SZKOŁA PODSTAWOWA NR 21 IM. KAROLA MIARKI W RYBNIKU PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA SP21 2008-03-17 Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Dokument zatwierdzony Uchwałą nr 7/07/08 Rady Pedagogicznej z dnia 17 marca 2008r.
Zawartość ZACHOWANIE W KLASACH IV-VI... 4 RELIGIA... 8 RELIGIA W KLASACH I-III... 8 RELIGIA W KLASACH IV-VI... 10 EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA - KLASY I III... 14 JĘZYK POLSKI... 30 KLASA IV... 30 KLASA V... 34 KLASA VI... 40 HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO... 45 KLASA IV... 45 KLASA V... 54 KLASA VI... 60 JĘZYK ANGIELSKI... 66 KLASA I... 68 KLASA II... 72 KLASA III... 79 KLASY IV - VI... 86 KLASA IV... 90 KLASA V... 91 KLASA VI... 93 MATEMATYKA... 95 KLASA IV... 95 KLASA V... 104 KLASA VI... 119 PRZYRODA... 131 KLASA IV... 131 KLASA V... 136 KLASA VI... 142 2
MUZYKA... 149 PLASTYKA... 151 TECHNIKA... 155 KLASA IV... 155 INFORMATYKA... 166 KLASA IV... 166 KLASA V... 183 KLASA VI... 197 WYCHOWANIE FIZYCZNE... 208 KLASA IV... 210 KLASA V... 211 KLASA VI... 213 3
ZACHOWANIE W KLASACH IV-VI 1. Oceniając zachowanie ucznia w klasach IV-VI uwzględnia się następujące kryteria, wynikające z systemu punktowego. Śródroczna punktacja zachowania: Zachowanie Liczba punktów WZOROWE POWYŻEJ 129 BARDZO DOBRE 111-129 DOBRE 90 110 POPRAWNE 60-89 NIEODPOWIEDNIE 40 59 NAGANNE PONIŻEJ 40 Roczna punktacja z zachowania: Zachowanie Liczba punktów WZOROWE POWYŻEJ 169 BARDZO DOBRE 130-169 DOBRE 80 129 POPRAWNE 40-79 NIEODPOWIEDNIE 0 39 NAGANNE PONIŻEJ 0 4
Punktem wyjścia jest kredyt 100 punktów, które otrzymuje każdy uczeń na początku roku szkolnego. Kredyt ten jest równoważny ocenie dobrej. Oceny zachowania uczniów z upośledzeniem umysłowym, uczniów nauczanych indywidualnie oraz uczniów, którzy rozpoczęli naukę w szkole w trakcie trwania roku szkolnego ustala wychowawca klasy. W sytuacjach wyjątkowych dopuszcza się podwyższenie lub obniżenie oceny zachowania przez Radę Pedagogiczną. Oceny wzorowej zachowania nie może uzyskać uczeń, który otrzymał punkty ujemne za: a) udział w bójce, b) kradzież, c) znęcanie się nad kolegami, d) fałszowanie podpisów i dokumentów, e) wyłudzanie pieniędzy, f) palenie papierosów, picie alkoholu, g) naganę dyrektora szkoły. Oceny wzorowej nie może uzyskać uczeń, który otrzymał jedną lub więcej niedostatecznych śródrocznych / rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych. PUNKTY DODATNIE MOŻNA UZYSKAĆ ZA: Udział w konkursie szkolnym( za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 1 pkt) 1 Udział w konkursie międzyszkolnym: I etap (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 2 pkt) II etap (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 4 pkt) III etap (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 6 pkt) Udział w zawodach sportowych: szczebel miasta (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 2 pkt) szczebel powiatowy (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 3 pkt) szczebel rejonowy (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 4 pkt) szczebel wojewódzki (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 5 pkt) szczebel ogólnopolski (za zajęcie I-III miejsca dodatkowo 6 pkt) Sumienne pełnienie funkcji w szkole ( samorząd szkolny, poczet sztandarowy) (raz na semestr) Prace na rzecz szkoły: ( wykonanie gazetki szkolnej; przygotowanie szkolnej imprezy, udział w akademii, inne dodatkowe prace na rzecz szkoły,) Regularny, aktywny udział w działalności świetlicy, biblioteki; regularna opieka nad zwierzętami. (raz na semestr) 3 6 9 1 2 3 5 6 3 1-3 3 5
Prace na rzecz klasy ( wykonanie dekoracji, gazetki, prace porządkowe, przygotowanie imprez klasowych, przygotowanie /fragmentu/ lekcji wychowawczej) Jeżeli funkcja (np. przygotowywanie gazetki) wykonywana jest przez określoną osobę przez cały rok/semestr to przyznaje się 5 pkt jednorazowo (raz na semestr). Sumienna praca w samorządzie klasowym (raz na semestr) 2 Pomoc koleżeńska w nauce ( w zależności od rezultatu pomocy) 1-2 Regularny udział w szkolnych kołach zainteresowań, szkolnym kółku 3 artystycznym, zajęciach SKS (raz na semestr) Udział w akcjach i zbiórkach organizowanych przez szkołę (za każdą 1 akcję) Zajęcie I-go miejsca w szkole w zbiórce ( dotyczy zbiórek surowców 4 wtórnych) Brak spóźnień (raz na semestr) 2 Brak godzin nieusprawiedliwionych ( za 100% frekwencję dodatkowe 2 2 pkt ) (raz na semestr) Wzorowe czytelnictwo: I miejsce w szkole II miejsce w szkole III miejsce w szkole I miejsce w klasie Punkty do dyspozycji wychowawcy klasy (raz na semestr) ( kultura osobista / punkty przyznawane przez kolegów) 0-3 Pochwała wychowawcy klasy za szczególe osiągnięcia 10 Pochwała dyrektora szkoły za szczególe osiągnięcia 10/20 PUNKTY UJEMNE MOŻNA UZYSKAĆ ZA: Przeszkadzanie na lekcji pierwsze upomnienie na lekcji ( za każde 1 dodatkowe upomnienie po 2 pkt) Niewłaściwe zachowanie na stołówce/ w świetlicy/ w bibliotece ( za 1 każde dodatkowe upomnienie po 2 pkt) Niewykonywanie poleceń nauczyciela 1 Niewłaściwe zachowanie podczas imprez szkolnych/ klasowych 1-5 Nieprzestrzeganie regulaminu pracowni / sali komputerowej / 2 gimnastycznej Niestosowny strój / makijaż / farbowanie włosów 1 Nagminny brak podręcznika, zeszytu ćwiczeń, zeszytu, dzienniczka ucznia 3 Ubliżanie kolegom, popychanie, zaczepki słowne, dokuczanie 2 Niewłaściwe zachowanie na przerwach ( bieganie po korytarzach, schodach; nieuzasadnione przebywanie na piętrach dla klas młodszych, 1 krzyki, etc.) Brak obuwia zmiennego/ mundurka / stroju do WF / stroju galowego 1 1-3 (5) 3 2 1 1 6
