Spis treœci Wykaz skrótów...9 O Autorach...10 Wstęp...11 1. Środki trwałe...13 1.1. Środki trwałe w świetle ustawy o rachunkowości...13 1.1.1. Środki trwałe jako składnik aktywów spółki definicje...13 1.1.2. Ustalanie wartości początkowej środków trwałych...17 1.1.3. Określenie długości okresu amortyzacji i stawek, moment rozpoczęcia amortyzacji założenia...26 1.1.4. Remont a ulepszenie środków trwałych...31 1.1.5. Wycofanie środków trwałych z używania ujęcie w księgach...34 1.1.6. Środki trwałe i operacje związane z nimi w sprawozdaniu finansowym...36 1.1.7. Aktualizacja wyceny środków trwałych...37 1.2. Środki trwałe w świetle Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...40 1.2.1. Środki trwałe klasyfikacja i ujęcie w księgach zagadnienia ogólne...40 1.2.2. Okresy przewidywanej ekonomicznej użyteczności a stawki i metody amortyzacji...43 1.2.3. Rachunkowość komponentów w świetle MSR...45 1.2.4. Uwzględnienie wartości godziwej środków trwałych okoliczności ujęcia w księgach...45 1.2.5. Utrata wartości środków trwałych...48 1.3. Środki trwałe w świetle przepisów podatkowych...49 1.3.1. Wartość początkowa środków trwałych zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych...51 1.3.2. Określenie stawek amortyzacji na potrzeby podatku dochodowego...53 1.3.3. Przyczyny i skutki rozbieżności pomiędzy ewidencją bilansową i podatkową środków trwałych....60 1.4. Przykłady...61 2. Wartości niematerialne i prawne...77 2.1. Wartości niematerialne i prawne w ustawie o rachunkowości...77 2.1.1. Koszty zakończonych prac rozwojowych...77 2.1.2. Wartość firmy...78 2.1.3. Prawa majątkowe...79 2.2. Rozwiązania podatkowe dla wartości niematerialnych i prawnych...81 2.2.1. Koszty zakończonych prac rozwojowych...81 2.2.2. Wartość firmy...82 2.2.3. Inne wartości niematerialne i prawne...83 2.3. Wartości niematerialne w myśl Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...85 2.3.1. Koszty prac badawczych i rozwojowych...85 2.3.2. Wartość firmy...86 2.3.3. Wartości niematerialne ujęcie i wycena...86 2.4. Przykłady...93 3. Leasing...101 3.1. Leasing a ustawa o rachunkowości...102 3.1.1. Klasyfikacja leasingu w świetle polskiego prawa bilansowego...102 3.1.2. Ewidencja leasingu operacyjnego u korzystającego...106 3
Spis treœci 3.1.3. Ewidencja leasingu operacyjnego u finansującego...108 3.1.4. Ewidencja leasingu finansowego u korzystającego...110 3.1.5. Ewidencja leasingu finansowego u finansującego...114 3.1.6. Leasing zwrotny...116 3.2. Leasing a Międzynarodowe Standardy Rachunkowości...117 3.2.1. Klasyfikacja leasingu w świetle MSR...117 3.2.2. Ewidencja leasingu finansowego u korzystającego...118 3.2.3. Ewidencja leasingu finansowego u finansującego...119 3.2.4. Ewidencja leasingu operacyjnego u korzystającego...119 3.2.5. Ewidencja leasingu operacyjnego u finansującego...120 3.2.6. Leasing zwrotny...120 3.3. Leasing w świetle podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych...121 3.3.1. Kwalifikacja umowy leasingu...122 3.3.2. Leasing operacyjny w świetle ustaw o podatku dochodowym...122 3.3.3. Leasing finansowy w świetle ustaw o podatku dochodowym...125 3.4. Przykłady...127 4. Inwestycje...137 4.1. Definicje i zakres inwestycji...137 4.2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne ustawa o rachunkowości...140 4.3. Inwestycje w nieruchomości w świetle Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej...141 4.4. Aspekt podatkowy