Weź sobie sprawy serca do serca -wywiad z dr n. med. Piotrem Gryglasem.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Weź sobie sprawy serca do serca -wywiad z dr n. med. Piotrem Gryglasem."

Transkrypt

1 Weź sobie sprawy serca do serca -wywiad z dr n. med. Piotrem Gryglasem. Rozmowa z dr n. med. Piotrem Gryglasem - kardiologiem i hipertensjologiem. Rozmowa z dr n. med. Piotrem Gryglasem- kardiologiem i hipertensjologiem. Czy schorzenia układu sercowo-naczyniowego słusznie nazywane są chorobą cywilizacyjną? Dr n. med. Piotr Gryglas : Jak najbardziej. W Polsce na nadciśnienie tętnicze cierpi 8,9 mln dorosłych ludzi. Prawie drugie tyle jest w grupie ryzyka i najprawdopodobniej zachoruje na nie w ciągu najbliższych kilku lat. Skutecznie leczonych jest tylko 12% chorych. Cała reszta albo nie jest leczona, albo leczenie jest niezadowalające. Dysponujemy przecież tak wieloma skutecznymi lekami i dobrymi metodami diagnostycznymi. Ponadto, ok. miliona osób cierpi na chorobę wieńcową. Należy podkreślić, że konsekwencje źle leczonego nadciśnienia w postaci udaru mózgu, zawału serca, niewydolności serca lub nerek, to nie tylko tragedia pacjenta i rodziny, ale również poważne obciążenie dla społeczeństwa. Ile osób w Polsce umiera na nadciśnienie tętnicze? Dr n. med. Piotr Gryglas : Według WHO, nadciśnienie jest nr 1 wśród czynników ryzyka zgonu na świecie. W Polsce, wg GUS z 2005 roku, z powodu choroby układu krążenia zmarło ponad 175 tys. osób. Nadciśnienie było przyczyną około 6 tys. zgonów. Warto podkreślić, że 60% naszego społeczeństwa umiera na choroby sercowo- naczyniowe (udar mózgu, zawał i zator płucny), ok. 18% na nowotwory, a reszta to wypadki i choroby zakaźne. Skąd bierze się tak słaba skuteczność terapii? Dr n. med. Piotr Gryglas: Wszędzie na świecie jest tak samo. We Włoszech 23% chorych jest leczonych skutecznie, we Francji 27%, w Stanach Zjednoczonych 34%. Nadciśnienie tętnicze jest chorobą przewlekłą. Nie daje żadnych dolegliwości, więc pacjenci ją lekceważą. Nie bardzo chcą nawet wiedzieć, co to za choroba i z czym się wiąże, tym bardziej nie chcą się przewlekle leczyć, czyli do końca życia zażywać tabletki. A powinni to bezwzględnie robić. W Polsce nawet 80% pacjentów nie przestrzega zaleceń lekarzy. Chorzy nie zdają sobie sprawy z zagrożenia życia, jakie niesie nadciśnienie tętnicze, a po zdiagnozowaniu choroby, przechodzą do porządku dziennego. Tylko osoby, które zrozumieją sens choroby, w znacznej mierze dzięki swojemu zaufanemu lekarzowi, i będą się stosowały do jego zaleceń, mogą osiągnąć dobrą jakość życia w tej chorobie przez wiele długich lat. Ważne miejsce w leczeniu wszystkich chorób sercowo-naczyniowych, w tym również nadciśnienia, zajmują tzw. niefarmakologiczne metody leczenia, będące elementem stylu życia. Jeżeli chory nie będzie przestrzegał zalecanego przez lekarza, czasami może niewygodnego stylu życia, nie wróci do pełni zdrowia, nawet przy zastosowaniu najskuteczniejszych leków. Nie można zapominać oczywiście o niedociągnięciach systemu ochrony zdrowia, które obok złej współpracy pacjenta i lekarza, w znacznej mierze przyczyniają się do złego stanu zdrowia Polaków Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/6

