Zagregowany popyt i wielkość produktu
Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University Press, 2005. All rights reserved.
Fluktuacje gospodarcze strona popytu Założenia: Ceny sztywne Wolne moce produkcyjne Faktyczny produkt określany przez zagregowany popyt (łączne wydatki) Wydatki reagują na zmiany stopy procentowej Badamy równoczesną równowagę rynku dóbr i rynku pieniądza (rynku finansowego)
Stopa procentowa Przyjmując założenie jednolitej stopy procentowej w gospodarce upraszczamy strukturę rynków finansowych, gdyż w realiach mamy : stopy długo i krótkoterminowe stopy aktywów ryzykownych i pozbawionych ryzyka Ważne rozróżnienie: nominalna stopa procentowa mówi, jak dużo (w procentach) można zarobić na lokacie nominalnie, czyli w pieniądzu po upływie terminu lokaty, Realna stopa procentowa to stopa nominalna skorygowana o przewidywaną zmianę poziomu cen Hipoteza Fishera: Nominalna stopa procentowa = realna stopa procentowa + oczekiwana inflacja
Zamierzony popyt Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.02 Wykres z linią 45 o 45 B DD Y A C 0 Y Oxford University Press, 2005. All rights reserved. Y Produkt
Zamierzony popyt Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.03 Mnożnik B E B A A 45 Popyt 2 Popyt 1 Y A 0 Y Oxford University Press, 2005. All rights reserved. Y* Output Produkt
Równowaga rynku dóbr Rynek dóbr jest w równowadze, gdy zagregowany popyt i faktyczny produkt (dochód) są równe. Krzywa IS pokazuje różne kombinacje dochodu i stopy procentowej, przy których rynek dóbr jest w równowadze.
Rys. 4.04 Krzywa IS 45 o line AD 1 AD 0 Przy względnie wysokiej stopie procentowej r 0, konsumpcja i inwestycje są relatywnie niskie zatem AD jest także niski. Równowaga jest przy Y 0. r Y 0 Y 1 dochód Przy niższej stopie procentowej r 1 konsumpcja, inwestycje i AD są wyższe. Równowaga jest przy Y 1. r 0 r 1 IS Krzywa IS pokazuje wszystkie kombinacje realnego dochodu i stopy procentowej, przy których rynek dóbr jest w równowadze. Y 0 Y 1 dochód
Równowaga rynku pieniądza Rynek pieniądza jest w równowadze, gdy popyt na realny pieniądz jest równy jego podaży. Krzywa LM pokazuje różne kombinacje dochodu i stopy procentowej przy których rynek pieniądza jest w równowadze.
Rys. 4.05 Krzywa LM r r 1 r 0 LL 1 LL 0 r r 1 r 0 LM L 0 Realny zasób pieniądza dochód Przy dochodzie Y 0 popyt na pieniądz jest LL 0 i równowaga na rynku pieniądza wymaga stopy procentowej r 0. Przy Y 1 popyt na pieniądz jest LL 1, a równowaga jest przy r 1. Krzywa LM jest zbiorem kombinacji realnego dochodu i stopy procentowej, dla których rynek pieniądza jest w równowadze. Y 0 Y 1
Przesunięcia krzywych IS i LM Położenie krzywej IS zależy od: składników popytu, które przesuwają zagregowany popyt: np. autonomicznych inwestycji autonomicznej konsumpcji wydatków rządu Położenie krzywej LM zależy od: Podaży pieniądza (poziomu cen)
Równowaga na rynku dóbr i pieniądza (gospodarka zamknięta) Rys. 4.06 r r* LM Łącząc ze sobą krzywą IS (pokazującą równowagę na rynku dóbr) i krzywą LM (pokazującą równowagę rynku pieniądza), Y* IS dochód możemy zidentyfikować jedyną kombinację realnego dochodu i stopy procentowej (r*, Y*), która zapewnia ogólną równowagę.
Rys. 4.07 Polityka fiskalna w modelu IS-LM r r 1 r 0 LM IS 1 IS 0 Równowaga wyjściowa jest przy Y 0, r 0. Finansowany obligacjami wzrost wydatków rządowych przesuwa krzywą IS do IS 1. Równowaga jest teraz przy r 1, Y 1. Pewne wydatki prywatne (Y 1 Y ) są wypierane przez wzrost stopy procentowej. Y 0 Y 1 Y dochód
Polityka fiskalna w modelu IS-LM (2) Rys. 4.08 r r 1 r 0 Y 0 Y 1 Y LM LM IS 1 IS 0 Income Równowaga wyjściowa jest przy Y 0, r 0. Finansowany obligacjami wzrost wydatków rządowych przesuwa krzywą IS do IS 1. Równowaga jest teraz przy r 1, Y 1. Ekspansywna polityka pieniężna (w celu utrzymania stopy procentowej na poziomie r 0 ) umożliwia wzrost produktu do Y.
