycznych. 4. Zebranie ofert pomocy szkole przez instytucje, organizacje wspierające środowisko szkolne/ MOPS, pełnomocnik ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawiciele policji, itp./ II. Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego zauważa się, iż występują następujące problemy: - problem przemocy i agresji na terenie szkoły, - brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, - problem wagarów, - ubóstwo materialne rodziców/ brak podręczników, brak środków finansowych na różnego rodzaju imprezy, przedstawienia i wycieczki klasowe/,
- kultura języka, - palenie papierosów, - spożywanie alkoholu, - uzależnienie od telewizji, - uzależnienie od komputera, - niereagowanie na przejawy przemocy i agresji, - problem narkomanii. Powołanie zespołu ds. profilaktyki środowiska szkolnego. III. Kierunki działań interwencyjnych i profilaktycznych 1. Analiza sposobu realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych i statutu szkoły oraz programu wychowawczego. 2. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy: A/ współpraca z MOPS i innymi instytucjami, które oferowały swoją pomoc zarówno materialną jak i merytoryczną, B/ doskonalenie umiejętności nauczycieli- rozszerzenie wiedzy nauczycieli, wychowawców klas, o takie zagadnienia jak: - wiedza na temat uzależnień, - agresja, - postępowanie w konkretnych przypadkach, - regulacje prawne. /organizowanie szkoleń dla nauczycieli, praca w zespole wychowawców/, C/ wyposażanie biblioteki szkolnej w publikacje dotyczące profilaktyki, D/ włączenie samorządu szkolnego, organizacji uczniowskich, E/ organizowanie systematycznych i profilaktycznych zająć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych lub spotkań dodatkowych, F/ współpraca z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagrożeń, a także zapoznawanie ich z działaniami szkoły wynikającymi z planu,
G/ organizowanie w szkole imprez tematycznych, H/ realizowanie programów profilaktycznych przez wychowawców, specjalistów z zewnątrz, I/ omawianie w ramach rady pedagogicznej efektów realizacji planu profilaktycznego w szkole, J/ zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu/ oferta zajęć pozalekcyjnych/, K/ promocja zdrowego stylu życia, L/ kształtowanie świadomości ekologicznej Ł/ kształtowanie systemu wartości- czerpanie z wzorców osobowych. 3. Ewaluacja programów wychowawczych i profilaktycznych, w ramach wewnątrzszkolnego systemu mierzenia jakości pracy. IV. Przewidywane efekty podjętych działań. 1. W bibliotece szkolnej zwiększy się ilość kompletów podręczników, które uczniowie mogą wypożyczyć. Dofinansowanie wycieczek, wyjazdów do kin, teatrów. 2. Księgozbiór biblioteki powiększy się o materiały i publikacje dotyczące profilaktyki/gromadzenie scenariuszy lekcji wychowawczych, programów profilaktycznych/. 3. Nauczyciele zdobędą wiedzę z zakresu działań profilaktycznych oraz umiejętności postępowania w konkretnych przypadkach i stosowanie różnorodnych form pomocy. Powinna nastąpić poprawa w relacjach uczeń- nauczyciel- rodzic. 4. Zmniejsza się ilość godzin opuszczanych przez uczniów z powodu wagarów. 5. Uczniowie są w stanie poradzić sobie ze stresem, sytuacjami trudnymi - rozwiązują swoje problemy bez udziału agresji, przemocy. Zapobiegają i reagują na akty przemocy i agresji w szkole i poza nią. 6. Uczniowie chętnie, aktywnie uczestniczą w promowaniu zdrowego stylu życia, nabierają nawyków zdrowego życia, aktywności ruchowej / bez papierosów, alkoholu, narkotyków/.
7. Szkoła prowadzi wartościowe i interesujące programy, akcje profilaktyczne. 8. Nastąpiła poprawa wyników w nauce, podejściu uczniów do obowiązków szkolnych. 9. Poprawia się samorządność uczniów, czują się współgospodarzami szkoły, a co za tym idzie bardziej dbają o mienie szkolne. Uczniowie współpracują w grupie służą pomocą innym. 10. Uczniowie posiadają wiedzę na temat uzależnień, środków uzależniających. Potrafią wybrać zdrowy model zachowań. Znają sposoby zapobiegania chorobom. 11. Większość uczniów porozumiewa się między sobą nie używając wulgaryzmów. Kultura języka jest większa. 12. Uczniowie wybierają aktywne formy spędzania wolnego czasu, w związku z tym uprawiają różne dyscypliny sportowe, biorą udział w licznych zajęciach pozalekcyjnych. 13. Rodzice chętniej uczestniczą w spotkaniach na terenie szkoły, współpracują z wychowawcami. V. Działania profilaktyczne ujęte dodatkowo w programie wychowawczym szkoły. Udzielanie pomocy dzieciom będącym w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej, rodzinnej/ zakup podręczników, przyborów szkolnych, pomoc materialna/. Pogadanki i dyskusje na lekcjach wychowawczych o problemach przestępczości wśród młodzieży i ich konsekwencjach. Spotkania uczniów z inspektorem ds. nieletnich komendy powiatowej policji. Powiadamianie sądu, policji o rażących zaniedbaniach rodziców wobec dzieci. Pedagogizacja rodziców. Współpraca pedagoga szkolnego z kuratorem rodzinnym w zakresie opieki nad rodzinami i dziećmi. Opieka zdrowotna nad dziećmi. Zaopatrywanie sklepiku szkolnego w zdrową żywność. Pogadanki na temat bezpieczeństwa, alarmy ewakuacyjne.