2 Do czego prowadzi nieleczone nadciśnienie tętnicze? Dr n. med. Piotr Gryglas: Z niego wynikają wszystkie choroby sercowo-naczyniowe. Ale to nie jest tak, że kto na nie cierpi, to od razu umrze. Nieprawdą jest również to, że kto ma ciśnienie / 100 (mmhg) dostanie wylewu. Ciśnienie do 180/ 110 mm Hg to wartości umiarkowane. Oczywiście powinny być obniżone do mniej niż 140 na 90 mm Hg. Natomiast, ciśnienie 142/92 mm Hg może być niebezpieczne, jeśli trwa 20 lat, ponieważ przy tej wartości i w tak długim czasie trwania, uszkadza ono naczynia w sposób nieodwracalny. Nadciśnienie przyspiesza rozwój miażdżycy, powoduje pogrubianie ścian naczyń oraz ściany serca, co prowadzi do jego niedokrwienia. Jeżeli pacjent ma chorobą wieńcową, czyli zwężone naczynie wieńcowe z powodu miażdżycy albo przerostu jego ściany i zmniejszenia światła, to efekt jest ten sam - niedokrwienie mięśnia serca i w efekcie zawał. W tym przypadku chory zostaje kaleką, bo taki zawał prowadzi do przewlekłej niewydolności serca, w wyniku której pacjent nie zrobi pięciu kroków bez duszności. Niestety, może się również zdarzyć, że zawał będzie śmiertelny. Chorzy, którzy trafiają na nasze sale reanimacyjne są wypadkową lat niezdrowego trybu życia, niekontrolowanego nadciśnienia oraz cukrzycy i diety. Jakie są najczęstsze czynniki ryzyka chorób serca? Dr n. med. Piotr Gryglas: Generalnie wyróżniamy: - trzy niezmienne czynniki, na które ani lekarz ani pacjent nie mają wpływu; wiek i płeć pacjenta oraz czynniki genetyczne. I tu oczywiście płeć męska jest bardziej zagrożona. Jeśli chodzi o wiek -kobiety powyżej 60. roku życia, mężczyźni powyżej 55. roku życia. - czynniki ryzyka zmienne, na które mamy wpływ to: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość i hipercholesterolemia. Do tego dochodzi palenie tytoniu, siedzący tryb życia -to jest dramat, w naszym kraju ludzie nie lubią zażywać ruchu i wreszcie stres - jeden z najsilniejszych czynników, który uszkadza naczynia i podnosi ciśnienie. Ponadto wysoki poziom fibrynogenów oraz kwasu moczowego. Te czynniki zwiększają wystąpienie miażdżycy i uszkodzenie naczyń. Cukrzyca biologicznie postarza organizm o 10 lat, a nadciśnienie łącznie z cukrzycą - o 20 lat. Czyli naczynia 40-latka są takie, jak u 60 latka. Palenie tytoniu bardzo niszczy naczynia, powoduje ich zwężenie. Kiedy oglądam dno oka i naczynia siatkówki oka u osiemnastolatka, który od czterech lat pali papierosy, widzę takie same naczynia, jak u człowieka chorego od 20 lat na nadciśnienie. Mówiłem o małych naczyniach, których zamknięcie prowadzi do tragedii. Pacjenci generalnie boją się efektu końcowego, czyli zawału, udaru bądź śmierci. Kiedy pacjent dostanie zawału, potrafi rzucić palenie z dnia na dzień. Ale kiedy tłumaczymy mu przez 15 lat, żeby zerwał z nałogiem, nie przynosi to żadnego skutku. Czy można powiedzieć, że otyłość to jest grupa ryzyka? Dr n. med. Piotr Gryglas: Otyłość jest też poważną chorobą, która prowadzi do powikłań sercowo-naczyniowych. Żaden otyły nie umiera z tego powodu, że jest gruby... Oczywiście, grupa ryzyka też jest chorobą, bo otyłość pierwotna jest jednostką chorobową. Według najbardziej popularnej w medycynie, tzw. śmiertelnej triady Ravela, chorobami najszybciej skracającymi życie są nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i otyłość. Wspólnym mianownikiem efektu tych schorzeń jest uszkodzenie średnich i małych naczyń krwionośnych, które prowadzi do ich zamknięcia. Jeżeli nastąpi zamknięcie naczynia szyjnego, czy mózgowego, może dojść do potężnego udaru Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/6

