Plony zbóż ozimych z Pola Doświadczalno-Wdrozeniowego LODR-u Wysokie ceny zbóż na przełomie roku 2010/2011 pozwalały z dużym optymizmem planować inwestycje w uprawie praktycznie wszystkich gatunków zbóż ozimych. Bardzo często rolnicy inwestowali w drogą ochronę roślin oraz nawożenie, licząc że plony, jakość i cena ziarna zrekompensuje im te nakłady z zyskiem. Jednak, nie wszystko zależy od rolnika. W kolejnym roku, przebieg pogody nie do końca sprzyjał produkcji zbóż. Na lubelszczyźnie wystąpiła susza oraz bardzo mokre lato co odbiło się nie tylko na plonie ale przede wszystkim na jakości. Wyróżnikiem który w największym stopniu decydował o wartości ziarna, podobnie jak w poprzednim sezonie była zła liczba opadania. Poza tym dobre prognozy plonów na światowych rynkach również wpłynęły na znaczące pogorszenie cen zbóż w naszym kraju. Przebieg warunków pogodowych w rejonie Końskowoli. Początek września był bardzo deszczowy, mimo to gleba została odpowiednio wcześnie zaorana i uprawiona. Siew był przeprowadzony w odpowiednich warunkach glebowych. Po siewie przyszedł okres niekorzystnej pogody. Bardzo zimny i suchy październik. Temperatury bardzo niskie szczególnie w nocy. Miesięczna temperatura była o ok. 4 o niższa niż średnia z wielolecia. Opady z całego miesiąca zamknęły się w ilości ok 10 mm. To wszystko sprawiło że wschody zbóż dość znacznie się opróżniły oraz były dość nierówne. Korzystna pogoda wystąpiła dopiero w pierwszych dwóch dekadach listopada, kiedy to temperatury w ciągu dnia przekraczały 15 o C przy optymalnej ilości opadów. Pszenica dość szybko zaczęła nadrabiać i przed zimą zdążyła zacząć się krzewić. Pierwszy atak zimy, wystąpił na przełomie listopada i grudnia. W grudniu i styczniu najniższe temperatury odnotowywano w granicach -13 o C. Luty był najzimniejszym miesiącem. W trzeciej dekadzie miesiąca temperatura spadała nawet do - 15 o C. Pogoda w marcu również była dość niekorzystna. Mała ilość opadów oraz na przemian niskie i wysokie temperatury sprawiły że zboże w trakcie ruszania wegetacji była w słabej kondycji. Kwiecień i maj z temperaturą i opadami bardzo zbliżonymi do średnich z wielolecia. Jednak w trzeciej dekadzie maja opadów było mało i w I i II dekadzie czerwca w naszym regionie wystąpiły znaczące niedobory wody. W tym okresie nie zaobserwowano znaczącej presji chorób grzybowych. W drugiej połowie miesiąca pogoda zmieniła się. Wystąpiły opady z dość wysokimi temperaturami. To spowodowało dość wysoką wilgotność powietrza. Na zbożach zaczęły pojawiać się choroby grzybowe. Lipiec bardzo deszczowy z intensywnymi ulewami. Suma miesięcznych opadów w granicy 250 mm. Taka pogoda spowodowała znaczne wyleganie niektórych odmian. Sierpień z przemienną pogodą z przewagą dni deszczowych. To wszystko sprawiło że na odmianach szczególnie tych które wyległy pojawiło się porastanie oraz grzyby czerniowe. Zd 1. Wyleganie zbóż w tym roku było spowodowane głównie obfitymi opadami w lipcu i sierpniu. Technologia Uprawy zbóż na Polu Doświadczalno-Wdrożeniowym w Pożogu II. W sezonie wegetacyjnym 2010/2011 na Polu Doświadczalno-Wdrożeniowym prezentowaliśmy dla rolników szeroką gamę odmian podstawowych gatunków ozimych. Nasiona wysiane są w kolekcji o wielkości poletek 0,02 ha przy rozrzedzonych normach wysiewu. W
