PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA GEOGRAFIA 2015/2016 I. Założenia ogólne: 1. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej oraz na formułowaniu oceny. 2. W ocenianiu nauczyciele stosują zasady: a) częstotliwości i rytmiczności uczeń oceniany jest na bieżąco i rytmicznie; b) jawności uczeń zna kryteria oceniania, zakres materiału oraz formy pracy podlegające ocenie; c) różnicowania wymagań zadania stawiane uczniom dają możliwość uzyskania wszystkich ocen. 3. Celem oceny ucznia jest: a) informowanie ucznia o poziomie osiągnięć edukacyjnych; b) udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć; c) udzielenie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju; d) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce; e) dostarczenie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce i szczególnych uzdolnieniach ucznia; f) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. g) monitorowanie bieżącej pracy ucznia 4. Oceny bieżące, semestralne i roczne wyrażane są w stopniach według skali: a) celujący (6, cel); b) bardzo dobry (5, bdb); c) dobry (4,db); d) dostateczny (3, dst); e) dopuszczający (2, dop); f) niedostateczny (1, ndst.). Przy zapisie ocen cząstkowych dopuszcza się stosowanie znaków + i -. 5. Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców. 6. Uzasadnianie oceny: a) Nauczyciel uzasadnia ocenę z odpowiedzi ustnej na zajęciach edukacyjnych. b) Nauczyciel uzasadnia ocenę z pracy pisemnej w zamieszczonym w tej pracy krótkim pisemnym komentarzu, uwzględniającym poziom opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności. Ocen z kartkówek nie uzasadnia się. c) Komentarz pisemny zostaje sporządzony do jednej pracy pisemnej w semestrze i zawiera informację dotyczącą poziomu opanowania dwóch kluczowych wiadomości i umiejętności z uwzględnieniem ich opanowania w stopniu dobrym, średnim i słabym. II. Formy oceniania ucznia 1. Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: a) Sprawdziany,testy podsumowujące wiadomości z danego działu, czas trwania 1 godzina lekcyjna ; sprawdzian może mieć formę pisemną lub ustną. 1
b) Kartkówki podsumowujące wiadomości z części działu (także z zadań domowych) w zależności od potrzeb (konieczność przypomnienia lub sprawdzenia wiedzy), czas trwania 5 20 min. c) odpowiedzi ustne - uczeń może być bez zapowiedzi wezwany do odpowiedzi obejmującej trzy ostatnie jednostki tematyczne; ocenie podlega znajomość treści z zakresu podstawy programowej, umiejętność wnioskowania, uogólniania, uzasadniania, analizowania tematu czy zadania, zawartość rzeczowa, formułowanie spostrzeżeń, wyrażania sądów, trafność doboru metod rozwiązania danego zagadnienia; d) zadania domowe w zależności od potrzeb (sprawdzane w formie kartkówki lub w trakcie sprawdzania zeszytu); zadania w postaci prezentacji multimedialnych; e) zadania wykonywane na lekcji ( zadania obliczeniowe, praca z tekstem źródłowym, wyszukiwanie informacji z różnych źródeł, praca w grupach, parach ) f) sposób prowadzenia zeszytu przedmiotowego; jego zupełność, przejrzystość, staranność wykonywania schematów, rysunków, itp; g) efekty pracy metodą projektów uczniowskich h) aktywność na lekcji. 2. Przyjmuje się następującą ilość ocen cząstkowych w semestrze: minimum 3 oceny; Prace pisemne 1. Zastosowanie procentowych progów ocen cząstkowych z prac pisemnych: TECHNIKUM ZSZ 0 35 %- ndst. 0 29 %- ndst. 36-50%- dop. 30 49 %- dop. 51-75%- dst. 50 70 %- dst. 76-85%- db. 71 85 %- db. 86-95%- bdb. 86-95%- bdb. 96-100%- cel. 96-100%- cel. 2. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej z podaniem obowiązującego zakresu materiału; termin pracy zapisywany jest w dzienniku lekcyjnym. Uzgodniony termin może zostać zmieniony w wyjątkowej sytuacji, na wniosek uczniów. W przypadku nieobecności nauczyciela w dniu zapowiedzianej pracy pisemnej termin zostanie ponownie uzgodniony z klasą (przy czym nie obowiązuje jednotygodniowe wyprzedzenie). 3. Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń nie podda się określonej formie sprawdzania wiedzy, brak oceny w dzienniku zaznacza się nb. Jeśli uczeń opuścił prace klasową, sprawdzian powinien poddać się sprawdzeniu wiadomości i umiejętności z zakresu materiału związanego z pracą w formie i trybie ustalonym przez nauczyciela i ucznia w ciągu dwóch tygodni po powrocie do szkoły. W przypadku nieprzystąpienia ucznia do sprawdzenia wiadomości i umiejętności po upływie dwóch tygodni nauczyciel obok nb wpisuje ocenę ndst.. 4. Termin podania wyników prac pisemnych nie powinien przekraczać dwóch tygodni od czasu jego przeprowadzenia (może być przedłużony z powodu nieobecności nauczyciela lub klasy w szkole). Prace pisemne po sprawdzeniu są omawiane i uczeń otrzymuje je do wglądu. Swoje uwagi lub wątpliwości uczniowie mogą zgłosić bezpośrednio po otrzymaniu pracy. Rodzicom uczniów prace pisemne są udostępniane podczas konsultacji nauczycieli lub w wyznaczonych 2