3 mózgu. Chory staje się kaleką z niedowładem połowiczym, albo umiera w wyniku tego udaru. Jeżeli wspomniane choroby spowodują zamknięcie zwężenia światła naczynia wieńcowego, prowadzącego krew do serca, najprawdopodobniej dojdzie do potężnego zawału ze skutkiem śmiertelnym, albo - w najlepszym przypadku -do kalectwa. Jeżeli zamknięciu ulegnie światło naczynia nerkowego, będziemy mieli do czynienia z niewydolnością nerek. Jeżeli u mężczyzn, w dodatku palących, dojdzie do miażdżycy tętnic udowych, konieczna bywa amputacja kończyn. Wszystko to, o czym tu wspomniałem to efekt chorób prowadzących do uszkodzenia średnich i małych naczyń. I z tego właśnie pacjenci nie zdają sobie sprawy, że uszkadzanie tych naczyń trwa przez lat. Kiedy widzę i informuję o pierwszych symptomach nadciśnienia dwudziestolatka, ten w ogóle nie myśli o swojej kondycji zdrowotnej za 20 lat. Nie przyjmuje do wiadomości, że powinien łykać jakieś tabletki przez kolejne lata, żeby być zdrowym np. czterdziestolatkiem. I w tym tkwi całe clou programu terapeutycznego; dzisiaj edukujemy młodych pacjentów, że po to muszą brać leki obniżające ciśnienie, żeby mieć ciśnienie optymalne, np. 120/70 mm Hg przez najbliższe 20 lat, żeby w wieku 40 lat ich serca, ich naczynia były w identycznym stanie, jak u ich zdrowych rówieśników. O to właśnie walczymy. Ale świadomość naszego społeczeństwa jest niemalże zerowa. Co powinien zatem robić człowiek, który czuje się dobrze, nic mu nie dolega, wydaje się, że jest zdrowy? Dr n. med. Piotr Gryglas: Przede wszystkim powinien zdawać sobie sprawę, jak ważne są czynniki genetyczne. Osoby, u których w rodzinie nastąpił zgon z powodu udaru, zawału albo ktoś choruje na ciężkie nadciśnienie, powinny dużo częściej robić badania profilaktyczne. Takim progiem, kiedy należy zacząć robić badania jest wiek 20 lat, potem trzeba powtórzyć badanie w wieku 30 lat. Od 40-go roku życia badanie należy powtarzać co 5 lat, oczywiście jeśli jest się zdrowym człowiekiem. Osoby chore powinny robić badania kontrolne co roku. Mam na myśli badania ogólne sprawdzenia funkcji serca, nerek, poziomu cholesterolu, cukru we krwi, innych czynników ryzyka, które mogą spowodować uszkodzenie naczyń, np. fibrynogenu, białka CRP... Taka profilaktyka powinna być prowadzona, w zależności od oceny stopnia ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych oraz chorób współistniejących. Jak przekonać pacjenta, żeby się stosował do zaleceń? Dr n. med. Piotr Gryglas:Bardzo różnie, do każdego pacjenta należy podejść indywidualnie. Jedni pacjenci biorą sobie do serca tłumaczenia lekarza, inni wymagają ostrzejszych metod, pokazania, do jakich tragedii może doprowadzić niezdrowy tryb życia. Ostatnio był u mnie 29-latek, który miał 12 czynników ryzyka. A to dawało mu niewielkie szanse, by dożyć trzydziestki. Konieczne były drastyczne perswazje, że jeśli chce żyć, musi obniżyć za pomocą tabletek i odpowiedniej diety poziom cholesterolu i cukru, musi zrzucić brzuch i zmniejszyć obwód pasa. Powinien także obniżyć ciśnienie za pomocą odpowiednich leków, zażywanych regularnie do końca życia. Dlaczego leki na choroby sercowo-naczyniowe nie zawsze skutkują? Dr n. med. Piotr Gryglas: I nadciśnienie, i cukrzyca, i choroba wieńcowa, i stan po udarze mózgu są to sytuacje kliniczne, które wymagają bezwzględnej współpracy pacjenta z lekarzem i systematycznego przyjmowania leków. Choroby, o których mówimy są niewyleczalne. Można je tylko zaleczyć. Np. przy nadciśnieniu tętniczym, dopóki pacjent bierze leki hipotensyjne, ma prawidłowe wartości ciśnienia. Kiedy je odstawi, to za 2, 3 tygodnie jego ciśnienie wzrośnie i będzie stanowiło czynnik ryzyka uszkodzenia sercowo-naczyniowego. Wyróżniamy 4 obowiązkowe grupy leków, które należy stosować w chorobie wieńcowej, są to beta blokery, inhibitory enzymu Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/6

