MeridianHealth.com. Ścieżka zdrowia dla serca Podręcznik dla kobiet

Transkrypt

1 MeridianHealth.com

2 Spis treści Określenie ryzyka Czym jest choroba serca...5 Główne czynniki ryzyka chorób serca...7 W jakiej grupie ryzyka się Pani znajduje...7 Dziewięć istotnych pytań, jakie zadać swojemu lekarzowi Sporządzenie planu Zarządzanie swoim trybem życia Wizyty u lekarza Wykonywanie badań laboratoryjnych Sposoby na przeżycie Znajomość znaków ostrzegawczych Kroki w celu przeżycia Więcej informacji (3

3 Określenie ryzyka u siebie Choroby serca są główną przyczyną zgonów wśród kobiet. To dlatego szpitale w grupie Meridian Health zapewniają program skupiający się na zdrowiu serca u kobiet dla Pani i najbliższych Pani osób. Wspólnie możemy wywrzeć pozytywny wpływ na zdrowie kobiet w całym New Jersey. Czym jest choroba serca? Po usłyszeniu ter minu choroba serca, jaka jest Pani pierwsza reakcja? Podobnie jak wiele kobiet, może Pani pomyśleć Ta choroba dotyczy mężczyzn lub Ten problem mnie nie dotyczy. Jednak oto fakt od serca : choroba serca jest główną przyczyną zgonów wśród kobiet w Stanach Zjednoczonych. Choroba wieńcowa serca jest najpowszechniejszy m schorzeniem tego organu. Jest to zaburzenie naczyń krwionośnych, które może prowadzić do zawału. Zawał następuje, gdy tętnica ulega zaczopowaniu, tym samy m zapobiegając przedostawaniu się tlenu i substancji odżywczych do serca. Choć często zwana jest po prostu chorobą serca, jest to jedna z kilku chorób sercowo-naczyniowych, które są schorzeniami tego właśnie układu. Inne zaburzenia sercowo-naczyniowe to, między innymi, zastoinowa niewydolność serca, udar, nadciśnienie, dusznica bolesna (bóle w klatce piersiowej) oraz reumatyczna choroba serca. Choroba serca jest schorzeniem na całe życie jeżeli już raz wystąpi, pozostaje na zawsze. Zabiegi takie jak pomostowanie aor talno-wieńcowe (tzw. by-pass) i angioplastyka mogą pomóc w usprawnieniu dopływu krwi i tlenu do serca, lecz tętnice mogą pozostać uszkodzone. Ponadto stan naczyń krwionośnych stopniowo pogorszy się, jeżeli nie podjęte zostaną kroki w celu zmiany codziennych nawyków. Wiele kobiet umiera z powodu komplikacji wynikłych z choroby serca lub są one przyczyną trwałej niepełnosprawności. Dlatego bardzo ważne jest podjęcie działań, aby zapobiegać i kontrolować tę chorobę. Infor macje zawarte w niniejszym podręczniku oraz zgłoszenie się na konsultację do swojego lekarza może nakierować Panią na właściwą drogę do zdrowszego serca. (5

4 Ostatnia ankieta przeprowadzona wśród kobiet w wieku od 40 do 70 lat w okręgach Monmouth i Ocean wykazała, że wiele kobiet przejawia czynniki ryzyka, lecz nie uważa się za zagrożone. Wyniki ankiety wykazały, że: 78% przebadanych kobiet kwalifikuje się do grupy ryzyka wystąpienia pierwszego zawału, ze względu na jeden lub więcej głównych czynników ryzyka choroby serca. Tylko 53% z tych kobiet uważa się za zagrożone chorobą serca lub zawałem. Więcej zaskakujących faktów: Jedna na dwie kobiety w Stanach Zjednoczonych umiera w wyniku choroby serca lub udaru, podczas gdy jedna na 30 umiera z powodu raka piersi. 