Warszawa, dnia 28 sierpnia 2007 r. KNO-41102-1/2007 R/07/003 Pan prof. dr hab. Andrzej Jamiołkowski Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937, ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego przeprowadził w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu kontrolę organizacji i finansowania studiów podyplomowych w latach akademickich 2005/2006 i 2006/2007. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 10 sierpnia 2007 r. na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność UMK w Toruniu w skontrolowanym zakresie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (Dz. U. Nr 164, poz.1365, ze zm.), w części dotyczącej prowadzenia studiów podyplomowych oraz zarządzeń Rektora określających szczególne wymagania dotyczące kandydatów na te studia. Pozytywna ocena NIK, pomimo ww. nieprawidłowości, wynika z wprowadzenia uchwałą nr 46 Senatu UMK w Toruniu z dnia 27 czerwca 2006 r. regulaminu studiów podyplomowych określającego m.in.: zakres kompetencji rad wydziałów i dziekanów w zakresie prowadzenia studiów podyplomowych, prawa i obowiązki słuchaczy studiów podyplomowych, skalę ocen stosowaną przy zaliczeniach i egzaminach oraz zasady ustalania ostatecznego wyniku studiów. NIK ocenia równieŝ pozytywnie wprowadzenie, zarządzeniem nr 77 Rektora UMK w Toruniu z dnia 26 września 2006 r., zasad przygotowywania i rozliczania preliminarzy
studiów, co umoŝliwi po zakończeniu roku akademickiego 2006/2007 rozliczenie wydziałów z uzyskiwanych wpływów i ponoszonych wydatków. 1. Senat UMK w Toruniu nie ustalił, stosownie do art. 62 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy wytycznych dla rad podstawowych jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania podstawowych zadań uczelni, określonych w art. 13 ustawy, w tym kształcenia w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy (art. 13 ust. 1 pkt 6). 2. Zarządzenia Rektora UMK w Toruniu o powołaniu: Podyplomowego Studium Dziennikarstwa (nr 16 z dnia 26 marca 2001 r.) oraz Podyplomowego Studium Logopedii (nr 5 z dnia 24 stycznia 2002 r.), w części dotyczącej rekrutacji na te studia były niezgodne z art. 2 ust.1 pkt 11 ww. ustawy, gdyŝ dopuszczały moŝliwość uczestniczenia studentów w tej formie studiów, podczas gdy zgodnie z ww. przepisem studia podyplomowe są przeznaczone dla osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów wyŝszych. 3. W uczelni nie był przestrzegany przepis art. 8 ust. 6 ww. ustawy, dopuszczający prowadzenie studiów podyplomowych jedynie w zakresie związanym z prowadzonymi przez nią kierunkami studiów. Po wejściu w Ŝycie ustawy (1 września 2005 r.) Rektor nie wystąpił do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyŝszego o wydanie w trybie art. 8 ust.7 ustawy zgody na prowadzenie następujących studiów podyplomowych: Dziennikarstwa, Logopedii, Pedagogiki Korekcyjno-Kompensacyjnej oraz Oligofrenopedagogiki, mimo iŝ w uczelni nie były prowadzone w okresie objętym kontrolą studia na kierunkach: dziennikarstwo i komunikacja społeczna oraz pedagogika specjalna. Odnotować naleŝy, Ŝe jedynie w przypadku ostatniego z ww. studiów podyplomowych prowadzona była (na kierunku pedagogika ) specjalność ( rewalidacja osób upośledzonych umysłowo oligofrenopedagogika ). 4. Na czterech spośród sześciu typów studiów podyplomowych (na wydziałach: Filologicznym, Humanistycznym oraz Sztuk Pięknych) nie były przestrzegane, określone zarządzeniami Rektora UMK w Toruniu, szczególne wymagania, jakie winni spełniać kandydaci na studia podyplomowe w zakresie wykształcenia i zatrudnienia. I tak: 2