Powołanie zespołów wyrównawczych dla uczniów z niepowodzeniami szkolnymi. Współpraca z MOPS w zakresie dożywiania dzieci i pomocy materialnej oraz rzeczowej dla nich i ich rodzin. Profilaktyka w dziedzinie uzależnień. Podnoszenie poziomu kultury osobistej. 1. Gazetki PCK i pedagoga poświęcone profilaktyce uzależnień. 2. Pedagogizacja rodziców dotycząca współczesnych zagrożeń; informacje dla rodziców, gdzie mogą szukać fachowej pomocy terapeutycznej. 3. Spotkania z pielęgniarka szkolną.
VI. Procedury postępowania wychowawców i nauczycieli oraz metody współpracy szkoły z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży patologią i demoralizacją. 1. Postępowanie w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa że na terenie szkoły uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków. 2. Postępowanie w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancje przypominające wyglądem narkotyk. 3. Postępowanie, w przypadku gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. 4. Postępowanie wobec sprawcy czynu karalnego /przestępstwa. 5. Postępowanie nauczyciela, wychowawcy wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. 6. Postępowanie nauczyciela, wychowawcy wobec sprawcy cyberprzemocy. 7. Postępowanie nauczyciela, wychowawcy wobec ucznia, który stał się ofiarą cyberprzemocy. 8. Postępowanie wychowawcy w przypadku stwierdzenia wagarów ucznia. 9. Postępowanie nauczycieli, wychowawców w przypadku próby samobójczej (usiłowania lub zamiaru samobójczego) ucznia poza terenem szkoły. 10. Postępowanie nauczycieli, wychowawców w przypadku próby samobójczej ucznia na terenie szkoły. 11. Postępowanie w przypadku dokonania przez ucznia samobójstwa. 12. Postępowanie w czasie zagrożenia bombowego". 13. Wykaz miejsc, do których można się zgłosić po pomoc w przypadku zachowań samobójczych uczniów.
1. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków, powinien podjąć następujące kroki: a) powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy, b) odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie, c) wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu zdrowia, ewentualnie udzielania pomocy medycznej, d) zawiadamia o fakcie dyrektora oraz rodziców (opiekunów), których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły, e) w przypadku odmowy ze strony rodziców (opiekunów), o pozostaniu ucznia w szkole, czy też przewiezienia ucznia do placówki służby zdrowia, bądź też przekazania go do dyspozycji funkcjonariuszom policji decyduje lekarz po ustaleniu aktualnego stanu ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły, f) w przypadku ucznia będącego pod wpływem alkoholu - jeżeli rodzice odmawiają przyjazdu, a uczeń jest agresywny wobec kolegów, nauczycieli, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagrożenia życiu lub zdrowiu innych -szkoła zawiadamia najbliższą jednostkę Policji, g) w przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin), h) o fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców (opiekunów) oraz sąd rodzinny, jeżeli uczeń nie ukończył 18 lat. 2. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancje przypominające wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki: a) zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancje przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji, próbuje o ile jest to możliwe w zakresie działań pedagogicznych, ustalić do kogo należy znaleziona substancja, b) powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły i wzywa Policję, c) po przyjeździe Policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 3. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk powinien podjąć następujące kroki: a) nauczyciel w obecności innej osoby - wychowawcy, pedagoga, dyrektora ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej
oraz kieszeni. Nauczycielowi nie wolno (nie ma prawa) samodzielnie wykonywać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia, b) o swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły, c) powiadamia o zaistniałym zdarzeniu rodziców (opiekunów) ucznia i wzywa ich do natychmiastowego wstawiennictwa, d) w przypadku, gdy uczeń na prośbę nauczyciela nie chce przekazać substancji ani pokazać zawartości teczki szkoła wzywa Policję, e) jeżeli uczeń odda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim jej zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki Policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń. 4. Postępowanie wobec sprawcy czynu karalnego / przestępstwa: a) niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, b) ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, c) przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę, d) powiadomienie rodziców (opiekunów) ucznia, e) niezwłoczne powiadomienie Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły jego tożsamość nie jest nikomu znana, f) zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji. 5. Postępowanie nauczyciela / wychowawcy wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: a) udzielenie pierwszej pomocy, bądź zapewnienie jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza, ewentualnie karetki pogotowia w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń, b) niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, c) powiadomienie rodziców ucznia, d) niezwłoczne wezwanie Policji w przypadku, kiedy sprawa jest poważna, e) niezbędne jest profesjonalne zabezpieczenie śladów przestępstwa, ustalenie okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia.
