100 pytań o transakcje wewnątrzwspólnotowe

100 pytań o transakcje wewnątrzwspólnotowe Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) wprowadziła szereg nowych regulacji i instytucji prawa podatkowego związanych z funkcjonowaniem polskiej gospodarki w ramach Unii Europejskiej. Niniejsze opracowanie zawiera zbiór 100 najczęściej powtarzających się pytań Podatników wraz z odpowiedziami. 2005 Podatek VAT w handlu z państwami Unii Europejskiej

100 PYTAŃ O TRANSAKCJE WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE * Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) wprowadziła szereg nowych regulacji i instytucji prawa podatkowego związanych z funkcjonowaniem polskiej gospodarki w ramach Unii Europejskiej. W związku z powyższym Ministerstwo Finansów pragnie przybliżyć te zagadnienia, głównie od strony praktycznego stosowania przepisów ustawy. Niniejsze opracowanie powstało na bazie doświadczeń pracy Biura Wymiany Informacji o VAT Ośrodek Zamiejscowy w Koninie (call-centre). Zawiera zbiór 100 najczęściej powtarzających się pytań podatników wraz z odpowiedziami. Mamy nadzieję, że materiał przyczyni się do poznania i właściwego stosowania przepisów w zakresie podatku od towarów i usług w handlu wewnątrzwspólnotowym. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego (Dz. U. Nr 58, poz. 558), Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz. U. Nr 89, poz. 851). * Stan prawny na dzień 1 września 2005 r. 1

Spis treści TRANSAKCJE TOWAROWE... 3 USŁUGI...14 PODSTAWA OPODATKOWANIA...21 OBOWIĄZEK PODATKOWY...22 STAWKI PODATKU...24 ODLICZENIA I ZWROTY PODATKU...26 REJESTRACJA...30 DEKLARACJE I INFORMACJE PODSUMOWUJĄCE...36 ZAPŁATA PODATKU...40 FAKTURY...41 NOWE ŚRODKI TRANSPORTU...46 TRANSAKCJE TRÓJSTRONNE...49 2

TRANSAKCJE TOWAROWE 1 Polski podatnik VAT UE dokonuje dostawy towarów na rzecz nabywcy z USA, prowadzącego działalność gospodarczą, ale towar jest wysyłany do Włoch (kontrahent z USA ustanowił przedstawiciela podatkowego na terytorium Włoch). Czy taką dostawę można uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów? Należy zaznaczyć, iż wewnątrzwspólnotowa dostawa, co do zasady, zachodzi wówczas, gdy nabywcą jest podatnik VAT zarejestrowany dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Jeśli dla potrzeb transakcji przedstawiciel podatkowy, ustanowiony przez podmiot z USA, poda polskiemu podatnikowi włoski numer identyfikacyjny VAT UE (przyznany podmiotowi amerykańskiemu), to taka transakcja może być uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (przy spełnieniu również pozostałych warunków). Podstawa prawna: art. 13 ust. 1, 2, 6 ustawy 2 Jakie dokumenty stanowią dowody konieczne dla zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów? Są to m.in. następujące dokumenty: 1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego, inne niż terytorium kraju w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi lub spedytorowi, 2) kopia faktury dostawy, 3) specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku. W przypadku wywozu towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego dostawy lub przez nabywcę przy użyciu własnego środka transportu, podatnik (oprócz kopii faktury dostawy i specyfikacji sztuk ładunku) powinien posiadać również dokument zawierający: 1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów, 3

2) adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy, 3) określenie towarów i ich ilości, 4) potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, 5) rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary lub numer lotu w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego. Należy także pamiętać, iż w przypadku, gdy ww. dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dokonania dostawy towarów, dowodami jej dokonania mogą być m.in. następujące dokumenty: 1) korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie, 2) dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu, 3) dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania, 4) dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Podstawa prawna: art. 42 ust. 3, 4,11 ustawy 3 Polski podatnik VAT UE dostarczył towar niemieckiemu podatnikowi VAT UE, lecz z uwagi na wadliwość towaru, nastąpił jego częściowy zwrot. Jak prawidłowo udokumentować tę transakcję? Obrót pomniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. W sytuacji, gdy nastąpił zwrot towarów, dostawca jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej. Dostawca wystawiający fakturę korygującą jest zobowiązany do obniżenia podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym wystawił tę fakturę (w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów opodatkowanej stawką VAT 0% obniża się tylko obrót). Podatnik jest zobowiązany również do złożenia korekty informacji podsumowującej (VAT UEK). Podstawa prawna: art. 29 ust. 4 ustawy; 16 ust. 3 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) wystawiania faktur (...) 4

