Nawet gdy u kobiety pojawią się duszności i dojmujący ból w klatce piersiowej, zbyt rzadko przychodzi jej do głowy, że może mieć problemy z sercem. W 2002 roku Carmella Doppelheuer jechała właśnie do McDonalda po swojego Big Maca i duże frytki, kiedy nagle chwycił ją okropny ból w piersiach. - Po prostu nie przyszło mi do głowy, że to serce - wspomina 56-letnia Carmella. Myślała, że to przepuklina. - Mój Boże! W drodze do szpitala paliłam nawet papierosa, wyobrażacie sobie?. Dwa dni po przyjęciu do szpitala na obserwację rozwinął się u niej zawał serca. W 2005 roku 47-letnia Leslie Power przez kilka dni ignorowała ból w klatce piersiowej i uczucie duszności, bo myślała, że zachorowała na astmę. Potem niemal zemdlała w drodze do pracy i ostatecznie wylądowała w szpitalu, gdzie lekarze musieli przy pomocy stentu udrożnić jej zatkane tętnice. - Kobiety po prostu nie biorą pod uwagę ryzyka pojawienia się u nich problemów z sercem - mówi Leslie. - Nawet ja, pracująca przecież jako asystentka kardiologa! Organizacje, takie jak Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne, od lat prowadzą kampanie uświadamiające kobiety, jak duże jest - także u nich - ryzyko chorób serca. Paul Ridker i jego współpracownicy wierzą jednak, że udało się im znaleźć skuteczniejsze rozwiązanie tego problemu. W lutym opracowali oni nową metodę, zwaną Skalą Ryzyka Reynoldsa. To siedmiostopniowy przelicznik, uwzględniający nowe czynniki ryzyka, który daje kobietom i ich lekarzom najdokładniejszy jak dotąd wgląd w stopień zagrożenia ze strony serca. Skala ta wskazuje też kobietom, o ile pewne zachowania choćby rzucenie palenia - mogą zredukować niebezpieczeństwo. 1 / 7
Wyselekcjonowanie kobiet obarczonych ryzykiem wydaje się mieć niezwykle istotne znaczenie. Daje nam to szansę interwencji przy pomocy ratujących życie leków, jeśli tylko pojawi się taka potrzeba - wyjaśnia Ridker, kardiolog i szef Centrum Prewencji Chorób Sercowo-Naczyniowych w Brigham. - Choroba serca u kobiet może wyglądać nieco odmiennie. A większość dotychczas stosowanych narzędzi, mierzących ryzyko jej wystąpienia, zostało opracowanych w oparciu o badania na mężczyznach. I właśnie dlatego niezbyt dobrze sprawdzały się u pań. Najczęściej stosowana metoda oceny ryzyka została opracowana na podstawie badania Framingham, amerykańskiego projektu rządowego, który badał przez 50 lat mieszkańców Massachusetts. Uwzględnia ona czynniki takie, jak wysoki poziom cholesterolu, ciśnienie tętnicze krwi i palenie papierosów. W przeciwieństwie do mężczyzn, którzy dowiadują się o problemach z sercem, kiedy dopada ich atak, u kobiet pierwszym objawem choroby serca może równie dobrze być udar mózgu, jak i ból w klatce piersiowej, wynikający z zablokowania tętnic wieńcowych. Czynniki, które służą przewidywaniu jedynie ataków serca, mogą nie uchwycić ryzyka wystąpienia tych problemów. Istnieją niepokojące dowody na to, że metody identyfikacji i pomocy kobietom z grup ryzyka są niewystarczające. Podczas gdy w ostatnim ćwierćwieczu stale zmniejszał się odsetek zgonów mężczyzn z powodów sercowych, nie zaobserwowano tego wśród kobiet. Od roku 1984 na serce zmarło więcej kobiet niż mężczyzn. 2 / 7