Nieusprawiedliwione spóźnienie lub nieobecność na lekcji ( za każdą 1 lekcję) Niewykonanie dobrowolnie przyjętych zobowiązań 2 Nieterminowe dostarczenie usprawiedliwienia (za każdy rozpoczęty 2 tydzień) Używanie telefonu, MP3, i innych urządzeń podczas lekcji bez zgody 3 nauczyciela Świadome niszczenie rzeczy należących do innych uczniów 3 Zaśmiecanie szkoły / otoczenia 1-3 Niszczenie sprzętu szkolnego: szkody, które uczeń może sam usunąć lub naprawić szkody wymagające naprawy przez fachowca szczególnie kosztowne szkody (niezależnie od konsekwencji finansowych) Wulgarne słownictwo 5 Ściąganie podczas sprawdzianów / klasówek ( niezależnie od obniżenia 1-3 oceny) Przynoszenie do szkoły niebezpiecznych substancji i narzędzi. 5 Namawianie innych do złego zachowania 5 Aroganckie zachowanie wobec nauczyciela/ pracownika szkoły 5-10 Nagrywanie, filmowanie lub rozpowszechnianie zdarzeń z udziałem innych osób bez ich zgody ( w zależności od rangi i szkodliwości przewinienia) 1 5 10 5-25 Wyłudzanie pieniędzy / rzeczy 20 Palenie papierosów / picie alkoholu 20 Bójka 25 Kradzież 25 Znęcanie się nad kolegami ( fizyczne lub psychiczne) 25 Fałszowanie podpisów i dokumentów 25 Nagana wychowawcy klasy 10 Nagana dyrektora szkoły 10/20 7
RELIGIA RELIGIA W KLASACH I-III 1. Ocena niedostateczna uczeń nie opanował minimum programowego obejmującego zakres wiedzy religijnej w danej klasie, uczeń nie opanował podstawowych pojęć religijnych, nie posiada zeszytu, lekceważy przedmiot, wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych, 2. Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne) uczeń prezentuje mało zadawalający poziom wiadomości i umiejętności, przy dużej pomocy nauczyciela: wyjaśnia znaczenie niektórych podstawowych pojęć i zagadnień omawianych na lekcjach, w minimalnym stopniu orientuje się w problematyce poruszanych na lekcjach, sporadycznie wykazuje się pewnymi wiadomościami na tematy z zakresu religii katolickiej, odtwarza wnioski i argumenty podawane przez innych, prowadzi zeszyt, wykazuje niewielką znajomość wiadomości katechizmowych, ma poprawny stosunek do religii, ale jest biernym uczestnikiem zajęć, 8
3. Ocena dostateczna (wymagania podstawowe) opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości i umiejętności, wykazuje dostateczną znajomość wiedzy katechizmowej, potrafi pod kierunkiem nauczyciela: rozwiązać proste problemy i wyciągnąć wnioski zgodne z nauką Kościoła, zastosować zdobytą wiedzę w typowych sytuacjach życiowych w zeszycie występują sporadyczne braki notatek, prac domowych, prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem, 4. Ocena dobra (wymagania rozszerzające) opanował wiedzę religijną w swoim zakresie edukacyjnym na poziome dobrym, wykazuje się dobrą znajomością wiadomości katechizmowych, rozumie większość relacji między elementami wiedzy religijnej, w zeszycie ma wszystkie notatki i prace domowe, podczas lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt, i inne), jest zainteresowany przedmiotem, 5. Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony poziomem nauczania, zna i prawidłowo kojarzy, łączy i wykorzystuje wiadomości i umiejętności z poprzednich okresów edukacji, posiada pełną znajomość wiadomości katechizmowych, aktywnie uczestniczy w religii, 9
samodzielnie wykorzystuje zdobytą wiedzę w działaniach praktycznych, wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia obowiązkowe i nadobowiązkowe prace domowe, 6. Ocena celująca (wymagania ponadprogramowe) wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji, potrafi przekazać innym swoją wiedzę wyjaśniając im poznaną naukę Kościoła, samodzielnie korzysta z wielu dodatkowych źródeł informacji poszerzając własne wiadomości i umiejętności, osiąga sukcesy w konkursach i innych działaniach o tematyce religijnej, RELIGIA W KLASACH IV-VI 2. Ocena niedostateczna uczeń nie opanował podstawowych pojęć religijnych, nie wykazuje się znajomością wiadomości katechizmowych, nie posiada zeszytu, lekceważy przedmiot, wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych, 3. Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne) uczeń opanował podstawowe pojęcia religijne, prezentuje mało zadawalający poziom wiadomości i umiejętności, przy dużej pomocy nauczyciela: 10
wyjaśnia znaczenie niektórych podstawowych pojęć i zagadnień omawianych na lekcjach, w minimalnym stopniu orientuje się w problematyce poruszanej na lekcjach, sporadycznie wykazuje się pewnymi wiadomościami na tematy z zakresu religii katolickiej, odtwarza wnioski i argumenty podawane przez innych, prowadzi zeszyt, wykazuje niewielka znajomość wiadomości katechizmowych, ma poprawny stosunek do religii, ale jest biernym uczestnikiem zajęć, 4. Ocena dostateczna (wymagania podstawowe) opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości i umiejętności, wykazuje dostateczną znajomość wiedzy katechizmowej, potrafi pod kierunkiem nauczyciela: rozwiązać proste problemy i wyciągnąć wnioski zgodne z nauką Kościoła uzasadnić zgodnie z nauczaniem Kościoła odpowiedź, zastosować zdobytą wiedzę w typowych sytuacjach życiowych, w zeszycie występują sporadyczne braki notatek, prac domowych, prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem, 5. Ocena dobra (wymagania rozszerzające) opanował wiedzę religijną w swoim zakresie edukacyjnym na poziome dobrym, wykazuje się dobrą znajomością wiadomości katechizmowych, 11
posiada dodatkową wiedzę na tematy, które go interesują w sposób szczególny, wyciąga wnioski zgodne z nauczaniem Kościoła, rozumie większość relacji między elementami wiedzy religijnej, w zeszycie ma wszystkie notatki i prace domowe, podczas lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt, i inne), jest zainteresowany przedmiotem, 6. Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające) opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania, zna i prawidłowo kojarzy, łączy i wykorzystuje wiadomości i umiejętności z poprzednich okresów edukacji, posiada pełną znajomość wiadomości katechizmowych, aktywnie uczestniczy w religii, dyskutuje na tematy związane z religią katolicką używając argumentów zgodnych z nauczaniem Kościoła stosując poprawny język teologiczny, samodzielnie wykorzystuje zdobytą wiedzę w działaniach praktycznych, wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia obowiązkowe i nadobowiązkowe prace domowe, 7. Ocena celująca ( wymagania ponadprogramowe) wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji, potrafi przekazać innym swoją wiedzę wyjaśniając im poznaną naukę Kościoła, 12
