Pracownie Konserwacji Zabytków w Krakowie Spółka Akcyjna 31-056 Kraków, ul. Józefa 40 tel: (012) 430-65-40, fax: (012) 430-64-80; e-mail: pkzkrakow@onet.pl Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie, Wydział XI Gospodarczy Numer KRS: 0000243312, NIP: 676-007-74-83, REGON: 350014689 Kapitał zakładowy: 540.000,00 zł (w pełni opłacony) PROJEKT BUDOWLANY WYMIANY STOLARKI OKIENNEJ W ELEWACJI FRONTOWEJ KAMIENICY PRZY UL. KANONICZEJ 1. i SENACKIEJ W KRAKOWIE INWESTOR: Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków OPRACOWANIE: Główny projektant: dr. inż. arch. Waldemar Niewalda Upr. bud. nr 67-Km/73/Kr Projektant opracowujący: mgr inż. arch. Elżbieta Barańska mgr Aldona Sudacka Sergiusz Ślęzak SPRAWDZIŁ : mgr inż. arch. Maria Filipowicz upr. bud. nr G.P.IV-8388/4/77 Kraków, Lipiec 2010 r.
SPIS TREŚCI 1. Opis przedmiotu opracowania: Str. A. Podstawa prawna opracowania 3 B. Zakres opracowania 3 C. Opis obiektu 4 D. Rozwiązania techniczno-materiałowe 11 E. Dane ogólne 11 F. Uwagi końcowe 12 G. Plan BiOZ 13 H. Specyfikacja techniczna 31 2. Dokumentacja rysunkowa 1. Sytuacja skala 1:500 1.1a Orientacja skala 1:1000 1.2 Rzut parteru skala 1 : 100 1.3 Rzut I piętra skala 1 : 100 1.4 Rzut II piętra skala 1 : 100 1.5 Przekrój A - A skala 1 : 100 1.6 Przekrój B - B skala 1 : 100 1.7 Zestawienie stolarki projektowanej skala 1 : 100 1.8 Elewacja od ul. Kanoniczej 1 skala 1 : 100 1.9 Elewacja od ul. Senackiej skala 1 : 100 1.10 Rzut parteru skala 1 : 100 1.11 Rzut I piętra skala 1 : 100 1.12 Rzut II piętra skala 1 : 100 1.13 Przekrój A - A skala 1 : 100 1.14 Przekrój B - B skala 1 : 100 1.15 Zestawienie stolarki istniejącej skala 1 : 100 1.16 Elewacja od ul. Kanoniczej 1 skala 1 : 100 1.17 Elewacja od ul. Senackiej skala 1 : 100
A. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA: 1. Zlecenie inwestora : Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków 2. Umowa na wykonanie inwentaryzacji oraz projektu budowlanego wymiany stolarki okiennej w elewacji kamienicy przy ul. Kanoniczej 1. i Senackiej w Krakowie 3. Obowiązujące normy i normatywy techniczne projektowania. B. ZAKRES OPRACOWANIA: Zakres niniejszego opracowania obejmuje projekt budowlany wraz z inwentaryzacją wymiany stolarki okiennej w elewacji kamienicy przy ul. Kanoniczej 1. i Senackiej w Krakowie.