nieruchomości inwestycyjnych...143 4.5. Aktywa finansowe ustawa o rachunkowości...143 4.6. Aktywa finansowe a Międzynarodowe Standardy Rachunkowości...146 4.7. Aktywa finansowe a podatek dochodowy od osób prawnych...146 4.8. Inne inwestycje...147 4.9. Przekwalifikowanie inwestycji...148 4.10. Przykłady...148 5. Instrumenty finansowe...163 5.1. Definicja i rodzaje instrumentów finansowych...163 5.2. Wycena instrumentu finansowego na dzień nabycia...165 5.3. Klasyfikacja instrumentów finansowych...165 5.4. Wycena instrumentów finansowych na dzień bilansowy...168 5.5. Przekwalifikowanie instrumentów finansowych...173 5.6. Wyłączenie instrumentu finansowego z ksiąg rachunkowych...174 5.7. Wbudowane instrumenty pochodne...176 5.8. Odpisy aktualizujące aktywa finansowe...179 5.9. Instrumenty finansowe w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości...181 5.10. Rachunkowość zabezpieczeń...186 5.11. Przykłady...189 6. Materiały i towary...207 6.1. Istota i klasyfikacja zapasów...207 6.1.1. Definicja według ustawy o rachunkowości...207 6.1.2. Definicja według MSR...207 6.2. Obrót materiałowy...208 6.2.1. Pojęcie oraz klasyfikacja materiałów...208 4
Spis treœci 6.2.2. Wycena materiałów według przepisów ustawy o rachunkowości...212 6.2.3. Wycena materiałów według MSR 2...216 6.2.4. Aktualizacja wyceny zapasów według przepisów ustawy o rachunkowości...217 6.2.5. Aktualizacja wyceny zapasów według MSR 2...218 6.2.6. Skutki podatkowe tworzenia i rozwiązywania odpisów aktualizujących wartość materiałów...219 6.3. Obrót towarowy...219 6.3.1. Pojęcie towarów...219 6.3.2. Towary w obrocie hurtowym i detalicznym oraz ich wycena...221 6.3.3. Wycena towarów według przepisów ustawy o rachunkowości...223 6.3.4. Wycena towarów według MSR...224 6.3.5. Aktualizacja wyceny towarów według ustawy o rachunkowości...224 6.3.6. Aktualizacja wyceny towarów według MSR 2...225 6.3.7. Skutki podatkowe tworzenia i rozwiązywania odpisów aktualizujących wartość towarów...225 6.4. Przykłady...226 7. Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych...247 7.1. Inwentaryzacja...247 7.2. Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych...249 7.3. Rozliczanie różnic inwentaryzacyjnych w świetle przepisów podatkowych...252 7.3.1. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych...252 7.3.2. Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT)...253 7.4. Przykłady...254 8. Koszt wytworzenia produktów...259 8.1. Definicja kosztu wytworzenia w świetle ustawy o rachunkowości...259 8.2. Poziom zdolności produkcyjnych...262 8.3. Ustalanie kosztów niewykorzystanych zdolności produkcyjnych...263 8.4. Uproszczenia według przepisów ustawy o rachunkowości...265 8.5. Odpisy aktualizujące produkty...266 8.6. Koszt wytworzenia w MSR 2 Zapasy...266 8.7. Uproszczenia stosowane w MSR 2...268 8.8. Koszt wytworzenia a przepisy podatkowe...269 8.9. Koszt wytworzenia w praktyce...271 8.10. Przykłady...272 9. Należności i zobowiązania...281 9.1. Rozrachunki w świetle ustawy o rachunkowości...281 9.1.1. Definicje i podział rozrachunków...281 9.1.2. Inwentaryzacja rozrachunków...282 9.1.3. Wycena rozrachunków...284 9.1.4. Odpisy aktualizujące należności...285 9.2. Rozrachunki w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości...286 9.2.1. Definicje i ujęcie rozrachunków w MSR...286 9.2.2. Wycena rozrachunków według MSR...290 9.3. Rozrachunki a ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych...292 9.4. Przykłady...298 10. Kapitały...305 10.1. Spółka akcyjna...306 10.1.1. Kapitał podstawowy spółki akcyjnej...306 10.1.2. Kapitał zapasowy spółki akcyjnej...314 5