potrafi zgodnie z nauczaniem Kościoła bronić zasad wiary katolickiej, samodzielnie korzysta z wielu dodatkowych źródeł informacji poszerzając własne wiadomości i umiejętności, osiąga sukcesy w konkursach i innych działaniach o tematyce religijnej, 13
EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA - KLASY I III I. KRYTERIA OCENIANIA W KLASIE PIERWSZEJ ZASADY OGÓLNE 1) W klasie I ocena śródroczna i roczna klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych jest oceną opisową, która obejmuje opis osiągnięć edukacyjnych ucznia w zakresie: a) sprawności językowej (mówienie, czytanie, pisanie); b) umiejętności matematycznych (wiadomości i umiejętności praktyczne, sprawność rachunkowa w zakresie dwóch działań podstawowych, umiejętność rozwiązywania zadań tekstowych); c) umiejętności i wiadomości przyrodniczych d) umiejętności i wiadomości artystycznych (plastycznych, technicznych i muzycznych). e) aktywności fizycznej. 2) Przy ocenianiu bieżącym w I półroczu obowiązuje ocena symboliczno obrazkowa : a) słoneczko czerwone uczeń biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych; b) słoneczko niebieskie uczeń ma problemy z przyswojeniem materiału. 3) W II półroczu obowiązują oceny cząstkowe z: a) edukacji polonistycznej, b) edukacji matematycznej, c) edukacji społeczno-przyrodniczej, d) edukacji plastyczno technicznej, 14
e) edukacji muzycznej f) edukacji zdrowotnej 4) Skala ocen cząstkowych: a) celujący 6 b) bardzo dobry 5 c) dobry 4 d) dostateczny 3 e) dopuszczający 2 f) niedostateczny 1 II. KRYTERIA OCENIANIA Z POSZCZEGÓLNYCH EDUKACJI W KLASIE I Edukacja polonistyczna 1) czytanie a) celujący: czyta płynnie zdaniami, czyta głośno ze zrozumieniem, dokładnie wymawiając wyrazy i zachowuje odpowiednie tempo, odpowiada prawidłowo na wszystkie zadane pytania, wyróżnia bohaterów utworu literackiego, ustala kolejność wydarzeń, potrafi określić przeżycia postaci w utworze literackim, b) bardzo dobry: czyta płynnie zdaniami, dokładnie wymawiając wyrazy i zachowuje odpowiednie tempo, odpowiada prawidłowo na wszystkie zadane pytania, wyróżnia bohaterów utworu literackiego ustala kolejność wydarzeń, c) dobry: czyta płynnie, głośno ze zrozumieniem, odpowiada na zadane pytania, d) dostateczny: czyta sylabami wyrazami, odpowiada na większość pytań, e) dopuszczający: głoskuje, dokonuje analizy i syntezy słuchowej, nie odpowiada 15
f) prawidłowo na pytania, g) niedostateczny: popełnia błędy w głoskowaniu wyrazów, ma trudności w dokonywaniu analizy i syntezy słuchowej i słuchowo-wzrokowej wyrazów, nie czyta, nie odpowiada na zadawane pytania, 2) pisanie a) celujący: pisze bezbłędnie z pamięci zachowując prawidłowy kształt liter i ich połączeń, bezbłędnie przepisuje tekst drukowany, zapisuje teksty na podany temat, b) bardzo dobry: pisze poprawnie z pamięci zachowując prawidłowy kształt liter i ich połączeń, przepisuje tekst drukowany, c) dobry: pisze prawie zawsze poprawnie z pamięci, stara sie zachować prawidłowy kształt d) liter, raczej bezbłędnie przepisuje tekst drukowany, (nieliczne błędy) e) dostateczny: pisze z pamięci popełniając nieliczne błędy (literowe i ortograficzne),przepisując tekst drukowany stara się zachować prawidłowy kształt liter, popełniając drobne błędy, f) dopuszczający: przepisuje tekst odwzorowując litera po literze, pisząc z pamięci popełnia wiele błędów ( np. opuszcza lub dodaje litery, myli litery o podobnym kształcie, robi błędy ortograficzne); nie zachowuje kształtu liter i połączeń literowych, myli wielkie litery z małymi; g) niedostateczny: przepisuje tekst odwzorowując litera po literze, popełnia przy tym liczne błędy, nie potrafi pisać z pamięci i ze słuchu. Nie zachowuje liniatury, kształtu liter i połączeń literowych, myli wielkie litery z małymi; 3) mówienie a) celujący: samodzielnie tworzy wielozdaniowe wypowiedzi na dowolny temat, zawsze uczestniczy w dyskusji, ma bogaty zasób słownictwa, 16
tworzy wypowiedzi logiczne, zrozumiałe i poprawne gramatycznie, nie popełnia błędów językowych, b) bardzo dobry: buduje kilkuzdaniowe wypowiedzi na zadany temat, często uczestniczy w dyskusji, ma bogaty zasób słownictwa, tworzy wypowiedzi spójne, zrozumiałe i poprawne gramatycznie, nie popełnia błędów językowych; c) dobry: buduje logiczne wypowiedzi wielozdaniowe, posiada duży zasób słownictwa, stara się zachować poprawność językową, d) dostateczny: wypowiada się w formie zdań pojedynczych i wyrazami, posiada mały zasób słownictwa, stara się zachować poprawność językową, e) dopuszczający: wypowiada się wyrazami, ma ubogi zasób słownictwa, popełnia błędy językowe, f) niedostateczny: wypowiada się najczęściej w formie przeczącej lub twierdzącej, wyrazami jednosylabowymi, posiada bardzo ubogie słownictwo, mówi niechętnie popełniając liczne błędy językowe, Edukacja matematyczna 1) działania w zakresie dodawania, odejmowania: a) celujący: rozumie i wykonuje samodzielnie dwa podstawowe działania w zakresie 20; b) bardzo dobry: rozumie i wykonuje samodzielnie oraz w miarę poprawnie podstawowe działania na liczbach w zakresie 20; c) dobry: rozumie i wykonuje działania na liczbach zakresie 20 popełniając drobne błędy; d) dostateczny: rozumie i wykonuje działania na liczbach, popełniając liczne błędy; 17
e) dopuszczający: wykonuje działania często popełniając błędy, liczy na konkretach, myli poszczególne działania; f) niedostateczny: liczy na konkretach i popełnia przy tym liczne błędy, nie kojarzy znaku matematycznego z konkretnym działaniem; 2) zadania tekstowe: a) celujący: samodzielnie rozwiązuje złożone zadania dwudziałowe i układa treści zadań do sytuacji życiowej, rysunku, schematu graficznego i działania arytmetycznego; b) bardzo dobry: samodzielnie i bezbłędnie rozwiązuje zadania jednodziałowe, poprawnie układa treści do rysunku, schematu graficznego i działania arytmetycznego; c) dobry: korzysta ze wskazówek nauczyciela i bezbłędnie rozwiązuje zadania jednodziałowe, poprawnie układa treści do rysunku, schematu graficznego i działania arytmetycznego d) dostateczny: z pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania dwudziałowe, robi błędy podczas wykonywania zadań jednodziałowych, popełnia błędy przy układaniu treści do rysunku, schematu graficznego i działania arytmetycznego; e) dopuszczający: nie rozumie treści zadania, z pomocą nauczyciela wykonuje proste zadania jednodziałowe oraz schematy graficzne; f) niedostateczny: nie rozumie treści zadania, z pomocą nauczyciela rzadko wykonuje proste zadania jednodziałowe oraz schematy graficzne; 3) umiejętności praktyczne: a) celujący : zawsze prawidłowo i samodzielnie dokonuje pomiarów długości i masy oraz potrafi samodzielnie je zapisać za pomocą skrótów poznanych jednostek, prawidłowo i samodzielnie dokonuje obliczeń pieniężnych, określa czas za pomocą zegara; b) bardzo dobry: prawidłowo i samodzielnie dokonuje pomiarów długości i masy oraz potrafi samodzielnie je zapisać za pomocą skrótów poznanych 18