godzinach i dyżurach tygodnia. Ocenione prace wracają do nauczyciela i są przez niego przechowywane do końca roku szkolnego. W dzienniku lekcyjnym nauczyciel może odnotować jakie treści były sprawdzane na danej pracy pisemnej i do kiedy można poprawić uzyskane oceny niedostateczne. 5. Ocenę niedostateczną ze sprawdzianu uczeń ma prawo poprawić ( poza swoimi zajęciami dydaktycznymi) w terminie dwóch tygodni od momentu oddania prac w formie i trybie ustalonym przez nauczyciela, nie więcej jednak niż trzy razy każdy sprawdzian(pracę klasową). Poprawiona ocena zostaje zanotowana w dzienniku obok oceny ndst. (zapis 1/3); obydwie oceny brane są pod uwagę. 6. Kartkówki nie muszą być przez nauczyciela zapowiadane, obejmują materiał z 1 3 ostatnich lekcji, mogą być pisane przez wszystkich uczniów lub wybrane osoby. W formie kartkówki może również odbywać się sprawdzenie zadania domowego. Ocen z kartkówek nie poprawia się. 7. Pod pojęciem aktywności rozumiemy: aktywny udział w zajęciach - częste zgłaszanie i udzielanie prawidłowych odpowiedzi na lekcji, zaangażowanie w wykonywanie ćwiczeń i zadań, systematyczne przygotowywanie się do zajęć. III. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej i braki uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu, nie jest w stanie z pomocą nauczyciela rozwiązać zadań o niewielkim stopniu trudności, nie uczynił postępów w zakresie wiedzy i umiejętności w stosunku do poprzedniego roku szkolnego. Nie wykazuje najmniejszych chęci współpracy w celu uzupełnienia braków i nabycia podstawowej wiedzy i umiejętności. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który posiada wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej w takim stopniu, że zdobyta wiedza wystarcza do kontynuowania nauki, przy pomocy nauczyciela rozwiązuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe o niewielkim stopniu trudności. wykazuje się znajomością i rozumieniem najprostszych pojęć. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który posiada wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, opanował materiał przewidziany podstawą programową w stopniu podstawowym; samodzielnie wykonuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który posiada wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne, jest aktywny, potrafi formułować problemy, wskazywać możliwe rozwiązania. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który w pełni przyswoił wiadomości objęte podstawą programową, wykazuje zainteresowanie przedmiotem, wnioskuje, uogólnia, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, wykorzystuje różne źródła wiedzy, jest aktywny; rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: wykazuje się umiejętnościami przewidzianymi podstawą programową, pogłębia wiedzę, samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania, czynnie uczestniczy w lekcjach, wykorzystuje wiedzę z pokrewnych przedmiotów, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje zadania złożone i oryginalne; został laureatem lub finalistą 3
olimpiady przedmiotowej; osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikując się do finałów na szczeblu krajowym lub posiada inne porównywalne sukcesy, osiągnięcia. Nauczyciel indywidualizuje pracę z uczniem odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Dostosowanie wymagań do psychofizycznych możliwości ucznia, nie oznacza ich obniżenia i dotyczy głównie form i metod pracy z uczniem. Nie może polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżanie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną, nie oznacza pomijania haseł programowych, tylko ewentualne realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych. Nie może prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego. Wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi konieczne jest dostosowanie wymagań edukacyjnych oraz form i metod pracy, w zależności od indywidualnych potrzeb oraz zaleceń poradni psychologiczno-pedagogicznej lub lekarza. Stosuje się następujące sposoby dostosowań: - preferowanie odpowiedzi ustnych zamiast