4 Jak rozliczyć dostawę towarów wysyłanych przez polskiego podatnika VAT z Polski do klientów w Niemczech, jeżeli są to osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej? Taka dostawa spełnia definicję sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju. W przypadku takiej dostawy zasadą jest, że miejscem opodatkowania sprzedaży wysyłkowej jest państwo członkowskie przeznaczenia. Jeśli jednak wartość sprzedaży wysyłkowej towarów nie przekroczy w trakcie roku określonego progu w państwie przeznaczenia, to miejscem opodatkowania jest państwo członkowskie, z którego towary są wysyłane lub transportowane. W przypadku Niemiec próg ten wynosi 100 000 EURO. Dopóki wartość dokonywanej przez podatnika polskiego sprzedaży wysyłkowej z terytorium Polski na terytorium Niemiec będzie niższa niż 100 000 EURO, podatnik ten rozlicza te transakcje jak sprzedaż krajową (chyba że dobrowolnie wybierze opcję rozliczania sprzedaży wysyłkowej w państwie przeznaczenia). W momencie przekroczenia tej kwoty polski podatnik jest zobowiązany do zarejestrowania się dla celów podatku VAT w Niemczech i rozliczania tam dokonywanej sprzedaży wysyłkowej według tamtejszych przepisów. Podstawa prawna: art. 2 pkt 23, art. 23 ust. 1 i 2 ustawy 5 Osoba fizyczna z Czech, niebędąca podatnikiem VAT, dokonuje zakupu okien od polskiego podatnika VAT. Klient osobiście odbiera okna i transportuje je na terytorium Czech. Czy polski podatnik VAT może potraktować tę transakcję jako sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju, jeżeli posiada informację o wywozie tych towarów z kraju? Nie. Przez sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez podatnika podatku od towarów i usług lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru. Zatem transakcja opisana w pytaniu nie spełnia definicji sprzedaży wysyłkowej, ponieważ transport organizowany jest przez nabywcę. Miejscem świadczenia w tym przypadku będzie miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu do nabywcy, w tym przypadku Polska. Polski podatnik VAT dla sprzedaży towaru zastosuje stawkę podatku VAT właściwą przy sprzedaży towaru w kraju. Podstawa prawna: art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy 5

6 Polski podatnik VAT UE świadczy na rzecz duńskiego podatnika VAT UE dostawę towaru wraz z montażem. Jak taką dostawę należy opodatkować i czy można ją uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę towaru? Opisanej dostawy nie można uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Dostawa towarów, które są instalowane lub montowane z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez podatnika dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rachunek, jest opodatkowana w kraju, w którym towary są instalowane lub montowane. W sytuacji przedstawionej w pytaniu cała transakcja obejmująca wartość dostarczanego towaru oraz usługi montażu podlega opodatkowaniu według stawek i regulacji w zakresie podatku VAT obowiązujących w Danii, co jest związane z koniecznością rejestracji polskiego podatnika dla celów podatku VAT na terytorium Danii. Uwaga! W niektórych przypadkach regulacje w zakresie podatku VAT w państwach członkowskich Unii Europejskiej zwalniają zagranicznych podatników VAT z obowiązku rejestracji dla celów VAT, tzn. gdy nabywcą na terytorium państwa przeznaczenia towaru lub usługi jest podatnik VAT. Jest to tzw. zasada przerzucenia rozliczenia podatku na nabywcę. W takiej sytuacji obowiązek rozliczenia podatku VAT należnego spoczywa na nabywcy podatniku podatku VAT państwa przeznaczenia, natomiast polski podatnik VAT, zgodnie z 9 ust. 15 i 27 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) zasad wystawiania faktur, (...), wystawia fakturę bez wykazanej stawki i kwoty podatku z adnotacją, że podatek rozliczy nabywca. Podstawa prawna: art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy 7 Niemiecki podatnik VAT (A) dostarcza maszyny polskiemu podatnikowi VAT (wraz z ich instalacją), ale zleca instalację maszyny w Polsce innej firmie niemieckiej (B). Zleceniodawca usługi (A) otrzymał fakturę od (B) z wykazaną stawką podatku VAT obowiązującą w Niemczech. Podatnik (A) refakturuje należność za usługę instalacji maszyny na polskiego podatnika wystawiając fakturę bez kwoty i stawki podatku. Czy obowiązek podatkowy związany z refakturowaniem usługi spoczywa na podatniku polskim? Jak powinno prawidłowo wyglądać rozliczenie tej transakcji? 6