jednostek, prawidłowo i samodzielnie dokonuje obliczeń pieniężnych, określa czas za pomocą zegara; c) dobry: wykonuje samodzielnie i prawidłowo proste pomiary długości w centymetrach pomiary masy w kilogramach oraz zapisuje ich wyniki za pomocą skrótu jednostki, wykonuje prawidłowo proste obliczenia pieniężne, zapisuje ich wyniki za pomocą skrótu, prawidłowo posługuje się nazwami dni tygodnia i nazwami miesięcy; d) dostateczny: w miarę poprawnie dokonuje prostych pomiarów długości i masy oraz zapisuje wyniki swoich obliczeń, zna nazwy dni tygodnia, w miarę poprawnie używa nazw miesięcy; e) dopuszczający: z pomocą nauczyciela wykonuje proste pomiary długości i masy, nie potrafi zapisać wyników za pomocą skrótu, obliczeń pieniężnych dokonuje również z pomocą, słabo zna nazwy dni tygodnia i nazwy miesięcy; f) niedostateczny: z pomocą nauczyciela wykonuje proste pomiary długości i masy oraz obliczenia pieniężne, nie potrafi zapisać wyników za pomocą skrótu, słabo zna nazwy dni tygodnia i bardzo słabo nazwy miesięcy; Edukacja społeczno przyrodnicza a) celujący: posiada rozległa wiedze o otaczającym go środowisku przyrodniczym i społecznym; zawsze szanuje otaczające środowisko przyrodnicze, okazuje szacunek innym ludziom, jest tolerancyjny, chętnie pomaga innym, zawsze dba o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i innych osób, stosuje w praktyce wiadomości i umiejętności dotyczące zachowania się w ruchu drogowym, przestrzega zasad higieny, b) bardzo dobry: rozpoznaje i nazywa wybrane gatunki roślin i zwierząt, potrafi zaobserwować zachodzące zmiany w przyrodzie, potrafi wymienić pory roku, zna nazwy miesięcy, zna swój adres zamieszkania, wie, jakie 19
wartości odżywcze maja mleko i jego przetwory, warzywa i owoce; wie, na czym polega praca w poznanych zawodach; odróżnia drzewa od krzewów, stosuje w praktyce wiadomości i umiejętności dotyczące zachowania się w ruchu drogowym, przestrzega zasad higieny, c) dobry: posiada ogólna wiedze o otaczającym środowisku społecznym i przyrodniczym, rozpoznaje i nazywa wybrane gatunki roślin i zwierząt, potrafi zaobserwować zachodzące zmiany w przyrodzie, potrafi wymienić pory roku, zna nazwy miesięcy, zna swój adres zamieszkania, wie, jakie wartości odżywcze ma mleko i jego przetwory, warzywa i owoce; wie, na czym polega praca w poznanych zawodach; odróżnia drzewa od krzewów, na ogół stosuje w praktyce wiadomości i umiejętności dotyczące zachowania się w ruchu drogowym, nie zawsze przestrzega zasad higieny, d) dostateczny: posiada ogólną wiedzę o otaczającym środowisku społecznym i przyrodniczym, orientuje się czym zajmują się ludzie w najbliższej okolicy; potrafi wymienić nazwy poznanych warzyw i kwiatów; zna pory roku; posiada podstawowe wiadomości dotyczące zachowania się w ruchu drogowym; wie, że mleko, warzywa i owoce maja wartości odżywcze; zazwyczaj okazuje szacunek innym ludziom; nie zawsze przestrzega zasad higieny, e) dopuszczający: z pomocą rozpoznaje poznane gatunki roślin, słabo orientuje się w otaczającym środowisku społeczno przyrodniczym, nie zna swojego adresu zamieszkania, nie zna pór roku, nie zna wartości odżywczych mleka, warzyw i owoców; rzadko okazuje szacunek innym osobom, ma problemy z przestrzeganiem zasad higieny, z trudem bezpiecznie porusza się w ruchu drogowym f) niedostateczny: bardzo słabo orientuje się w otaczającym środowisku społeczno przyrodniczym, nie zna swojego adresu zamieszkania, nie zna pór roku, wartości odżywczych mleka, warzyw i owoców; rzadko 20
okazuje szacunek innym osobom, ma problemy z przestrzeganiem zasad higieny, nie stosuje zasad bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym, Edukacja plastyczno techniczna a) celujący: wykazuje znaczne uzdolnienia manualne, bierze udział w konkursach ogólnoszkolnych i pozaszkolnych, zaskakuje nowatorskim rozwiązywaniem zagadnień, prace plastyczne cechuje staranność estetyka, potrafi pracować każda techniką plastyczną i techniczną, b) bardzo dobry: wykazuje pomysłowość w procesie tworzenia, kreśli ruchem ciągłym linie owalne, skośne i faliste, potrafi wyszczególnić obrazem elementy składowe postaci ludzi, zwierząt i roślin, prace plastyczne cechuje staranność, estetyka, potrafi pracować każdą techniką plastyczną i techniczną, bierze udział w konkursach ogólnoszkolnych, c) dobry: podejmuje zadania plastyczne i techniczne, przedstawia portret plastyczny zainspirowany tekstem, przeżyciami, doświadczeniami osobistymi itp., korzysta z bogatej bazy kolorów, potrafi pracować każda techniką plastyczna i techniczną, d) dostateczny: podejmuje zadania plastyczne i techniczne ale często ich nie kończy, dostrzega linie proste i owalne w przedmiotach, kreśli je po śladzie, uzupełnia tłem kontury przedmiotów, używa małej ilości kolorów, potrafi zorganizować swój warsztat pracy, e) dopuszczający: niechętnie podejmuje zadania plastyczne i techniczne, dostrzega linie proste i owalne w przedmiotach, kreśli je po śladzie, uzupełnia tłem kontury przedmiotów, używa małej ilości kolorów, nie doprowadza pracy do końca, praca jest niestaranna, nie potrafi sobie zorganizować warsztatu pracy, 21