Spis treœci 10.1.3. Kapitał rezerwowy spółki akcyjnej...315 10.2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością...315 10.2.1. Kapitał podstawowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością...315 10.2.2. Kapitał zapasowy spółki z o.o....319 10.2.3. Kapitał rezerwowy spółki z o.o....320 10.3. Kapitały własne spółek kapitałowych w świetle ustawy o rachunkowości...321 10.4. Kapitał z aktualizacji wyceny...323 10.5. Kapitały własne spółek kapitałowych według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...323 10.6. Wybrane zagadnienia w aspekcie podatkowym...325 10.6.1. Wypłata i opodatkowanie dywidendy...325 10.6.2. Podwyższenie kapitału zakładowego w formie nieaportowej...327 10.6.3. Podwyższenie kapitału zakładowego w formie aportowej...327 10.6.4. Podatek od czynności cywilnoprawnych...328 10.7. Przykłady...329 11. Rozliczenia międzyokresowe kosztów i rezerwy...335 11.1. Rozliczenia międzyokresowe kosztów...335 11.1.1. Rozliczenia międzyokresowe kosztów w świetle uregulowań ustawy o rachunkowości...336 11.1.2. Rozliczenia międzyokresowe kosztów w świetle uregulowań MSR...341 11.1.3. Bierne oraz czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów na gruncie podatkowym...343 11.2. Rozliczenia międzyokresowe przychodów...345 11.2.1. Rozliczenia międzyokresowe przychodów w świetle uregulowań ustawy o rachunkowości...345 11.2.2. Rozliczenia międzyokresowe przychodów a MSR...347 11.2.3. Rozliczenia międzyokresowe przychodów na gruncie podatkowym...348 11.3. Rezerwy na zobowiązania...349 11.3.1. Rezerwy w świetle uregulowań ustawy o rachunkowości...349 11.3.2. Rezerwy na zobowiązania a uregulowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...352 11.4. Przykłady...356 12. Podatek odroczony...365 12.1. Wartość księgowa i podatkowa aktywów i pasywów...367 12.1.1. Wartość podatkowa aktywów...367 12.1.2. Wartość podatkowa pasywów...369 12.2. Różnice przejściowe...371 12.2.1. Ogólna charakterystyka różnic między wynikiem finansowym brutto a podstawą opodatkowania...371 12.2.2. Dodatnie i ujemne różnice przejściowe...372 12.2.3. Identyfikacja różnic przejściowych w aktywach i pasywach...374 12.2.4. Typowe przyczyny powstawania różnic przejściowych...375 12.3. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego...377 12.3.1. Zasady ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego...377 12.3.2. Wycena aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego...379 12.4. Ujmowanie odroczonego podatku dochodowego...383 12.5. Prezentacja i ujawnianie informacji o odroczonym podatku dochodowym w sprawozdaniu finansowym...387 12.6. Etapy ustalania odroczonego podatku dochodowego...389 6
Spis treœci 12.7. Synteza podobieństw i różnic między ustawą o rachunkowości i KSR 2 a MSR 12...390 12.8. Przykłady...392 13. Przychody...401 13.1. Przychody ze sprzedaży w świetle ustawy o rachunkowości...401 13.1.1. Definicje...401 13.1.2. Zasada memoriału oraz zasada współmierności przychodów i kosztów...402 13.1.3. Zdarzenia gospodarcze korygujące wartość przychodów ze sprzedaży...404 13.1.4. Zaliczki na poczet przyszłych dostaw a przychody ze sprzedaży...409 13.1.5. Przychody ze sprzedaży w sprawozdaniu finansowym...410 13.2. Przychody ze sprzedaży w