38% kobiet umrze w przeciągu jednego roku po przejściu zawału serca. W przeciągu sześciu lat po przejściu zawału serca około 46% kobiet stanie się niepełnosprawnych z niewydolnością serca. Dwie trzecie kobiet, które przeszły zawał serca, nie powraca w pełni do zdrowia. Faktem jest, że choroba serca może dotknąć każdego. Na szczęście jest to problem, wobec którego można podjąć odpowiednie działania. Niniejszy podręcznik pomoże Pani dowiedzieć się więcej na temat swojego ryzyka zachorowania na chorobę serca, jak i kroków, które pomogą jej zapobiec i kontrolować ją. Dla kobiet w wieku średnim podjęcie działań jest szczególnie istotne. Po osiągnięciu menopauzy ryzyko wystąpienia choroby serca i zawału u kobiety drastycznie rośnie. U jednej na osiem kobiet w przedziale wiekowym od 45 do 64 roku życia występuje pewien rodzaj choroby serca, a odsetek ten rośnie do jednej spośród trzech kobiet powyżej 65 roku życia. Pani serce jest niesamowitą pompą, która nieprzerwanie zaopatruje natlenowaną krew do tętnic. Serce kobiety bije przeciętnie około razy na dzień, pompując ponad 4 litry (znacznie ponad 1 galon) krwi na minutę. U osób cierpiących na chorobę serca przepływ krwi do mięśnia sercowego może stać się ograniczony lub całkowicie zatrzymać się czego wynikiem jest zawał serca. To dlatego tak istotnym jest utrzymywanie serca w dobrym zdrowiu i zachowanie zdolności rozpoznania objawów choroby serca, które mogą być nieznaczne, szczególnie u kobiet. Główne czynniki ryzyka chorób serca Starsze kobiety oraz te z historią choroby serca w rodzinie narażone są na większe ryzyko. Jakkolwiek istnieje sześć głównych czynników ryzyka, wobec których można podjąć stosowne działania: Palenie tytoniu Nadciśnienie Wysokie stężenie cholesterolu we krwi Nadwaga Brak aktywności fizycznej Cukrzyca W jakiej grupie ryzyka się Pani znajduje Proszę poświęcić chwilę na wypełnienie następującego testu dotyczącego zdrowia serca u kobiet, który pomoże ustalić Pani ogólne ryzyko zachorowania na chorobę serca. 1. Mój wiek: Mniej niż 65 lat (0 punktów) Więcej niż 65 lat (2 punkty) Aby zrównoważyć ryzyko choroby serca, warto wykonywać wiele ćwiczeń fizycznych, zdrowo odżywiać się, regularnie chodzić na wizyty do lekarza oraz zarządzać swoim stresem. 2. Zdiagnozowano u mnie nadciśnienie. Nie. Moje ciśnienie krwi jest w normie. (0 punktów) Tak. Mam nadciśnienie. (2 punkty) Prawidłowe ciśnienie krwi wynosi 120/80 lub mniej; osoby z ciśnieniem krwi powyżej 140/90 powinny zasięgnąć porady lekarza. 3. Zdiagnozowano u mnie cukrzycę. Nie (0 punktów) Tak (2 punkty) Cukrzyca, zdefiniowana jako poziom cukru we krwi na czczo wynoszący co najmniej 100, może zwiększyć ryzyko choroby serca. (7

5 4. Mój poziom cholesterolu wynosi: Poniżej 200 mg/dl (0 punktów) mg/dl (1 punkt) Ponad 240 mg/dl (2 punkty) Nie znam swojego poziomu cholesterolu (2 punkty) Należy regularnie sprawdzać swój poziom cholesterolu we krwi. Wartość co najmniej 240 mg/dl mniej więcej podwaja ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej. 5. W mojej rodzinie były przypadki choroby serca. Nie (0 punktów) Tak (3 punkty) Zdrowe nawyki, takie jak prawidłowe odżywianie się, niepalenie tytoniu oraz regularne ćwiczenia fizyczne są szczególnie ważne, jeżeli w Pani rodzinie były przypadki choroby serca. Nie możemy zmienić genów, z którymi się urodziliśmy, lecz możemy przyłożyć się do wyeliminowania wszystkich czynników ryzyka, nad jakimi możemy zapanować. 