6. Postępowanie nauczyciela / wychowawcy wobec sprawcy cyberprzemocy: a) niezwłoczne zabezpieczenie dowodów, b) powiadomienie o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, pedagoga, wychowawcę, c) analiza zaistniałej sytuacji pod kątem okoliczności zdarzenia (sprawca, świadkowie) przy współudziale dyrektora, wychowawcy, pedagoga, d) w przypadku, gdy sprawcą zdarzenia jest uczeń nieznany powiadomienie Policji, e) w przypadku, gdy sprawcą zdarzenia jest uczeń szkoły: - powiadomienie rodziców lub prawnych opiekunów o zaistniałym zdarzeniu, podjętych działaniach i konsekwencjach, - przeprowadzenie rozmowy ze sprawcą, zobowiązanie go do niezwłocznego usunięcia szkodliwych treści, - sprawdzenie faktu usunięcia szkodliwych treści, - zastosowanie wobec sprawcy konsekwencji wg statutu szkoły, - powiadomienie Policji i/lub Sądu Rodzinnego i Nieletnich. 7. Postępowanie nauczyciela / wychowawcy wobec ucznia, który stał się ofiarą cyberprzemocy: f) niezwłoczne zabezpieczenie dowodów, g) powiadomienie dyrektora szkoły, pedagoga, wychowawcę, h) analiza zaistniałego zdarzenia pod kątem okoliczności zdarzenia (sprawca, świadkowie) przy współudziale dyrektora, wychowawcy, pedagoga, i) poinformowanie rodziców pokrzywdzonego ucznia o zaistniałym zdarzeniu oraz o działaniach podjętych przez szkołę, j) zapewnienie uczniowi wsparcia ze strony wychowawcy, pedagoga, psychologa szkolnego, k) powiadomienie Policji i/lub Sądu Rodzinnego i Nieletnich.
8. Postępowanie wychowawcy w przypadku stwierdzenia wagarów ucznia: a) W przypadku powtarzających się pojedynczych nieobecności ucznia na lekcjach lub w trzecim dniu ciągłej nieobecności ucznia w szkole wychowawca jest zobowiązany do niezwłocznego kontaktu z rodzicami ucznia i powiadomienia ich o zaistniałej sytuacji. b) Rozmowa interwencyjna z rodzicami w celu: - ustalenie przyczyn wagarów, - uświadomienie wagi problemu i wynikających z niego zagrożeń, - zapoznanie rodzica i ucznia z procedurami postępowania szkoły wobec ucznia wagarującego, - ustalenie reguł współpracy wychowawca - rodzic - uczeń. c) W przypadku jakiejkolwiek kolejnej nieuzasadnionej nieobecności ucznia na lekcjach wychowawca ponownie wzywa rodziców i w obecności pedagoga, psychologa zostaje podpisany trójstronny Kontrakt (R - N - U, w którym każda ze stron zobowiązuje się do przestrzegania określonych ustaleń i zaleceń. d) Jeżeli uczeń łamie ustalone w kontrakcie reguły i nadal nie realizuje obowiązku szkolnego dyrektor szkoły występuje z wnioskiem do Burmistrza Wadowic o ukaranie rodziców. e) W uzasadnionych przypadkach (zagrożenie demoralizacją) szkoła przekazuje sprawę ucznia do Sądu (Wydział III Rodzinny i Nieletnich). 9. Postępowanie nauczycieli, wychowawców w przypadku próby samobójczej (usiłowania lub zamiaru samobójczego) ucznia poza terenem szkoły. a) Zebranie wstępnych informacje o okolicznościach zdarzenia najlepiej od osób najbliższych np. rodziców. b) Poinformowanie o zdarzeniu Dyrektora Szkoły. c) Zawiadomienie przez Dyrektora Szkoły organu prowadzącego i nadzorującego szkołę. d) Zebranie zespołu kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań: - zdiagnozowanie sytuacji - podjęcie działań interwencyjnych - podjęcie współpracy międzyinstytucjonalnej. e) Rozmowy z uczniami prowadzone przez wychowawców, a w razie potrzeby w obecności psychologa, pedagoga szkolnego. f) Zwołanie Rady Pedagogicznej i poinformowanie nauczycieli o zaistniałej sytuacji. g) Wspieranie ucznia po zamiarze lub usiłowaniu samobójstwa i jego rodziny poprzez: - pomoc w uzyskaniu przez ucznia i jego rodzinę pomocy specjalistycznej, - realizację zaleceń zawartych we wskazaniach specjalistów opiekujących się dzieckiem. h) Otoczenie opieką psychologa / pedagoga szkolnego ucznia usiłującego popełnić samobójstwo, a jeżeli zaistnieje taka konieczność to również klasę. i) Unikanie umedialnienia problemu.