świetle Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...412 13.2.1. Ogólne pojęcia...412 13.2.2. Odroczony termin płatności jako podstawa do dyskontowania przychodów...413 13.2.3. Warunki rozpoznania przychodów w świetle MSR...415 13.3. Istotne zagadnienia podatkowe...418 13.3.1. Przychody ze sprzedaży w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...418 13.3.2. Przychody ze sprzedaży w świetle ustawy o podatku od towarów i usług...419 13.3.3. Przychody ze sprzedaży wyrażone w walutach obcych...422 13.4. Szczególne formy przychodów ze sprzedaży...424 13.4.1. Sprzedaż komisowa...424 13.4.2. Sprzedaż ratalna...426 13.5. Przykłady...427 14. Wynagrodzenia...439 14.1. Wynagrodzenia według regulacji krajowych...439 14.1.1. Ogólna charakterystyka wynagrodzeń...439 14.1.2. Kategorie wynagrodzeń...443 14.1.3. Narzuty na wynagrodzenia umowy o pracę...445 14.1.4. Narzuty na wynagrodzenia inne umowy cywilnoprawne...446 14.2. Wynagrodzenia według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...449 14.2.1. Definicja i kategorie świadczeń pracowniczych według MSR 19...449 14.2.2. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze...450 14.2.3. Świadczenia po okresie zatrudnienia...451 14.2.4. Inne długoterminowe świadczenia pracownicze...456 14.2.5. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy...456 14.3. Wynagrodzenia według przepisów podatkowych...458 14.3.1. Podatkowe ujęcie wynagrodzeń przez pracodawcę...458 14.3.2. Kalkulacja podstawy opodatkowania wynagrodzeń osób fizycznych...461 14.4. Przykłady...463 15. Różnice kursowe...467 15.1. Różnice kursowe a uregulowania ustawy o rachunkowości...467 15.1.1. Wycena...467 15.1.2. Wycena rozchodu środków pieniężnych...468 15.1.3. Kompensata należności i zobowiązań...469 15.1.4. Prezentacja różnic kursowych...469 15.1.5. Wpływ różnic kursowych na wysokość odroczonego podatku dochodowego...470 7
Spis treœci 15.2. Różnice kursowe w świetle postanowień Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...471 15.2.1. Waluta funkcjonalna...471 15.2.2. Waluta prezentacji...472 15.3. Różnice kursowe na gruncie podatkowym...474 15.3.1. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych...474 15.3.2. Ustawa o podatku od towarów i usług...477 15.4. Przykłady...478 16. Kontrakty długoterminowe...487 16.1. Kontrakty długoterminowe w polskich przepisach bilansowych...487 16.1.1. Specyfika kontraktów długoterminowych i konieczność ich zindywidualizowanego traktowania...487 16.1.2. Ogólne pojęcia i kategorie związane z ujęciem kontraktów długoterminowych w księgach rachunkowych...488 16.1.3. Informacje ujawniane w sprawozdaniu finansowym...502 16.2. Kontrakty długoterminowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...504 16.2.1. Koszty kontraktów długoterminowych (MSR)...508 16.2.2. Przychody w kontraktach długoterminowych (MSR)...509 16.2.3. Informacje ujawniane w sprawozdaniu finansowym...511 16.3. Aspekty podatkowe kontraktów długoterminowych...512 16.3.1. Przychody i koszty z wyceny kontraktów w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...512 16.3.2. Wpływ wyceny kontraktów długoterminowych na podatek odroczony...514 16.4. Przykłady...516 17. Połączenia spółek...529 17.1. Połączenia spółek regulacje prawne zawarte w Kodeksie spółek handlowych zarys ogólny...529 17.2. Połączenia spółek w świetle ustawy o rachunkowości...532 17.2.1. Metoda łączenia udziałów...533 17.2.2. Metoda nabycia...541 