E K S P E R T Y Z A T E C H N I C Z N A Z A B E Z P I E C Z E N I A P R Z E C I W P O Ż A R O W E G O OBIEKT : BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY TYCHY, UL. PRZEJAZDOWA 18 ZLECENIODAWCA : MIEJSKI ZARZĄD BUDYNKÓW MIESZKALNYCH TYCHY, UL. FILARETÓW 31 AUTOR OPRACOWANIA : mgr inż. Zbigniew Cyganik rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych Nr upr. 251/93 Data: styczeń 2010
SPIS TREŚCI Strona I. DANE OGÓLNE 3 1. Przedmiot opracowania 3 2. Podstawa opracowania 3 3. Cel i zakres opracowania 3 II. DANE WYJŚCIOWE 4 1. Ogólna charakterystyka obiektu 4 2. Konstrukcja obiektu 4 3. Zestawienie powierzchni i zagospodarowanie obiektu 5 III. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA - ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO 6 1. Wysokość budynku grupa wysokości 6 2. Klasyfikacja pożarowa obiektu 6 3. Klasa odporności pożarowej budynku 6 4. Podział na strefy pożarowe 7 5. Warunki ewakuacji 7 6. Elementy wykończenia wnętrz 8 7. Instalacje użytkowe w budynku 8 8. Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie 9 9. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru 9 10. Drogi pożarowe 9 IV. WNIOSKI Z ISTNIEJĄCEGO STANU ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO OBIEKTU 10 V. ZESTAWIENIE WYMAGAŃ NIEMOŻLIWYCH DO ZREALIZOWANIA 10 VI. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE - ZALECENIA 10 2
3
I. DANE OGÓLNE 1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest ekspertyza techniczna zabezpieczenia przeciwpożarowego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, usytuowanego w Tychach przy ul. Przejazdowej 18. 2. Podstawa opracowania 1/ Umowa Nr DTE 342 / U / 297 / 10 / 2009 z dnia 30.10.2009 r. 2/ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /Dz. U. Nr 75, poz. 690 z póź. zmianami/. 3/ Dokumentacja przekazana przez Zleceniodawcę. 4/ Obowiązujące przepisy i Polskie Normy z zakresu ochrony przeciwpożarowej. 5/ Przeprowadzona inwentaryzacja i pomiary w budynku. 3. Cel i zakres opracowania Celem opracowania jest określenie niezbędnych zabezpieczeń przeciwpożarowych dla analizowanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zapewniających bezpieczeństwo pożarowe w budynku, a przede wszystkim eliminujących zagrożenie życia ludzi przez zapewnienie, w miarę technicznych możliwości, bezpiecznych warunków ewakuacji w przypadku pożaru. Zakresem opracowania objęto : 1/ Ustalenie głównych parametrów pożarowo-technicznych charakteryzujących budynek tj. : - grupę wysokości, - kategorię zagrożenia ludzi, - klasę odporności pożarowej budynku. 2/ Określenie nieprawidłowości w zabezpieczeniu przeciwpożarowym budynku, uwzględniając wymagania zawarte w : - rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów /Dz. U. Nr 80, poz. 563/, - rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /Dz. U. Nr 75, poz. 690 z póź. zmianami/. 3/ Przedstawienie niezbędnych zabezpieczeń przeciwpożarowych budynku. 4
