MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP.III. 431-1-2-11 Kraków, 21 luty 2011 r. Pan Andrzej Przybyłowicz Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej ul. Wąska 5 38-300 Gorlice Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadził w I kwartale 2011 roku, kontrolę problemową w kierowanym przez Pana Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Gorlicach (MOPS). Kontrolę przeprowadzono na podstawie art.28 ust. 1 pkt 2 i art. 36 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 roku o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r., Nr 31, poz.206 z późn. zm.), art.22 pkt 8 w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 i 19 oraz art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz.1362 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r., Nr 61, poz.543 z późn. zm.). Temat kontroli obejmował prawidłowość realizacji zadań dotyczących przyznania zasiłków stałych, okresowych i celowych z tytułu strat poniesionych w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku. Ustalenia kontroli zostały zawarte w protokole, podpisanym przez Pana w dniu 04 lutego 2011 roku w siedzibie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Delegatura w Nowym Sączu. Wszystkie świadczenia przyznawane były na mocy decyzji administracyjnych. Kontrola wykazała, że świadczenia przyznawane były na podstawie wniosku osoby, z inicjatywy pracownika socjalnego oraz wywiadów środowiskowych. W skontrolowanych aktach z zakresu realizacji zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej stwierdzono, że pracownicy socjalni w arkuszach wywiadów środowiskowych nie określali źródła finansowania przyznanej pomocy w związku z powyższym udzielono instruktażu. Ponadto ustalono, że skontrolowane akta zawierały zgłoszenia potrzeby pomocy, niezbędne dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową i materialną klienta oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. W trakcie prowadzonych postępowaniach kompletowano niezbędne do przyznania świadczeń dokumenty określone w 7 ust.1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2005 r. Nr 77, poz. 672 z późn. zm). Stwierdzono, że Ośrodek stosuje się do zaleceń pokontrolnych wydanych w wyniku poprzedniej kontroli przeprowadzonej w I kw. 2008 r. są przeprowadzone wywiady 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22* tel. 012 3921591 fax. 012 6160424 http://www.malopolska.uw.gov.pl
z osobami, o których mowa w art. 103 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zobowiązanymi do pomocy na rzecz klienta. Aktualizacje wywiadów przeprowadzane były co 6 miesięcy. Ponadto stwierdzono, iż Ośrodek stosował się do zapisu art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, przyznając świadczenia od miesiąca, w którym wpłynął wniosek wraz z kompletem dokumentacji. Pracownicy socjalni przy ustalaniu dochodu rodziny, odejmowali składki na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz pobierali zaświadczenia o kontynuacji nauki w gimnazjum, co jest zgodne z 7 ust.1 pkt. 12 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2005 r. Nr 77, poz. 672 z późn. zm). Jednak stwierdzono w przypadku zasiłków okresowych nieprawidłowości przy ustalaniu sytuacji dochodowej rodziny: - Decyzją o nr Ś.5011-98/2010 z dnia 13 maja 2010 r. przyznano klientowi członkowi pięcioosobowej rodziny zasiłek okresowy w kwocie 400 zł. miesięcznie na okres od 6 maja 2010 r. do 30 czerwca 2010 r. Wniosek strony o pomoc wpłynął do Ośrodka 6 maja 2010 r. Na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz zebranych dokumentów do obliczenia dochodu rodziny, wliczono: dodatek mieszkaniowy w kwocie 41,50 zł., zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem w kwocie 353 zł. oraz zasiłek dla bezrobotnych 625,47 zł. W sumie dochód rodziny wynosił 1019,97 zł. Jednakże na podstawie decyzji Burmistrza Miasta Gorlic znak: M.511-1/2/394/2009 z dnia 16 października 2009 r. stwierdzono, że wliczony do dochodu rodziny dodatek mieszkaniowy przyznany został na okres od 1 października 2009 r. do 31 marca 2010 r. W miesiącu kwietniu strona nie otrzymała już tego dodatku. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony. W związku z powyższym na dzień składania wniosku dodatek mieszkaniowy w kwocie 41,50 zł. stanowi dochód utracony i nie należało go w niniejszej sprawie wliczać do dochodu rodziny. Na podstawie niniejszych ustaleń należy stwierdzić, że błędnie obliczony dochód rodziny nie miał wpływu na wysokość przyznanego zasiłku okresowego, gdyż wypłacono stronie zasiłek okresowy w kwocie większej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. - Decyzją o nr Ś.5010-56/4-2010 z dnia 7 października 2010 roku przyznano klientowi członkowi sześcioosobowej rodziny zasiłek okresowy w kwocie 293 zł. miesięcznie na okres od 20 września 2010 roku do 31 października 2010 roku. Wniosek do Ośrodka o pomoc wpłynął dnia 20 września 2010 roku. Na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz zebranych w sprawie dokumentów do obliczenia dochodu rodziny wliczono: zasiłek rodzinny wraz z dodatkami w kwocie 558 zł., wynagrodzenie członka rodziny w kwocie 997,37 zł. oraz zasiłek chorobowy 257,43 zł. W sumie dochód rodziny wynosił 1 812,80 zł. Jednakże stwierdzono, że błędnie wliczony został do dochodu rodziny dodatek do zasiłku rodzinnego z tyt. dojazdu do miejscowości w której znajduje się szkoła w kwocie 50 zł., który przyznany został na okres od 1 listopada 2009 r. do 30 czerwca 2010 r. oraz na okres od 1 września 2010 r. do 31 października 2010 r. W miesiącu sierpniu strona nie otrzymała już tego dodatku. Zatem, jak wynika z analizy dokumentacji na dzień składania wniosku powyższy dodatek do zasiłku rodzinnego w kwocie 50 zł. nie powinien zostać wliczony do dochodu rodziny. Niemniej jednak należy stwierdzić, że błędnie obliczony dochód rodziny nie miał wpływu na wysokość przyznanego zasiłku okresowego, gdyż 2
wypłacono stronie zasiłek okresowy w kwocie większej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. - Na wniosek strony z 24 marca 2010 roku, decyzją nr Ś.5011-91/2010 z dnia 9 kwietnia 2010 roku, przyznano klientowi - członkowi czteroosobowej rodziny - zasiłek okresowy w kwocie 400 zł. miesięcznie na okres od 24 marca do 30 kwietnia 2010 roku. Na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz zebranych w sprawie dokumentów do obliczenia dochodu rodziny wliczono: zasiłek rodzinny w kwocie 159 zł. oraz zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 510,25 zł. W sumie dochód rodziny wynosił 669,25 zł. W toku kontroli stwierdzono, że w aktach znajdowało się zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy z dnia 24 marca 2010 roku, z którego wynikało, iż klient od dnia 5 marca 2010 roku utracił prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu ustawowego okresu jego pobierania. Przy obliczaniu dochodu rodziny klienta pracownik socjalny nie uznał utraty dochodu, jakim był zasiłek dla bezrobotnych. W związku z powyższym stronie przyznano i wypłacono zasiłek okresowy w kwocie mniejszej niż wynikałaby ona z prawidłowego obliczonego dochodu rodziny. Nastąpiła zatem niedopłata zasiłku okresowego w kwocie 188,48 zł. miesięcznie, ponieważ klientowi wypłacono 400 zł., a należało wypłacić 588,48 zł. - Decyzją o nr Ś.5011-57/2/2010 z dnia 19 lipca 2010 r. przyznano klientowi członkowi czteroosobowej rodziny zasiłek okresowy w kwocie 200 zł. miesięcznie na okres od 30 czerwca 2010 r. do 31 lipca 2010 r. Wniosek strony o pomoc wpłyną do Ośrodka 30 czerwca 2010 roku. Na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz zebranych w sprawie dokumentów do obliczenia dochodu rodziny wliczono: zasiłek rodzinny w kwocie 159 zł. oraz wynagrodzenie członka rodziny w kwocie 972,79 zł. W sumie dochód rodziny wynosił 1131,79 zł. W aktach znajdowało się zaświadczenie pracodawcy dotyczące wynagrodzenia za okres od 19 kwietnia 2010 r. do 31 maja 2010 r. w łącznej kwocie 972,79 zł. Przy obliczaniu dochodu rodziny klienta pracownik socjalny uwzględnił wynagrodzenie uzyskane za m-c kwiecień i maj, a winien wziąć tylko za m-c maj. W związku z powyższym należy stwierdzić, że błędnie obliczony dochód rodziny miał wpływ na wysokość przyznanego zasiłku okresowego, gdyż wypłacono stronie zasiłek okresowy w kwocie mniejszej niż wynikałby z prawidłowego obliczenia dochodu rodziny. Nastąpiła zatem niedopłata zasiłku okresowego w kwocie 71,89 zł. miesięcznie, ponieważ stronie wypłacono kwotę 200 zł., a należało wypłacić 271,89 zł. Podczas czynności kontrolnych decyzją