Zgodnie z przyjętymi w Unii Europejskiej zasadami miejsca świadczenia dla dostaw towaru z montażem lub instalacją, miejscem świadczenia dla takich dostaw jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane, w tym przypadku na terytorium Polski. Zatem fakt, że dostawca maszyny (niemiecki podatnik VAT A) zleca wykonanie usługi instalacji maszyny innemu niemieckiemu podatnikowi VAT, nie ma wpływu na to, że miejscem świadczenia dla dostawy instalowanego towaru jest Polska. Niemiecki podatnik (A) w wystawionej przez siebie fakturze wpisuje wartość towaru oraz wartość usługi instalacji w obu przypadkach bez wykazywania podatku należnego. Ponieważ odbiorcą instalowanego towaru jest polski podatnik VAT, niemiecki podatnik (A) nie ma obowiązku rejestrowania się dla potrzeb VAT w Polsce. Spełnione są warunki dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, co oznacza, że rozliczenia podatku należnego od dostawy towaru z instalacją dokona polski podatnik VAT, według regulacji i stawek podatku VAT obowiązujących w Polsce. W deklaracji VAT 7 transakcję należy wykazać w poz. 28 dostawa, dla której podatkiem jest nabywca, transakcji nie wykazuje się w kwartalnej informacji podsumowującej VAT UE. Dodatkowo należy zaznaczyć, że podatnik niemiecki (B) powinien usługę montażu rozliczyć w Polsce. Podstawa prawna: art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy oraz 1 pkt 1 lit. j rozporządzenia w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego 8 Polski podatnik VAT zakupił dla celów dalszej odsprzedaży używany samochód od osoby fizycznej z Niemiec, która nie jest podatnikiem VAT. Czy przy dalszej odsprzedaży samochodu może zastosować zasady ogólne opodatkowania, czy powinien zastosować zasadę opodatkowania marży? Zasada opodatkowania marży dotyczy dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od m. in. osoby fizycznej niebędącej podatnikiem. Jednak stosowanie zasady opodatkowania marży nie jest obligatoryjne. Podatnik może stosować ogólne zasady opodatkowania do tego typu dostaw. Podstawa prawna: art. 120 ust. 4, 10 i 14 ustawy 7

9 Jak należy rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje, co do zasady, 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru, a w przypadku wystawienia faktury przed tym terminem obowiązek ten powstaje z datą wystawienia faktury. Podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wystawia fakturę wewnętrzną, w której oblicza podatek należny według stawki krajowej dla danego towaru. Podatek ten jednocześnie stanowi podatek naliczony, podlegający odliczeniu w tym samym okresie rozliczeniowym. Faktura ta może być wystawiona w jednym egzemplarzu i musi być przechowywana przez podatnika do czasu upływu przedawnienia zobowiązania podatkowego wraz z całą dokumentacją dotyczącą podatku. Podatnik powinien wykazać VAT należny w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy oraz jest zobowiązany do wykazania wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru w kwartalnej informacji podsumowującej VAT UE. Podstawa prawna: art. 20 ust. 5 i 6, art. 86 ust. 2 pkt 4, art. 100 ust. 1, art. 106 ust. 7 ustawy oraz 25 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...), wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania (...). 10 Polski podatnik VAT niezidentyfikowany dla transakcji wewnątrzwspólnotowych (nieposiadający numeru VAT UE), ale zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, zamierza dokonywać zakupu towarów od podatnika VAT UE w Czechach. Czy taka transakcja będzie spełniać definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów? Tak. Podatnik VAT zarejestrowany jako podatnik VAT czynny przed dokonaniem pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest zobowiązany zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R/UE o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tej czynności. Podstawa prawna: art. 9 ust. 1 i 2, art. 97 ust. 1 i 4 ustawy. 8