17.3. Połączenia spółek uregulowania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej...549 17.3.1. Zakres stosowania MSSF 3 pojęcia i definicje...549 17.3.2. Księgi rachunkowe i sprawozdania finansowe spółek połączonych metodą nabycia według MSSF 3...556 17.4. Połączenia jednostek w świetle przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych...558 17.4.1. Połączenia spółek w przepisach podatkowych zakres regulacji...558 17.4.2. Rozliczenie dochodów spółki przejmowanej i przejmującej...559 17.4.3. Wartość godziwa ustalana w metodzie nabycia a ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych...561 17.4.4. Wartość firmy ustalana w metodzie nabycia a ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych...562 17.4.5. Połączenia jednostek w aspekcie odroczonego podatku dochodowego...562 17.5. Przykłady...565 Wykaz przykładów...577 Wykaz tabel...580 Wykaz schematów...581 8
Wykaz przyk³adów Przykład 1.1. Środek trwały wytworzony we własnym zakresie...61 Przykład 1.2. Wartość początkowa środka trwałego...62 Przykład 1.3. Wartość bilansowa środka trwałego w budowie...64 Przykład 1.4. Typowe operacje związane ze środkami trwałymi...65 Przykład 1.5. Amortyzacja środka trwałego...67 Przykład 1.6. Aktualizacja wyceny środka trwałego...70 Przykład 1.7. Wycofanie środka trwałego z używania...73 Przykład 1.8. Przekwalifikowanie środka trwałego według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...75 Przykład 2.1. Cena nabycia programu komputerowego...93 Przykład 2.2. Koszty prac rozwojowych...94 Przykład 2.3. Wartość firmy...96 Przykład 2.4. Nieodpłatne wartości niematerialne i prawne...97 Przykład 2.5. Nabycie i wytworzenie wartości niematerialnych i prawnych...97 Przykład 3.1. Leasing finansowy rachunkowo i operacyjny podatkowo...127 Przykład 3.2. Leasing finansowy podatkowo i rachunkowo...133 Przykład 3.3. Leasing operacyjny rachunkowo i podatkowo...135 Przykład 4.1. Nieruchomości inwestycyjne...148 Przykład 4.2. Przekwalifikowanie nieruchomości ze środków trwałych do inwestycji...151 Przykład 4.3. Przekwalifikowanie nieruchomości z inwestycji do środków trwałych...152 Przykład 4.4. Zakup udziałów (jednostka zależna)...154 Przykład 4.5. Zakup akcji, wycena według wartości rynkowych, sprzedaż...155 Przykład 4.6. Wycena udziałów metodą praw własności...158 Przykład 4.7. Dopłaty do kapitału w jednostce podporządkowanej...160 Przykład 4.8. Weksle obce...161 Przykład 5.1. Wycena pożyczki według SCN (ZK)...189 Przykład 5.2. Odpisy aktualizujące aktywa wyceniane w skorygowanej cenie nabycia...192 Przykład 5.3. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wycena...195 Przykład 5.4. Wycena obligacji zerokuponowej wg SCN...198 Przykład 5.5. Jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym...200 Przykład 5.6. Kontrakt walutowy forward...201 Przykład 5.7. Kontrakt swap stopy procentowej...202 Przykład 5.8. Zabezpieczenie wartości godziwej...204 Przykład 5.9. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych...205 Przykład 6.1. Ustalenie ceny nabycia przy zakupie krajowym...226 577
