Scenariusz zajęć z matematyki dla klasy VI szkoły podstawowej z wykorzystaniem programu edurom Matematyka P6 Rozdział V: Figury na płaszczyźnie Lekcja 29: Dwusieczna kąta Temat: Konstrukcja dwusiecznej kąta Cel ogólny: kształtowanie umiejętności konstruowania dwusiecznej kąta za pomocą cyrkla i linijki oraz na ekranie monitora za pomocą myszki, rozwijanie i kształtowanie wyobraźni w zakresie form geometrycznych jednowymiarowych. Cele operacyjne: Kategoria A definiuje pojęcia: półprosta, kąt, okrąg, łuk, dwusieczna kąta, konstrukcja, kąty przystające, opis konstrukcji, prezentacja komputerowa. Kategoria B wyjaśnia różnice między rysunkiem konstrukcyjnym a rysunkiem schematycznym, rozróżnia kąty i trójkąty, wyjaśnia zasady klasycznych konstrukcji geometrycznych, sprawnie posługuje się linijką, ekierką, cyrklem i myszką, prezentuje wyniki swojej pracy, wymienia własności dwusiecznej, znajduje dwusieczną kąta poprzez zginanie karki papieru. Kategoria C konstruuje odcinki i kąty przystające, dzieli konstrukcyjnie odcinek na połowy, wykonuje konstrukcję trójkąta równobocznego, konstruuje dwusieczną kąta, konstruuje kąt o danej mierze (np. 30 ). Kategoria D wykonuje złożone konstrukcje geometryczne, rozwiązuje złożone zadania konstrukcyjne, korzysta z edukacyjnych programów multimedialnych, wyszukuje informacje do lekcji w programach komputerowych, w czasopismach, literaturze przedmiotowej oraz w Internecie. 1
Cele wychowawcze: kształtowanie umiejętności pracy zespołowej, przyzwyczajanie do pracy dokładnej i rzetelnej, rozwijanie wyobraźni i spostrzegawczości, wyrabianie zadowolenia z własnej twórczości. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca z komputerem, ćwiczenia konstrukcyjne w pracowni komputerowej. Formy pracy: indywidualna, praca w parach, praca z całą klasą. Pojęcia kluczowe: dwusieczna kąta, konstrukcje geometryczne, kąt, łuk, kąty przystające. Środki dydaktyczne: instrukcja dla każdej grupy, multimedialny program edurom Matematyka P6, komputer, tablica, kolorowa kreda, przyrządy geometryczne, kolorowe kartki papieru. Przebieg zajęć Etapy Część wstępna (10 minut) Zadania dla ucznia zapoznaje się z problemem zastanawia się nad swoją rolą w grupie Zadania dla nauczyciela Nauczyciel: podaje uczniom cele lekcji uczniowie dobierają się parami (po dwóch uczniów przy jednym komputerze) Umiejętności klasowe Uczniowie: doskonalą umiejętności: współpracy i komunikowania się w grupie podejmowania nowych zadań zachowania dyscypliny czasowej 2
Badanie i przekształcanie problemu (15 minut) słucha nauczyciela zapisuje temat lekcji w swoim zeszycie czyta kartę pracy uruchamia program Matematyka P6 analizuje problem poszukuje wiedzy do rozwiązania problemu wykonuje pomocnicze rysunki i zapisy na karcie pracy wykonuje konstrukcję na kartce papieru sprawdza poprawność rozwiązania zadania w raporcie programu przygotowuje się oraz grupę do prezentacji poleca włączyć program edurom Matematyka P6 rozdaje materiały do lekcji omawia sposób poruszania się w programie Nauczyciel: podaje i zapisuje temat lekcji na tablicy wyjaśnia zadanie konstrukcyjne (2 minuty) porządkuje proces lekcyjny (według potrzeb) pomaga uczniom, jeśli pojawią się jakieś trudności Uczniowie: doskonalą umiejętności: pełnienia określonych ról podczas pracy w zespole posługiwania się programem komputerowym edurom Matematyka P6 wyszukiwania potrzebnych wiadomości zastosowania znalezionych informacji w zadaniu konstrukcyjnym łączenia wiedzy informatycznej i matematycznej w praktyce (podczas konstruowania dwusiecznej myszką) sprawdzania poprawności konstrukcji usuwania błędów w rozwiązaniu 3