4 konwertującego, statyny obniżające cholesterol i aspiryna. Może się zdarzyć, że chory jest nadwrażliwy na daną grupę leków. Wówczas lekarz powinien dobrać mu odpowiednie leki drugiego rzutu. Wymieniając aspirynę, miałem na myśli aspirynę kardiologiczną, o działaniu przeciwpłytkowym. Wykorzystywana w leczeniu choroby wieńcowej, wydłuża życie pacjenta, chroni przed kolejnym zawałem i zmniejsza śmiertelność z powodu tej choroby. Zarówno w prewencji pierwotnej, kiedy rozpoznana jest choroba wieńcowa, ale nie nastąpił zawał, jak i wtórnej (pacjent po zawale), pacjenci muszą do końca życia, regularnie, przyjmować aspirynę w dawce 100 mg, żeby chronić się przed skrzepliną zamykającą zwężone naczynie wieńcowe. Rzadziej zdarza się, że blaszka miażdżycowa osiąga rozmiary, powodujące zamknięcie światła naczynia. Najczęściej pęka czubek blaszki miażdżycowej. W miejscu, gdzie odsłania się rdzeń cholesterolowy, następuje natychmiastowe krzepnięcie krwi. Płytki do tego się przyczepiają, tworzą skrzeplinę i zamykają światło naczynia. Takie zjawisko ma miejsce w mózgu i w sercu. Pojawiła się aspiryna na serce z kalendarzykiem, który zmusza pacjenta do tego, by zażywał ją regularnie. Dlaczego ta regularność jest tak ważna? Dr n. med. Piotr Gryglas: Ważne jest wszystko, co poprawia zorganizowanie pacjenta w dochodzeniu do zdrowia, w tym przestrzeganie terminu zażywania leku. Bardzo często, niezależnie od wieku, pacjent nie pamięta, czy zażył tabletkę o oznaczonej godzinie, czy nie. Ten problem dotyczy ponad 90% pacjentów leczonych przewlekle. Bardzo często, zwykłe przeoczenie, odstawienie leku, bądź pominięcie jednej dawki powoduje zagrożenie życia. Podobnie, jak wzięcie podwójnej dawki. Dotyczy to szczególnie niektórych leków antyarytmicznych lub rozrzedzających krew, których nieterminowe przyjęcie grozi zgonem. Lekarze proszą pacjenta, by za każdym razem, po zażyciu leku, zaznaczał ten fakt w kalendarzu, aby później nie miał wątpliwości, że to zrobił. Doskonałym pomysłem są tabletki w blistrach z oznaczonymi nazwami dni. Jeśli jest,,wyciśnięty" dany dzień, pacjent, który ma nagle wątpliwości, czy zażył lek, zobaczy puste miejsce i uspokoi się. Jest to o wiele bardziej skuteczna kontrola regularności przyjmowania leku, niż np. zaznaczanie w kalendarzu. Czy osoby zdrowe, ale z grupy wysokiego ryzyka powinny przyjmować aspirynę na serce bez konsultacji z lekarzem? Dr n. med. Piotr Gryglas: Nie udowodniono naukowo, by osoby zdrowe, przyjmujące aspirynę profilaktycznie uzyskiwały z tego powodu zdrowotną korzyść. Natomiast zauważono w badaniach prewencji pierwotnej, że stosowanie aspiryny zwiększa ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego. Zalecałbym ostrożność. Lekarz, który nadzoruje przewlekłe leczenie aspiryną, zawsze podaje leki osłonowe żołądka, które chronią przed wystąpieniem nadżerek i ewentualnym krwawieniem z przewodu pokarmowego. To oczywiście wymaga indywidualnej oceny czynników ryzyka. Lekarz musi wyważyć plusy i minusy ze stosowania aspiryny. Więcej minusów widzimy u osób zdrowych, które chciałyby przyjmować stale aspirynę profilaktycznie. Natomiast osoby w sytuacji ryzyka, przy stosowaniu takiej profilaktyki, osiągną więcej korzyści, niż ewentualnych powikłań leczenia. Dlaczego tak ważna jest w skuteczności leczenia relacja pacjent - lekarz? Dr n. med. Piotr Gryglas: Współpraca jest bezwzględnie konieczna. A jeśli jej nie ma, to wina leży po obydwu stronach - pacjenta i lekarza. O postawach pacjenta już wcześniej mówiłem. Jeśli chodzi o lekarzy, zdarzają się tacy, którzy są zamknięci na kontakt z pacjentem, wynika to często z ich natury, sposobu bycia, nie sadzę, że z niechęci do chorego. Uważam, że najpoważniejszą przyczyną słabego kontaktu jest to, że lekarze mają odgórnie narzucony czas wizyty pacjenta w gabinecie. NFZ daje lekarzowi rodzinnemu 10 minut na to, by pacjenta wysłuchał, zbadał, Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/6