j) Unikanie nadmiernej kontroli ucznia. k) Unikanie poczucia nadmiernej odpowiedzialności za zdarzenie. 10. Postępowanie nauczycieli, wychowawców w przypadku próby samobójczej ucznia na terenie szkoły. a) Nie wolno pozostawiać ucznia samego. b) Wezwać pielęgniarkę lub zaprowadzić ucznia do gabinetu pielęgniarki. c) Powiadomić wychowawcę i dyrektora szkoły. d) Powiadomić o zaistniałym zdarzeniu rodziców (opiekunów) ucznia. e) Wezwać pomoc (pogotowie, policję), jeżeli zaistnieje taka konieczność. f) Dyrektor szkoły powiadamia organ prowadzący i nadzorujący szkołę. g) Zebranie Zespołu Kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań: - zdiagnozowanie sytuacji, - podjecie działań interwencyjnych, - podjęcie współpracy międzyinstytucjonalnej. h) Zwołanie Rady Pedagogicznej i poinformowanie nauczycieli o zaistniałej sytuacji. i) Wspieranie ucznia po zamiarze lub usiłowaniu samobójstwa i jego rodziny poprzez: - pomoc w uzyskaniu przez ucznia i jego rodziny pomocy specjalistycznej, - realizacje zaleceń zawartych we wskazaniach specjalistów opiekujących się uczniem, j) Rozmowy z młodzieżą. k) Otoczenie opieką psychologa, pedagoga szkolnego ucznia usiłującego popełnić samobójstwo. I) Unikanie umedialnienia problemu, ł) Unikanie nadmiernej kontroli ucznia! m) Unikanie poczucia nadmiernej odpowiedzialności za zdarzenie. 11. Postępowanie w przypadku dokonania przez ucznia samobójstwa. a) Zebranie wstępnych informacji o okolicznościach zdarzenia i przekazane ich dyrektorowi szkoły. b) Zawiadomienie organu prowadzącego i nadzorującego szkołę przez dyrektora szkoły. c) Zebranie Zespołu Kryzysowego i wspólne podjęcie dalszych działań. d) Poinformowanie nauczycieli o zdarzeniu na Radzie Pedagogicznej. e) Poinformowanie uczniów na forum klasy przez wychowawców. f) Stworzenie uczniom możliwości uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych. g) Udzielanie wsparcia uczniom. h) Unikanie umedialnienia problemu. i) Unikanie poczucia nadmiernej odpowiedzialności za zdarzenie.
12. Postępowanie w czasie zagrożenia bombowego" (przyjęcie zgłoszenia telefonicznego, znalezienie na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, przedmiotu niewiadomego pochodzenia). a) Osoba, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego lub znalazła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły. b) Zabezpieczenie miejsca, w którym znajduje się podejrzany przedmiot. c) Podejrzanych przedmiotów nie wolno dotykać! d) Dyrektor niezwłocznie powiadamia Policję lub Straż Miejską. e) Do czasu przybycia Policji akcją kieruje dyrektor szkoły. f) Jeżeli zaistnieje taka konieczność dyrektor zarządza ewakuację. g) Na miejsce zagrożenia incydentem bombowym należy wezwać służby pomocnicze, takie jak: pogotowie ratunkowe, straż pożarną, pogotowie gazowe, pogotowie wodno - kanalizacyjne, pogotowie energetyczne. h) Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego, akcją kieruje Policja. i) Należy bezwzględnie wykonywać polecenia policjantów. j) Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon, k) Nauczyciele zabierają dziennik lekcyjny i wspólnie z uczniami opuszczają klasę, udając się na wyznaczone miejsce. I) Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji. Powołanie przez dyrektora szkoły Zespołu Kryzysowego w składzie: dyrektor szkoły, wicedyrektor, psycholog, pedagog, ksiądz, koordynator do spraw bezpieczeństwa społeczny inspektor pracy. Za kontakty z mediami jest odpowiedzialny dyrektor szkoły lub osoba wyznaczona przez dyrektora.