6. Waga mojego ciała jest: Mniej więcej prawidłowa lub nieco poniżej normy. (0 punktów) Powyżej normy o mniej niż 9 kg (20 funtów). (1 punkt) Powyżej normy o ponad 9 kg (20 funtów). (2 punkty) Utrzymywanie wagi w prawidłowym przedziale zwiększa szanse dobrego zdrowia i dłuższego życia. Badania wykazały, że osoby otyłe (z nadwagą ponad 13,5 kg/30 funtów) są bardziej narażone na powstanie nadciśnienia, powiększenie serca i zgrubienie ścian w komorach serca zajmujących się pompowaniem. Dieta niskotłuszczowa w połączeniu z dużą ilością zajęć fizycznych może pomóc w zapobieżeniu tym warunkom. 7. Mój typowy schemat ćwiczeń wygląda następująco: Godzinę dziennie, przynajmniej 4 razy w tygodniu. (0 punktów) 3 lub 4 godziny w tygodniu, lecz w jednej sesji naraz. (1 punkt) Tylko chodzenie po domu/biurze. (2 punkty) Tylko 30 minut wysiłku fizycznego (takiego jak pływanie, jazda na rowerze czy energiczny spacer) przynajmniej 4 razy w tygodniu może pomóc w zachowaniu zdrowego serca. 8. Moje nawyki żywieniowe: Zjadam posiłki o dobrej wartości odżywczej i tylko sporadycznie pozwalam sobie na słodycze/tłuszcze. (0 punktów) Nie planuję posiłków, co oznacza, że mogłabym jeść bardziej zdrowo. (1 punkt) Jem wszystko, na co mam ochotę, nawet jeśli są to posiłki bogate w tłuszcze nasycone lub wysokokaloryczne. (2 punkty) Aby zachować ogólnie dobre zdrowie, należy przy każdym posiłku spożywać dania o niskiej zawartości tłuszczu, bogate w błonnik. 9. Moje używaniu wyrobów tytoniowych: Nie palę lub rzuciłam palenie ponad 3 lata temu. (0 punktów) Palę jedną paczkę dziennie. (4 punkty) Palę dwie lub więcej paczek dziennie. (5 punktów) Jeżeli nigdy Pani nie paliła lub całkowicie rzuciła ten nałóg, należą się Pani gratulacje! Jeżeli jednak Pani pali, proszę przestać już teraz! Badania wykazały, że 3 lata po rzuceniu palenia serce staje się prawie tak zdrowe, jak gdyby nigdy Pani nie paliła. Wyniki testu dotyczącego zdrowia serca u kobiet: 7 lub mniej punktów: Świetnie! Jest Pani w grupie obniżonego ryzyka wystąpienia choroby serca, lecz mimo to warto regularnie chodzić do lekarza i sprawdzać swoje ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Proszę regularnie wykonywać ćwiczenia fizyczne i dalej kultywować dobre nawyki żywieniowe punktów: Może Pani znajdować się w grupie umiarkowanego ryzyka wystąpienia choroby serca. Proszę regularnie chodzić na wizyty do swojego lekarza w celu sprawdzenia ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Wprowadzając zmiany do stylu życia, takie jak rzucenie palenia, spożywanie pokarmów niskotłuszczowych i aktywność ruchową, istnieje pole do poprawy sytuacji i zdrowszego serca! punktów: Niestety, może Pani znajdować się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia choroby serca. Proszę wkrótce udać się do swojego lekarza i omówić udzielone przez siebie odpowiedzi w tym teście. Proszę podejść do sytuacji pozytywnie i zaczynając od dziś zmienić swój styl życia w celu uwzględnienia ulubionej aktywności fizycznej, spożywania smacznych pokarmów niskotłuszczowy i bogatych w błonnik, a jeśli jest Pani palaczką natychmiast rzucić nałóg. (9