f) niedostateczny: niechętnie podejmuje zadania plastyczne i techniczne, nie doprowadza pracy do końca, praca jest niestaranna, nie potrafi z pomocą nauczyciela zorganizować sobie warsztatu pracy, każda technika plastyczna lub techniczna stwarza dla ucznia problem nie do pokonania, Edukacja muzyczna a) celujący: posiada duża wiedzę muzyczną, ma wybitne umiejętności muzyczne, chętnie uczestniczy w przedstawieniach muzycznych klasy i szkoły, gra na instrumentach muzycznych, potrafi śpiewać i zmieniać intonację głosową, b) bardzo dobry: szybko opanowuje treść i melodie piosenki, dostrzega zmiany dynamiczne w muzyce i reaguje zgodnie z umowa, gra na instrumentach, zna wartości nut, wyróżnia elementy muzyki, c) dobry: zna tekst piosenek i melodie po długotrwałym powtarzaniu, dostrzega zmiany dynamiczne w muzyce, poprawnie odtwarza krótkie rytmy, nie zawsze poprawnie gra na instrumentach, nie zawsze rozpoznaje głosy niskie i wysokie, d) dostateczny: zna teksty piosenek i melodie po długotrwałym powtarzaniu, po zwróceniu uwagi przez nauczyciela, dostrzega zmiany dynamiczne w muzyce, słabo radzi sobie z grą na instrumentach oraz rozpoznawaniem głosów wysokich i niskich, e) dopuszczający: ma trudności z opanowaniem treści i melodii piosenki w czasie do tego przewidywanym, nie radzi sobie z wyklaskiwaniem i wystukiwaniem podanego rytmu, nie rozpoznaje głosów niskich i wysokich, słabo radzi sobie z gra na instrumentach, f) niedostateczny: nie opanowuje treści i melodii piosenki w czasie do tego przewidywanym, nie radzi sobie z wyklaskiwaniem i wystukiwaniem 22
podanego rytmu, nie rozpoznaje głosów niskich i wysokich, nie radzi sobie z grą na instrumentach, Edukacja zdrowotna a) celujący: precyzyjnie i celowo wykorzystuje swoją sprawność ruchową bierze udział w zawodach wewnątrzszkolnych i pozaszkolnych, wykonuje ćwiczenia pozaprogramowe, wykazuje sportowa postawę wzajemnej pomocy, zdrowej rywalizacji, cieszy się z sukcesów sportowych innych. b) bardzo dobry: precyzyjnie i celowo wykorzystuje swoja sprawność ruchową bierze udział w zawodach wewnątrzszkolnych, wykonuje ćwiczenia programowe, wykazuje sportową postawę wzajemnej pomocy, zdrowej rywalizacji, cieszy się z sukcesów sportowych innych, c) dobry: potrafi wykonać wszystkie ćwiczenia fizyczne, stosuje zdobyte umiejętności i wiadomości w zabawach i grach sportowych, cechuje go samoocena własnych umiejętności, współdziała w grupie, służy pomocą innym, d) dostateczny: odróżnia prawidłową postawę stojącą i siedzącą od nieprawidłowej, nie zawsze precyzyjnie wykonuje ruchy (koordynacja, płynność, zwinność, zręczność), niechętnie dokonuje samooceny, nie zawsze chętnie współdziała w grupie, e) dopuszczający: ma trudności z wykonywaniem poszczególnych ćwiczeń, niechętnie współdziała w grupie podczas ćwiczeń, gier itp., f) niedostateczny: ma trudności z wykonywaniem ćwiczeń programowych, nie chce podejmować aktywności fizycznej, niechętnie współdziała w grupie, zagraża bezpieczeństwu współćwiczących, 23
III. KRYTERIA OCENIANIA W KLASACH DRUGIEJ I TRZECIEJ ZASADY OGÓLNE 1) OCENY CZĄSTKOWE, ŚRÓDROCZNE I ROCZNE System oceniania obejmuje ocenę cząstkową, śródroczną i roczną. a) Ocena cząstkowa wskazuje dobre i słabe strony ucznia i sposoby poprawy. Wyrażona jest słownie lub pisemnie za pomocą skali ocen: 6, 5, 4, 3, 2, 1 z komentarzem lub bez niego. b) Ocena śródroczna - jest wynikiem półrocznej obserwacji. Podsumowuje osiągnięcia ucznia z zajęć edukacyjnych oraz zachowania. Zawiera zalecenia i wskazówki dla ucznia dotyczące postępów w nauce jak i rozwoju społeczno-emocjonalnego. Ocena ta jest skierowana do dziecka i jego rodziców w formie pisemnej. c) Ocena roczna opisowa - podkreśla zmiany w rozwoju dziecka wynikające ze stosowania wskazówek zawartych w ocenie śródrocznej dotyczących zajęć edukacyjnych i zachowania. Ma ona charakter diagnostyczno-informacyjny, aby rodzice po zapoznaniu się z jej treścią mogli jak najlepiej wspomagać dziecko w dalszym jego rozwoju. Ocena roczna jest wyrażona w formie pisemnej. 2) SKALA OCEN CZĄSTKOWYCH a) W klasach II i III przez cały rok szkolny stopień opanowania wiadomości i umiejętności określonych wymaganiami programowymi wyrażany jest w skali ocen od 1 do 6. b) Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej przyjęli następującą skalę ocen cząstkowych: bardzo dobry - 5 Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych na określonym poziomie nauczania. dobry - 4 Poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania, teoretyczne i praktyczne. Popełnia błędy, które po wskazaniu potrafi samodzielnie poprawić. Czyni postępy. dostateczny - 3 Przy pomocy nauczyciela rozwiązuje zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności. Ma braki, które nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy. dopuszczający 2 24
Opanował wiadomości i umiejętności programowe w zakresie wymagań koniecznych, ma braki lecz nie przekreślają one uzyskania przez niego podstawowej wiedzy i umiejętności z danej partii materiału. Rozwiązuje z pomocą nauczyciela typowe zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności. niedostateczny 1 Nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności. Nie potrafi samodzielnie wykonywać zadań o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności. Nie robi postępów. celujący - 6 uczeń wykazuje się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania i poziom danej klasy. c) Przy ustaleniu oceny z zajęć zdrowotno-ruchowych, edukacji artystyczno-technicznej należy w szczególności brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć. d) Ww. skala i kryteria oceniania obowiązują również na zajęciach języka angielskiego i informatyki. e) Za zgodą rodziców (prawnych opiekunów) uczniowie uczestniczą w zajęciach religii, na których są oceniani według skali ocen cyfrowych: 6, 5, 4, 3, 2,1. f) Podczas oceny sprawdzianów stosuje się następującą skalę : wiadomości i umiejętności ponadprogramowe -celujący 91 100 % poprawnych odpowiedzi -bardzo dobry 76 90 % poprawnych odpowiedzi -dobry 51 75 % poprawnych odpowiedzi -dostateczny 36 50 % poprawnych odpowiedzi -dopuszczający do 35 % poprawnych odpowiedzi -niedostateczny 25
