dokonują czynności zaistniał stan faktyczny

Transkrypt

1 PODATEK AKCYZOWY

2 Podstawa normatywna ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym zwana dalej u.p.a"; regulująca opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu tymi wyrobami, a także oznaczanie znakami akcyzy. rozporządzenia Ministra Finansów wydane na podstawie delegacji zawartych w ww. ustawie. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/323 z dnia 24 lutego 2016 r. ustanawiające szczegółowe zasady współpracy i wymiany informacji między państwami członkowskimi dotyczące wyrobów w procedurze zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 389/2012 Dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych Dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG

3 PODATNICY Podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec których zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmioty: 1) nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony; 2) będące nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu; 3) u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, również gdy nie jest właścicielem tych wyrobów akcyzowych; 4) będące przedstawicielem podatkowym; 5) będące zarejestrowanym odbiorcą, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca - z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz osoby trzeciej; 6) będące zarejestrowanym wysyłającym, jeżeli wysyłają z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe z miejsca importu; 7) dokonujące użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskały w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary.

4 REJESTRACJA PODATNIKÓW Podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest obowiązany, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot węglowy lub pośredniczący podmiot gazowy, zamiast złożenia zgłoszenia rejestracyjnego jest obowiązany powiadomić o tym pisemnie właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed dniem rozpoczęcia tej działalności. Powiadomienie powinno zawierać dane dotyczące tego podmiotu i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w szczególności imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON albo inny numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby podmiotu oraz określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Prowadzenie działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy wymaga wpisu do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych.

5 PRZEDMIOT OPODATKOWANIA Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają czynności, określone w art. 8, 9 i 9a ustawy, dotyczące wyrobów wymienionych w załączniku nr 1 określanych wyrobami akcyzowymi. Do czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą zalicza się: 1) produkcję wyrobów akcyzowych; 2) wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego; 3) import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów; 4) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego; 5) wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy, z wyłączeniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, przez podmiot, który uzyskał zezwolenie wyprowadzenia; 6) wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów.

6 PRZEDMIOT OPODATKOWANIA Przedmiotem opodatkowania jest również: 1) użycie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich użycie: a) było niezgodne z przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia od akcyzy albo zastosowania tej stawki akcyzy lub b) nastąpiło bez zachowania warunków uprawniających do zwolnienia od akcyzy albo zastosowania tej stawki akcyzy; 2) dostarczenie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, jeżeli odbyło się ono bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania zwolnienia od akcyzy; 3) sprzedaż wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objętych określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich sprzedaż odbyła się bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy; 4) nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, je- żeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Przedmiotem opodatkowania akcyzą są również: - ubytki wyrobów akcyzowych lub ich całkowite zniszczenie, - zużycie wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, o których mowa w art. 89 ust. 2, do produkcji innych wyrobów oraz zużycie napojów alkoholowych, o których mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2 i 3, przez podmiot zużywający.

7 AKCYZA jako podatek selektywny Czynności objęte zakresem przedmiotowym podatku akcyzowego dotyczą wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych Wyrobami akcyzowymi są: Wyroby energetyczne [wyroby węglowe, wyroby gazowe] Energia elektryczna Napoje alkoholowe Wyrobu tytoniowe Susz tytoniowy

8 JEDNOFAZOWOŚĆ AKCYZY Z treści art. 8 ust. 6 u.p.a. wynika jednofazowość akcyzy co oznacza, że jeżeli w stosunku do wyrobu akcyzowego (lub samochodu osobowego) powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności objętej zakresem przedmiotowym podatku akcyzowego, to obowiązek podatkowy nie powstanie na podstawie innej czynności, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości. Określenie wielu czynności rodzących obowiązek podatkowy w akcyzie, nie oznacza zatem, że akcyza jest podatkiem wielofazowym, pobieranym na każdym etapie obrotu.

9 PRZEDMIOT OPODATKOWANIA W sposób szczególny przedmiot opodatkowania uregulowano w odniesieniu do: ENERGII ELEKTRYCZNEJ => art. 9 u.p.a. WYROBY WĘGLOWE => art.9a u.p.a. SUSZ TYTONIOWY => art. 9b u.p.a. WYROBY GAZOWE => art. 9c u.p.a.