11 Polski podatnik VAT UE zakupił towar od hiszpańskiego podatnika VAT UE celem przywozu do Polski i osobiście odebrał go w Hiszpanii swoim transportem. Czy dla polskiego podatnika VAT UE transakcja ta, której towarzyszy przemieszczenie towarów do Polski, stanowi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Tak. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów jest to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa rozpoczęcia transportu i występuje u nabywcy niezależnie od tego, czy transport lub wysyłka towarów jest dokonywana przez dostawcę, nabywcę czy też przez osobę trzecią na ich rzecz. Podstawa prawna: art. 9 ust. 1 ustawy 12 Niemiecki podatnik VAT UE posiada magazyn w Polsce. Dokonuje przesunięcia towaru do tego magazynu (z terytorium Niemiec na terytorium Polski), ale nie wystawia faktur. W dokumentach wykazywane są tylko ruchy magazynowe. Czy w Polsce występuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Co do zasady tak. Przemieszczanie własnych towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz z terytorium innego państwa członkowskiego na terytorium Polski uważa się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, jeżeli towary te mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika na terytorium Polski. Wyjątkiem od tej zasady są przypadki wymienione w art. 12 ustawy. Podstawa prawna: art. 11 ust. 1 ustawy 13 Polski podatnik VAT UE zakupił od brytyjskiego podatnika VAT UE towar. Podatnik brytyjski w wystawionej przez siebie fakturze dokumentującej dostawę towaru nie zamieścił przed swoim numerem identyfikacyjnym kodu GB. Czy brak tego kodu na fakturze powoduje, że transakcja dla polskiego podatnika VAT nie stanowi wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów? 9

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów występuje, gdy dokonującym dostawy jest podatnik podatku od wartości dodanej. Brak na fakturze kodu GB przed numerem identyfikacji podatkowej brytyjskiego podatnika nie stanowi o tym, że u polskiego podatnika nie wystąpi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Podstawa prawna: art. 9 ust. 1 i 2 ustawy 14 Polski podatnik VAT UE otrzymuje fakturę dokumentującą dostawę towarów wysłanych do Polski od podatnika niemieckiego, na której wyszczególniony jest niemiecki podatek VAT (stawka podatku w wysokości 16%). Brak jest jednak na fakturze niemieckiego numeru VAT UE. Czy występuje w takim przypadku wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Tak. Polski podatnik VAT UE ma obowiązek rozliczyć podatek z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Dla uznania transakcji za wewnątrzwspólnotowe nabycie musi być spełniony warunek, że zarówno nabywca jak i dostawca towaru są podatnikami VAT. Podstawa prawna: art. 9 ustawy 15 W jaki sposób polski podatnik VAT UE powinien rozliczyć nabycie, na zasadach ogólnych, używanego środka transportu od podatnika VAT UE z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej do wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej (środek transportu zostanie zarejestrowany na terytorium Polski)? Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu powstanie 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru, a w przypadku wystawienia faktury przed tym terminem, obowiązek ten powstanie z datą wystawienia faktury. Podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia używanego środka transportu wystawia fakturę wewnętrzną, w której oblicza podatek należny według stawki krajowej dla tego towaru. W przypadku gdy środek transportu będzie rejestrowany przez podatnika, zapłaty podatku należnego należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Podatnik składa do urzędu skarbowego informację (formularz VAT 23) o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środków transportu, dołączając kopię faktury i dowód zapłaty podatku. Urząd skarbowy wydaje zaświadczenie o uiszcze- 10