C. I. Opis ogólny historia Dom przy ul. Kanoniczej 1 został wzniesiony w latach 1531 1532 jako pałac dla kanonika Samuela Maciejowskiego (późniejszego biskupa) na miejscu drewnianego domu, zwanego kaplicą św. Grzegorza i południowozachodniej części odcinka pierwotnej ulicy Senackiej. Zbudowany został na rzucie kwadratu ze strzelnicami w ścianach, jako budynek piętrowy dwutraktowy z sienią na osi i galerią arkadową od strony dziedzińca, gdzie odkryto arkadowy podcień dzieło Bartłomieja Berrecciego lub jego szkoły. Pałac był odnawiany na przełomie XVII i XVIII w. oraz w końcu XVIII w. Do końca XVIII w. był rezydencją kanoniczą są tam zachowane między innymi polichromie XVIII w. i barokowy portal hermowy. Następnie budynek ten został przejęty przez władze austriackie na Inkwizytoriat i więzienie (w części oficyny). W XVI w. od strony dziedzińca pałac posiadał renesansową, arkadową loggię. Przed 1854 architekt August Plasqude nadbudował drugie piętro i zaprojektował fasadę co nadało to budynkowi obecny wygląd. Obecnie w kamienicy przy ul. Kanoniczej 1 mieści się Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Podyplomowe Studium Konserwacji Zabytków Architektury i Urbanistyki również Politechniki Krakowskiej, a także Kawiarnia Inkwizytor. Budynek objęty jest ochroną konserwatorską i wpisany został do Rejestru Zabytków Miasta Krakowa dn. 19.05.1965 r. pod sygnaturą : A-143 II. Opis Fasada frontowa od ul. Kanoniczej Obecny kształt fasady domu przy Kanoniczej nadany został przez architekta Augusta Plasqude, który nadbudował drugie piętro i zaprojektował jej wystrój. Elewacja jest za tym 3-kondygnacyjna 6-osiowa, symetryczna, z umieszczonym osiowo barokowym portalem. W poziomie przyziemia, boniowana, na kondygnacjach wyższych tynkowana gładko, z bogatym wystrojem sztukatorskim obramień okiennych na drugiej kondygnacji i
skromniejszym obramień otworów okiennych trzeciej kondygnacji. Parter oddzielony profilowanym gzymsem kordonowym, całość zamknięta belkowaniem z gładkim fryzem i wydatnym gzymsem koronującym. Parter domu z kamiennym cokołem w osiach 1 i 2 oraz 5 i 6 okienka piwniczne prostokątne.. Boniowanie ponad cokołem o gładkim lustrze i profilowanych krawędziach. W osiach 1 i 2 oraz 5 i 6 prostokątne otwory okienne bezpośrednio wpisane w boniowaną strukturę elewacji. Nadproża zaakcentowane trapezoidalnymi kluczami. Pomiędzy osią 3 i 4 symetrycznie umieszczony barokowy portal, który posiada ukośnie ustawione pilastry z hermami atlantowymi - męskie, brodate postaci w typie antycznym podtrzymujące gzyms w formie nadwieszonego łuku "w ośli grzbiet" z uskokami. Na przełamanych częściach gzymsu ponad pilastrami ustawione są dekoracyjne wazony. Na piętrach, elewacja między obramieniami otworów okiennych gładka. Okna I piętra w osiach 1 6 prostokątne ujęte w tynkowane, uszate obramienia mają bardziej reprezentacyjny charakter, podkreśla to także rozbudowana dekoracja okien z płycinami pod otworami okiennymi i wieńczącym gzymsowaniem. Okna II piętra prostokątne, w osiach 1-6 ujęte w tynkowane znacznie skromniejsze w formie profilowane obramienia okienne zwieńczone gzymsem. Elewacja zamknięta gzymsem koronującym. Elewacja od strony ulicy Senackiej głównego korpusu budynku jest 4 osiowa natomiast pozostała jej część 6 osiowa. Całość bryły trójkondygnacyjna. W 3 osi od narożnika ul. Kanoniczej zaznacza się obniżony o ½ poziom prostokątnych otworów okiennych zamkniętych łukowo, doświetlających klatkę schodową. W poziomie przyziemia i na kondygnacjach wyższych tynkowana jest na gładko, ze skromnym wystrojem sztukatorskim obramień okiennych wszystkich kondygnacji. Parter domu z kamiennym cokołem w osi 2 otwór okienny prstokątny w obramieniu kamiennym zamknięty wysuniętą poza lico kratą stalową kutą. W osi 3 prostokątny otwór okna klatki schodowej zamknięty łukowo gzymsem odcinającym część parterową. W osi 5, 7, 8 i 10 otwory okienne w obrysie kwadratu ujęte w opaskę tynkową zamknięte kratą kutą osadzonej w głębi ościeży. Oś 6 i 9 jedynie zaznaczono lustro otworu okiennego z opaską tynkową. Parter oddzielony profilowanym gzymsem kordonowym. Okna I piętra w osi 2 jako zdwojone ujęte wspólnym obramieniem prostokątnym i wieńczącym je gzymsowaniem, w osi 1 brak otworu okiennego, wystepuje jedynie tynkowa opaska tworząca prostokątne