Wykaz przyk³adów Przykład 6.2. Ustalenie ceny nabycia przy zakupie towarów z importu...227 Przykład 6.3. Wycena rozchodu materiałów...227 Przykład 6.4. Zakup i zużycie materiałów ewidencja według cen rzeczywistych...228 Przykład 6.5. Zakup i zużycie materiałów według cen ewidencyjnych przyjętych na poziomie ceny zakupu...231 Przykład 6.6. Zakup i zużycie materiałów według stałych cen ewidencyjnych na poziomie ceny nabycia...233 Przykład 6.7. Sprzedaż towarów w jednostce hurtowej ewidencja według cen hurtowych netto...235 Przykład 6.8. Zakup i sprzedaż towarów w jednostce handlu detalicznego ewidencja według cen sprzedaży brutto...236 Przykład 6.9. Ewidencja towarów w detalu z wykorzystaniem cen sprzedaży netto...238 Przykład 6.10. Ewidencja reklamacji...239 Przykład 6.11. Utworzenie i rozwiązanie odpisu aktualizującego wartość zapasów...245 Przykład 7.1. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych...254 Przykład 7.2. Kompensata niedoborów i nadwyżek...256 Przykład 8.1. Koszt wytworzenia produktu a ceny ewidencyjne...272 Przykład 8.2. Niewykorzystane zdolności produkcyjne produkcja prosta...275 Przykład 8.3. Niewykorzystane zdolności produkcyjne linie produkcyjne...278 Przykład 9.1. Ewidencja rozrachunków...298 Przykład 9.2. Indywidualne odpisy aktualizujące należności...299 Przykład 9.3. Globalne odpisy aktualizujące należności metoda procentu od należności...300 Przykład 9.4. Globalne odpisy aktualizujące należności metoda procentu od sprzedaży...301 Przykład 9.5. Należności sporne...301 Przykład 9.6. Rozrachunki w walucie obcej...302 Przykład 10.1. Wysokość wkładu własnego a możliwości podwyższenia kapitału w spółce akcyjnej...329 Przykład 10.2. Podwyższenie kapitału na przełomie roku obrotowego...330 Przykład 10.3. Wniesienie wkładów na rzecz spółki w związku z jej powstaniem...331 Przykład 10.4. Wniesienie aportu w postaci środka trwałego...331 Przykład 10.5. Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków zgromadzonych na kapitale zapasowym...332 Przykład 10.6. Nabycie akcji własnych celem odsprzedaży...333 Przykład 11.1. Koszty prenumeraty jako czynne RMK...356 Przykład 11.2. Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych rozliczany w czasie...357 Przykład 11.3. Koszty remontu jako bierne RMK...358 Przykład 11.4. Gwarancje...359 Przykład 11.5. Dotacja na zakup składników majątku trwałego...360 578
Wykaz przyk³adów Przykład 11.6. Ujemna wartość firmy...361 Przykład 11.7. Rezerwa na zobowiązania...363 Przykład 11.8. Rezerwa na restrukturyzację...364 Przykład 12.1. Kompleksowy przykład dotyczący sposobu kalkulacji odroczonego podatku dochodowego i jego prezentowania w sprawozdaniu finansowym...392 Przykład 13.1. Moment powstania przychodu...427 Przykład 13.2. Ewidencja skonta u nabywcy...428 Przykład 13.3. Ewidencja rabatów pieniężnych...429 Przykład 13.4. Ewidencja otrzymanej zaliczki...430 Przykład 13.5. Sprzedaż z odroczonym terminem zapłaty...431 Przykład 13.6. Rozliczanie usług długoterminowych...431 Przykład 13.7. Powstanie obowiązku podatkowego w VAT...433 Przykład 13.8. Ujęcie umowy komisu w księgach rachunkowych...433 Przykład 13.9. Ujęcie umowy komisu w księgach rachunkowych procedura marży...435 Przykład 13.10. Wysokość przychodów w sprzedaży ratalnej (MSR)...436 Przykład 13.11. Obowiązek podatkowy w sprzedaży ratalnej u małego podatnika...437 Przykład 14.1. Wynagrodzenia w ewidencji księgowej...463 Przykład 15.1. Wycena rozchodu środków pieniężnych w walutach obcych...478 Przykład 15.2. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów...481 Przykład 15.3. Sprzedaż wyrobów gotowych za granicę...482 Przykład 15.4. Wycena bilansowa składników aktywów i zobowiązań w walucie obcej...482 Przykład 15.5. Kompensata należności i zobowiązań w walucie obcej...485 Przykład 16.1. Metoda udziału kosztów poniesionych...516 Przykład 16.2. Metoda obmiaru dokonanych prac...520 Przykład 16.3. Brak wiarygodności szacunku stopnia zaawansowania prac metoda zysku zerowego...524 Przykład 17.1. Rozliczenie połączenia metodą łączenia udziałów...565 Przykład 17.2. Dodatnia wartość firmy...569 Przykład 17.3. Łączenie spółek metoda nabycia...570 Przykład 17.4. Ujemna wartość firmy...575 579