Nowe narzędzie, opisywane w lutowym Journal of the American Medical Association, dodaje do skali oceny dwa kolejne wskaźniki wywiad rodzinny oraz poziom białka C-reaktywnego, wskaźnika zapalnego, którego poziom podnosi się w przypadku zatkania tętnic. - Okazuje się, że u kobiet wywiad rodzinny jest bardzo ważnym czynnikiem, być może znacznie ważniejszym niż u mężczyzn, warto go więc uwzględniać - wyjaśnia Sharonne Hayes, kierownik Kobiecej Kliniki Kardiologicznej w Mayo Clinic w Rochester. Wskaźnik białkowy - ostatnie odkrycie - budzi trochę więcej kontrowersji, ponieważ dotychczas nie był dokładnie przebadany. Według Rogera Blumenthala, kardiologa specjalizującego się w zapobieganiu chorób serca na Uniwersytecie Johna Hopkinsa w Baltimore, zyskuje on jednak coraz większe uznanie. To, co jednak najbardziej podoba się Blumenthalowi, to fakt, że skala Reynoldsa przewiduje nie tylko ataki serca, ale również udary i inne powikłania sercowo-naczyniowe, które częściej dotykają kobiety niż mężczyzn. 3 / 7
W przypadku kobiet wysokiego ryzyka, należy rozważyć włączenie leków obniżających ciśnienie, aspiryny lub statyny - wyjaśnia Ridker. - Natomiast tym o niskim ryzyku można powiedzieć, że nie muszą się martwić. Inną cechą skali Reynoldsa jest możliwość przewidywania ryzyka w przyszłości nawet w perspektywie 40 lat. - To naprawdę ważne dla czterdziestoletnich kobiet, ponieważ przeważnie serce nie dokucza im przed 55. rokiem życia wyjaśnia Blumenthal. - Jeśli więc oceni się ryzyko w wieku lat 40, może się wydawać, że wszystko jest w porządku. Jeżeli jednak odniesiemy to do sześćdziesięciolatki, konsekwencje stają się poważniejsze. I tak, 45-letnia paląca kobieta, z lekko podniesionym ciśnieniem krwi oraz poziomem całkowitego cholesterolu, trochę za niskim dobrym cholesterolem i podwyższonym poziomem białka C-reaktywnego ma - według przelicznika Reynoldsa - jedynie 4 procent szans, że w ciągu kolejnych 10 lat będzie miała problemy z sercem. Jednak w wieku 65 lat, jeśli żadna z tych wartości nie ulegnie zmianie, ryzyko to wzrasta do 20 procent. W wieku 75 lat podnosi się do 38 procent. - To może zmotywować pacjentki do ćwiczenia i rzucenia palenia tłumaczy Hayes. ( ) Daniel Levy, obecny szef badania Framingham, zwraca uwagę, że obie metody zgadzają się co do poziomu ryzyka w przypadku 92 procent pacjentów. - Uważam więc, że można dobrze wykonywać swoją pracę stosując obie skale - wyjaśnia. 4 / 7
Hayes zgadza się z nim ale tylko w pewnym zakresie. - Przy pomocy skali Framingham można prawidłowo ocenić ryzyko na 10 lat do przodu - mówi Hayes. - Może kobiety potrzebują jednak dłuższej perspektywy? Problemy z sercem pojawiają się u nich później. A kobiety żyją dłużej - dodaje. ( ) Skala ryzyka Reynoldsa dla kobiet skupia się na siedmiu czynnikach, wyselekcjonowanych w badaniu przeprowadzonym na grupie 8 tysięcy kobiet. Podstawione do równania liczby są ze sobą powiązane, by ocenić przyszłe ryzyko zawału serca, udaru i innych schorzeń sercowo-naczyniowych. Te czynniki to: - Białko C-reaktywne. Cząsteczka krążąca we krwi wskazująca na uszkodzenie tętnic i stan zapalny. ( ) - Wiek. U kobiet ryzyko zaczyna rosnąć po sześćdziesiątce, u mężczyzn zaczyna ono wzrastać już 10 lat wcześniej. 5 / 7
- Palenie papierosów. Zwiększa ryzyko zawału serca dwu-, a nawet czterokrotnie - Skurczowe ciśnienie tętnicze krwi. To pierwsza z wartości podawanych w odczycie, która odzwierciedla ciśnienie wytwarzane przez kurczące się serce; wartość prawidłowa wynosi poniżej 120. - Całkowity poziom cholesterolu. Wartość poniżej 200 mg/dl, wykryta w badaniu krwi, obniża ryzyko. - Poziom HDL, czyli dobrego cholesterolu. Wymagane są wartości powyżej 50 mg/dl. - Zawał serca u któregokolwiek z rodziców przed 60. rokiem życia zwiększa ryzyko choroby. 6 / 7
Źródło: Premium Health 7 / 7