Podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy (podstawowe informacje) dr Przemysław Pest Katedra Prawa Finansowego WPAE UWr Podatki obrotowe 1) ogólny (powszechny) podatek obrotowy ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług 2) specjalny podatek obrotowy obciążający określone dobra ustawa z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym 3) podatek obrotowy od niezawodowego przenoszenia wartości majątkowych ustawa z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych 1
Podatek od towarów i usług (VAT) (podstawowe informacje) Podmiot podatku Podmioty, które zawodowo wykonują czynności podlegające opodatkowaniu Art. 15 ust. 1. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą ( ) bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. 2
Zwolnienia podmiotowe np.: art. 15 ust. 6. Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. art. 113 ust. 1. Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Przedmiot podatku Każdy akt obrotu Art. 5 ust. 1. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. 3
Zwolnienia przedmiotowe np.: usługi medyczne usługi finansowe usługi edukacyjne Wyłączenia Art. 6. Przepisów ustawy nie stosuje się do: 1) transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa; 2) czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. 4
Podstawa opodatkowania Cena bez podatku (cena netto) Stawki podatkowe (w okresie od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2016) 1) 23% - podstawowa 2) 8% - towary i usługi wskazane w załączniku nr 3 3) 5% - towary wskazane w załącznik nr 10 4) 0% - wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, eksport towarów (dostawca / eksporter jest opodatkowany stawką 0%, natomiast nabywca towaru rozlicza się z podatku według stawki obowiązującej na dany towar w jego państwie) 5
Technika obliczania i poboru podatku Mechanizm opodatkowanie odliczenie Art. 86 ust. 1. W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi ( ) przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ( ). Podatek należny wynika z faktur wystawionych przez podatnika Podatek naliczony wynika z faktur otrzymanych przez podatnika Mechanizm opodatkowanie odliczenie Faktury wystawione Faktury otrzymane 6
podatek należny > podatek naliczony (faktury wystawione) (faktury otrzymane) ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE podatek należny < podatek naliczony (faktury wystawione) (faktury otrzymane) ZWROT PODATKU (albo zaliczenie go na następny okres rozliczeniowy) SUROWCE Cena netto: 100 VAT : 23 PÓŁPRODUKTY Cena netto: 150 VAT : 34,50 FINALNY PRODUKT Cena netto: 250 VAT : 57,50 FIRMA 1 FIRMA 2 FIRMA 3 PŁATNOŚĆ: 123 PŁATNOŚĆ: 184,50 PŁATNOŚĆ: 307,5 VAT NALEŻNY: 34,50 VAT NALICZONY: 23 WPŁATA: 11,50 VAT NALEŻNY: 23 VAT NALICZONY: 0 WPŁATA: 23 URZĄD SKARBOWY VAT NALEŻNY: 57,50 VAT NALICZONY: 34,50 WPŁATA: 23 7
Technika obliczania i poboru podatku Obowiązek rejestracji Miesięczne lub kwartalne rozliczenia (obowiązek składania deklaracji podatkowych) do 25. dnia następnego miesiąca Podatek akcyzowy (podstawowe informacje) 8
Podatek od towarów i usług (VAT) Ogólny (powszechny) podatek obrotowy Podatek wielofazowy netto Podatek obok ceny Występują potrącenia/zwroty Podatek akcyzowy Specjalny podatek obrotowy obciążający określone dobra Podatek jednofazowy Podatek w cenie Nie podlega w zasadzie potrąceniu lub zwrotowi Podmiot podatku Każdy podmiot, bez względu na strukturę organizacyjno-prawną, który wykonuje czynności podlagające opodatkowaniu Art. 13 ust. 1. Podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą ( ). 9
Przedmiot podatku Art. 8 ust. 1. Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: 1) produkcja wyrobów akcyzowych; 2) wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego; 3) import wyrobów akcyzowych ( ); 4) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych( ); 5) wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych ( ); 6) wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów. Wyroby akcyzowe 1) wyroby energetyczne 2) energia elektryczna 3) napoje alkoholowe 4) wyroby tytoniowe - określone w załączniku nr 1 do ustawy 10
Skład podatkowy Miejsce, w którym określone wyroby akcyzowe są: produkowane, magazynowane, przeładowywane do którego wyroby te są wprowadzane z którego są wyprowadzane - z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy Procedura zawieszenia poboru akcyzy Procedurę stosowaną podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której, gdy są spełnione warunki określone w przepisach ustawy o podatku akcyzowym i aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie, z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe. 11
Zwolnienia Zwolnienia podmiotowe, np.: art. 31 ust. 1 pkt 2) Zwalnia się od akcyzy czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby akcyzowe mające być wykorzystywane w ramach stosunków dyplomatycznych lub konsularnych, w odniesieniu do osób, które nie są obywatelami polskimi i nie mają stałego miejsca pobytu na terytorium kraju. Zwolnienia przedmiotowe, np.: art. 30 ust. 1. Zwalnia się od akcyzy energię elektryczną wytwarzaną z odnawialnych źródeł energii, na podstawie dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe Podstawa opodatkowania najczęściej ilość wyrobów akcyzowych Stawki podatkowe kwotowe, procentowe lub mieszane np. papierosy 206,76 zł za każde 1000 sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej 12
Opodatkowanie podatkiem akcyzowym samochodów osobowych Art. 1 ust. 1. Ustawa określa opodatkowanie podatkiem akcyzowym ( ) wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych ( ). Art. 100 ust. 1. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: 1) import samochodu osobowego ( ); 2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego ( ); 3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju ( )/ 13