II. DANE WYJŚCIOWE 1. Ogólna charakterystyka obiektu Budynek został wzniesiony w latach 30-tych XX wieku, pełni funkcję mieszkalną wielorodzinną. Zaradzeniem Prezydenta Miasta Tychy, Nr 0151/211/05 z dnia 02 grudnia 2005 r. budynek został włączony do budynków socjalnych, ewentualne pustostany będą przeznaczane na lokale socjalne. Budynek w całości pełni funkcję mieszkalną. W budynku zlokalizowano 6 lokali mieszkalnych (po 3 na kondygnacji), w których obecnie zamieszkuje 13 osób. Dane techniczne, charakteryzujące obiekt: powierzchnia zabudowy 178,50 m 2, powierzchnia użytkowa 534,40 m 2, kubatura 1362,0 m 3, ilość kondygnacji nadziemnych 2 + poddasze (przeznaczone na komórki lokatorskie), ilość kondygnacji podziemnych 1 (piwnice lokatorskie, w których składowany jest opał stały: węgiel, drewno), wysokość budynku budynek 2 kondygnacyjny o wysokości H = +9,20 m : budynek niski (N). 2. Konstrukcja obiektu Ławy fundamentowe betonowe, ściany piwnicy murowane z cegły ceramicznej pełnej, ściany nośne kondygnacji nadziemnych murowane z cegły ceramicznej pełnej, ściany podziału wewnętrznego murowane z cegły ceramicznej pełnej. Strop nad piwnicą w formie sklepienia ceglanego. Stropy nad parterem i piętrem o konstrukcji drewnianej, belkowe z podsufitką (tynk na trzcinie), strop nad poddaszem drewniany belkowy typ nagi. Konstrukcja dachu : dach dwuspadowy o konstrukcji drewnianej krokwiowej, kryty papą asfaltową ułożoną na deskowaniu pełnym. Klatka schodowa ze schodami dwubiegowymi prostymi o konstrukcji żelbetowej. Schody na poddasze posiadają konstrukcję drewnianą. Schody prowadzące do piwnic wydzielone są z przestrzeni klatki schodowej : płytą żelbetową biegu schodów prowadzących na piętro oraz ścianką pełną wykonana z desek, drzwi jednoskrzydłowe drewniane, zwykłe. Schody prowadzące na poddasze wydzielone są z przestrzeni klatki schodowej : biegiem schodów o konstrukcji drewnianej, ścianką pełną wykonana z desek oraz indywidualnie wykonanymi drzwiami jednoskrzydłowe o konstrukcji drewniane (skrzydło drzwi wykonane z desek). 5
Parametry techniczno-użytkowe klatki schodowej: - szerokość biegu : 1,0 1,05 m, - szerokość spocznika : 1,10 m z zawężeniem do 0,80 m na półpiętrze. Wejście/wyjście główne z budynku bezpośrednio z klatki schodowej zamykane drzwiami rozwieranymi jednoskrzydłowymi o szerokości 1,0 m, otwieranymi na zewnątrz. 3. Zestawienie powierzchni i zagospodarowanie obiektu Na poszczególnych kondygnacjach budynku mieszkalnego wielorodzinnego zlokalizowano : a) piwnica - pow. użyt. 134,80 m 2 : piwnice lokatorskie + ciągi komunikacyjne ( klatka schodowa, korytarz), b) parter - pow. użyt. 133,40 m 2 : 3 lokale mieszkalne + klatka schodowa, c) I piętro - pow. użyt. 133,40 m 2 : 3 lokale mieszkalne + klatka schodowa, d) poddasze - pow. użyt. 132,80 m 2 : komórki lokatorskie + ciągi komunikacyjne (klatka schodowa, korytarz). Ilość osób zamieszkałych w obiekcie do 15. 6
III. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO 1. Wysokość budynku ilość kondygnacji : 2 nadziemne + poddasze, wysokość : +9,20 m, grupa wysokości - budynek niski (N). 2. Klasyfikacja pożarowa obiektu Zgodnie z pełnioną funkcją, budynek mieszkalny wielorodzinny zalicza się do kategorii ZL IV zagrożenia ludzi. 3. Klasa odporności pożarowej budynku Budynek powinien być wykonany co najmniej w klasie D odporności pożarowej z elementów konstrukcyjnych nie rozprzestrzeniających ognia. Klasę odporności ogniowej poszczególnych elementów konstrukcyjnych budynku przedstawiono w tabeli Nr 1. Tabela Nr 1 Klasa odporności ogniowej elementów konstrukcyjnych budynku mieszkalnego wielorodzinnego w Tychach, ul. Przejazdowa 18 Nazwa elementu budowlanego Nazwa materiału budowlanego Ściany nośne zewnętrzne : - cegła ceramiczna pełna, Ściany nośne wewnętrzne : - cegła ceramiczna pełna, Ściany działowe : - cegła ceramiczna pełna, Ściany działowe komórek lokatorskich na poddaszu: - ażurowe, drewniane, Stropy nad piwnicami : - sklepienie ceglane Stropy nad parterem i piętrem : - drewniane belkowe z podsufitką (tynk na trzcinie) Strop nad poddaszem : - konstrukcja drewniana belkowa typ nagi Konstrukcja dachu: - krokwie drewniane + pełne deskowanie + papa Płyta biegowa schodów : - żelbet Płyta spocznikowa schodów : - żelbet Klasa odporności ogniowej Stopień rozprzestrzeniania ognia REI 120 Nie rozprzestrzeniające ognia REI 120 Nie rozprzestrzeniające ognia EI 60 Nie rozprzestrzeniające ognia ( - ) Silnie rozprzestrzeniające ogień REI 60 Nie rozprzestrzeniające ognia REI 30 Nie rozprzestrzeniające ognia ( - ) Silnie rozprzestrzeniający ogień ( - ) Silnie rozprzestrzeniający ogień R 30 Nie rozprzestrzeniająca ognia R 30 Nie rozprzestrzeniająca ognia 7
Budynek nie spełnia wymagań klasy odporności pożarowej w związku z występowaniem bezklasowych elementów konstrukcyjnych, które silnie rozprzestrzeniają ogień : - ściany działowe na poddaszu, - stropodach. Uwagi do tabeli : ( - ) element bezklasowy 4. Podział na strefy pożarowe Dopuszczalna wielkość strefy pożarowej dla analizowanego budynku wynosi 8000 m 2. Budynek stanowi jedną strefę pożarową o powierzchni 534,40 m 2. Wymagania ochrony przeciwpożarowej w zakresie dopuszczalnej wielkości strefy pożarowej są spełnione. 5. Warunki ewakuacji Wymagania ewakuacyjne regulują postanowienia rozdziału 4, dział VI - bezpieczeństwo pożarowe, warunków technicznych, na podstawie których przeprowadzono analizę warunków ewakuacji występujących w budynku mieszkalnym. Podstawowe wymagania przepisów w zakresie ewakuacji dotyczą : a) ilości wyjść ewakuacyjnych z pomieszczeń, b) długości przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu, c) długości drogi ewakuacyjnej, d) warunków wydzielenia korytarzy i klatek schodowych. Rozporządzenie [1] definiuje, że : 1/ długość drogi ewakuacyjnej (dojście ewakuacyjne) mierzy się wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej (np. korytarza) od wyjścia z pomieszczenia na tę drogę do wyjścia do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku, 2/ za równorzędne wyjściu do innej strefy pożarowej, uważa się wyjście do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30, wyposażonej w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu. Budynek mieszkalny : - maksymalna ilość osób mogących przebywać jednocześnie na kondygnacji do 10 osób, - ilość dojść ewakuacyjnych (kierunków ewakuacji) 1, - maksymalna długość przejścia ewakuacyjnego wynosi 12 m - dopuszczalna długość 40 m, - maksymalna długość drogi ewakuacyjnej wynosi: 8
27 m - mierzona od wyjścia z lokalu mieszkalnego usytuowanego na piętrze po biegach klatki schodowej do wyjścia na zewnątrz - przy dopuszczalnej długości 60 m, - główne wyjście ewakuacyjne z klatki schodowej przez drzwi rozwierane jednoskrzydłowe o szerokości 1,0 m w świetle ościeżnicy, otwierane na zewnątrz (zgodnie z kierunkiem ewakuacji), - klatka schodowa o parametrach użytkowych: schody dwubiegowe proste o konstrukcji żelbetowej (na parterze i piętrze), szerokość biegu (mierzona między poręczą balustrady a ścianą) - 1,0 1,05 m, szerokość spocznika : 1,10 m z zawężeniem do 0,80 m na półpiętrze, wysokość stopni 0,175m, Parametry techniczno-użytkowe schodów w klatce schodowej nie spełniają normatywów w zakresie szerokości biegów i spoczników - nie ma technicznych możliwości dostosowania szerokości biegów i spoczników do wymaganej