RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 189039 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 329317 (22) Data zgłoszenia: 19.10.1998 (51) IntCl7: A61H 1/00 (54) Urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu (43) Zgłoszenie ogłoszono: 25.04.2000 BUP 09/00 (73) Uprawniony z patentu: Majoch Stanisław, Freiburg, DE Woźniak Andrzej, Saarbrücken, DE Majoch Martin, Merzhausen, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.2005 WUP 06/05 (72) Twórcy wynalazku: Stanisław Majoch, Freiburg, DE Andrzej Woźniak, Saarbrücken, DE Martin Majoch, Merzhausen, DE (74) Pełnomocnik: Biskup Witold PL 189039 B1 (57) 1. Urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu, przeznaczone do profilaktyki i/lub terapii schorzeń kręgosłupa, stosowane jako urządzenie stacjonarne na lądzie oraz wodzie i/lub poruszające się po lądzie, a także po wodzie, wyposażone w podstawę i połączone z nią siedzenie dla osoby ćwiczącej, zaopatrzone w wahadłowe oparcie, znamienne tym, że jest zaopatrzone w uchwyty (9) dla osoby ćwiczącej przymocowane do wahadłowego oparcia (6), składającego się z dwóch podłużnych elementów (14, 15) połączonych za pomocą poprzeczki oraz jest zaopatrzone w płaską podporę (8) dla pleców osoby ćwiczącej. Fig. 1 Fig.2
2 189 039 Urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu, przeznaczone do profilaktyki i/lub terapii schorzeń kręgosłupa, stosowane jako urządzenie stacjonarne na lądzie oraz wodzie i/lub poruszające się po lądzie, a także po wodzie, wyposażone w podstawę i połączone z nią siedzenie dla osoby ćwiczącej, zaopatrzone w wahadłowe oparcie, znamienne tym, że jest zaopatrzone w uchwyty (9) dla osoby ćwiczącej przymocowane do wahadłowego oparcia (6), składającego się z dwóch podłużnych elementów (14, 15) połączonych za pomocą poprzeczki oraz jest zaopatrzone w płaską podporę (8) dla pleców osoby ćwiczącej. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że uchwyty (9) dla rąk osoby ćwiczącej są zamocowane do wahadłowego oparcia (6) za pomocą przegubów kulistych, przesuwnie, niezależnie od siebie. 3. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że oś (7) wahadłowego oparcia (6) jest zamocowana do podstawy (2) na wysokości siedzenia (4). 4. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że wahadłowe oparcie (6) jest połączone z siedzeniem (4) nierozłącznie. 5. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że wahadłowe oparcie (6) jest połączone z siedzeniem (4) rozłącznie. 6. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że kąt wychylenia wahadłowego oparcia (6) wynosi do 35 do przodu i do 15 do tyłu urządzenia. 7. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że wahadłowe oparcie (6) jest zaopatrzone w podpórkę (10) połączoną z nim za pomocą zatrzasku i mającą stabilizator (11) głowy osoby ćwiczącej. 8. Urządzenie, według zastrz. 7, znamienne tym, że stabilizatorem (11) głowy osoby ćwiczącej jest pętla Glissona zamocowana w górnej części (16) podpórki (10). 9. Urządzenie, według zastrz. 7, znamienne tym, że podpórka (10) jest zaopatrzone w uchwyt do podpierania głowy osoby ćwiczącej w okolicy potylicy oraz jest zaopatrzona w uchwyty do mocowania pasa dociskającego głowę osoby ćwiczącej do wahadłowego oparcia (6). 10. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że siedzenie (4) jest zaopatrzone w pas brzuszny (12) do dociskania tułowia osoby ćwiczącej do wahadłowego oparcia (6). 11. Urządzenie, według zastrz. 1, znamienne tym, że podstawa (2) jest wyposażona w układ jezdny mający układ kierowniczy (17). * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu, przeznaczone do profilaktyki i/lub terapii schorzeń kręgosłupa, stosowane jako urządzenie stacjonarne na lądzie oraz w wodzie poruszające się po lądzie, a także po wodzie. Urządzenie według wynalazku może być również stosowane jako urządzenie treningowe, wzmacniające wspomniane mięśnie u osób zdrowych. Podstawowym zadaniem kręgosłupa jest utrzymywanie prawidłowej postawy ciała. Jakiekolwiek zmiany postawy osłabiają fizjologiczną funkcję kręgosłupa, co jest najczęstszą przyczyną pojawiających się w zaawansowanym wieku bólów. Problemy takie pojawiają się we wczesnej młodości, a nawet w wieku szkolnym. Coraz częściej w terminologii opisu tego zjawiska używa się nazwy choroba cywilizacyjna. Bóle te są w zasadzie następstwem osłabienia wszystkich mięśni, głównie na skutek jednostronnego przeciążenia tułowia podczas pracy w pozycji nachylonej. Genezy bólów kręgosłupa można doszukiwać się już w okresie zaraz po urodzeniu. Zastąpienie kołyski łóżkiem wymusza stany nie fizjologiczne podczas snu, w tym również nie-
