Energetyka systemowa konkurencyjna, dochodowa i mniej emisyjna warunkiem rozwoju OZE 16 maja 2013 r. Stanisław Tokarski
Agenda Kontekst Europejski Sytuacja w KSE Inwestycje Sytuacja w Grupie TAURON Gospodarka konkurencyjna i mniej emisyjna 2
Agenda I Kontekst Europejski 3
Kontekst Europejski Najważniejsze działania związane z wdrażaniem polityki klimatycznej w UE 4
Kontekst Europejski Redukcja emisji do roku 2050 założenia Roadmap 2050 % Źródło: Opracowanie EnergSys Ocena wpływu ustanowienia celów redukcji emisji wg dokumentu KE Roadmap 2050 na sektor energetyczny, rozwój gospodarczy, przemysł i gospodarstwa domowe w Polsce do roku 2050 lata 5
Kontekst Europejski Zielona Księga i Komunikat KE w sprawie przyszłości CCS w Europie, 27 marca 2013 r. Zielona Księga Redukcja emisji gazów cieplarnianych Zwiększenie wykorzystania OZE 2030 r. -40% 2030 r. 30% Zielona księga odwołuje się do zapisów Mapy Drogowej 2050 i Energetycznej Mapy Drogowej jako obowiązujących dokumentów. Obie mapy zostały zawetowane przez Polskę i nie mają wiążącej mocy. CCS Wnioski zapisane w komunikacie Paliwa kopalne pozostaną w światowym i europejskim koszyku energetycznym CCS stanowi jedną z głównych technologii, mogących przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 w sektorze energetycznym Komercyjne wykorzystanie technologii CCS w przetwarzaniu gazu poza UE Opóźnienia projektów demonstracyjnych CCS na skalę komercyjną w UE, w wyniku niewystarczającego finansowania Sugerowane zwiększenie wysiłków w celu realizacji projektów, które otrzymały wsparcie finansowanie ze środków UE. Zwiększenie inwestycji w działania demonstracyjne w dziedzinie CCS, w celu sprawdzenia wykonalności wdrożenie i budowa infrastruktury związanej z CO2. Technologia CCS jako konieczna, umożliwiająca ograniczenie emisji w sektorach przemysłu w przypadku emisji procesowych. 6
Agenda II Sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym 7
Sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym Krajowy System Energetyczny w 2012 roku Źródło: ARE 8
Sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym Dynamika zmian w produkcji i zużyciu energii elektrycznej w KSE % Dynamika zmian w produkcji i zużyciu energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym rok 2012 w stosunku do roku 2011 9
Sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym Poziom rezerwy wirującej i rezerwy zimnej w KSE Dane za rok 2012 Zerowy poziom rezerwy zimnej Zerowy poziom rezerwy zimnej 10
Sytuacja w krajowym systemie elektroenergetycznym Prognoza możliwości pokrycia zapotrzebowania TWh Wielkość produkcji uwzględnia średni czas pracy dla poszczególnych źródeł na podstawie opracowania ARE Sytuacja w Elektroenergetyce, IV kwartał 2011 Prognoza pokrycia krajowego zapotrzebowania brutto [TWh] lata 11
Agenda III Inwestycje 12
Inwestycje Prognoza możliwości pokrycia zapotrzebowania Źródło: Energoprojekt Katowice S.A. Harmonogram wyłączenia jednostek wytwórczych centralnie dysponowanych 2013-2020 2021-2030 2031-2040 2041-2045 MW MW MW MW Adamów B1 - B5 600 Jaworzno III B1 B6 1350 Bełchatów B03 - B07 1870 Bełchatów B08 - B12 1850 Bełchatów B01, B02 740 Kozienice B4 - B6 675 Dolna Odra B5 - B8 908 Opole B3, B4 763 Dolna Odra B1, B2 454 Łaziska B9 B12 905 Kozienice B10 - B8 1570 Turów B05, B06 522 Kozienice B1 - B3 660 Ostrołęka B1, B3 447 Opole B1, B2 769 Łagisza B10 460 Łagisza B5, B6, B7 360 Połaniec B1, B2 450 Pątnów 1 B1 - B4 880 Siersza B1, B2 306 Łaziska B1, B2 250 Rybnik B1 - B4 900 Połaniec B3 - B7 1125 Ostrołęka B2 200 Rybnik B5 - B8 875 Pątnów 1 B5, B6 400 Turów B01 - B04 966 Siersza B3, B5, B6 371 Skawina B3 - B6 440 Stalowa Wola B7, B8 250 Żerań B1 - B4 244 13