obramienie lustra. W osi 3 pomiędzy drugą i trzecią kondygnacją prostokątny otwór okna klatki schodowej zamknięty łukowo ujęty w profilowaną opaskę. W osi 4 prostokątny otwór w profilowanym obramieniu tynkowym. W osi 6 i 9 występuje sama opaska tynkowa o identycznym kształcie jak obramienia otworów w osi 5, 7, 8 i 10 zwieńczona gzymsem. W otworach tych dodatkowo osadzona w głębi ościeży krata kuta. Otwory okienne II pietra w osiach 1, 2 i 4 w formie i wystroju są takie same jak okna I piętra natomiast w osi 3 występuje okrągła opaska z wgłębieniem po zamurowanym oknie w kształcie koła doświetlającym wówczas ostatnią kondygnację klatki schodowej. Okna w osiach 5, 7 i 9 zamknięte prostokątną profilowaną opaską jak te w osiach 1 i 4. Całość elewacji zamknięta gzymsem koronującym. Stolarka okien. Okna parteru O3 od ul. Kanoniczej w osiach : 1 i 2 oraz 5 i 6, to drewniane z lat 60 i 70 tych XX w. okna ościeżnicowe podwójne czteroskrzydłowe ze ślemieniem z zamontowaną między skrzydłami kratą. Stolarka okien malowana olejno na biało. Zawiasy zewnętrznych kwater współczesne stalowe, oryginalne częściowo zachowane od wewn. Okna I piętra O2 w osiach 1 6 to drewniane okna półskrzynkowe jednokrosnowe dwuskrzydłowe, skrzydła rozwierane do wnętrza (nieoryginalne) okucia częściowo zachowane oryginalne. Stolarka okien malowana olejno na biało. Okna II piętra O1 w osiach 1 i 3 6 to drewniane okna polskie krosnowe zdwojone dwudzielne czteropolowe ze ślemieniem w ½ wysokości, skrzydła wewnętrzne rozwierane do wnętrza, a zewnętrzne na zewnątrz. W osi 2 to nowe okno drewniane jednoramowe ze ślemieniem w ½ wys. i zestawem szyb zespolonych termoizolacyjnych. Ramiaki i profile skrzydeł bezstylowe. Okucia współczesne. Stolarka okien malowana olejno na biało. Obramienie kamienne otworu O6 parteru domu od Senackiej w osi 2 zamyka drewniane okno skrzynkowe jednokrosnowe dwuskrzydłowe ze ślemieniem w ½ wys. skrzydła wewnętrzne i zewnętrzne rozwierane do wnętrza. Ramiak i skrzydła nieoryginalne (z lat 70 tych). Stolarka okien malowana olejno na biało. Okucia współczesne. Od zewnątrz zamocowana krata stal. kuta. W osi 3 od narożnika okno O5 drewniane krosnowe zdwojone ze ślemieniem w ¾ wysokości zamknięte od góry łukiem odcinkowym, skrzydła wewnętrzne rozwierane do wnętrza, a zewnętrzne na zewnątrz Skrzydła w nadślemieniu zewn. uchylne na zewn., a wewnętrzne do
wnętrza. Ramiaki z 2 poł XX w., okucia oryginalne częściowo zachowane. Stolarka okien malowana olejno na biało. W osiach 5 i 7 otwory zamykają okna drewniane ościeżnicowe pojedyncze o symbolu O7., w głębi ościeży osadzona jest krata kuta. Stolarka okien malowana olejno na biało natomiast kraty i zewnętrzna część ościeżnicy na czarno lub grafitowo. Na I piętrze w osiach 5 i 7 otwory również zamykają okna drewniane ościeżnicowe pojedyncze o symbolu O7., w głębi ościeży osadzona jest też krata kuta. W osiach 2 i 4 II pietra to drewniane okna O1 polskie krosnowe zdwojone dwudzielne czteropolowe ze ślemieniem w ½ wysokości, skrzydła wewnętrzne rozwierane do wnętrza, a zewnętrzne na zewnątrz. Stolarka okien malowana olejno na biało. Zawiasy zewnętrznych kwater współczesne stalowe, oryginalne częściowo zachowane od wewnątrz. Na II piętrze w osiach 5, 7 i 9 zamontowano okna 04 polskie krosnowe zdwojone dwudzielne czteropolowe ze ślemieniem w ½ wysokości, skrzydła wewnętrzne rozwierane do wnętrza, a zewnętrzne na zewnątrz, okucia oryginalne częściowo zachowane. Stolarka okien malowana olejno na biało. III. Stan zachowania. W części frontowej elewacji budynku przy ulicy Kanoniczej 1., oryginalne okna parteru I i II piętra te obecnie zamontowane pochodzą z okresu remontów i wymiany z 2 połowy XX w. prócz okna w osi-2 II piętra jako jednoramowego wymienionego po 2006 roku. Zasadniczo jednak okna te zachowały podziały oryginalnej stolarki. Aktualnie stolarka tych okien jest w bardzo złym stanie technicznym spaczenie drewna w wielu wypadkach spowodowało, że okna nie dadzą się domknąć. Spod wielu warstw łuszczącej się białej farby olejnej miejscami widoczna jest silnie wyługowana powierzchnia drewna. Jest też wiele mechanicznych uszkodzeń drewna. W części elewacji od strony ul. Senackiej istniejąca stolarka zamontowana w licu ścian zewnętrznych jest najbardziej narażona na uszkodzenia i wpływy atmosferyczne znajduje się więc także w bardzo złym stanie technicznym, zniszczona, nieszczelna, drewno zbutwiałe, odkształcone, a mechanizmy wypracowane. Ten stan stolarki kwalifikuje w trybie pilnym jej wymianę.