Konstrukcja dwusiecznej na tablicy (10 minut) uczeń wybrany przez grupę konstruuje na tablicy dwusieczną kąta i objaśnia sposób konstrukcji (krok po kroku). Pozostali mogą pomagać uczniowi w objaśnianiu konstrukcji. dokonuje oceny pracy pary i samooceny własnej pracy Nauczyciel: sprawdza konstrukcję na tablicy udziela pochwały dla uczniakonstruktora wskazuje wspólnie z innymi uczniami jakieś błędy ocenia pracę uczniów (wstawia oceny do dziennika) zachęca uczniów do wypełnienia ankiety dla ucznia Uczniowie: doskonalą umiejętności: prezentacji formułowania wniosków oceny i samooceny zastosowania komputera i programów edukacyjnych na lekcji matematyki Refleksja (10 minut) formułuje wniosek zapisuje wniosek na tablicy i w zeszycie wypełnia ankietę dla ucznia zapisuje pracę domową Nauczyciel: poleca zakończyć pracę z programem i wyjść z programu, zamykając go i wyjmując płytę z komputera prosi o wypełnienie ankiety dla ucznia zadaje uczniom pracę domową Skonstruuj dwusieczną kąta ostrego * zadaje dodatkowe zadanie dla chętnych Narysuj dwusieczne kątów przyległych Uczniowie doskonalą umiejętności: konstruowania dwusiecznej kąta z wykorzystaniem programu komputerowego edurom Matematyka P6 4
Komentarz nauczyciela: Konstrukcje geometryczne uczą spostrzegawczości, pomysłowości i dokładności. Jest to nowy i dobry sposób wyszukiwanie i zastosowanie wiedzy w praktycznym działaniu. Matematyka z programem komputerowym wcale nie jest taka trudna! Program edukacyjny edurom Matematyka P6 to nowoczesny podręcznik, który warto kupić, by wykorzystać do innej lekcji matematyki. Materiały do lekcji: 1. Płyta CD do każdego uczniowskiego komputera. 2. Przyrządy geometryczne uczniowskie (praca własna na kartce) i klasowe (konstrukcja na tablicy) i kartki do pracy własnej. 3. Tablica i kolorowa kreda. 4. Instrukcja do obsługi programu edurom Matematyka P6 Załącznik I UWAGA: Konstrukcje pomocnicze wykonujcie na otrzymanych kartkach. Bibliografia: 1. Matematyka 2001. Podręcznik do klasy I gimnazjum, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1999 2. Podręcznik użytkownika, edurom Young Digital Poland SA 3. Marcin Braun, Konstrukcje geometryczne. Jak sobie z nimi radzić, Gdańsk 1996 4. Paweł Jarek, Lev Kourliandtchik, Mirosław Uscki, Miniatury matematyczne, Toruń 2001 5
Ankieta ewaluacyjna dla ucznia Podkreśl wybraną odpowiedź. 1. Czy lekcja była dla Ciebie interesująca? TAK NIE NIE MAM ZDANIA 2. Czy byłeś zaangażowany w pracę grupy? TAK NIE 3. Czy atmosfera w grupie sprzyjała pracy? TAK NIE NIE MAM ZDANIA Uzasadnij.................. 4. Czy chciałbyś takich lekcji więcej? TAK NIE NIE MAM ZDANIA Opracowała: Stanisława Zaborek 6
Załącznik nr 1 Instrukcja ogólna 1. Uruchom komputer i włóż płytę edurom Matematyka P6 (dysk 2) do napędu CD-ROM, która automatycznie się otwiera. Na tej płycie znajduje się program komputerowy do matematyki dla klasy VI szkoły podstawowej, który wcześniej nauczyciel matematyki zainstalował na Twoim komputerze. 2. Zarejestruj się do programu, wybierając lub wpisując dane: Tryb pracy:... Nazwa użytkownika:... Hasło:... 3. Zaakceptuj swoje dane przez wskazanie ikony strzałka. 4. Z głównej strony programu (rys. 1) odszukaj przez Spis treści Rozdział 5, temat dzisiejszej lekcji 29 Figury na płaszczyźnie (strona 2). Rys. 1. 5. Wejdź na stronę 2 o nazwie Konstrukcja dwusiecznej i obejrzyj prezentację do dzisiejszej lekcji matematyki przedstawiającą konstrukcję dwusiecznej kąta. Czynność możesz powtórzyć dla lepszego zrozumienia. 6. Wykonaj próbę konstrukcji na własnej kartce. 7. Wykonaj konstrukcję dwusiecznej na tablicy na ocenę. 7