13. Wykaz miejsc, do których można się zgłaszać po pomoc w przypadku zachowań samobójczych uczniów: - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 33 823 43 39 - Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna 33 873 10 50 - Poradnia Zdrowia Psychicznego 33 873 28 68 33 873 28 55 - Policja 33 873 10 08 - Straż Pożarna 998 112 - Centrum Profilaktyki Społecznej 0 692 781 928 - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 033 870 90 00 - Telefon zaufania KO w Krakowie 012 667 977 678 - Telefon zaufania 11 61 11
VII. Profilaktyka w zakresie uzależnień. Cel ogólny: 1. Uświadomienie uczniom odpowiedzialności za własne zdrowie i życie. 2. Dostarczenie uczniom klas gimnazjalnych wiedzy na temat środków uzależniających, przyczyn i mechanizmów powstawania uzależnień oraz zapoznanie ze sposobami uniknięcia uzależnienia od alkoholu, nikotyny, narkotyków i innych środków mających negatywny wpływ na nasze zdrowie, świadomość poprzez rozwój umiejętności interpersonalnych i całej osobowości. 3. Przeciwdziałanie przemocy i agresji. 4. Przeciwdziałanie narkomani poprzez prowadzenie systematycznej działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej, profilaktycznej wśród uczniów ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców. 5. Przeciwdziałanie pojawieniu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków, charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia oraz jego otoczenia społecznego. Cele strategiczne: CZĘŚĆ I 1. Uświadamianie uczniom roli kultury osobistej jako podstawowego warunku właściwych relacji z ludźmi. 2. Budowanie pozytywnego stosunku do siebie i innych oraz postawy otwartości. 3. Budowanie zachowań empatycznych. 4 Nabywanie poczucia godności, poznanie własnej osobowości. 5. Uświadamianie natychmiastowych i odroczonych konsekwencji używania środków psychoaktywnych. 6. Promowanie postawy trzeźwości wśród młodych ludzi. 7 Opóźnienie wieku inicjacji alkoholowej. 8 Kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczanie wzorców asertywnych oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia. 9. Wykształcenie umiejętności prawidłowego porozumiewania się z innymi rozróżnianie zachowań asertywnych. 10. Nabycie praktycznych umiejętności asertywnego NIE". 11. Obniżenie wśród uczniów tendencji do podejmowania ryzykownych zachowań generowanych przez grupę rówieśniczą. 12. Przedstawienie sposobów radzenia sobie ze stresem. 13. Kształtowanie racjonalnych decyzji osobistych związanych z używaniem środków uzależniających. 14. Kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych. 15. Wdrażanie do spędzania wolnego czasu w sposób właściwy i kulturalny.
16. Wskazanie agresji jako prymitywnej fazy zachowania oraz zachowań społecznie akceptowanych. CZĘŚĆ II W realizacji problematyki profilaktyki uzależnień uczestnicy powinni uzyskać wiedzę o tym, że: 1. Alkohol, nikotyna, narkotyki jako substancje chemiczne zaburzają funkcjonowanie organizmu, używanie ich jest szkodliwe dla zdrowia. 2. Środki uzależniające odbierają wolność decyzji, niszczą relacje między ludźmi, zaburzają kontakt z rzeczywistością. 3. Istnieje ścisły związek między używaniem substancji psychoaktywnych a innymi problemami pojawiającymi się w życiu człowieka. 4 Dym tytoniowy jest szkodliwy dla wszystkich, którzy go wdychają Palenie wśród niepalących jest naganne, nietaktowne. 5 Reklamy nakłaniają ludzi do picia i palenia. 6. Uzależnienie dokonuje się stopniowo, niedostrzegalnie, aż staje się czymś silniejszym od człowieka. 7. Należy wspierać ludzi, którzy chcą zerwać z nałogiem 8. Sprzedaż alkoholu, tytoniu podlega przepisom prawa oraz normom społecznym. 9. Środki audiowizualne traktowane w sposób rozsądny stanowią źródło dużej wiedzy o świecie, lecz bezkrytyczne podporządkowanie się im może działać na człowieka destrukcyjnie. 10. Alkohol i narkotyki wpływają negatywnie na życie w rodzinie. 11. Osoby dorosłe pracujące na terenie szkoły są po to, aby wspierać dzieci i pomagać im w sytuacji trudnej.
ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI OBSZAR DZIAŁAŃ RODZICE 1. Pogłębianie wiedzy z psychologii i pedagogiki dotyczącej własnych dzieci. 2. Angażowanie rodziców do prac społecznych na rzecz szkoły. 3. Organizowanie spotkań ogólnych i klasowych. 4. Dni otwarte szkoły. 5. Współtworzenie i opiniowanie dokumentów szkoły OBSZAR DZIAŁAŃ NAUCZYCIELE 1. Zdobywanie i poszerzanie aktualnej wiedzy na temat psychologii rozwojowej ucznia w danym przedziale wiekowym. 2. Podmiotowe traktowanie ucznia. 3. Czy oceniam zgodnie z WSO. 4. Mój stosunek do uczniów. 5. Ja - uczeń poprawa relacji interpersonalnych. 6. Czy jestem wzorem dla moich wychowanków. 7. Uczymy się współpracy w grupie. 8. Zapobiegamy i reagujemy przejawom agresji w szkole. 9. Czy wiem jak, pomóc dzieciom z rodzin zagrożonych uzależnieniom, z rodzin patologicznych. Sposoby realizacji: Interaktywne wykłady Warsztaty Treningi umiejętności Projekty Debaty Szkolenia Spektakle teatralne Spoty, kampanie społeczne Happeningi, pikniki edukacyjne Oraz inne formy z wykorzystaniem aktywnych metod pracy Prelekcja, dyskusja, wnioski Ankieta Samorefleksja, ankieta Warsztaty i szkolenia Rady Pedagogicznej Rada samokształceniowa Pogadanki, wymiana doświadczeń Wspólne spotkania, wycieczki Sondaż, analiza, wnioski Warsztaty, gry symulacyjne Rozgrywki sportowe Rozmowy indywidualne z uczniami, wskazówki, porady Współpraca z policjantami ds. Nieletnich Współpraca z kuratorami nieletnich 17
OBSZAR DZIAŁAŃ UCZNIOWIE - statut OBSZAR DZIAŁAŃ ŚRODOWISKO LOKALNE 1. Współpraca z: Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną i poradniami specjalistycznymi Policją, Dzielnicowi, Wydział ds. Nieletnich Gminnym koordynatorem ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej Sądem Rejonowym w Wadowicach Wydział III Rodzinny i Nieletnich Powiatową stacją sanitarno- epidemiologiczną Współpraca z Centrum Profilaktyki Społecznej Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej Placówkami doskonalenia nauczycieli Podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień Strażą Miejską Ewaluacja programu: 1. Obserwacja. 2. Metody socjometryczne. 3. Ankiety. 4. Udział w konkursach, apelach i akcjach promujących zdrowy styl życia. 5. Przygotowanie gazetek i wystaw. 6. Referaty. 7. Wywiad środowiskowy. 18
Podstawą prawną stworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki jest: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Konwencja o Prawach Dziecka Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 199lr z późniejszymi zmianami Ustawa z dnia 19.08.1994 o ochronie zdrowia psychicznego Ustawa z dnia 24.04.1997 o przeciwdziałaniu narkomanii Ustawa z dnia 09.11.1995 o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniu i wyrobów tytoniowych Ustawa z dnia 26.10.1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Rozporządzenie MEN i S z dnia 31.01.2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02. 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Rozporządzenie MEN i S z dnia 7.01.2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Statut Zespołu Szkół Publicznych nr 3 Program Wychowawczy i Profilaktyki Zespołu Szkół Publicznych nr 3 19
Zadania : 1. Prowadzenie działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganie ucznia w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze: fizycznej, psychicznej, społecznej, aksjologicznej. 2. Stałe poszerzanie i ugruntowywanie wiedzy i umiejętności u uczniów ich rodziców lub opiekunów, nauczycieli i wychowawców z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia. 3. Dostarczanie rzetelnych i aktualnych informacji, dostosowanych do wieku oraz możliwości psychofizycznych odbiorców, na temat zagrożeń i rozwiązywania problemów związanych z używaniem środków odurzających i substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych, skierowanych do uczniów ich rodziców lub opiekunów, a także nauczycieli i wychowawców. 4. Realizowanie działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. 5. Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego, poradniami psychologiczno pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzaleznień, wojewódzkimi i powiatowymi stacjami sanitarno epidemiologicznymi, Policją, w szczególności przy opracowywaniu diagnozy w zakresie występowania w środowisku szkolnym czynników chroniących oraz czynników ryzyka, dotyczącej uczniów, rodziców lub opiekunów, nauczycieli, wychowawców. 6. Nawiązanie współpracy z terapeutami, organizowanie spotkań ze specjalistami dla młodzieży, nauczycieli i rodziców. 7. Opracowanie w każdym roku szkolnym diagnozy, o której mowa w punkcie 5 8. Kompletowanie, rozpowszechnianie wśród uczniów, rodziców lub opiekunów, nauczycieli, wychowawców materiałów dydaktycznych, ulotek informacyjnych dotyczących uzależnień, filmów oraz ciekawych pozycji książkowych. 20
ZGŁOSZENIE WYPADKU ŁAMANIA PRAW UCZNIA" 1. Nazwisko i imię ucznia:... 2. Klasa:... 3. Nazwisko i imię osoby, której został zgłoszony wypadek łamania praw ucznia:... 4. Opis zdarzenia: Miejscowość, data. data, podpis osoby, której został zgłoszony wypadek.. podpis ucznia lub rodzica.. data, podpis dyrektora szkoły 21
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ w roku szkolnym 2015/2016 w Gimnazjum nr 1w ZSP nr 3 w Wadowicach Plan działań profilaktyki na bieżący rok szkolny powstał na podstawie analizy i oceny sytuacji wychowawczej w Gimnazjum Nr 1, wniosków Rady Pedagogicznej. Opracowane w nim zadania wynikają z podstawowych kierunków realizacji przez Małopolskiego Kuratora Oświaty polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2015/2016 (wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, rozwijanie kompetencji czytelniczych ) i Szkolnego Programu Profilaktyki. Obszar: Agresja i przemoc w szkole. 1. Pogadanka dla uczniów klas I na temat Jak bronić się przed przemocą rówieśniczą. 2. Analiza zachowań uczniów na spotkaniach Zespołu Wychowawczego. Nauczyciele Pedagog Psycholog 3. Rozmowy z uczniami, ich rodzicami, opiekunami. Pedagog Psycholog 4. Działania informacyjno profilaktyczne wśród uczniów realizacja lekcji wychowawczych poświęconych temu zagadnieniu. 5. Spotkania uczniów z pracownikami Policji ds. Nieletnich 6. Spotkania Zespołu Wychowawczego mające na celu omówienie konkretnych zachowań uczniów, podjęcie decyzji dotyczących działań podejmowanych wobec uczniów (pomoc materialna, pomoc w nauce, wsparcie emocjonalne, ewentualne kary, powiadomienie policji, itp.). 7. Dyżury nauczycielskie w czasie przerw kontrola Pedagog Psycholog Pedagog Psycholog Zespół wychowawczy wrzesień cyklicznie na bieżąco wg planu pracy wychowawców w razie potrzeby w razie potrzeby zachowań i opieka nad uczniami. Nauczyciele 8. Kontynuacja działań związanych z programem Bezpieczna szkoła. Konkurs: I ty możesz zostać ratownikiem Dyrektor Wicedyrektor Pedagog Psycholog Koordynator ds. bezp. nauczyciel BRD 22
9. Mobilizowanie uczniów do reagowania i informowania o przejawach agresji wśród kolegów. 10. Włączanie rodziców w działania eliminujące agresywne zachowania uczniów. 11. Prowadzenie zajęć profilaktycznych z wykorzystaniem programów: - Saper, - Spójrz inaczej, - Sobą by dobrze żyć. wychowawcy Samorząd Uczniowski wraz z opiekunami koordynator ds. bezpieczeństwa Pedagog Psycholog 12. Apele porządkowo - wychowawcze Samorząd Uczniowski raz w miesiącu Obszar : Uzależnienia. 1. Dopalacze -apel wychowawczy - lekcje wychowawcze -wywiadówka profilaktyczna dla rodziców -informacje w gazetce szkolnej i na stronie internetowej szkoły - spotkanie uczniów z przedstawicielem Policji ds. Nieletnich - warsztaty dla uczniów kl. III 2. Dzień Bezpiecznego Internetu - apel wychowawczy - warsztaty dla kl. I - spotkanie uczniów z przedstawicielem policji ds. Nieletnich - informacje na stronie internetowej szkoły i w gazetce szkolnej 3. Światowy Dzień Walki z AIDS - dzień zdrowia - gazetki, - fotoreportaże na stronie internetowej szkoły 4. Dzień Trzeźwości : - sesja popularnonaukowa - gazetki, - artykuły w Nowinkach Jedynki, - fotoreportaże na stronie internetowej szkoły. K. Mużydło, przedstawiciel policji ds. Nieletnich St. Michniak J. Nogala I. Filek nauczyciele informatyki CPS, Policja ds. nieletnich I. Ponikiewska K. Bielska- Paździora wychowawcy J. Nogala St. Michniak R. Kuzia K. Bielska- Paździora J. Nogala St. Michniak luty grudzień kwiecień 23