3) KRYTERIA WYMAGAŃ NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASACH II i III. EDUKACJA POLONISTYCZNA CZYTANIE Ocena Kryteria oceny 5 Płynnie i wyraziście czyta różne teksty i rozumie je. 4 Poprawnie czyta teksty i rozumie ich treść. 3 Czyta teksty drukowane i pisane z potknięciami; częściowo rozumie tekst. 2 Czyta w bardzo wolnym tempie z licznymi potknięciami; słabo rozumie czytany tekst. 1 Nie czyta poprawnie tekstu; nie rozumie treści. MÓWIENIE Ocena Kryteria oceny 5 Swobodnie, w rozwiniętej, uporządkowanej, wielozdaniowej wypowiedzi umie wyrazić swoje myśli. 4 Poprawnie wypowiada się pełnymi zdaniami na zadany temat. 3 Wypowiada się prostymi, pojedynczymi zdaniami; popełnia błędy gramatyczne. 2 Wypowiada się niechętnie, pojedynczymi wyrazami; popełnia liczne błędy gramatyczne. 1 Nie potrafi wypowiedzieć się na zadany temat. PISANIE Ocena Kryteria oceny 5 Pisze starannie w szybkim tempie, nie popełnia błędów; samodzielnie układa i zapisuje kilkuzdaniową wypowiedź. 4 Pisze czytelnie z nielicznymi błędami; samodzielnie układa krótkie wypowiedzi na zadany temat. 3 Pisze mało starannie, popełnia błędy; pod kierunkiem nauczyciela redaguje krótkie zdania. 2 Pisze tylko z pomocą nauczyciela, mało czytelnie; popełnia liczne błędy. 1 Nie opanował podstawowych umiejętności w zakresie pisania; mimo pomocy nauczyciela nie potrafi redagować zdań. 26
EDUKACJA MATEMATYCZNA Ocena Kryteria oceny 5 Sprawnie i twórczo posługuje się zdobytymi wiadomościami; samodzielnie rozwiązuje problemy matematyczne. 4 Potrafi wykorzystać zdobyte wiadomości w rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych problemów matematycznych. 3 Potrafi wykonywać proste zadania matematyczne; popełnia błędy. 2 Rozwiązuje proste zadania tylko z pomocą nauczyciela; popełnia liczne błędy. 1 Nie potrafi rozwiązywać zadań, nawet o niewielkim stopniu trudności EDUKACJA SPOŁECZNO-PRZYRODNICZA Ocena Kryteria oceny 5 Posiada rozległa wiedzę o otaczającym środowisku; dokonuje samorzutnych obserwacji i wyciąga prawidłowe wnioski. 4 Ma duży zasób wiadomości o otaczającym środowisku; zdobyte wiadomości i umiejętności potrafi wykorzystać w praktyce. 3 Wiadomości i umiejętności z zakresu edukacji społecznoprzyrodniczej opanował wycinkowo. 2 Ma poważne braki w wiadomościach dotyczących otaczającego środowiska; obserwacji dokonuje tylko pod kierunkiem nauczyciela. 1 Nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności dotyczących edukacji społeczno-przyrodniczej. EDUKACJA ARTYSTYCZNO-TECHNICZNA Ocena Kryteria oceny 5 Z dużym zaangażowaniem, starannie i dokładnie wykonuje zadania określone przez nauczyciela; poszukuje własnych oryginalnych rozwiązań. 4 Starannie wykonuje zadania. 3 Poprawnie wykonuje zadania zaproponowane przez nauczyciela. 2 Wkłada mało wysiłku i staranności w wykonanie zadań; pracuje schematycznie. 1 Nie wykonuje zadań zaproponowanych przez nauczyciela 27
EDUKACJA MOTORYCZNO-ZDROWOTNA Ocena Kryteria oceny 5 Jest bardzo sprawny fizycznie, zawsze zdyscyplinowany i zaangażowany. 4 Sprawnie i chętnie wykonuje zadania, przestrzega zasad bezpieczeństwa 3 Poprawnie wykonuje zadania; jest zdyscyplinowany. 2 Niedbale i niechętnie wykonuje zadania; jest mało zdyscyplinowany. 1 Nie wykonuje ćwiczeń; nie przestrzega zasad bezpieczeństwa i dyscypliny. 4) KRYTERIA OCENIANIA ZACHOWANIA W KLASACH I-III 1) W ocenie opisowej wychowawca określa zachowanie ucznia jako wzorowe, jeśli on spełnia następujące kryteria: a) jest koleżeński i pracowity; b) jest zawsze przygotowany do zajęć; c) systematycznie odrabia zadania domowe; d) bardzo chętnie wykonuje zadania na lekcji; e) jest aktywny na zajęciach; f) chętnie podejmuje i sam organizuje działania w zespole klasowym; g) szanuje kolegów i lubi pomagać innym; h) szanuje osoby z najbliższego otoczenia; i) odznacza się dużą kulturą osobistą i jego zachowanie jest wzorem dla innych uczniów; j) wkłada wysiłek w wykonane prace, które są estetyczne i dokładne; k) cechuje go duża odpowiedzialność, punktualność i zdyscyplinowanie; l) bierze udział w konkursach i zawodach sportowych. 2) W ocenie opisowej wychowawca określa zachowanie ucznia jako właściwe, jeśli on spełnia następujące kryteria: 28
a) potrafi współdziałać w grupie; b) jest zgodny i szanuje kolegów; c) kulturalnie zwraca się do kolegów i osób dorosłych. d) zachowuje się kulturalnie w szkole i na wycieczkach; e) jest grzeczny i uprzejmy; f) wkłada wysiłek w wykonywaną pracę; g) utrzymuje porządek w miejscu pracy; h) czasami zapomina o odrobieniu zadania domowego; i) jest punktualny. 1. W ocenie opisowej wychowawca określa zachowanie ucznia jako niezadowalające, jeśli on spełnia następujące kryteria: a) niechętnie podejmuje działania w grupie; b) jest niekoleżeński, konfliktowy i agresywny; c) jest niezdyscyplinowany; d) niechętnie podejmuje się wykonania poleconych prac; e) nie utrzymuje porządku w miejscu pracy; f) jest niepunktualny; g) nie wykonuje poleceń nauczyciela; h) często zapomina o odrabianiu zadań domowych; 29
JĘZYK POLSKI KLASA IV Ocena celująca Wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania: Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy. Wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych w szkole i poza szkołą. Podejmuje działalność literacką i kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (np. udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych). Posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku, przewidywane w programie nauczania w klasie czwartej. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania w klasie czwartej. Kształcenie literackie i językowe Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno-językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie czwartej formami wypowiedzi (opowiadanie, opis wyglądu przedmiotu, postaci, krajobrazu, dialog, list do najbliższych, prosty przepis na, instrukcja, ogłoszenie, życzenia, notatka w formie planu). 30