wielkości tj. biegi : 1,20 m, spoczniki : 1,50 m, z uwagi na układ nośny ścian klatki schodowej. Istniejąca szerokość biegów schodów w klatce schodowej jest mniejsza o 16,6 % od szerokości wymaganej (normatywnej tj.1,20 m). Istniejąca szerokość spoczników klatce schodowej jest mniejsza o 26,6 % od szerokości wymaganej (normatywnej tj. 1,50 m, a na półpiętrze o 46,6% zawężenie przez balustradę (występują warunki umożliwiające przebudowę balustrady). Widok elementów balustrady zawężających spocznik na półpiętrze 6. Elementy wykończenia wnętrz Na klatce schodowej nie stwierdzono występowania łatwo zapalnych okładzin ścian i sufitów. Klatka schodowa na piętrze wyłożona jest wykładziną rulonową PCV. 7. Instalacje użytkowe w budynku Budynek wyposażony jest w : 9
- instalację elektryczną, brak przeciwpożarowego wyłącznika prądu, - instalację wodociągową i kanalizacyjną. - instalacja grzewcza indywidualna w postaci pieców węglowych, przewody kominowe murowane z cegły ceramicznej. 8. Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie Urządzenia przeciwpożarowe są to urządzenia służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków w obiektach, w których są zainstalowane, a w szczególności : stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej i dźwiękowego systemu ostrzegawczego, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty i zawory hydrantowe i urządzenia oddymiające. Z uwagi na istniejące parametry pożarowo-techniczne budynku mieszkalnego (budynek niski, ZL IV) stosowanie urządzeń przeciwpożarowych w analizowanym budynku mieszkalnym nie jest wymagane. 9. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru realizowane jest w ramach jednostki osadniczej. W promieniu 75 m od budynku nie stwierdzono żadnych punktów czerpania wody do celów przeciwpożarowych. 10. Drogi pożarowe Dojazd do analizowanego budynku mieszkalnego zapewnia ul. Przejazdowa 18 z utwardzonym placem gruntowym przy budynku. Parametry techniczno-użytkowe istniejącej drogi dojazdowej do budynku nie odpowiadają wymaganiom stawianym drogom pożarowym. Z uwagi na charakterystykę pożarowo-techniczną budynku mieszkalnego (budynek niski, ZL IV) nie ma obowiązku zapewnienia dojazdu pożarowego spełniającego wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych /Dz. U. Nr 124, poz. 1030/. 10
IV. WNIOSKI Z ISTNIEJĄCEGO STANU ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO OBIEKTU. Przeprowadzona analiza warunków ochrony przeciwpożarowej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym usytuowanym przy ul. Przejazdowej 18 w Tychach wykazała, następujące nieprawidłowości w zabezpieczeniu przeciwpożarowym : 1. Budynek nie posiada wymaganej klasy odporności pożarowej z uwagi na palne elementy konstrukcyjne stropu nad poddaszem oraz drewnianą konstrukcję ścianek wydzielających komórki lokatorskie na poddaszu (elementy konstrukcyjne palne silnie rozprzestrzeniające ogień). 2. Klatka schodowa stanowiąca jedyną pionową drogę ewakuacji, posiada schody, które nie spełniają normatywów w zakresie szerokości biegów i spoczników. 3. Klatka schodowa wydzielona jest w poziomie parteru od schodów prowadzących do piwnicy ścianką o konstrukcji drewnianej (element konstrukcyjny palny silnie rozprzestrzeniający ogień). 4. Klatka schodowa wydzielona jest od poddasza ścianką i schodami o konstrukcji drewniane (elementy konstrukcyjne palne silnie rozprzestrzeniające ogień). 