6 . Jeżeli chciałaby Pani uzyskać lepszy wynik w tym teście, proszę porozmawiać ze swoim lekarzem o zdrowiu serca i zadać następujących 9 pytań. Jeżeli potr zebuje Pani wybrać lekarza, proszę zadzwonić pod numer infolinii Meridian Health 1800DOCTORS, aby uzyskać bezpłatne skierowanie. Dziewięć istotnych pytań, jakie zadać swojemu lekarzowi 1. Czy mój lekarz przeszedł specjalistyczne szkolenie w zakresie chorób serca u kobiet? 2. Jakie są moje czynniki ryzyka wystąpienia choroby serca i co mogę zrobić, aby obniżyć to ryzyko? 3. Jakie są znaki ostrzegawcze w chorobie serca lub przy zawale? 4. Co powinnam wiedzieć na temat wpływu menopauzy na moje zdrowie? 5. Jakie jest moje ciśnienie krwi, poziom cholesterolu oraz wskaźnik masy ciała (BMI)? 6. Jaki jest najlepszy sposób na to, abym rzuciła palenie? 7. Czy moje czynniki ryzyka wystąpienia choroby serca są takie same, czy inne od tych warunkujących udar? 8. Jakie są najnowsze informacje na temat zapobiegania i leczenia zawału serca za pomocą aspiryny o niskich dawkach? 9. Jeżeli będę odczuwać jakiekolwiek objawy, które wydawać mi się będą związane z sercem, takie jak niestrawność, zmęczenie, zadyszka lub ból w klatce piersiowej, jakie powinnam podjąć kroki? Sporządzenie planu Większość kobiet uważa, że rak powoduje najwięcej zgonów wśród tej płci. Są jednak w błędzie. Jest to choroba serca. W rzeczywistości prawie dwa razy więcej kobiet umiera każdego roku z powodu chorób sercowo-naczyniowych, niż z powodu wszystkich form raka. Jednak nie musi to mieć wpływu na Panią. Następujące informacje mają na celu pomóc Pani bardziej szczegółowo zrozumieć, jak niektóre czynniki mogą wpłynąć na szanse wystąpienia choroby serca oraz jak je kontrolować. Zarządzanie swoim trybem życia Zdrowy styl życia Prowadzenie zdrowego stylu życia jest ważne dla przyszłości Pani zdrowia, a waga jest istotnym jego czynnikiem. Powstanie problemów związanych z sercem jest o wiele bardziej prawdopodobne wśród otyłych kobiet, nawet jeżeli nie występują u nich żadne inne czynniki ryzyka. Długoterminowe badanie wykazało, że przybranie na wadze nawet niewielu kilogramów (5-8 kg/11-17 funtów) po osiągnięciu 18 roku życia zwiększa ryzyko choroby wieńcowej u kobiet. Prawidłowe odżywianie i stosowne ćwiczenia fizyczne są również ważne w zachowaniu zdrowia serca. Tylko 30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej w większość, a najlepiej we wszystkie, dni jest zawsze pomocne. Dla większości kobiet zobowiązanie się do przestrzegania zdrowych nawyków w zasadzie wystarcza, aby zapobiec lub kontrolować chorobę serca. Warto zapisać swój plan w tabeli w celu poprawienia zdrowia serca poprzez wykonanie następujących kroków: Ograniczyć spożycie pokarmów obfitujących w tłuszcz, tłuszcz nasycony i cholesterol oraz spożywać więcej warzyw i owoców. Być bardziej aktywną fizycznie. Stracić wagę w przypadku nadwagi. Sprawdzać ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu we krwi. Rzucić palenie, jeżeli jest się palaczem. Rzucenie palenia Jeżeli niepokoi się Pani o zdrowie swojego serca, czas już rzucić palenie. Według Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (American Heart Association) papierosy są wiodącą przyczyną zgonów, którym można zapobiec w tym kraju. Zadziwiający jest fakt, że wśród palaczek w Stanach Zjednoczonych prawie tyle samo kobiet umiera z powodu choroby serca, co na raka płuc. Szanse zawału serca wśród palaczek są dwa do sześciu razy wyższe niż wśród kobiet niepalących, a ryzyko to rośnie wraz z liczbą wypalanych papierosów. Palenie zwiększa także ryzyko udaru. (11