pisemnych lub odwrotnie; w razie potrzeby rezygnacja z odpowiedzi ustnej - wydłużenie czasu pracy dla ucznia - właściwe umiejscowienie ucznia w klasie przeznaczanie więcej czasu dla ucznia z trudnościami na wykonanie zadania - ocenianie, czy polecenia skierowane do całej klasy zostały właściwie zrozumiane, np. przez ucznia z niedosłuchem - niewymaganie od ucznia głośnego czytania na lekcji przy klasie - nieomawianie błędów przy całej klasie - praca z pomocą nauczyciela - zadawanie dodatkowych, prostych pytań - dzielenie materiału na mniejsze partie - nieuwzględnianie przy ocenie błędów wynikających z posiadanej wady czy dysfunkcji - pisanie drukowaną czcionką lub pisanie na komputerze, fotografowanie zapisów na tablicy aparatem fotograficznym - odrębne ocenianie merytorycznej strony pracy - częstsze sprawdzanie zapisów w zeszycie, notatek - uwzględnianie trudności w rozumieniu treści - podawanie uczniom jasnych kryteriów oceniania prac pisemnych - wyznaczanie uczniom konkretnych celów działania - niedyskwalifikowanie za pierwszą błędną odpowiedź - umożliwienie zaliczania zaległego materiału w późniejszym terminie, np. uczniowie w sytuacji kryzysowej, traumatycznej - zapewnianie poczucia bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego - stosowanie obniżonych kryteriów oceniania, wg poniższej skali: 0 20 %- ndst. 21-40 %- dop. 41 60 %- dst. 61 80 %- db. 82-95%- bdb. 96-100%- cel. 4
UCZEŃ ZDOLNY: - powierzanie odpowiedzialnych ról w klasie, - indywidualizacja pracy - uwzględnianie indywidualnych zdolności - zadania o zwiększonym stopniu trudności - uczestnictwo w konkursach, olimpiadach, turniejach przedmiotowych i artystycznych IV. Ustalanie oceny semestralnej i rocznej. 1. Ocena śródroczną i roczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. 2. Ocena roczna z zajęć edukacyjnych uwzględnia osiągnięcia ucznia w całym roku szkolnym. Uczeń otrzymuje na koniec roku ocenę pozytywną tylko w przypadku, gdy ma ocenę pozytywną na I i II semestr. 3. Śródroczną ocenę niedostateczną należy poprawić w sposób i w terminie wyznaczonym przez nauczyciela przedmiotu. V. Sposoby informowania uczniów i rodziców 1. Nauczyciele na początku roku szkolnego informują uczniów i rodziców o: a) wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do otrzymania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego programu nauczania; b) sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów; c) warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych. W/w informacje przekazane są uczniom we wrześniu na pierwszych zajęciach z przedmiotu i umieszczone są na stronie internetowej szkoły. 2. Informacje o osiągnięciach i postępach ucznia w nauce nauczyciel przedstawia uczniowi na bieżąco, a rodzicom podczas zebrań, a także podczas indywidualnych konsultacji i konsultacji ustalanych przez dyrektora szkoły. 3. O przewidywanej śródrocznej (rocznej) ocenie niedostatecznej rodzice są informowani na dwa tygodnie przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. 4. Informację o przewidywanych ocenach klasyfikacji rocznej podaje się uczniowi dwa tygodnie przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej. VI. Inne uwagi 1. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji 1 raz w semestrze. Nieprzygotowanie należy zgłosić po wejściu do sali, nauczyciel odnotuje datę nieprzygotowania w dzienniku lekcyjnym. Nie dotyczy to zapowiedzianych: sprawdzianów, kartkówek. Nieprzygotowanie obejmuje: brak zeszytu, brak pracy domowej, brak pomocy potrzebnych do lekcji, niegotowość do odpowiedzi. 2. Uczeń po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole (powyżej jednego tygodnia) ma prawo nie być oceniany negatywnie w dniu powrotu do szkoły. 3. Uczeń ma obowiązek prowadzić zgodnie ze wskazówkami nauczyciela zeszyt przedmiotowy. Zeszyt powinien być prowadzony systematycznie, w przypadku nieobecności w szkole uczeń ma obowiązek uzupełnić zeszyt. 4. Nieobecność ucznia na lekcji zobowiązuje go do uzupełnienia materiału we własnym zakresie. 5
5. Uczniowie za brak zadania domowego, odpisywanie zadań domowych lub oddawanie do oceny prac nie napisanych samodzielnie otrzymują ocenę niedostateczną. 6. Uczeń na lekcje przychodzi punktualnie i pracuje w spokoju. Spóźnienia lub niepotrzebne rozmowy przeszkadzają pozostałym uczniom w klasie i nauczycielowi. 7. Ustalona na koniec roku ocena niedostateczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego i zgodnie z WSO. Przedmiotowy system oceniania obowiązuje od 02.09.2015r. 6