Wykaz tabel Tabela 1.1. Kryteria klasyfikacji środków trwałych...15 Tabela 1.2. Przesłanki utraty wartości aktywów według MSR 36...48 Tabela 1.3. Warunki podwyższenia stawek amortyzacyjnych zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych...55 Tabela 1.4. Warunki podwyższenia stawek amortyzacyjnych zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych...56 Tabela 1.5. Używane i ulepszone środki trwałe w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...56 Tabela 1.6. Klasyfikacja niskocennych składników majątku...58 Tabela 2.1. Porównanie przepisów bilansowych i podatkowych w zakresie wartości niematerialnych i prawnych...91 Tabela 3.1. Istotne różnice w ujmowaniu leasingu...121 Tabela 3.2. Konsekwencje podatkowe dla leasingu operacyjnego w podstawowym okresie umowy...125 Tabela 3.3. Konsekwencje podatkowe dla leasingu finansowego w podstawowym okresie umowy...126 Tabela 4.1. Porównanie przepisów o rachunkowości...137 Tabela 5.1. Przykłady metod wyceny dla wybranych instrumentów finansowych...170 Tabela 5.2. Najważniejsze pojęcia i kategorie dotyczące instrumentów finansowych...182 Tabela 6.1. Metoda FIFO a metoda LIFO...215 Tabela 6.2. Porównanie zasad wyceny zapasów według przepisów ustawy o rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości...226 Tabela 9.1. Wycena rozrachunków w walutach obcych...285 Tabela 9.2. Wycena rozrachunków według MSR a ustawa o rachunkowości...291 Tabela 9.3. Wycena rozrachunków w walucie obcej według MSR i ustawy o rachunkowości...292 Tabela 10.1. Porównanie regulacji ustawy o rachunkowości i KSH...320 Tabela 10.2. Opodatkowanie podwyższenia kapitału zakładowego...328 Tabela 11.1. Porównanie rezerw, zobowiązań handlowych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów...353 Tabela 12.1. Ogólne zasady ustalania znaku różnicy przejściowej i pozycji odroczonego podatku dochodowego...374 Tabela 12.2. Typowe przyczyny powstawania różnic przejściowych...375 Tabela 12.3. Informacje uwzględniane przy ocenie poziomu podstawy opodatkowania według kryterium większego prawdopodobieństwa...382 Tabela 12.4. Odroczony podatek dochodowy podobieństwa i różnice pomiędzy ustawą o rachunkowości i KSR 2 a MSR 12...390 Tabela 13.1. Prezentacja przychodów w różnych wariantach rachunku zysku i strat...410 Tabela 13.2. Współmierność przychodów i kosztów w różnych wariantach rachunku zysków i strat...411 580
Wykaz tabel Tabela 13.3. Moment ujęcia przychodów ze sprzedaży...416 Tabela 13.4. Podatek dochodowy a podatek od towarów i usług...421 Tabela 13.5. Obowiązek podatkowy w VAT...421 Tabela 13.6. Przeliczanie przychodów w walutach obcych...423 Tabela 14.1. Rozgraniczenie pomiędzy umową-zleceniem a umową o dzieło na podstawie przedmiotu umowy...442 Tabela 14.2. Składki ZUS od umowy-zlecenia...447 Tabela 14.3. Skala podatkowa...461 Tabela 16.1. Stopień zaawansowania prac od strony wsadu i efektu...493 Tabela 16.2. Przychody i koszty rzeczywiste i zarachowane a metody wyceny...497 Tabela 16.3. Przesłanki podziału i łączenia