5 zdiagnozował, wypisał stosowne leki, wyjaśnił jak je zażywać i jeszcze wypełnił dokumentację. W takim tempie nie ma możliwości, by nawiązać dobry kontakt z pacjentem, by wyjaśnić mu, na czym polega jego choroba, jak powinien zmienić swój sposób życia, jak zażywać leki, itp. Lekarz potrzebuje na to co najmniej 40 minut. Jedynie w szpitalu jest czas by poświęcić choremu więcej uwagi, ale zwykle na tym etapie choroba pacjenta jest już zaawansowana. To jest wina systemu, o czym też już wcześniej wspominałem. Zresztą w innych krajach Europy nie jest lepiej, tam też utrzymywana jest tendencja limitowania czasu dla pacjenta. Podkreślam, podstawą właściwej relacji pacjent - lekarz jest: edukacja pacjentów, edukacja lekarzy i poprawa systemu ochrony zdrowia. Edukację przyszłych pacjentów powinniśmy zacząć już na etapie szkoły, np. na lekcjach biologii czy przyrody. Szczególny nacisk powinien być położony na zdrowy styl życia. Zdarza mi się konsultować letnich pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, którzy muszą brać leki do końca życia. Ich choroba jest efektem złej diety (hamburgery, pizza, chipsy, słodka cola) oraz wielogodzinnego siedzenia przed komputerem, jak również, coraz częściej występującego u dzieci i młodzieży, stresu szkolnego. Dziękuję za rozmowę Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/6

6 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/6

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Narodowy Test Zdrowia Polaków

Narodowy Test Zdrowia Polaków Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