5. Światowy Dzień bez Tytoniu - mini happening - gazetki, artykuły w Nowinkach Jedynki - fotoreportaże na stronie internetowej szkoły. 6. Miesiąc walki z narkomanią - sesja naukowa, - artykuły w Nowinkach Jedynki, - gazetki, - fotoreportaże na stronie internetowej szkoły. R. Beernecka J. Nogala St. Michniak W. Salepa J. Nogala St. Michniak maj czerwiec 7. Wdrażanie i przeprowadzanie programów, warsztatów profilaktycznych: - dla klas I Życie w sieci - dla klas III dotyczące dopalaczy Pedagog Psycholog CPS 8. Działalność Teatru Jedynki: Teatr Jedynki B. Litwa I. Majkowska - Kochan 9. Propagowanie alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu: - Teatr Jedynki, - Zespół muzyczny Amonit, - gazetka Nowinki Jedynki, - zajęcia rekreacyjno-sportowe dla uczniów, - BRD, - koło miłośników regionu. B. Litwa I. Majkowska- Kochan M. Bogacka J. Nogala Nauczyciele wf Z. Hyleńska Obszar : Kształtowanie pozytywnych postaw życiowych i odpowiedzialności za własne życie i zdrowie. 1. Wyjaśnianie co znaczy Zdrowy styl życia : - dbałość o higienę osobistą i psychiczną, - zaburzenia w jedzeniu (bulimia i anoreksja), - dbanie o kondycję fizyczną. 2. Kształtowanie właściwych nawyków zdrowotnych: - życie jako wartość nadrzędna, - nabywanie umiejętności rozwiązywania problemów natury egzystencjonalnej, - omówienie sposobów postępowania w razie choroby i wypadków, - profilaktyka chorób, -poddawanie się badaniom profilaktycznym, - pierwsza pomoc. Nauczyciele: biologii, wżr i wf A. Grabska Nauczyciele: biologii, wżr, edukacji dla bezpieczeństwa, wf Pielęgniarka szkolna 24
3. Omówienie wpływu używek na zdrowie: - dopalacze, - lekomania. 4. Udział w: - ogólnopolskiej kampanii Postaw na rodzinę -kampaniach społecznych: Dopal dopalaczom HEJT STOP - projekcie Szkoła promująca zdrowie Nauczyciele biologii Wicedyrektor Nauczyciele wf Samorząd Uczniowski październik 5. Gazetka ścienna Szkoła promująca zdrowie A. Grabska 6. Ogólnopolska Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia Konkurs multimedialny Zdrowy, aktywny styl życia PCK K. Zając październik czerwiec Obszar : Dyscyplina szkolna, absencja szkolna. 1. Praktyczne wykorzystanie statutowej procedury postępowania nauczycieli i wychowawców w przypadku stwierdzenia wagarów ucznia. 2. Kontrola obecności uczniów na każdej lekcji i zwolnień z zajęć: - analiza przyczyn absencji, - działania zgodne z procedurami. 3. Kontrola pozytywnych i negatywnych zachowań uczniów na podstawie wpisów do zeszytu uwag klasy, dziennika lekcyjnego. 4. Comiesięczne spotkania uczniów, nauczycieli i dyrekcji na apelu porządkowym. Nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych Wicedyrektor Nauczyciele poszczególnych zajęć Psycholog Pedagog Wicedyrektor Pedagog Psycholog Samorząd Uczniowski raz w miesiącu 5. Rozwijanie kompetencji czytelniczych. Nauczyciel bibliotekarz 25
Obszar : Motywacja do nauki, potrzeby edukacyjne uczniów. 1. Porady, konsultacje (wsparcie emocjonalne, pozytywna motywacja) dla uczniów. 2. Stosowanie aktywnych metod nauczania, wykorzystanie multimedialnych środków dydaktycznych. 3. Organizowanie lekcji pokazowych dla nauczycieli z ukierunkowaniem na prace uczniów i ich zaangażowanie na lekcji. 4. Organizowanie i prowadzenie zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi poszczególnych zajęć edukacyjnych. Nauczyciele Pedagog Psycholog Nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych Nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych Nauczyciele poszczególnych zajęć edukacyjnych 5. Mobilizacja zespołu klasowego, pomoc koleżeńska. 6. Indywidualne poradnictwo dla rodziców w miarę potrzeb. 7. Realizacja działań zawartych w Wewnątrzszkolnym Systemie Doradztwa zawodowego w klasach I-III. Pedagog Psycholog Psycholog Pedagog St. Michniak Plan Działań Profilaktycznych Gimnazjum nr 1 w ZSP nr 3 w Wadowicach został przyjęty na posiedzeniu Rady Pedagogicznej 10 września 2015r. 26
27