Rys. 4.09 Polityka pieniężna w modelu IS-LM r Równowaga wyjściowa jest przy Y 0, r 0. r 0 r 1 LM 0 LM 1 Wzrost podaży pieniądza przesuwa krzywą LM w prawo. Równowaga jest teraz przy r 1, Y 1. IS 0 Y 0 Y 1 dochód
Rys. 4.10 Połączona polityka (Policy mix) Polityka stabilizacji to używanie polityki fiskalnej i pieniężnej do stabilizowania poziomu dochodu blisko poziomu równowagi. r r 1 r 0 Y LM 1 IS 0 LM 0 IS 1 dochód Y Poziom dochodu może być osiągnięty przez: restrykcyjną politykę fiskalną (IS 0 ) łączoną z ekspansywną polityką pieniężną (LM 0 ) LUB przez ekspansywną politykę fiskalną (IS 1 ) łączoną z restrykcyjną polityką pieniężną (LM 1 ). Takie działania wpływają na stosunek między wydatkami prywatnymi i publicznymi w gospodarce.
ale... Model IS-LM wydaje się oferować rządowi szereg możliwości wpływania na dochód równowagi. ale Należałoby uwzględnić inne czynniki poziom cen i inflację stronę podaży gospodarki kurs wymiany
stopa procentowa Stopa procentowa stopa procentowa Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.11 Równowaga ogólna (model Mundella Fleminga) Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Figure 10.19 10.11 i* Polityka pieniężna przy kursach zmiennych Równowaga ogólna i* AE E LM LM C LM LM waluta krajowa deprecjonuje się podnosząc popyt na dobra. Linia linia integracji integracji finansowej finansowej linia integracji finansowej Oxford University Press, 2005. All rights reserved. Oxford University Press, 2005. All rights reserved. B IS IS IS Figure 10.19 10.11 IS produkt produkt
Systemy kursów wymiany W systemie stałych kursów Władze narodowe zobowiązują się utrzymywać wymienialność swej waluty po stałym kursie wymiany i dokonują w tym celu interwencji na rynku walutowym. W systemie płynnych kursów Kurs wymiany ustala się swobodnie na poziomie równowagi rynku bez interwencji władz i używania rezerw dewizowych.
Konkurencyjność międzynarodowa Konkurencyjność dóbr krajowych na rynkach międzynarodowych zależy od: nominalnego kursu wymiany relacji poziomu cen w kraju i zagranicą. Miarą konkurencyjności jest realny kurs wymiany który jest stosunkiem cen dóbr zagranicznych do cen dóbr krajowych wyrażonych w tej samej walucie. Realny kurs wymiany: = EP*/P gdzie E kurs nominalny jako cena jednostki waluty zagranicznej wyrażona w walucie krajowej, P* poziom cen zagranicznych, P - poziom cen krajowych, wzrost realnego kursu oznacza dla obywateli kraju podrożenie zagranicznych dóbr (i odwrotnie)
Determinanty eksportu netto Eksport netto jest dodatnio skorelowany z realnym kursem wymiany : gdy kurs wymiany spada, eksport się zmniejsza, a import zwiększa. Eksport netto jest ujemnie skorelowany z dochodem realnym danego kraju Y: import rośnie wraz ze wzrostem dochodu. Eksport netto jest dodatnio skorelowany z dochodem realnym zagranicy Y*: eksport rośnie wraz ze wzrostem dochodu zagranicy Funkcja eksportu netto: X - Z = NX(, Y, Y*)
Stopa procentowa Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.12 Zakłócenia podaży pieniądza przy kursach stałych wzrost podaży pieniądza (ekspansja pieniężna) LM 1 LM i* A 2 linia integracji finansowej B IS polityka pieniężna nie oddziaływuje na produkt produkt Oxford University Press, 2005. All rights reserved.
Stopa procentowa Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.13 Zakłócenia popytu przy stałych kursach ekspansja fiskalna LM B i* A C linia integracji finansowej IS IS produkt Oxford University Press, 2005. All rights reserved.
Stopa procentowa Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Zakłócenia popytu przy kursach zmiennych Rys. 4.14 LM i* A B C linia integracji finansowej (i) IS (ii) IS produkt Oxford University Press, 2005. All rights reserved.
Stopa procentowa Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Rys. 4.15 Polityka pieniężna przy kursach zmiennych LM LM waluta krajowa deprecjonuje się podnosząc popyt na dobra. i* A C Linia integracji finansowej B IS IS produkt Oxford University Press, 2005. All rights reserved.