niu podatku VAT z tytułu nabycia środka transportu (formularz VAT 25). Rozliczenie podatku należnego następuje w składanej przez podatnika deklaracji VAT 7. Podstawa prawna: art. 20 ust. 5 i 6, art. 103 ust. 4 i 5, art. 105 ust. 1, art. 106 ust. 7 ustawy 16 Polski podatnik VAT UE nabył używaną naczepę od podatnika VAT UE z Danii. Naczepę przeznaczył do dalszej odsprzedaży (podatnik nie dokonuje rejestracji naczepy na terytorium Polski). Jakie spoczywają na nim obowiązki w zakresie podatku VAT? Jeżeli dostawca duński nie zastosował dla tej dostawy procedury opodatkowania marży, to opisana transakcja spełnia warunki wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i tak też powinna zostać rozliczona (patrz pyt. 9). Podstawa prawna: art.10 ust.1 pkt 4, art. 120 ust. 4, 10 i 14 ustawy 17 Polak rolnik ryczałtowy będzie dokonywał zakupu używanych części do maszyn rolniczych od włoskiego podatnika VAT. Kwota zakupu przekroczy 10 000 EURO. Jakie obowiązki spoczywają na rolniku ryczałtowym w zakresie podatku VAT? W przypadku gdy zostanie przekroczona kwota 10 000 EURO (równowartość tej kwoty w złotych polskich) zakupów dokonanych przez rolnika ryczałtowego od podatnika (podatników) podatku od wartości dodanej z innego państwa członkowskiego (czy nawet od podatnika podatku od towarów i usług, jeżeli również takiej transakcji towarzyszy przemieszczenie towaru z innego państwa członkowskiego do Polski), uznaje się, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma miejsce od momentu przekroczenia tej kwoty. Jednakże jeszcze przed dokonaniem transakcji, którą przekroczy ww. limit, rolnik ryczałtowy jest zobowiązany zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, składając w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT RUE, a następnie już jako zarejestrowany podatnik VAT UE podać dostawcy włoskiemu nadany mu numer VAT UE. Rolnik ryczałtowy zobowiązany jest składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe VAT 8 w zakresie dokonywanych nabyć towarów za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesią- 11

cu oraz jest zobowiązany do składania informacji podsumowujących VAT UE za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podstawa prawna: art. 10 ust. 5, art. 97 ust. 2, art. 99 ust. 8, art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy 18 Polski podatnik VAT otrzymuje bezpłatnie od swojego kontrahenta z jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej próbki towarów. Czy jest obowiązany rozliczyć podatek z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów? Bezpłatne otrzymanie próbek od kontrahenta zagranicznego z innego państwa członkowskiego nie jest objęte podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest to wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem. Podstawa prawna: art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy 19 Czy nabycie używanego samochodu od osoby fizycznej z Francji, przez polskiego podatnika VAT do celów dalszej odsprzedaży, stanowi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Jeżeli nabyty samochód nie spełnia definicji nowego środka transportu, to wówczas nie są spełnione warunki dla wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przywóz takiego samochodu do Polski nie rodzi zatem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Podstawa prawna: art. 9 oraz art. 2 pkt 10 ustawy 20 Czy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT dokonany przez osobę fizyczną z Polski zakup w Niemczech samochodu używanego wykorzystywanego na własne potrzeby? 12

Nie. Nabycie przez polską osobę fizyczną (konsumenta) w innym państwie członkowskim samochodu używanego niespełniającego definicji nowego środka transportu, który jest przywożony na terytorium Polski, nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie ma przy tym znaczenia czy konsument zakupił taki środek transportu od podatnika VAT na zasadach ogólnych czy w ramach procedury szczególnej (opodatkowanie marży), czy też od osoby fizycznej. Jeżeli samochód ten będzie rejestrowany w Polsce, to zainteresowany składa w urzędzie skarbowym wniosek o wydanie zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu przywozu z innego państwa członkowskiego środka transportu (formularz VAT 24). Naczelnik Urzędu Skarbowego wydaje zaświadczenie o braku obowiązku uiszczenia podatku (formularz VAT 25). Podstawa prawna: art. 9, art. 105 ust. 1 pkt 2, ust. 2 i 3 ustawy 21 Czy podlega opodatkowaniu polskim podatkiem VAT nabycie samochodu używanego od podatnika VAT w Niemczech, który stosuje zasadę opodatkowania marży? Czy taka transakcja spełnia definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów? Nie podlega opodatkowaniu na terytorium Polski nabycie przez podatnika VAT używanego środka transportu, jeżeli samochód ten został opodatkowany na zasadzie marży stosowanej dla towarów używanych w państwie członkowskim dostawy (należy zaznaczyć, iż opodatkowaniu procedurą marży nie podlegają nowe środki transportu). Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie występuje, gdy dostawa została opodatkowana na zasadzie marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach. Podstawa prawna: art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy 22 Czy zakup przez polskiego podatnika VAT przeznaczonych do dalszej odsprzedaży samochodów używanych od kontrahenta niemieckiego, który na fakturze wskazał 25a niemieckiej ustawy o VAT, stanowi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów? Nie. Wskazanie na przepis 25a niemieckiej ustawy o VAT oznacza, że dostawca zastosował procedurę opodatkowania marży (patrz pyt. 21). Należy jednak zaznaczyć, że opodatkowaniu procedurą marży nie podlegają nowe środki transportu. 13