Samodzielnie sporządza plan odtwórczy lektury i kompozycyjny własnej wypowiedzi. Radzi sobie z układem graficznym wypowiedzi pisemnej akapity. Wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu. Bezbłędnie wyróżnia gatunki i rodzaje literackie (baśń ludowa i literacka, różnice między prozą a wierszem). Ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie posługuje się nim. Samodzielnie i sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym. Analizuje utwór poetycki, wskazuje na epitety, porównania, wersy, strofy, rymy, osobę mówiącą w wierszu, uosobienie, ożywienie, wyraz dźwiękonaśladowczy. Bierze czynny udział w lekcji. Płynnie czyta nowy tekst. Fleksja i składnia Rozróżnia biegle poznane w klasie czwartej części mowy. Wskazuje różnicę między osobową a nieosobową ( bezokolicznik ) formą czasownika. Poprawnie stosuje formy liczby, osoby, rodzaju, czasu. Rozróżnia czas przyszły złożony od czasu przyszłego prostego. Poprawnie stosuje w zdaniu różne formy rzeczowników, przymiotników. Wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie. Rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone. Potrafi zbudować zdanie z podanych związków wyrazowych. Fonetyka Odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski, wyróżnia sylaby, poprawnie przenosi wyrazy. Zna zasady akcentowania w języku polskim, poprawnie akcentuje. 31
Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie czwartej. Kształcenie literackie i językowe Czyta poprawnie, stosuje zasady poprawnego przestankowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo-stylistyczne, logiczne i ortograficzne. W wypowiedziach próbuje oceniać zachowania bohaterów, formułuje ogólne wnioski o utworach. Poprawnie sporządza plan ramowy. Potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym. Potrafi wskazać w wierszu epitet, porównanie, rymy, strofy. Fleksja i składnia Rozróżnia części mowy poznane w klasie czwartej. Poprawnie odmienia (stosuje w zdaniach) czasowniki i rzeczowniki. Poprawnie odmienia przymiotniki. Umie wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie. Układa zdania pojedyncze i złożone. Fonetyka Rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę, spółgłoskę. Poprawnie dzieli wyrazy na sylaby. 32
Ocena dostateczna Kształcenie literackie i językowe W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii. Przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach pisemnych. Umie wymienić elementy świata przedstawionego w utworze literackim. Wskazuje epitety, porównania, wersy, strofy, rymy. Odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych. Fleksja i składnia Tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie osobowej i odwrotnie. Rozpoznaje rzeczowniki w funkcji podmiotu i czasowniki w roli orzeczenia. Stosuje poprawne formy rzeczownika w zdaniu. Odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, rodzaje. Podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone. Fonetyka Rozróżnia głoski, litery, spółgłoski i samogłoski. Dzieli wyrazy na sylaby. Ocena dopuszczająca Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności. 33
Technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne, popełnione w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie. Przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy. Wskazuje podmiot i orzeczenie. Odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy i rodzaje. Wyróżnia głoski, litery i sylaby. Zna podstawowe zasady ortograficzne. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii, w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania. Wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. KLASA V Ocena celująca Otrzymuje ją uczeń, którego wiedza wykracza poza program nauczania. Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia. Proponuje rozwiązania oryginalne, wykraczające poza materiał programowy. Wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia. 34
Potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych. Podejmuje działalność literacką i kulturalną, prezentuje wysoki poziom merytoryczny i artystyczny. Wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego, kulturalnego i nauki o języku. Ocena bardzo dobra Otrzymuje ją uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla klasy piątej. Kształcenie literackie i językowe Wypowiedzi ustne i pisemne są poprawne pod względem stylistyczno językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Doskonale potrafi posługiwać sie poznanymi w klasie piątej formami wypowiedzi ( sprawozdanie, opis przedmiotu, wygląd człowieka z elementami charakterystyki, opowiadanie, list, pisma użytkowe ). Podejmuje próby charakterystyki postaci na przykładach z lektur. Samodzielnie sporządza notatki z lektur. Bezbłędnie układa plan odtwórczy ( szczegółowy) lektury, plan kompozycyjny własnej wypowiedzi. Bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie, ocenę postępowania i poglądów bohaterów, pisanie opowiadania twórczego z elementami opisu, z dialogiem. Zwraca uwagę na problematykę moralną w lekturach. Biegle posługuje się słownikiem ortograficznym, słownikiem języka polskiego, słownikiem wyrazów bliskoznacznych. Potrafi porównać cechy gatunkowe bajki, baśni, legendy, podania i mitu. Analizuje utwór liryczny ( wyróżnia epitety, przenośnie, refren, budowę stroficzną i wiersz ciągły, rodzaje narracji, nadawcę, odbiorcę utworu. 35
Fleksja i składnia Wskazuje różnicę między formą osobową i nieosobową czasownika. Określa znaczenie trybów, biegle odmienia czasownik w trybie rozkazującym i przypuszczającym. Zna zasady pisowni cząstki by. W odmianie rzeczownika wyróżnia temat oboczny, oboczności. Określa rolę przyimków w zdaniu. Wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem. Podaje poprawne formy liczebników głównych i porządkowych. Klasyfikuje rodzaje wypowiedzeń, podaje przykłady. Wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe i nazywa je. Nazywa części zdania i sposoby ich wyrażania. Fonetyka Wskazuje różnice między samogłoską i spółgłoską. Rozpoznaje rodzaje spółgłosek. Wskazuje funkcje narządów mowy. Podaje zasady akcentowania wyrazów. Ocena dobra Otrzymuje ją uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie piątej. Kształcenie literackie i językowe Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać nieliczne błędy językowo stylistyczne, logiczne i ortograficzne. Potrafi samodzielnie poprawić większość błędów. 36