wyceny kontraktów...501 Tabela 16.4. Porównanie przepisów dotyczących kontraktów długoterminowych...506 Tabela 16.5. Przejściowe różnice kursowe związane z wyceną kontraktów...516 Tabela 17.1. Metoda łączenia udziałów przed i po 1 stycznia 2009 r....536 Tabela 17.2. Wartość godziwa aktywów i pasywów...542 Tabela 17.3. Metoda łączenia udziałów a metoda nabycia...548 Tabela 17.4. Koszt połączenia (MSSF 3) a cena przejęcia według ustawy o rachunkowości...552 Tabela 17.5. Łączenie spółek podstawowe różnice pomiędzy MSSF 3 i ustawą o rachunkowości...554 Wykaz schematów Schemat 1.1. Księgowe ujęcie nabycia środków trwałych...18 Schemat 1.2. Kategorie ulepszenia...32 Schemat 1.3. Księgowe ujęcie wycofania środków trwałych z używania...35 Schemat 1.4. Księgowe ujęcie aktualizacji wyceny środków trwałych...38 Schemat 1.5. Księgowe ujęcie odpisu z tytułu trwałej utraty wartości środka trwałego oraz ewentualnej korekty tego odpisu...39 Schemat 1.6. Metody amortyzacji zgodne z MSR 16...43 Schemat 1.7. Modele wyceny rzeczowych aktywów trwałych...46 Schemat 1.8. Ujmowanie skutków przeszacowań...47 Schemat 1.9. Środki trwałe wg ustawy o rachunkowości i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...51 Schemat 2.1. Rodzaje wartości niematerialnych i prawnych...77 Schemat 2.2. Wycena wartości niematerialnych wg MSR...89 Schemat 3.1. Klasyfikacja i ewidencja leasingu u korzystającego polskie prawo bilansowe...104 Schemat 3.2. Klasyfikacja i ewidencja leasingu u finansującego polskie prawo bilansowe...105 Schemat 3.3. Leasing zwrotny...116 581
Wykaz schematów Schemat 5.1. Rodzaje instrumentów finansowych...164 Schemat 5.2. Klasyfikowanie do właściwych kategorii instrumentów finansowych...167 Schemat 5.3. Szacowanie wartości godziwej...169 Schemat 5.4. Wycena instrumentów finansowych...172 Schemat 6.1. Klasyfikacja materiałów...209 Schemat 6.2. Tranzyt rozliczany...220 Schemat 6.3. Tranzyt organizowany...221 Schemat 6.4. Ceny występujące w obrocie towarowym...221 Schemat 7.1. Rodzaje różnic inwentaryzacyjnych...250 Schemat 8.1. Elementy kosztu wytworzenia...261 Schemat 8.2. Relacja rzeczywistych kosztów do kosztów ustalonych dla normalnego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych...262 Schemat 11.1. Podział rozliczeń międzyokresowych według ustawy o rachunkowości...336 Schemat 11.2. Przesłanki tworzenia rezerw według MSR 37...354 Schemat 12.1. Ewidencja aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego...385 Schemat 12.2. Ewidencja rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego...385 Schemat 13.1. Transakcje barterowe a rozpoznanie przychodów ze sprzedaży...415 Schemat 13.2. Obrót komisowy...424 Schemat 13.3. Obowiązek podatkowy w komisie...425 Schemat 15.1. Przeliczenie sprawozdania finansowego na walutę prezentacji...473 Schemat 15.2. Porównanie wyceny bieżącej transakcji w walutach obcych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...476 Schemat 15.3. Metody rozliczania różnic kursowych dla celów podatkowych...476 Schemat 16.1. Ujęcie wyceny kontraktów w księgach i sprawozdaniu finansowym...503 Schemat 17.1. Powiązania kapitałoweametodałączeniaudziałów przed 1 stycznia 2009 r....537 Schemat 17.2. Powiązania kapitałowe a metoda łączenia udziałów po 1 stycznia 2009 r....538 Schemat 17.3. Zasady rozliczenia połączeń spółek w metodzie nabycia...544 Schemat 17.4. Dodatkowe elementy składowe kosztu połączenia wg MSSF 3...552 582