Inwestycje Planowane projekty inwestycyjne jednostek wytwórczych, niezbędne do pokrycia niedoborów mocy Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji podawanych przez media Realizowane i planowane projekty inwestycyjne jednostek wytwórczych Inwestor Jednostka Moc [MW] paliwo Rok wejścia Stan faktyczny TAURON/PGNiG Stalowa Wola 450 Gaz ziemny 2015 W trakcie realizacji ENEA Kozienice II 1 000 Węgiel kamienny 2017 Podpisany kontrakt EDF Rybnik 900 Węgiel kamienny 2018 Wycofany PGE Turów 460 Węgiel brunatny 2017 Unieważniony przetarg PGE Opole 1 800 Węgiel kamienny 2019 Wycofany TAURON Jaworzno III 910 Węgiel kamienny 2018 Wybrany wykonawca PKN Orlen Włocławek 448 Gaz ziemny 2015 Podpisany kontrakt PGE/ZAP Puławy 850 Gaz ziemny 2018 W trakcie przetargu TAURON/KGHM Blachownia 850 Gaz ziemny 2017 Trwają analizy projektu PGE El. jądrowa 3 000 Paliwo jądrowe 2024/2026 Trwają wstępne analizy 14
Inwestycje Standardy emisji - kierunki zmian Porównanie wskaźników emisji dla różnych bloków energetycznych Jednostka wytwórcza Blok 120 MW Blok 200 MW Blok 460 MW Blok 910 MW Sprawność wytwarzania brutto Emisja pyłu kg/mwh Emisja SO 2 kg/mwh Emisja No x kg/mwh 34% 37% 45% 49,7% 0,17 0,035 0,01 0,02 2,8 (z IOS); 6,4 (bez IOS) 0,89 0,45 0,4 2,22 1,64; 0,7 (z instalacją denox ) 0,52 0,4 15
Inwestycje Niedobór mocy w KSE 16
Inwestycje Przeciwdziałanie niedoborowi mocy w KSE Rynek mocy w Polsce Import operatorsk i 800 MW Optymalizacja pól remontowych i przetarg na moce interwencyjne (1000-1500 MW) 17
Agenda IV Sytuacja w Grupie TAURON 18
Sytuacja w Grupie TAURON Aktywa Grupy TAURON Elektrownie wodne Kopalnie węgla kamiennego Obszar dystrybucyjny Grupy TAURON Farmy wiatrowe Elektrownie węglowe Elektrociepłownie węglowe Kluczowe dane operacyjne Roczne wydobycie węgla kam. Rezerwy węgla kam. Zasoby węgla kam. Moc zainstalowana Produkcja energii elektr. netto w tym ze źródeł odnawialnych Dystrybucja energii elektrycznej Długość linii dystrybucyjnych Sprzedaż detaliczna energii elektrycznej Liczba klientów Liczba pracowników 5,57 mln ton 56,1 mln ton 2 480 mln ton 5,5 GW 19,11 TWh 1,22 TWh ok. 47,85 TWh* 223,7 tys. km 44,74 TWh* 5,3 mln 28 tys. * Dane uwzględniająwolumeny dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej uzyskane w 2012 r. przez spółki przejęte od Vattenfall AB 19
Sytuacja w Grupie TAURON Strategia Grupy TAURON a miks energetyczny 8% 2011-2020 36% 25% Nowe moce 3 185 MW 32% 5 579 MW 6 958 MW Odstawienia mocy 1 809 MW 97% 1% 2% 97% 11% 16% 27% 41% 2% 3% 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2011 2020 Węgiel stare technologie Węgiel nowe technologie Biomasa Gaz Woda Wiatr 20
Sytuacja w Grupie TAURON Realizacja programu inwestycyjnego Grupy TAURON Technologie węglowe Technologie biomasowe ZEC Bielsko-Biała blok ciepłowniczy Moc 50 MW e / 182 MW t Planowany termin oddania do eksploatacji 2013 r. Elektrownia Jaworzno III Moc 50 MW e / 45 MW t Termin przekazania do eksploatacji 2012 r. Elektrociepłownia Tychy Moc 50 MW e / 86 MW t Planowany termin oddania do eksploatacji 2015 r. Elektrociepłownia Tychy Moc 40 MW e Termin przekazania do eksploatacji 2012 r. Elektrownia Jaworzno III Elektrownia Stalowa Wola Moc 910 MW e Planowany termin oddania do eksploatacji 2018 r. Moc 20 MW e Termin przekazania do eksploatacji - 2013 r. 21