USŁUGI 23 Polski przewoźnik podatnik VAT świadczy usługi transportu towarów na trasie z Holandii do Polski na rzecz zleceniodawcy osoby prawnej (fundacja charytatywna), niebędącej podatnikiem VAT. Jak ustalić miejsce świadczenia dla tej usługi, aby prawidłowo rozliczyć podatek VAT? W przypadku gdy nabywca usługi nie jest podatnikiem VAT (nie jest również zarejestrowany jako podatnik VAT UE), zastosowanie ma zasada ogólna określania miejsca świadczenia dla wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów. Zasada ta wskazuje, iż miejscem świadczenia dla wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów jest miejsce rozpoczęcia transportu towarów. Zatem podatnik VAT świadczący usługę transportu towarów z Holandii do Polski ma obowiązek zarejestrować się w Holandii i rozliczyć podatek VAT kierując się regulacjami obowiązującymi w Holandii, stosując holenderską stawkę podatku VAT. Podstawa prawna: art. 28 ust. 1 ustawy 24 Jak rozliczyć wewnątrzwspólnotową usługę transportu towarów świadczoną przez polskiego podatnika VAT na trasie Polska Niemcy, gdy nabywca usługi podał swój niemiecki numer VAT? Zasadą ogólną jest, że miejscem świadczenia dla wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów jest miejsce, gdzie transport się rozpoczyna. Jednakże w przypadku gdy nabywca usługi podał dla tej czynności świadczącemu usługę numer VAT, nadany w innym państwie członkowskim niż państwo rozpoczęcia transportu, to miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer. Usługa taka świadczona przez polskiego podatnika VAT, w przypadku gdy transport towarów rozpoczyna się na terytorium Polski, a nabywcą usługi jest podatnik VAT z Niemiec, który podał przy nabyciu tej usługi swój niemiecki numer VAT, podlega opodatkowaniu na terytorium Niemiec. Podatnik niemiecki rozlicza podatek VAT według regulacji obowiązujących w Niemczech. Podstawa prawna: art. 28 ust. 1 i 3 ustawy 14

25 Włoski podatnik VAT UE świadczy usługę transportu towarów dla polskiego podatnika VAT UE na trasie z Polski do Włoch. W jaki sposób powinna zostać rozliczona ta usługa? Miejscem świadczenia dla wewnątrzwspólnotowej usługi transportu towarów jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna, w tym przypadku jest to Polska. Włoski podatnik nie ma obowiązku rejestrowania się dla potrzeb rozliczenia podatku VAT w Polsce, ponieważ nabywca usługi (polski podatnik VAT) rozliczy należny podatek VAT z tytułu importu usługi. W związku z tym włoski podatnik powinien wystawić fakturę bez kwoty i stawki podatku VAT, a nabywca usługi polski podatnik otrzymując tę fakturę wystawi na jej podstawie fakturę wewnętrzną, w której naliczy podatek należny od importu tej usługi stosując krajową stawkę podatku VAT. Obowiązek podatkowy z tytułu importu usługi transportu powstanie z chwilą zapłaty za usługę, a jeśli zapłata nie nastąpiła nie później niż 30 dnia licząc od dnia wykonania usługi. Wyliczony w fakturze wewnętrznej podatek należny należy wykazać w deklaracji VAT 7 za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu usługi. Podatek należny stanowi jednocześnie podatek naliczony podlegający odliczeniu w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek z tytułu importu usługi. Podstawa prawna: art. 19 ust. 13 pkt 2 i ust. 19, art. 28 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 86 ust. 2 pkt 4 i ust. 10 pkt 2 ustawy oraz 1 rozporządzenia w sprawie określenia podatników niemających obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego 26 Polski podatnik VAT otrzymał fakturę od podmiotu niemieckiego za wykonaną usługę transportu towarów na trasie z Niemiec do Polski. Wystawca faktury nie opodatkował tej usługi niemieckim podatkiem VAT, nie umieścił też na fakturze numeru identyfikacji podatkowej polskiego podatnika. Czy polski podatnik powinien tę usługę traktować jak import usługi? Tak, jeżeli dla nabycia tej usługi podał numer VAT UE. Polski podatnik VAT powinien rozliczyć podatek od tej usługi transportu towarów na zasadzie importu usług, zgodnie z regulacjami polskimi, stosując właściwą stawkę podatku VAT. Brak numeru identyfikacji podatkowej polskiego podatnika na fakturze wystawionej przez podmiot niemiecki (w sytuacji, gdy podawał kontrahentowi polski numer VAT), należy traktować jako błąd formalny. Podstawa prawna: art. 28 ust. 3 ustawy 15