1) 3 spośród 14 osób przyjętych na Podyplomowe Studium Dziennikarstwa były studentami IV roku jednolitych studiów magisterskich, co było niezgodne z 2 ust. 2 zarządzenia nr 16 Rektora UMK w Toruniu z dnia 26 marca 2001 r.; 2) z 18 osób przyjętych na Podyplomowe Studium Pedagogiki Korekcyjno- Kompensacyjnej 6 osób było według deklaracji zainteresowanych przyjęciem na studia nie zweryfikowanych w formie stosownych zaświadczeń studentami (w tym 3 osoby nie będące studentami UMK w Toruniu); Ponadto, w odniesieniu do pozostałych 12 osób nie zaŝądano stosownych zaświadczeń o zatrudnieniu, potwierdzających czynne wykonywanie zawodu nauczyciela, co było niezgodne z wymogiem określonym w 1 zarządzenia nr 5 Rektora UMK w Toruniu z dnia 25 stycznia 1994 r.; 3) spośród 42 osób przyjętych na Podyplomowe Studium Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Dziedzictwa Architektonicznego, 2 osoby nie posiadały praktyki zawodowej (licencjaci kontynuujący studia drugiego stopnia), zaś 1 osoba (magister teologii) nie przedstawiła stosownego zaświadczenia z miejsca pracy, potwierdzającego zajmowanie się konserwacją i restauracją zabytków architektury oraz ich nadzorowaniem i zarządzaniem, mimo iŝ taki wymóg został określony w 3 zarządzenia nr 27 Rektora UMK w Toruniu z dnia 5 kwietnia 2007 r.; 4) 11 spośród 22 osób przyjętych na Podyplomowe Studium Konserwacji Zabytków Metalowych nie wskazało miejsca zatrudnienia; Stosownie do 1 ust. 2 zarządzenia nr 17 Rektora UMK w Toruniu z dnia 7 kwietnia 2004 r. słuchaczami studium mogły być osoby zatrudnione w muzeach oraz wykonujący zawód konserwatora sztuki; Wśród 11 pozostałych osób byli m.in.: pracownik naukowy, terapeuta, księgowa. 5. Prowadzona w Uczelni ewidencja kosztów nie zapewniała przestrzegania art. 99 ust. 2 ww. ustawy stanowiącego, Ŝe wysokość opłat za świadczone usługi edukacyjne (określone w art. 99 ust. 1 pkt 1 i 2) nie moŝe przekraczać kosztów ponoszonych w zakresie niezbędnym do uruchomienia i prowadzenia studiów niestacjonarnych oraz zajęć na studiach stacjonarnych. Nie była prowadzona wyodrębniona ewidencja kosztów studiów podyplomowych. Wprawdzie obowiązek prowadzenia takiej ewidencji nie wynika z przepisów ustawy, 3
jednak przewidują ją obowiązujące w uczelni od 1 stycznia 2006 r. zasady (polityka) rachunkowości, wprowadzone zarządzeniem Rektora nr 7 z dnia 31 stycznia 2006 r. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o realizację następujących wniosków pokontrolnych: 1) zapewnienie ustalenia przez Senat UMK w Toruniu - stosownie do art. 62 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym - wytycznych dla rad podstawowych jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania podstawowych zadań Uczelni, 2) zmianę zarządzeń Rektora UMK w Toruniu dotyczących powołania Podyplomowego Studium Dziennikarstwa oraz Podyplomowego Studium Logopedii, w celu zapewnienia zgodności z art. 2 ust.1 pkt 11 ww. ustawy, 3) wystąpienie do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyŝszego o wydanie, w trybie art. 8 ust.7 ww. ustawy, zgody na prowadzenie studiów podyplomowych, których program wykracza poza zakres prowadzonych przez Uczelnię kierunków studiów, 4) zapewnienie przestrzegania przez kierowników podstawowych jednostek organizacyjnych uczelni szczególnych wymagań wobec kandydatów na studia podyplomowe określonych w zarządzeniach Rektora, 5) prowadzenie ewidencji kosztów w sposób umoŝliwiający realizację zapisu art. 99 ust. 2 ww. ustawy, NajwyŜsza Izba Kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się o przesłanie przez Pana Rektora, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Rektorowi prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie zawartych w nim ocen, uwag i wniosków. 4
W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5