D. a. Program prac: Proponuje się przywrócić w trakcie rekonstrukcji konserwatorskiej formę i podziały okien zgodnie z przekazem ikonograficznym, a jednocześnie wprowadzić ich modernizację poprzez zastosowanie najcieńszego zestawu szyby termoizolacyjnej (4+6+4), uszczelek, nowoczesnych zasuwnic do zamykania i co najważniejsze drewna dębowego które z uwagi na swe walory wytrzymałościowe umożliwi zastosowanie przekroju profili zbliżonych do tych oryginalnych. Tak więc wygląd okna od strony elewacji i od wnętrza nie ulegnie zmianie. Zachowane elementy okuć (klamki mosiężne, odbojniki, przytrzymywacze przeciwwiatrowe) po niezbędnej konserwacji należy przełożyć do nowych okien, brakujące należy uzupelnić oraz zastosować nowe zawiasy stalowe, czopowe wkręcane ( zawiasy i przytrzymywacze firmy Schachermeyer działającej od XIX w. w stołecznym mieście Krakowie). Do rekonstrukcji należy stosować drewno dębowe lite I klasy, lub klejone warstwowo jako całe elementy bez mikrowczepów na połączeniach poprzecznych. W obecnej sytuacji trudno będzie określić pierwotną kolorystykę, gdyż w posiadanych i dostępnych materiałach badawczych PKZ i innych brak jest informacji źródłowych na ten temat. Propozycja projektowa to malowanie stolarki na kolor biały lub inny ustalony przez komisję konserwatorską. b. Postępowanie szczegółowe : Rekonstrukcja okien w elewacji od ul. Kanoniczej i Senackiej, (wg rys. projektu wykonawczego) Okna należy odtworzyć jako półskrzynkowe o wyglądzie od strony elewacji tak by wymiary światła szyb okien odtwarzanych pokrywały się z wymiarami szyb okien oryginalnych. Okapniki o formie i wymiarach jak oryginalne z drewna dębowego, malowane farbą o podwyższonej wytrzymałości w kolorze jak okna. Krawędzie krosna i ślemienia profilowane, jak w oryginale (wg rys proj. wykonawczego).