5. Budynek nie posiada przeciwpożarowego wyłącznika prądu. V. ZESTAWIENIE WYMAGAŃ NIEMOŻLIWYCH DO ZREALIZOWANIA 1. Zapewnienie klatki schodowej ze schodami prostymi o normatywnej szerokości dla biegów i spoczników schodów z uwagi na istniejący układ nośny ścian klatki schodowej. VI. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE - ZALECENIA 1. Zapewnić wymaganą klasę odporności pożarowej budynku przez wykonanie następujących zabezpieczeń przeciwpożarowych : a) drewniane elementy konstrukcyjne stropu poddasza zabezpieczyć ogniochronnie do stopnia niezapalności (NRO), należy zastosować środki ogniochronne z aktualnymi aprobatami technicznymi np. system ogniochronny Amarvin, Ogniochron lub inny równorzędny, b) drewnianą konstrukcję stropu poddasza obudować okładzinami ogniochronnymi o klasie EI 30 zastosować obudowanie płytami gipsowo-kartonowymi typ GKF - technologia wykonania jak w aprobatach technicznych ITB wydanych dla firmy KNAUF lub RIGIPS, 11
c) usunąć łatwo palne ścianki podziału komórek lokatorskich na poddaszu, w ich miejsce wykonać ścianki podziału z materiałów niepalnych np. bloczki PGS, stalowa siatka itp. 2. Schody prowadzące na poddasze o konstrukcji drewnianej obudować od strony klatki schodowej : a) ścianką o odporności ogniowej klasy EI 30 wykonaną z płyt gipsowo-kartonowymi typ GKF - technologia wykonania jak w aprobatach technicznych ITB wydanych dla firmy KNAUF lub RIGIPS, b) drewniany bieg schodów obudować od strony klatki schodowej 2 warstwami płyt g-k typ GKF gr. 12,5 mm, c) w wejściu z piętra na poddasze zamontować drzwi przeciwpożarowe klasy EI 30, w celu ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania pożaru powstałego na poddaszu. 3. Schody prowadzące do piwnic wydzielić od klatki schodowej : a) ścianką o odporności ogniowej klasy EI 30 wykonaną z bloczków PGS gr. 10 cm lub z płyt gipsowo-kartonowymi typ GKF - technologia wykonania jak w aprobatach technicznych ITB wydanych dla firmy KNAUF lub RIGIPS, b) drzwiami przeciwpożarowymi klasy EI 30, w celu ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania się dymów i gazów pożarowych na klatkę schodową w przypadku powstania pożaru w piwnicach. 4. Zlikwidować zawężenie spocznika schodów na półpiętrze przez przebudowanie balustrady schodów słupek łączeniowy poręcze zbudować na równi z zewnętrzną krawędzią spocznika. 5. Budynek wyposażyć w główny przeciwpożarowy wyłącznik prądu, umieszczony przy wejściu do obiektu lub przy głównym przyłączu sieciowym. Miejsce lokalizacji przeciwpożarowego wyłącznika prądu powinno być oznakowane znakiem Przeciwpożarowy wyłącznik prądu, zgodnym z PN-92/N-01256. 6. Utrzymywać instalacje użytkowe budynku w stanie pełnej sprawności technicznej, prowadzić okresowe badania i przeglądy instalacji zgodnie z wymaganymi czasookresami - zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy prawo budowlane. 12
7. W przypadku stosowania przez mieszkańców budynku urządzeń gazowych zasilanych gazem płynnym z indywidualnych butli o nominalnej zawartości gazu do 11 kg należy rygorystycznie przestrzegać wymagań określonych w 177 rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /Dz. U. Nr 75, poz. 690 z póź. zmianami/. Uwaga : Po wykonaniu powyższych zaleceń w analizowanym budynku mieszkalnym nie będą występowały warunki stwarzające zagrożenie życia, zapewniony zostanie akceptowalny poziom bezpieczeństwa zarówno dla użytkowników jak również ekip ratowniczych. 13