Przemysł mleczny odgrywa kluczową rolę w Unii Europejskiej: Jest filarem zarówno gospodarki UE, jak również światowego rynku mlecznego. 5 na 10 głównych firm mleczarskich pochodzi z UE. Europejczycy konsumują 42.4 miliony ton produktów mlecznych rocznie, w tym 32 mln ton mleka, 1.8 mln ton masła i 8.6 mln ton sera. Produkty mleczne są częścią dziedzictwa kulturalnego Europy. Istnieje ponad 300 zarejestrowanych serów i innych wyrobów mlecznych, charakterystycznych dla poszczególnych regionów Unii. Sektor mleczny jest w pierwszej trójce największych europejskich eksporterów, dodając 8.6 mld euro do bilansu handlowego. UE jest stabilnym i wartościowym partnerem dla świata. Rysunek 1. Export UE do krajów trzecich. Źródło: European Dairy Association Economic Report 2014. Polska obok Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Holandii i Włoch należy do grona największych europejskich producentów mleka krowiego, jak wynika z danych Eurostatu.
Rysunek 2. Udział krajów UE w produkcji mleka krowiego w 2011. Źródło:http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Milk_and_dairy_pro duction_statistics Program Trade Milk został skierowany na rynek chiński, w oparciu o merytoryczne przesłanki świadczące o jego potencjale. Projekt ma charakter promocyjno-informacyjny. Obejmuje następujące produkty: Mleczka smakowe Mleko w proszku Jogurty Sery żółte dojrzewające Tradycyjna dieta mieszkańców Chin opierała się na produktach warzywnych. Mleko nie funkcjonowało w powszechnym użyciu i było postrzegane jako jedzenie lecznicze dla osób starszych, niedołężnych i młodzieży. Jednakże urbanizacja, zmiany demograficzne, wzrost dochodów, wpływy zachodnich zwyczajów żywieniowych, stały się głównymi czynnikami wpływającymi na wzrost popytu na produkty mleczne. Spożycie mleka w Chinach per capita zwiększyło się już o 317% w okresie 1998-2013 i osiągnęło 23 kg, jednak nadal pozostaje niskie. Spożycie mleka per capita określane jest jako: wysokie (> 150 kg/capita/rok) - Argentyna, Armenia, Australia, Kostaryka, Europa, Izrael, Kirgistan, Ameryka Północna i Pakistan;
średnie (30 to 150 kg/capita/rok) - Indie, Iran, Japonia, Kenia, Meksyk, Mongolia, Nowa Zelandia, Północna i Południowa Afryka, większość obszarów bliskiego wschodu, Ameryki Łacińskiej i Karaibów niskie (< 30 kg/capita/rok) - Chiny, Etiopia, większość obszarów Afryki Centralnej i Azji południowo-wschodniej Źródło Food and Agriculture Organization of the United Nations http://www.fao.org/agriculture/dairy-gateway/milk-and-milk-products/en/#.vd-vywd_uec Zdaniem ekspertów, biorących udział w seminarium Copa-Cogeca, które odbyło się 13 maja 2014 r. w Brukseli potencjał rynkowy nadal jest ogromny, gdyż konsumpcja w Chinach ma się podwoić do 2020 r. (źródło: http://www.krir.pl/2014-01-03-03-24-34/copa-cogeca/2886-swiatoweprognozy-popyt-na-produkty-mleczne-przewyzszy-podaz) wraz ze wzrostem klasy średniej i procesem bogacenia się społeczeństwa, co jest szczególnie widoczne na wschodnim wybrzeżu kraju, gdzie dochody znacznie przekraczają 25 tys. USD (wg Banku Światowego 12 tys. USD kwalifikuje się jako dochód klasy średniej). Rewolucja informacyjna i dynamiczny rozwój Internetu sprawiły, iż konsumenci podejmują decyzje w oparciu o wiedzę na temat produktów. Są bardziej świadomi norm bezpieczeństwa i jakości. Uznają artykuły z wyższej półki jako bezpieczniejsze i bardziej wartościowe, nie podejmując decyzji o zakupie kierując się jedynie ceną. Na rynku wciąż panuje obawa przed zakupem produktów lokalnego rynku w związku z wydarzeniami, które miały miejsce w 2008 r. kiedy to kilkaset tysięcy chińskich dzieci trafiło do szpitali po spożyciu zatrutego mleka w proszku, a kilka poniosło śmierć. W tym świetle pozytywny obraz zyskują produkty pochodzące z UE. Rynek chiński jest dobrą szansą na zbyt wzmożonej podaży mleka po zniesieniu kwot mlecznych w 2015 roku. Szczególnie biorąc pod uwagę informacje podane przez Reuters o chęci zdywersyfikowania źródła chińskiego importu mleka w proszku. Importerzy nie chcą polegać jedynie na mleku z Nowej Zelandii. Ma to związek również z obawami, które wynikły w sierpniu 2008 roku, kiedy Fonterra, główny dostawca nowozelandzkiego mleka w proszku,
poinformował o wykryciu potencjalnie śmiertelnej bakterii w jednym ze swoich produktów, co wiązało się z koniecznością wycofania mleka w proszku dla dzieci i napojów energetycznych z kilku rynków, w tym chińskim. John Shaskey, dyrektor wykonawczy Global Dairy Network z Nowej Zelandii twierdzi, iż dostawcy ze źródeł innych niż NZ są mile widziani przez chińskich odbiorców. Raport Komisji Europejskiej na temat sytuacji rynku mleka z września 2014 przedstawia wzrost importu mleka w proszku następująco. Rysunek 3. S.M.P. - Mleko w proszku odtłuszczone. Źródło:http://ec.europa.eu/agriculture/milk-market-observatory/pdf/market-situationslides_en.pdf
Rysunek 4. W.M.P. - Mleko w proszku pełne. Źródło:http://ec.europa.eu/agriculture/milk-market-observatory/pdf/market-situationslides_en.pdf Na szczególną uwagę zasługuje również dynamicznie rozwijający się rynek mlecznych napojów smakowych. Sześć krajów azjatyckich Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny i Tajlandia konsumują 47% światowej produkcji tego produktu. Same Chiny są odpowiedzialne za konsumpcję na poziomie 25%. Mieszkańcy Azji i Pacyfiku wypijają 63.6% jego światowej produkcji. Rosnącą popularność zawdzięcza ono temu, iż łączy w sobie różnorodność smakową, walory zdrowotne, jak też wygodne, poręczne opakowanie, co jest bardzo cenione szczególnie w krajach rozwijających się jak wynika z raportu Tetra Pak.
Rysunek 5. Najwięksi konsumenci mleka smakowego wg krajów. Źródło:http://www.tetrapak.com/documentbank/Tetra_Pak_Dairy_Index_Issue6_2013.pdf Rysunek 6. Spożycie mleka smakowego na poszczególnych kontynentach. Źródło:http://www.tetrapak.com/documentbank/Tetra_Pak_Dairy_Index_Issue6_2013.pdf
Biorąc pod uwagę rosnący popyt na produkty mleczne w Azji i europejską ofertę branży mamy nadzieję, iż program Trade Milk spełni swą rolę i pomoże potencjalnym kontrahentom z Dalekiego Wschodu nawiązać owocną współpracę z firmami z Unii Europejskiej w tym Polski.