7 Zarządzanie stresem Każdy odczuwa stres. Obowiązki związane z pracą, rodziną i ogółem społeczeństwa nakładają się, tym samym czyniąc naszą ludność najbardziej zestresowaną we współczesnej historii. Dobrą wieścią jest to, że jeżeli presja jest odczuwalna, wówczas istnieją sposoby, na jakie można ją obniżyć, tym samym redukując ryzyko choroby serca. Proszę zasięgnąć porady lekarza, aby uzyskać więcej informacji. Zaspokajanie swoich potrzeb Jesteśmy tym, co jemy przynajmniej jeżeli chodzi o serce. Spożywanie zbilansowanych posiłków o dobrej wartości odżywczej zmniejsza ryzyko choroby serca na trzy sposoby: poprzez obniżenie wysokich poziomów cholesterolu we krwi, kontrolowanie nadciśnienia oraz zgubienie zbędnych kilogramów. Proszę korzystać z następujących wskazówek, które mają na celu pomóc wybrać Pani smaczną i zdrową dietę: Spożywać zróżnicowane pokarmy Zbilansować spożywane pokarmy poprzez ćwiczenia fizyczne utrzymywać lub poprawić swoją wagę. Wybrać dietę obejmującą wiele produktów zbożowych, warzyw i owoców. Wybrać dietę niskotłuszczową, o małej zawartości tłuszczów nasyconych i cholesterolu, jak również z umiarkowaną ilością cukrów, soli i sodu. Jeżeli pije Pani napoje alkoholowe, należy robić to z umiarem. Ruch to zdrowie Według wskazówek żywieniowych dla Amerykanów wydanych przez Departament Rolnictwa (USDA), wymienione poniżej ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w obniżeniu ryzyka choroby serca: Energiczny spacer (4-6 km/h czyli 3-4 mile na godzinę) Gimnastyka kondycyjna lub ogólna gimnastyka zdrowotna Sporty rakietowe, takie jak badminton lub ping-pong Koszenie trawnika Golf (ciągnięcie torby lub noszenie swoich kijów) Jogging Pływanie (umiarkowany wysiłek) Jazda na rowerze (umiarkowane tempo: 16 km/h, czyli 10 mil na godzinę, lub wolniej) Praca w ogródku Prace domowe Taniec Wizyty u lekarza Terapia nadciśnienia Wysokie ciśnienie krwi, czyli nadciśnienie, może z czasem uszkodzić naczynia krwionośne, umożliwiając nagromadzenie się cholesterolu i innych substancji. Nadciśnienie także zwiększa obciążenie serca, co może wpłynąć na zdolność pompowania krwi i w rezultacie doprowadzić do zawału. Nieleczone nadciśnienie zwiększa ryzyko choroby wieńcowej i innych problemów z sercem, a także jest najpoważniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia udaru. Nawet odrobinę podwyższony poziom podwaja ryzyko. Proszę porozmawiać ze swoim lekarz i upewnić się, czy Pani ciśnienie krwi jest na zalecanym poziomie 120/80 lub poniżej. Nadciśnienie jest także czołowym czynnikiem ryzyka wystąpienia zastoinowej niewydolności serca. Niewydolność serca jest chorobą zagrażającą życiu, w której serce nie może pompować wystarczającej ilości krwi potrzebnej do funkcjonowania organizmu. Zastoinowa niewydolność serca występuje, gdy nadmiar płynu zaczyna cofać się do płuc, powodując zmęczenie, osłabienie i trudności w oddychaniu. Postępowanie regulujące cholesterol Cholesterol znajduje się w krwiobiegu i tkankach oraz jest istotną częścią składową komórek w organizmie. Jednakże zbyt dużo cholesterolu we krwi może prowadzić do stwardnienia tętnic, czyli miażdżycy, co może z kolei przyczynić się do zawału lub udaru. Około 25% kobiet w Ameryce ma dziś poziom cholesterolu we krwi, który stanowi poważne ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej. Dowody popierają przekonanie, że obniżenie cholesterolu całkowitego może pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia zawału, udaru lub zgonu niemal u wszystkich, w tym u wielu kobiet posiadających poziom cholesterolu od średniego do wysokiego. Jest to szczególnie prawdziwe, jeżeli chodzi o kobiety już zagrożone chorobą serca. Proszę porozmawiać ze swoim lekarzem i upewnić się, że Pani poziom cholesterolu jest poniżej 200. (13