U d a. Rodzaje udarów

U d a. Rodzaje udarów Udary mózgu są w Polsce trzecią przyczyną zgonów. 70 procent pacjentów po udarze to osoby niepełnosprawne. Do udaru prowadzą przede wszystkim miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, cukrzyca. W Polsce średnio

Bardziej szczegółowo

Zapanuj nad swoim ciśnieniem

Zapanuj nad swoim ciśnieniem Zapanuj nad swoim ciśnieniem Autor: źródło: magazyn VITA Dbając o prawidłowe ciśnienie, dłużej będziesz cieszyć się dobrym zdrowiem. A jeśli już cierpisz na nadciśnienie, dzięki rozpoczęciu leczenia zmniejszysz

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć?

HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? KIM JESTEŚMY JESTEŚMY GRUPĄ, KTÓRA ZRZESZA PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI GOSPODARKI LIPIDOWEJ Z CAŁEJ POLSKI HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA FAKTY:

Bardziej szczegółowo

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8

Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 // Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla

Bardziej szczegółowo

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii

Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Migotanie przedsionków czynniki ograniczające dostępności do współczesnej terapii Piotr Pruszczyk, Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Centrum Diagnostyki i Leczenia

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie? Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym farmaceuta współpracuje z pacjentem oraz innym personelem medycznym,

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

www.polfawarszawa.pl ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa, tel. (0-22) 691 39 00, fax (0-22) 691 38 27

www.polfawarszawa.pl ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa, tel. (0-22) 691 39 00, fax (0-22) 691 38 27 Polfa Warszawa S.A. dziękuje Pani doc. dr hab. Idalii Cybulskiej wieloletniemu lekarzowi Instytutu Kardiologii w Aninie za pomoc w opracowaniu niniejszego materiału. ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego Rozdział 2 2 Porady w zakresie obrazu chorobowego W niniejszym rozdziale przedstawiona jest choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa serca i niewydolność mięśnia sercowego. Dodatkowe ryzyko wystąpienia

Bardziej szczegółowo

Dobre życie, choć niezdrowe

Dobre życie, choć niezdrowe Większość z nas uważa, że prowadzi zdrowy styl życia. Nawet jeśli pali papierosy i ma nadwagę wynika z badania Mapa polskiego serca, w którym udział wzięło 39 tys. osób. W kwestii swojego zdrowia Polacy

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę

Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę Światowy Dzień Zdrowia 2016 Pokonaj cukrzycę Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2016 Kilka słów o historii Każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wybiera temat przewodni Światowego Dnia Zdrowia.

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

WYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem

WYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć

Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć I Katedra i Klinika Kardiologii Gdański Uniwersytet Medyczny Hipercholesterolemia rodzinna - co warto wiedzieć Dlaczego to takie ważne? Marcin Gruchała Czynniki ryzyka zawału serca 15 152 osób z pierwszym

Bardziej szczegółowo

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.

POWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life. POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom

Bardziej szczegółowo

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia. Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:

Bardziej szczegółowo

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze charakterystyka choroby. Załącznik nr 6 do procedury 92/pp, wersja 3 Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia chorób serca i naczyń

Epidemiologia chorób serca i naczyń Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroby układu sercowo - naczyniowego stanowią przyczynę około połowy wszystkich zgonów w Polsce. W 2001 r. z powodu choroby wieńcowej zmarło

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012

Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach

Bardziej szczegółowo

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Statystycznie, na dobrowolne badania kontrolne mężczyźni zgłaszają się zdecydowanie rzadziej, niż kobiety. Niestety profilaktyka w tej części naszego społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie.

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie. Codziennie miliony serc na całym świecie pompują krew zbyt mocno, narażając tętnice na groźne uszkodzenia. To zjawisko, nazywane nadciśnieniem tętniczym, jest najczęściej występującą chorobą układu krążenia.