Od strony wnętrza: - profile przyszybowe należy zrekonstruować, - klamki o identycznej formie jak istniejące. - przytrzymywacze przeciwwiatrowe istniejące, poddać konserwacji, przełożyć do nowych okien, brakujące uzupełnić, - odbojniki istniejące, poddać konserwacji, brakujące uzupełnić, - parapety drewniane z profilem noska jak oryginalne, parapety od spodu osłonić materiałem termoizolacyjnym, zabezpieczającym przed działaniem ciepła kaloryferów. c. Proponowane modernizacje : - kwatery zewnętrzne pogrubić i oszklić najcieńszym zestawem szyby termoizolacyjnej bezpiecznej ( 4mm+6mm argon+4mm), - w kwaterach letnich i zimowych wyfrezować wręb na uszczelkę wciskaną, uszczelki montować z 10 cm przerwą na naturalna wentylacje, Forma zawiasów winna być identyczna jak w oknach oryginalnych, Zawiasy malowane na biało jak okna, - w kwaterach nad ślemieniem okna O5 i O5 zawiasy splatane zabezpieczające przed przesunięciem kwatery, malowane na biało, - zdemontować i usunąć istniejącą kratę stalową w zamian zastosować w zestawie szybę zewn. P4 - klamki mosiężne o formie jak oryginalne, kabłąkowaty uchwyt w kwaterach letnich, prosty w kwaterach zimowych, klamki dostosowane do zasuwnic listwowych. Klamka montowana na środku listwy przymykowej przy użyciu przekładni przeniesienia napędu. Szyld klamki przykręcany wkrętami mosiężnymi o nacięciu na płaski śrubokręt. Parapety od spodu osłonić materiałem termoizolacyjnym, zabezpieczającym przed działaniem ciepła kaloryferów. Szklenie: - kwatery zewnętrzne: szklenie szybą bezpieczną 4+16+4 mm współczynnik przenikalności ciepła dla szyby :1, współczynnik izolacyjności akustycznej dla szyby: Rw[dB]:40 - infiltracja powietrza: 0,5-1 ( okno rozszczelnione), 0,3 ( okno nierozszczelnione, - szczelność na wody opadowe : szczelność przy ciśnieniu 150 Pa - malowane od zewnątrz i wewnątrz kryjąco w kolorze białym Prace malarskie należy wykonać wg technologii producenta farby,
trwałość powłoki 5 lub więcej lat, - parapety drewniane o profilu noska jak okna oryginalne, parapety montowane na wysokości progu starej ościeżnicy, - parapety od spodu winny być osłonięte materiałem termoizolacyjnym, zabezpieczającym przed działaniem ciepła kaloryferów. - krosna nowych okien impregnować bezbarwnym drewnochronem od strony muru. d. Zakres prac na budowie ( prace z pełnym zabezpieczeniem pracowników i przechodniów przed nieszczęśliwym wypadkiem) - wykucie starej ościeżnicy i parapetów, - wymontowanie z okien zabytkowych okuć - wywiezienie wymontowanych okien poza teren budowy i ich utylizację, - osadzenie nowego krosna na śrubach z tuleją rozprężną, rozmieszczenie śrub: 2 x 3 szt. po bokach ościeżnicy, - uszczelnienie pomiędzy krosnem a ościeżami wykonać pianką montażową PU, - osadzenie parapetów, - montaż skrzydeł okiennych, montaż klamek, - regulacja pracy skrzydeł i mechanizmów, e. Obróbki murarskie od strony wewnętrznej i zewnętrznej - do wypełnienia szczelin między krosnem, a węgarkiem należy używać mas tynkarskich o kolorze elewacji - do uzupełnienia tynków po stronie wewnętrznej należy użyć zaprawy wapiennej, - poprawki malarskie wykonać w kolorze i fakturze istniejących powłok f. WARUNKI DO KORZYSTANIA Z OBIEKTU DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Projekt obejmuje wymianę zewnętrznej stolarki okiennej, wraz z konserwacją elementów ich wystroju tj. stalowych krat kutych Nie są przewidziane żadne zmiany w dostępie do wnętrza budynku. g. ROZWIĄZANIA ELEMENTÓW WYPOSAŻENIA BUDOWLANO-INSTALACYJNEGO. Projekt dotyczy wyłącznie elewacji. Nie dotyczy wyposażenia instalacyjnego. h. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ,
Tematyka ochrony przeciwpożarowej nie dotyczy zakresu wymiany stolarki okiennej. E. DANE OGÓLNE: położenie, adres ul. Kanonicza 1. miasto Kraków F. UWAGI KOŃCOWE: Projekt nie narusza interesów osób trzecich i nie jest szkodliwy ani uciążliwy dla środowiska. Ostateczny wybór zostanie dokonany w uzgodnieniu z komisją konserwatorską i wprowadzony w ramach nadzoru autorskiego. Prace należy wykonywać zgodnie ze sztuką budowlaną, pod nadzorem osoby do tego upoważnionej. Wszystkie zastosowane materiały muszą posiadać odpowiednie certyfikaty i atesty dopuszczające do stosowania w budownictwie O możliwości zmian w rozwiązaniach materiałowych lub technicznych może decydować wyłącznie projektant w trybie nadzoru autorskiego Wszystkie wątpliwości w zakresie wykonawstwa elementów architektonicznych, budowlanych i konstrukcyjnych winny być rozstrzygane w ramach nadzoru autorskiego w uzgodnieniu z głównym projektantem. OPRACOWAŁ : dr inż arch Waldemar Niewalda Sergiusz Ślęzak Kraków, lipiec 2010 r.