8 Postępowanie w cukrzycy Cukrzyca jest czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej znacznie silniejszym u kobiet niż u mężczyzn, zwiększając ryzyko od 3 do 7 razy. U kobiet z cukrzycą istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia, wyższych poziomów trójglicerydów, niskich poziomów dobrego cholesterolu oraz problemów z prawidłowym pompowaniem krwi przez serce. Cukrzyca może podwoić ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej. Jeżeli ma Pani cukrzycę, proszę porozmawiać ze swoim lekarzem na temat planu postępowania. Estrogen (hormonalna terapia zastępcza) Hormonalna terapia (inaczej HRT) jest ogólnym terminem określającym stosowanie hormonów żeńskich (estrogenu lub estrogen i progesteronu) u kobiet, które przeszły menopauzę. Korzyści stosowania hormonalnej terapii zastępczej nadal są bardzo kontrowersyjne. Proszę porozmawiać ze swoim lekarzem, czy hormonalna terapia zastępcza jest dla Pani odpowiednia. Wykonywanie badań laboratoryjnych Cholesterol całkowity jest najpowszechniejszym pomiarem cholesterolu we krwi. Pani lekarz dokona interpretacji wyników poziomu cholesterolu w oparciu o inne czynniki ryzyka. Dorośli powinni na ogół wykonywać także profil lipoprotein na czczo co 5 lat, który dostarczy informacji na temat cholesterolu całkowitego, lipoproteiny o małej gęstości (LDL) czyli tzw. złego cholesterolu, lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) czyli tzw. dobrego cholesterolu oraz trójglicerydów (tłuszczów we krwi). Ogólne przedziały dla tych testów zostały sklasyfikowane poniżej. Poziom cholesterolu całkowitego Kategoria Poniżej 200 mg/dl Wskazany mg/dl Na pograniczu wysokiego 240 mg/dl i powyżej Wysoki Poziom cholesterolu LDL Kategoria 70 mg/dl Wskazany (przy stwierdzonej chorobie serca) mg/dl Optymalny mg/dl Wysoki mg/dl Bardzo wysoki Poziom cholesterolu LDL Lipoproteina o niskiej gęstości, czyli tzw. zły cholesterol, jest po części odpowiedzialna za narastanie płytki miażdżycowej na ścianach naczyń krwionośnych. Te cząsteczki mogą być małe lub duże, a prowadzone są bardziej zaawansowane badania krwi, które się tym zajmują. W chorobie serca najlepszym możliwie poziomem LDL jest 70 mg/dl. Poziom cholesterolu HDL Poziom lipoproteiny o wysokiej gęstości (tzw. dobry cholesterol) poniżej 40 mg/dl jest zasadniczym czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby serca. Poziom HDL w wysokości 60 mg/dl lub wyższy ma właściwości ochronne. Trójglicerydy Trójglicerydy, które są wytwarzane w wątrobie, stanowią inny rodzaj tłuszczu znajdującego się we krwi i w żywności. Przy spożyciu alkoholu lub nadmiernej ilości kalorii wątroba wytwarza więcej trójglicerydów. Najnowsze badania wykazują, że trójglicerydy na poziomie granicznie wysokim ( mg/dl) lub wysokim (200 mg/dl lub więcej) zwiększają ryzyko wystąpienia choroby serca. Aby obniżyć poziom