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

zmierzyć poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu i zawartość karboksyhemoglobiny we krwi.

zmierzyć poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu i zawartość karboksyhemoglobiny we krwi. Rok 2015 W Piotrkowie Trybunalskim obchody Światowego Dnia bez Tytoniu zostały zaakcentowane pracą Punktu Konsultacyjnego w Niepublicznym Zespole Opieki Zdrowotnej HIPOKRETES w dniu 1 czerwca. Palący pacjenci

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2

LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24

Bardziej szczegółowo

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane

Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PRAWNE. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 sierpnia 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich

PODSTAWY PRAWNE. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 sierpnia 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich LEKI 75+ PODSTAWY PRAWNE Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 sierpnia 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich Resort zdrowia opublikował zmiany w wykazie leków refundowanych,

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL

Bardziej szczegółowo

Spotkaniu sesji przewodniczyli prof. Franciszek Kokot i prof. Grzegorz Opolski.

Spotkaniu sesji przewodniczyli prof. Franciszek Kokot i prof. Grzegorz Opolski. ,,Kardiologiczny 2ABS - które leki przedłużają życie" - sesja z dnia 17 września, przeprowadzona w Teatrze Narodowym podczas VIII Międzynarodowego Jubileuszowego Kongresu PTK. Satelitarna sesja zorganizowana

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. www.polkard.org 2 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/assets_08_03_16.pdf

Załącznik nr 1. www.polkard.org 2 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/assets_08_03_16.pdf Załącznik nr 1 Opis programu zdrowotnego pn. Rozszerzenie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej w ramach wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych 1. Opis problemu zdrowotnego Pomimo zaznaczającego

Bardziej szczegółowo

6 miliardów w Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973)

6 miliardów w Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973) 6 miliardów w 2012 Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973) 1 miliard w 2008 2 miliardy w 2014 Michael Donald Wise i jego pierwszy komputer osobisty (1975) 2 miliardy w 2009 Pierwsza przeglądarka

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna na receptę. Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl

Aktywność fizyczna na receptę. Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl Aktywność fizyczna na receptę Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl Cel prezentacji Podzielenie się zdobytą wiedzą i doświadczeniem Przedstawienie programów treningowych dla poszczególnych grup docelowych

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL, 5 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE.

NADCIŚNIENIE. NADCIŚNIENIE Choroba nadciśnieniowa lub nadciśnienie to ogólna choroba organizmu, której najważniejszym objawem jest podwyższenie ciśnienia arterialnego (tętniczego). Nadciśnienie sprzyja rozwojowi chorób

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 261/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego Program profilaktyki i wczesnego wykrywania

Bardziej szczegółowo

Udar mózgu: model profilaktyki zdecentralizowanej

Udar mózgu: model profilaktyki zdecentralizowanej Mariusz Kielar, 2016-12-15 11:00 Udar mózgu: model profilaktyki zdecentralizowanej W Polsce średnio co 8 minut dochodzi do udaru mózgu. Każdego roku choroba ta występuje u 70 tysięcy Polaków. Niestety,

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur

Bardziej szczegółowo

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć

Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć Stopa cukrzycow a - jak zapobiegać, jak leczyć dr n. med. Leszek Czupryniak Klinika DiabetologiiiChorób Metabolicznych UniwersyteckiSzpital Kliniczny nr 1 im.n. Barlickiego Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Bardziej szczegółowo

W zdrowym ciele zdrowy duch

W zdrowym ciele zdrowy duch W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej Badanie Nr: BETAX_L_01459 Autorzy: Dr hab. n. med. Marek Kuch, Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Warszawie Michał

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna SPECJALISTYCZNY NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MOTO MED Kazimiera Sikora 25 731 KIELCE, ul. Słoneczna 1 Biuro tel (041) 346-08-50; fax (041) 346-21-00 Przychodnie- ul Słoneczna 1 (041)345-11-47;

Bardziej szczegółowo

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej. Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE

ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową

Bardziej szczegółowo