ramach kolekcji zbóż ozimych prezentowaliśmy: 26 odmian pszenicy, 8 odmian pszenżyta i 3 odmiany żyta. Odmiany, które wybieramy do siewu odznaczają się wysokim potencjałem plonowania oraz sprawdzają się w warunkach glebowo klimatycznych województwa lubelskiego. Duża część kolekcji zbóż stanowią odmiany zarejestrowane w ostatnim roku. Na polu porównywana jest ich wartość użytkowa z odmianami wcześniej wprowadzonymi do uprawy. Zd 2. Kolekcje odmian, rolnicy zawsze mają okazje zwiedzać podczas Dnia Otwartych Drzwi, które co roku odbywają się w ostatnia niedziele czerwca. TECHNOLOGIA : Powierzchnia - 1,31 ha Przedplon: Strączkowe Siew: 23.09.2010 r. Nawożenie: Jesienne: N - 24 kg/ha; P 2 O 5-80 kg/ha; K 2 O - 120 kg/ha w formie Polifoski 6-21.09.2010 r. Wiosenne: 1. N - 70 kg/ha w formie Saletry amonowej - 22.03.2011 r. 2. N - 55 kg/ha w formie Saletry amonowej-11.04.11 r. Dolistne: 1. Basfoliar 12-4-6+S - 8 l/ha - 27.04.2011 r. 2. Solubor DF - 0,3 kg/ha - 27.05. OCHRONA ROŚLIN Data HERBICYDY 1. Snajper 600 SC 1,5 l/ha + 03.11.2010 r. Glean 75 WG 8 g/ha FUNGICYDY ( Trzy programy) 1. Pierwszy zabieg fungicydowi 27.04.2011 r. (1.Wirtuoz 520EC 1l/ha, 2.Tilt Turbo 400EC - 1 l/ha, 3.Yamato 303SE 1,75 l/ha) 2. Drugi zabieg fungicydowi 27.05.2011 r. (1.Reveller 280SC 1/ha, 2.Olympus 480EC +Artea330EC 1,8 + 0,4 l/ha, 3.Kendo 50 EW + Toledo 250 EW 0,1 + 1 l/ha) 3. Trzeci zabieg fungicydowy 13.06.2011 r. (3.Topsin M 500SC 1 l/ha) RETARDANTY 1. Moddus 250 EC - 0,3 l/ha + Stabilan 750 15.04.2011 r. SL - 1 l/ha 2. Moddus 250 EC - 0,2 l/ha INSEKTYCYDY 1. Karate Zeon 050 CS- 0,1 l/ha 09.05.2011 r. 13.06.2011 r.
ZBIÓR KOMBAJNOWY: 12.08.11 r. PLONY PSZENICY OZIMEJ: Pszenica ozima Normy wysiewu 250 ziaren/m 2 [kg/ha] Wyleganie w skali 9 o Data oceny: 22.07.11 Wilgotność przy zbiorze [%] Plon przy 15 % wilgotności [dt/ha] 1 KWS Ozon 123 9 13,2 97,66 2 Torrild 118 8 12,1 95,20 3 Bamberka 144 7 12,9 94,68 4 Tonacja 137 7 13,3 94,40 5 Tacitus 115 8 12,2 93,72 6 Banderola 123 8 11,3 93,66 7 Pamier 105 8 12,8 93,28 8 Natula 140 7 13,6 92,93 9 Muszelka 118 9 12,1 92,46 10 Julius 123 8 13,5 92,44 11 Meteor 119 8 10,4 91,10 12 Fidelius 108 8 12,3 90,79 13 Astoria 130 6 13,4 90,45 14 Naridana 140 8 12,5 90,43 15 Genius 118 8 10,9 89,87 16 Lukullus 118 5 12,8 86,29 17 Figura 117 2 12,5 83,97 18 Ostroga 145 6 13,8 83,22 19 Forkida 117 6 11,9 82,77 20 Zobel 114 6 11,4 82,67 21 Kohelia 125 2 13,2 82,24 22 Jantarka 130 5 13,8 82,02 23 Ostka Strzel. 