Podejmuje próby wypowiedzi w formach trudniejszych niż określone podstawą programową (opowiadanie twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki ). W wypowiedziach ocenia i wartościuje problemy, zjawiska dotyczące języka, literatury oraz kultury. Nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki. Poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy. Fleksja i składnia Określa formę gramatyczną czasowników. Stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej. Omawia budowę form trybu rozkazującego i przypuszczającego. Wyjaśnia różnice w odmianie podanych rzeczowników, wyodrębnia temat i końcówkę. Uzasadnia pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany. W zdaniu wskazuje przyimki, wyrażenia przyimkowe. Tworzy przysłówki od przymiotników, stosuje je w zdaniach i określa ich rolę. Określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem. Zastępuje słowem liczebniki podane cyfrą i odwrotnie. Przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie. Fonetyka Określa cechy głoski. Rozpoznaje wyrazy bezakcentowe. Poprawnie akcentuje wyrazy. Ocena dostateczna Otrzymuje ją uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym etapie nauczania opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej klasy piątej. 37
Kształcenie literackie i językowe W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii. W miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych przewidzianych w klasie piątej. Opanował technikę poprawnego czytania i doskonali je pod względem dykcji, intonacji i akcentowania. Ma świadomość mechanizmów popełnianych błędów i potrafi je poprawić przy pomocy nauczyciela. Umie wymienić elementy świata przedstawionego. Odróżnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych. W utworze lirycznym wskazuje epitety i przenośnie. Fleksja Tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie osobowej i odwrotnie. Odmienia czasownik we wszystkich trybach. Nazywa przypadki i pytania, na które odpowiadają. Odmienia rzeczownik przez przypadki. Rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu i określenia rzeczownika. Odróżnia przyimek od innych części mowy. Rozpoznaje czasownik w roli orzeczenia. Odmienia przymiotnik przez przypadki. Łączy przymiotnik z rzeczownikiem, odmienia je, określa przypadek, liczbę, rodzaj. Rozpoznaje z zdaniu liczebnik, określa przypadek liczebnika i rzeczownika. Składnia Rozróżnia zdanie i równoważnik zdania. Łączy w zespoły składniowe wyrazy tworzące zdanie. Podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone. 38
Z podanych zdań pojedynczych tworzy zdanie złożone. Fonetyka Dzieli wyraz na głoski. Odróżnia samogłoski od spółgłosek. Rozróżnia rodzaje głosek. Dzieli wyraz na sylaby. Poprawnie akcentuje wyrazy na drugiej sylabie od końca. Ocena dopuszczająca Otrzymuje ją uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności. Jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia. Błędy językowo stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela. Rozróżnia części zdania ( podmiot, orzeczenie, określenia). Odmienia rzeczownik i przymiotnik przez przypadki. Odmienia czasownik przez osoby, liczby, czasy, tryby. Odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zdanie pojedyncze od złożonego. Poprawnie pisze wyrazy poznane na lekcjach ortografii ( 50-65% ) oraz zna podstawowe zasady ortograficzne. 39
Ocena niedostateczna Otrzymuje ją uczeń, który: Nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, ortografii, w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie piątej. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu dopuszczającym. Jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem rzeczowym i językowym. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortografii. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. KLASA VI Ocena celująca Uczeń twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Proponuje rozwiązania oryginalne, wykraczające poza materiał programowy. Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia. Potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział w konkursach literackich, ortograficznych, osiąga w nich sukcesy. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny. 40
Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony programem nauczania dla klasy szóstej. Kształcenie literackie i językowe b) Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno-językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. c) Potrafi samodzielnie wnioskować, myśleć logicznie. d) Biegle posługuje się słownikami i encyklopedią. e) Samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy. f) Potrafi napisać charakterystykę postaci, określa motywację czynów bohatera, ocenia jego postępowanie. g) Opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki. h) Ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania. i) W sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej. j) Bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, filmu, spektaklu teatralnego. k) Rozumie i poprawnie posługuje się terminami z zakresu wiedzy o epice, wierszu, nowych gatunkach literackich. l) Dokonuje samodzielnej analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia tropy stylistyczne, podmiot liryczny, odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego. m) Pisze prace bezbłędne pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. Fleksja i składnia b) Potrafi wyjaśnić, od czego zależą formy odmiany rzeczownika. c) Wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia zastosowanie skróconych form zaimków rzeczowych. d) Biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaj stopniowania, pisze poprawnie nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym. e) Rozpoznaje różne typy liczebników, określa ich formy gramatyczne i funkcje w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego typu liczebnika. f) Rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę. g) Wyróżnia w zdaniu związek wyrazów, określa wyraz nadrzędny i podrzędny. h) Rozróżnia strony czasownika, wskazuje formy bezosobowe zakończone na no, -to. 41