trójglicerydów we krwi, lekarze zalecają dietę o niskiej zawartości tłuszczów nasyconych i cholesterolu, w której spożycie węglowodanów jest także ograniczone. Ważne jest również kontrolowanie swojej wagi, zażywanie więcej ruchu oraz unikanie palenia i alkoholu. Czasami potrzebne są też lekarstwa. Oprócz pomiarów cholesterolu i trójglicerydów warto również omówić ze swoim lekarzem następujący test: Białko C-reaktywne Aby przewidzieć ryzyko wystąpienia choroby serca u kobiet, lekarze od dawna polegają na pomiarach cholesterolu i trójglicerydów. Obecnie test na białko C-reaktywne może pomóc lekarzom przewidzieć ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej u kobiet. Test na stężenie białka C-reaktywnego jest badaniem krwi mierzącym ilość tego białka, która może być podwyższona, gdy obecne jest ciężkie zakażenie lub przy stanie zapalnym. Test na stężenie białka C-reaktywnego oraz cholesterolu mogą w połączeniu bardziej precyzyjnie przewidzieć ryzyko przyszłych problemów sercowych u kobiet, aniżeli każdy z tych testów osobno. (15

9 Sposoby na przeżycie Znajomość znaków ostrzegawczych Jeżeli cierpi Pani na chorobę serca, powinna znać objawy zawału serca, aby w razie potrzeby mogła uzyskać natychmiastową pomoc. Nie wszystkie zawały zaczynają się nagłymi, uciskającymi bólami, jak to często jest przedstawiane na filmach czy w telewizji. W rzeczywistości najpowszechniejszymi znakami ostrzegawczymi są: 1. Dyskomfort w klatce piersiowej 2. Ból lub ucisk promieniujący do szczęki, szyi, barków lub ramienia 3. Zadyszka 4. Nudności 5. Pocenie się 6. Niestrawność lub ból jakby nagromadzenia gazów 7. Zawroty głowy 8. Niewyjaśnione osłabienie lub zmęczenie 9. Dyskomfort lub ból między łopatkami 10. Uczucie zbliżającego się złego wydarzenia Objawy zawału serca mogą być ostre od samego początku lub mogą być łagodne na początku i stopniowo pogarszać się. Proszę porozmawiać ze swoim lekarzem na temat innych objawów zawału i jakie kroki należałoby podjąć. (17

10 Kroki w celu przeżycia Co należy zrobić, jeżeli podejrzewa Pani zawał serca Nikt nie planuje swojego zawału. Lecz podobnie jak większość ludzi ma plan na wypadek pożaru, warto jest mieć opracowany plan, jak postępować na wypadek możliwego zawału serca. Wiedza, co należy zrobić może ocalić Pani życie. Co należy zrobić z wyprzedzeniem 1. Należy omówić objawy zawału serca i co postępować w takim wypadku ze swoim lekarzem, rodziną, współpracownikami i przyjaciółmi. Proszę powiedzieć osobom dokoła, jak mogą Pani pomóc, jeżeli będzie Pani odczuwać objawy (na przykład pomóc w przyjęciu lekarstw lub zadzwonić po pogotowie 9-1-1). 2. Należy wykonać spis wszystkich swoich leków i jak często Pani przyjmuje każdy z nich. Lista ta dostarczyłaby cennych informacji na wypadek sytuacji awaryjnej i powinna ją Pani ze sobą nosić. 3. Należy znać lokalizację najbliższego pogotowia ratunkowego. 4. Należy wiedzieć, kogo trzeba poinformować na wypadek nagłej sytuacji. Więcej informacji Więcej informacji na temat zapobiegania i kontroli chorób serca można znaleźć na stronie internetowej M eridian Health MeridianHealth.com/WomensHeart, w sekcji dotyczącej zdrowia serca u kobiet. Aby uzyskać skierowanie do lekarza, proszę dzwonić pod numer 1800DOCTORS. Dziękujemy Fundusz Filantropijny Na Rzecz Kobiet Z GŁĘBI SERCA MERIDIAN