113 6 12,5 77,00 24 Legenda 136 1 12,4 74,21 Średni plon 88,64 1 Markiza C 129 8 11,2 108,06 2 Kampana C 113 9 10,2 86,69 Średni plon 97,37 JAKOŚĆ PSZENIC OZIMYCH: Odmiana Gęstość ziarna w stanie zsypnym (kg/hl) Zawartość białka (Nx5,7)(%s.m.) Ilość glutenu (%) Wskaźnik sedymentacyjny Zeleny'ego Popiół % s.m. Liczba opadania 1 KWS Ozon 76,4 12,0 24,6 50 1,60 129 2 Torrild 74,4 13,2 27,9 50 1,60 126 3 Bamberka 76,2 13,6 28,7 54 1,70 64 4 Tonacja 74,0 12,6 25,8 52 1,58 62 5 Tacitus 74,6 12,6 26,3 42 1,72 64 6 Banderola 73,2 12,0 25,1 42 1,71 104 7 Pamier 83,4 12,6 26,8 45 1,66 99 8 Natula 75,4 13,1 27,7 46 1,65 144 9 Muszelka 73,2 12,5 24,4 45 1,61 68 10 Julius 76,4 13,1 28,0 58 1,65 115 11 Meteor 72,2 13,4 27,8 48 1,67 64 12 Fidelius 75,0 12,4 26,0 43 1,70 72
13 Astoria 75,4 13,7 29,4 50 1,62 70 14 Naridana 73,6 12,8 26,0 50 1,64 62 15 Genius 75,0 13,8 29,9 56 1,56 71 16 Lukullus 77,0 13,5 29,4 48 1,74 91 17 Figura 73,2 13,6 28,0 52 1,63 62 18 Ostroga 74,2 13,4 29,2 52 1,70 62 19 Forkida 70,2 12,4 26,0 38 1,79 62 20 Zobel 73,2 13,4 28,1 48 1,64 62 21 Kohelia 73,4 13,1 27,4 50 1,68 62 22 Jantarka 74,0 12,7 26,8 52 1,71 62 23 Ostka Strzel. 74,2 13,7 29,6 51 1,72 66 24 Legenda 71,8 14,6 31,0 52 1,82 62 25 Markiza C 73,4 12,8 27,3 51 1,63 67 26 Kampana C 71,0 12,4 26,6 44 1,66 62 Średnia 74,4 13,0 27,5 48,80 1,67 78,2 PLONY PSZENŻYTA OZIMEGO: Pszenżyto ozime Normy wysiewu 220 ziaren/m 2 [kg/ha] Wyleganie w skali 9 o Data oceny: 22.07.11 Wilgotność przy zbiorze [%] Plon przy 15 % wilgotności [dt/ha] 1 Fredro 105 6 11,7 96,29 2 Alekto 96 6 9,6 85,45 3 Algoso 108 4 9,7 84,78 4 Tulus 113 5 10,8 83,80 5 Leontino 110 5 9 81,24 6 Atletiko 103 5 7,8 73,59 7 Trigold 108 4 7,9 69,69 8 Trismart 130 2 8,3 59,71 Średni plon 79,32 PLONY ŻYTA OZIMEGO: Żyto ozime Normy wysiewu Wyleganie w skali 9 o Data oceny: 22.07.11 Wilgotność przy zbiorze [%] Plon przy 15 % wilgotności [dt/ha] 1 Gonello F1 140 ziaren/m 2-55 kg/ha 1 13 94,02 2 Brasetto F1 140 ziaren/m 2-61 kg/ha 1 10,6 94,35 3 D. Amber 190 ziaren/m 2-65 kg/ha 1 10 72,04 Średni plon 86,81
Zd. 3 Porastania ziarna było główną przyczyną złej jakości ziarna zbieranego w tym roku. Plony pszenżyta były niższe w tym roku w porównaniu do roku ubiegłego średnio o ok. 10 %. Było to spowodowane głównie dość wczesnym wyleganiem oraz dość mocnym porośnięciem ziarna. Natomiast plony pszenicy ozimej były wyższe w tym sezonie w porównaniu do roku ubiegłego średnio o 10 %. Stosunkowo najlepiej plonowało żyto ozime którego plony średnio aż o ok. 60 % przewyższały zbiory ubiegłoroczne. Jakość pszenic była dużo gorsza w porównaniu i do tak, słabego roku 2010. Wszystkie wyróżniki jakości z wyjątkiem Wskaźnika sedymentacyjnego Zeleny'ego były gorsze niż w ubiegłym roku. Oczywiście najgorszym parametrem była liczba opadania. W roku 2010 parametry te kształtowały się następująco(wartości średnie: gęstość 77,8 kg/hl, białko 13,9 %, gluten 29,2 %, liczba opadania 143 s. Krzysztof Kurus