27 Gdzie jest miejsce świadczenia usługi na ruchomym majątku rzeczowym wykonane w Polsce na rzecz podatnika VAT z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej? Dla usług na ruchomym majątku rzeczowym miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie usługi te są faktycznie świadczone. Jeżeli jednak nabywca usługi poda dla tej czynności numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa, które wydało nabywcy numer VAT, ale pod warunkiem, że towary zostaną wywiezione z terytorium Polski w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi. Podstawa prawna: art. 27 ust. 2 w pkt 3 lit. d, art. 28 ust. 7 i 8 ustawy 28 W jaki sposób rozliczyć usługę na ruchomym majątku rzeczowym wykonaną przez polskiego podatnika VAT na terytorium Polski, jeżeli towary po wykonaniu tych usług nie wracają do państwa Unii Europejskiej, z którego zostały sprowadzone w celu wykonania tej usługi? Miejscem świadczenia usług na ruchomym majątku rzeczowym jest miejsce, gdzie usługa została faktycznie wykonana, w tym przypadku jest to Polska. Jeżeli jednak nabywca usługi poda dla tej czynności numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT na terytorium innego niż Polska państwa członkowskiego, miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa, które wydało nabywcy numer VAT, ale pod warunkiem, że towary zostaną wywiezione z terytorium Polski w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi. Z powyższego wynika, że towar nie musi powrócić do państwa członkowskiego UE, z którego został pierwotnie wysłany do Polski, jeżeli tylko jest wywożony poza terytorium Polski. Podstawa prawna: art. 28 ust. 7 i 8 29 Pracownik firmy, która jest podatnikiem VAT na Słowacji ustawia odpowiednie parametry w maszynie, będącej własnością polskiego podatnika VAT (usługa wykonywana jest na terytorium Polski). Słowacka firma wystawiła fakturę bez kwoty podatku. Gdzie jest miejsce świadczenia tej usługi? 16

Usługa ta jest usługą na ruchomym majątku rzeczowym. W tym przypadku miejscem opodatkowania będzie Polska. Polski podatnik VAT rozlicza tę transakcję na zasadzie importu usługi. Podstawa prawna: art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d oraz art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy 30 Niemiecki podatnik VAT UE wykonał na zlecenie polskiego podatnika VAT UE usługę naprawy urządzenia, przy czym naprawa odbyła się w Niemczech. Po naprawie przysłał naprawione urządzenie do Polski wraz z fakturą, która nie zawiera stawki i kwoty podatku VAT. Czy ta usługa została opodatkowana w Niemczech? Z pytania wynika, że usługa ta nie została opodatkowana w Niemczech. Należy podkreślić, iż w tego rodzaju sytuacji, jeżeli polski podatnik podał dla usługodawcy numer VAT UE, to ma on obowiązek rozliczyć podatek na zasadzie importu usługi w Polsce. Podstawa prawna: art. 28 ust. 7 i art. 17 ust. 1 pkt. 4 ustawy 31 Polski podatnik VAT świadczy usługi remontowe budynku położonego w Irlandii na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i niebędącej podatnikiem VAT. Gdzie jest miejsce świadczenia dla tej usługi? Miejscem świadczenia w przypadku usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia nieruchomości. Polski podatnik ma obowiązek rozliczenia podatku VAT w Irlandii. Wiąże się to z obowiązkiem rejestracji dla celów podatku VAT w Irlandii. Podstawa prawna: Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy 32 W jaki sposób opodatkować świadczenie usługi sprzątania nieruchomości położonej w Niemczech na rzecz niemieckiego przedsiębiorcy. Obie strony (polska i niemiecka) są podatnikami VAT. 17