10 OPODATKOWANIE CZYNNOŚCI ZWIĄZANYCH Z SAMOCHODAMI OSOBOWYMI Stosownie do art. 100 u.p.a. w przypadku samochodów osobowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: 1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym; 2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym; 3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruch drogowym: a) wyprodukowanego na terytorium kraju, b) od którego nie została zapłacona akcyzy z tytułu importu lub też nabycia wewnątrzwspólnotowego. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju, następująca po pierwszej sprzedaży na terytorium kraju, jeżeli wcześniej akcyza nie została zapłacona w należytej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

11 Podstawa opodatkowania samochody osobowe 1) kwota należna z tytułu sprzedaży samochodu osobowego na terytorium kraju pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy należne od tego samochodu osobowego; 2) kwota, jaką podatnik jest obowiązany zapłacić za samochód osobowy w przypadku jego nabycia wewnątrzwspólnotowego, z tym że w przypadku, o którym mowa w art. 101 ust. 2 pkt 3, podstawą opodatkowania jest średnia wartość rynkowa samochodu osobowego pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy; 3) wartość celna samochodu osobowego powiększona o należne cło w przypadku importu tego samochodu, z zastrzeżeniem art. 104 ust. 2 5 u.p.a.. Art u.p.a.

12 ORGANY PODATKOWE Organami podatkowymi właściwymi w zakresie akcyzy co do zasady są naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej Organem podatkowym właściwym w zakresie WIA [wiążącej informacji akcyzowej] jest dyrektor izby administracji skarbowej. Naczelnik urzędu celno-skarbowego jest organem podatkowym właściwym w zakresie akcyzy z tytułu importu i eksportu, z wyłączeniem poboru, oraz w zakresie wydania decyzji w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli celno-skarbowej. Organami właściwymi w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy są naczelnik urzędu skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej, wyznaczeni przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zwani dalej odpowiednio właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy oraz właściwym dyrektorem izby administracji skarbowej w sprawach znaków akcyzy, których właściwość miejscową ustala się ze względu na adres siedziby lub zamieszkania podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy

13 ORGANY PODATKOWE Co do zasady właściwość miejscową naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego i dyrektora izby administracji skarbowej ustala się ze względu na miejsce wykonania czynności lub wystąpienia stanu faktycznego, podlegających opodatkowaniu akcyzą Właściwymi w zakresie akcyzy z tytułu importu są naczelnik urzędu celno-skarbowego właściwy, na podstawie przepisów prawa celnego, do obliczenia i zaksięgowania kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego i właściwy dla tego naczelnika dyrektor izby administracji skarbowej oraz naczelnik urzędu skarbowego, właściwy na podstawie przepisów prawa celnego, do poboru kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego.

14 PROCEDURA ZAWIESZENIA POBORU AKCYZY Procedura zawieszenia poboru akcyzy to procedura stosowana podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której, gdy są spełnione określone w przepisach warunki, z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe.

15 SKŁADY PODATKOWE Z procedurą zawieszenia poboru akcyzy ściśle związane są instytucje składu podatkowego, zarejestrowanego wysyłającego oraz zarejestrowanego odbiorcy. SKŁADY PODATKOWE miejsce, w którym określone wyroby akcyzowe są: produkowane, magazynowane, przeładowywane lub do którego wyroby te są wprowadzane, lub z którego są wyprowadzane z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy; w przypadku składu podatkowego znajdującego się na terytorium kraju miejsce to jest określone w zezwoleniu wydanym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego

16 SYSTEMY INFORMATYCZNE - AKCYZA Na Szefie Krajowej Administracji Skarbowej spoczywa obowiązek prowadzenia komputerowej bazy danych zawierającej wykaz podatników prowadzących składy podatkowe, zarejestrowanych odbiorców, zarejestrowanych wysyłających oraz podmiotów pośredniczących. System SEED system informatyczny obsługi rejestracji podmiotów uczestniczących w obrocie wyrobami akcyzowymi System Weryfikacji Przemieszczania (MVS) elektroniczny systemem wymiany informacji dla akcyzy, funkcjonujący niezależnie od bazy SEED. System wykorzystywany przez administracje państw członkowskich do kontroli konkretnych przemieszczeń wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą pomiędzy co najmniej dwoma krajami UE. System EMCS (Excise Movement and Control System), czyli system Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych, w ramach którego odbywa się przemieszczanie wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy zarówno w obrocie krajowym, jak i wewnątrzwspólnotowym wyłącznie na podstawie elektronicznego dokumentu administracyjnego e-ad. System EMCS jest wykorzystywany przez państwa członkowskie do weryfikacji przemieszczeń realizowanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

17 WIĄŻĄCA INFORMACJA AKCYZOWA Decyzja wydawana na potrzeby opodatkowania wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego akcyzą, organizacji obrotu wyrobami akcyzowymi lub oznaczania znakami akcyzy tych wyrobów. WIA wiąże organy podatkowe wobec podmiotu, na rzecz którego została wydana, w odniesieniu do wyrobów akcyzowych albo samochodów osobowych, wobec których czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą zostały dokonane po dniu, w którym została wydana. Zadanie wydawania wiążącej informacji akcyzowej WIA powierzono Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu - jako organowi pierwszej instancji.