Sytuacja w Grupie TAURON Realizacja programu inwestycyjnego Grupy TAURON Farmy wiatrowe Technologie gazowe Elektrociepłownia Stalowa Wola Moc 450 MW e / 240 MW t Planowany termin oddania do eksploatacji - 2015 r. Elektrociepłownia Katowice Moc 135 MW e / 90 MW t Planowany termin oddania do eksploatacji 2016 r. Elektrownia Blachownia (w trakcie analiz) Moc rzędu 850 MW e Planowany termin oddania do eksploatacji 2017 r. Marszewo Moc 100 MW e Planowany termin oddania do eksploatacji 2014 r. Wicko Moc 40 MW e Planowany termin oddania do eksploatacji 2013 r. Elektrownia Jaworzno III Modernizacje Przystosowanie sześciu kotłów typu OP-650k do norm niższej emisji tlenków azotu Planowany termin zakończenia 2016 r. Elektrownia Łaziska Zakres przystosowanie czterech kotłów typu OP-650k do norm niższej emisji tlenków azotu Planowany termin zakończenia 2015 r. 22
Agenda V Gospodarka konkurencyjna i mniej emisyjna 23
Gospodarka konkurencyjna i mniej emisyjna Uwarunkowania na poziomie polityki UE i Polski Obecna polityka unijna wymaga zmian Priorytety Działania mające na celu podwyższenie efektywności energetycznej gospodarki z dążeniem do zmniejszenia kosztów zewnętrznych użytkowania energii o 50%; Zmniejszenie zależności od importu węglowodorów z krajów niestabilnych politycznie; Zwiększenie skuteczności działań dla możliwości pozyskania innowacyjnych technologii, maszyn i urządzeń przede wszystkim z obszaru UE; Jednolity rynek energii w Unii Europejskiej. Działania w krajowej polityce energetycznej Priorytety Ustabilizowanie sytuacji prawnej; Ceny energii w kontekście ryzyka inwestycyjnego; Ustawa o OZE sytuacja na rynku certyfikatów; Nowa ustawa o OZE, Trójpak energetyczny. Zasady rezerwacji generacji nieciągłej Usługi Interwencyjnej Rezerwy Zimnej 24
Gospodarka konkurencyjna i mniej emisyjna Uwarunkowania na poziomie polityki UE i Polski Rezerwowanie mocy nieciągłych TGPE, Mechanizmy mocowe na polskim rynku energii elektrycznej, Opracowanie Ernst&Young, marzec 2013 Źródła wiatrowe w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym 25
Gospodarka konkurencyjna i mniej emisyjna Uwarunkowania na poziomie polityki UE i Polski Rynek mocy Wielka Brytania Opłata za moc w latach 1990 2001. Obecnie parlament analizuje wstępne projekty regulacji wprowadzających rynek mocy i kontrakty różnicowe. Irlandia Opłata za moc od 2005 r. Francja Rozważane wprowadzenie rynku mocy od 2015 r. Włochy Opłata za moc od 2004 r. TGPE, Mechanizmy mocowe na polskim rynku energii elektrycznej, Opracowanie Ernst&Young, marzec 2013 Norwegia Rezerwa strategiczna Rynek opcji na rezerwy regulacyjne Finlandia i Szwecja Rezerwa strategiczna Niemcy Dyskusja w zakresie wprowadzenia rynku mocy i rezerw strategicznych Polska Rezerwa interwencyjna Portugalia i Hiszpania Opłata za moc Obecnie rozważane są zmiany systemu Rumunia Rynek mocy (aukcje) Grecja Rynek mocy od 2005 r. Mechanizmy mocowe Rynki tylko energii Wprowadzane mechanizmy mocowe 26
Podsumowanie Warunkiem rozwoju energetyki rozproszonej i odnawialnej jest stabilna sytuacja energetyki systemowej W perspektywie roku 2020 2030 energetyka systemowa, rozproszona i OZE skazane są na współpracę 27
Dziękuję za uwagę TAURON Wytwarzanie S.A. ul. Lwowska 23 40-389 Katowice tel. +48 32 467 20 00, fax +48 32 467 21 02 Stanisław Tokarski