Jest to usługa związana z nieruchomością, w związku z czym miejscem świadczenia tej usługi jest miejsce położenia nieruchomości. Polski podatnik VAT, świadczący tę usługę, jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT zgodnie z regulacjami obowiązującymi w zakresie podatku VAT na terytorium Niemiec. Podstawa prawna: art. 27 ust. 2 pkt 1 ustawy 33 Polski podatnik VAT świadczy usługi prawnicze na rzecz kontrahenta (podatnika VAT) z Holandii. Gdzie jest miejsce świadczenia tej usługi? Usługi prawnicze należą do usług niematerialnych. W przypadku świadczenia takich usług (klasyfikowanych pod symbolem 74.11 PKWiU) na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. W omawianym przypadku miejscem świadczenia usług jest Holandia. Podstawa prawna: art. 27 ust. 3 pkt 2 i ust. 4 pkt 3 ustawy 34 W jaki sposób opodatkować świadczenie przez polskiego podatnika VAT usługi reklamy na rzecz przedsiębiorcy holenderskiego zarejestrowanego dla potrzeb VAT w Holandii? Usługi reklamy należy zaliczyć do katalogu usług niematerialnych. W przypadku gdy usługi te świadczone są na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania. Ponieważ usługa ta nie podlega opodatkowaniu w Polsce, usługodawca wystawia fakturę za usługę, w której nie wykaże danych dotyczących stawki i kwoty podatku VAT oraz należności wraz z podatkiem, lecz zamieści adnotację, iż podatek rozlicza nabywca. Natomiast podatnik holenderski zgodnie z uregulowaniami w zakresie podatku VAT obowiązującymi w Holandii rozliczy podatek z tytułu importu usługi. 18

Podstawa prawna: art. 27 ust. 3 pkt 2 i ust. 4 pkt 2 ustawy oraz 9 ust. 15 i 27 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) wystawiania faktur (...) 35 Gdzie jest miejsce świadczenia i w jaki sposób udokumentować usługę pośrednictwa w dostawie towarów świadczoną przez polskiego podatnika VAT, w imieniu i na rzecz zleceniodawcy, którym jest włoski podatnik VAT, a towar dostarczany jest z Polski do Włoch? W przypadku usług związanych bezpośrednio z dostawą towarów, wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce dokonania dostawy towarów. Jeżeli nabywca usługi (podatnik włoski) podał dla tej czynności świadczącemu usługę (podatnik polski) numer, pod którym jest zidentyfikowany na potrzeby podatku VAT na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo świadczenia usługi, to miejscem świadczenia usługi jest terytorium państwa członkowskiego, które wydało nabywcy ten numer. Zatem polski podatnik VAT udokumentuje usługę fakturą, w której wykaże numer VAT nabywcy i w której nie wykaże stawki i kwoty podatku, natomiast umieści adnotację, że podatek rozliczy nabywca. Podstawa prawna: art. 28 ust. 5 pkt 2 lit. c i ust. 6 ustawy oraz 9 ust. 15 oraz 27 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) 36 Polski podatnik VAT wykonuje usługę szkolenia pracowników na terytorium Słowacji, ale na rzecz francuskiego podatnika VAT. Gdzie jest miejsce świadczenia tej usługi i jak należy ją opodatkować? Miejscem świadczenia usług w dziedzinie edukacji jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone. W opisanej sytuacji, jeżeli usługa szkolenia mieści się w zakresie usług edukacji, polski podatnik VAT będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT należnego od świadczonej usługi, według regulacji i stawek obowiązujących na Słowacji. Podstawa prawna: art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. a ustawy 19