Ś.5011-23/2011 z dnia 26.01.2011 roku wyrównano stronie należny jej zasiłek w związku z powyższym nie wydaje się zalecenia pokontrolnego. Stwierdzono, że wydawane decyzje zawierały aktualną podstawę prawną, pouczenie o możliwości odwołania do organu II instancji oraz zapis mówiący o obowiązku informowania Ośrodka o każdej zmianie sytuacji osobistej i majątkowej podopiecznego. Decyzjom nadawano klauzulę natychmiastowej wykonalności tj. art. 108 kpa. Kontrola wykazała, że Ośrodek dostarcza decyzje stronom w siedzibie Ośrodka lub pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. W przypadku decyzji dotyczących zasiłków okresowych odbieranych przez stronę w Ośrodku (akta: Ś.5011-94/2010, Ś.5011-92/2010, Ś.5011-52/2/2010), stwierdzono brak daty odbioru decyzji przy podpisie odbierającego, co jest niezgodne z art. 46 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), który mówi, że Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia. 3
Zakwestionowano także sposób dostarczania decyzji. Jak kontrola wykazała, zwłaszcza w aktach dot. przyznania pomocy w formie zasiłku celowego specjalnego, pracownicy wysyłali decyzje z opóźnieniem od daty jej wystawienia między innymi w decyzji o sygnaturze: - Ś.5012-12/P/2010 z dnia 29 czerwca 2010 r. Data wysłania decyzji za zwrotnym potwierdzeniem odbioru 14 lipca 2010 r., odbiór środków w kasie MOPS - 6 lipca 2010 r. - Ś.5012-10/P/2010 z dnia 29 czerwca 2010 r. Data wysłania decyzji za zwrotnym potwierdzeniem odbioru 14 lipca 2010 r., odbiór środków w kasie MOPS - 6 lipca 2010 r. - Ś.5012-9/P/2010 z dnia 29 czerwca 2010 r. Data wysłania decyzji za zwrotnym potwierdzeniem odbioru 6 lipca 2010 r., odbiór środków w kasie MOPS - 6 lipca 2010 r. - Ś.5012-101/P/2010 z 12 lipca 2010 r. Data wysłania decyzji za zwrotnym potwierdzeniem odbioru 15 lipca 2010 r. Wypłata zasiłku nastąpiła 13 lipca 2010 r. w kasie MOPS w Gorlicach. - Ś.5012-56/P/2010 z dnia 1 września 2010 r. Decyzja odebrana przez stronę 1 października 2010 r. Wypłata nastąpiła 1 września 2010 r. poprzez przelew środków finansowych na rachunek bankowy strony. Powyższe jest niezgodne z 32 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków gminnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz 1319 z późn. zm.) cyt. 5. Sprawy załatwione wysyła się w dniu ich podpisania, jak również art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest z nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Żaden z obowiązujących przepisów nie przewiduje wykonywania decyzji z terminem wcześniejszym niż natychmiastowy, tj. z chwilą jej wydania. Przyczyna tego jest oczywista - nie ma możliwości wykonania decyzji nieistniejącej. Tak więc, przed wydaniem decyzji administracyjnej przyznającej świadczenie nie ma podstaw prawnych do korzystania przez stronę z tych świadczeń. Działając w oparciu o art. 12 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.) w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami proszę Pana o podjęcie stosownych działań mających na celu ich wyeliminowanie poprzez: 1. Dokonanie wyrównania stronie niedopłaty zasiłku okresowego przyznanego decyzją nr Ś.5011-91/2010 z dnia 9 kwietnia 2010 roku w kwocie ogółem 376.96 zł. 2. Obliczanie dochodu osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc, zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. 3. Potwierdzanie daty osobistego odbioru decyzji przez świadczeniobiorcę, zgodnie z art. 46 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.). 4. Przestrzeganie przy wysyłaniu i doręczaniu decyzji administracyjnych zapisu 32 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków gminnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz 1319 z późn. zm.), jak również art. 110 ww. Kodeksu postępowania administracyjnego. O sposobie realizacji powyższych wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. 4
Informuję Pana Kierownika, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej przysługuje Panu uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie na gruncie art. 128 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy społecznej jest Pan zobowiązany: 1. w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, 2. w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: - Burmistrz Miasta Gorlice 5