18 STAWKI PODATKOWE Stawki są: Kwotowe - stosowane gdy podstawa opodatkowania wyrażona jest ilościowo np. na jednostkę wyrobu, energii elektrycznej - 20,00 zł/1 MWh, Procentowe - wówczas gdy podstawa opodatkowania wyrażona jest wartościowo np. w procencie maksymalnej ceny detalicznej, dla samochodów osobowych o poj. silnika powyżej 2000 cm3-18,6% podstawy opodatkowania; dla pozostałych samochodów osobowych - 3,1% podstawy opodatkowania. Mieszane w kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej. Dla papierosów 206,76 zł za każde sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej, Minimalne poziomy są określone w następujących aktach prawa Unii Europejskiej: dyrektywa Rady 92/84/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych, dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych, dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. W ustawie w art. 89, art oraz art. 99 oraz art. 105 określone zostały stawki akcyzy dla wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych.

19 Tryb i warunki płatności przy czynnościach na terytorium kraju Podatnicy podatku akcyzowego obowiązani są do: składania w urzędzie skarbowym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy rozliczeniowe do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku wyrobów objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy deklarację akcyzową należy złożyć dopiero wtedy, gdy powstanie zobowiązanie podatkowe, a więc w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się ta procedura; obliczania i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy dzienne => dotyczy zarejestrowanych odbiorców, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wewnątrzwspólnotowe, podmiotów prowadzących składy podatkowe i podatników wyprowadzających swoje wyroby akcyzowe z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, o ile posiadają zezwolenie wyprowadzenia. Zobowiązanie podatkowe przyjmuje się w wysokości wynikającej z deklaracji podatkowej lub z deklaracji uproszczonej, chyba że organ podatkowy określi inną wysokość tego zobowiązania

20 Tryb i warunki płatności przy imporcie W przypadku importu podatnik co do zasady obowiązany jest do obliczenia i wykazania kwoty akcyzy, z uwzględnieniem obowiązujących stawek akcyzy: 1) w zgłoszeniu celnym; 2) w przypadku stosowania uproszczeń, o których mowa w art. 166 i art. 182 unijnego kodeksu celnego, w: a) zgłoszeniu uproszczonym lub b) wpisie do rejestru zgłaszającego oraz w zgłoszeniu uzupełniającym, w rozumieniu przepisów prawa celnego 3) w rozliczeniu zamknięcia Kwotę akcyzy przypadającą do zapłaty z tytułu importu wyrobów akcyzowych obniża się o wartość podatkowych znaków akcyzy prawidłowo naniesionych na wyroby akcyzowe lub opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych, objęte zgłoszeniem celnym. W przypadku objęcia importowanych wyrobów akcyzowych procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub w przypadku importu wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, podatnik jest obowiązany zamieścić w dokumentach informację o kwocie akcyzy, która byłaby należna, gdyby wyroby akcyzowe nie zostały objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub zwolnieniem od akcyzy.

21 Tryb i warunki płatności przy imporcie Jeżeli właściwy naczelnik urzędu celno-skarbowego stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota akcyzy została wykazana nieprawidłowo, wydaje decyzję określającą kwotę akcyzy w należnej wysokości. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do właściwego naczelnika urzędu celnoskarbowego o wydanie decyzji określającej kwotę akcyzy w należnej wysokości. W przypadkach innych niż określone wyżej, właściwy naczelnik urzędu celno-skarbowego określa kwotę akcyzy z tytułu importu wyrobów akcyzowych w drodze decyzji. W przypadku określenia kwoty akcyzy w decyzji naczelnika urzędu celno-skarbowego podatnik jest obowiązany w terminie 10 dni, licząc od dnia doręczenia tej decyzji, zapłacić różnicę między akcyzą wynikającą z tej decyzji a akcyzą pobraną przez ten organ wraz z należnymi odsetkami za zwłokę od niepobranej kwoty akcyzy, liczonymi od dnia następnego po dniu powstania obowiązku podatkowego do dnia powiadomienia o wysokości należności podatkowych. W odniesieniu do zasad poboru i wysokości tych odsetek przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem art. 27 ust. 7a u.p.a.

22 Źródła uzupełniające Akcyza. Komentarz., M. Zimny (red.), Warszawa Prawo celne i podatek akcyzowy. Blaski i cienie dziesięciu lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, T. Nowak, P. Stanisławiszyn.Warszawa 2016 Akcyza w prawie Unii Europejskiej. Komentarz, K. Jasiński- Sulecki (red. nauk.). Warszawa 2014.