189 039 3 prawidłową pracę mięśni. Ruchy kołyski wpływają bowiem uspokajająco na cały organizm, w tym również rozluźniająco na mięśnie. Częste kładzenie dziecka na brzuchu sprzyja rozwojowi odpowiednich grup mięśni i przygotowuje do właściwej postawy ciała w przyszłości. Innym ważnym ćwiczeniem jest umiejętne sadzanie noworodka. W tym okresie należy stymulować kształcenie mięśni brzucha, które w późniejszym okresie, gdy dziecko zacznie samo siadać, będą ćwiczone samoistnie. Ważną rolę w kształtowaniu mięśni odgrywa tez raczkowanie. Okres ten powinien poprzez umiejętne zabawy z dzieckiem trwać jak najdłużej. W okresie wstawania i stawiania przez dziecko pierwszych kroków, kręgosłup jest szczególnie narażony na tak zwane mikrourazy powstające wskutek częstych upadków. W przypadku niedostatecznie wykształconych mięśni przykręgosłupowych, te drobne urazy mogą prowadzić do późniejszych wad postawy, np. skoliozy, która może ujawnić się zarówno w dzieciństwie jak i w wieku dojrzałym. Dlatego właśnie w wieku rozwoju dziecka bardzo ważne są odpowiednie ćwiczenia, na przykład skakanie żabką chód niedźwiedzia, czy tez przetaczanie całego ciała z jednego boku na drugi. W okresie stawiania przez dziecko pierwszych kroków rozwijają się mięśnie nóg, natomiast inne grupy mięśni odpowiedzialnych za właściwą postawę, w tym mięśnie przykręgosłupowe zostają często zaniedbywane. Statystyki medyczne donoszą, że wady postawy występują w około 20% populacji, w tym również wśród dzieci i młodzieży. Ten katastrofalny stan można zmienić poprzez ćwiczenia, które jeśli są prowadzone, to najczęściej nie fachowo i zbyt rzadko. Najrozsądniejszym byłoby przeprowadzanie ćwiczeń w warunkach domowych. W przypadku ćwiczeń dzieci, ważnym czynnikiem jest ich atrakcyjność, a ponadto ćwiczenia te nie powinny być zbyt absorbujące rodziców. Znane i dostępne na rynku pojazdy, jak rowery, samochody z napędem pedałowym, wpływają najczęściej na wzmocnienie mięśni nóg i to w niekorzystniej dla kręgosłupa pozycji ciała, nachylonej do przodu. Z polskiego opisu patentowego nr PL 160065 jest znany stabilizator przeznaczony dla dzieci z porażeniami mózgowymi i zaburzeniami spastycznymi. Stabilizator jest wyposażony w podstawę z czterema kołami jezdnymi, ramę nośną oraz osadzone na ramie oprzyrządowanie w postaci oparć, przesuwnego siedziska odciążającego i przesuwnego podnóżka, a ponadto jest zaopatrzony w teleskop regulujący kąt pochylenia ramy nośnej umocowanej obrotowo do podstawy. Ponadto jest zaopatrzony w oparcie górne, oparcie środkowe i oparcie dolne, przy czym każde z oparć jest umocowane przesuwnie na ramie nośnej, zaś siedzisko odciążające znajduje się pomiędzy oparciem środkowym i oparciem dolnym. Celem wynalazku jest opracowanie urządzenia umożliwiającego rehabilitację wad postawy w warunkach domowych, poprzez rozwijanie naturalnego gorsetu mięśniowego i wzmacnianie, szczególnie tych grup mięśni, które są odpowiedzialne za fizjologiczną funkcję kręgosłupa. Urządzenie do ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu, według wynalazku przeznaczone do profilaktyki i/lub terapii schorzeń kręgosłupa, stosowane jako urządzenie stacjonarne i/lub poruszające się po lądzie, a także po wodzie, wyposażone w podstawę i połączone z nią siedzenie dla osoby ćwiczącej, zaopatrzone w wahadłowe oparcie, charakteryzuje się tym, że jest zaopatrzone w uchwyty dla osoby ćwiczącej przymocowane do wahadłowego oparcia, składającego się z dwóch podłużnych elementów połączonych za pomocą poprzeczki oraz jest zaopatrzone w płaską podporę dla pleców osoby ćwiczącej. Uchwyty dla rąk osoby ćwiczącej są zamocowane do wahadłowego oparcia za pomocą przegubów kulistych, przesuwnie, niezależnie od siebie. Oś wahadłowego oparcia jest zamocowana do podstawy na wysokości siedzenia. Wahadłowe oparcie jest połączone z siedzeniem nierozłącznie względnie rozłącznie. Kąt wychylenia wahadłowego oparcia wynosi do 35 do przodu i do 15 do tyłu urządzenia. Wahadłowe oparcie jest zaopatrzone w podpórkę połączoną z nim za pomocą zatrzasku i mającą stabilizator głowy osoby ćwiczącej. Stabilizatorem głowy osoby ćwiczącej jest pętla Glissona zamocowana w górnej części podpórki, zaś podpórka jest zaopatrzona w uchwyt do podpierania głowy osoby ćwiczącej
4 189 039 w okolicy potylicy oraz jest zaopatrzona w uchwyty do mocowania pasa dociskającą głowę osoby ćwiczącej do wahadłowego oparcia. Siedzenie jest zaopatrzone w pas brzuszny do dociskania tułowia osoby ćwiczącej do wahadłowego oparcia. Podstawa jest wyposażona w układ jezdny mający układ kierowniczy. Osoba ćwicząca może wykonywać ruchy w pozycji siedzącej z nogami wyciągniętymi do przodu. Siedząc w tej pozycji, ćwiczący trzyma ręce uniesione do góry, spoczywające na uchwytach przymocowanych do wahadłowego siedzenia. Oparcie jest wprowadzane w ruch wahadłowy wokół swej osi przez ćwiczącego. Dzięki temu, osoba ćwicząca osiąga pozycję wyprostowaną prawie we wszystkich odcinkach kręgosłupa. Nadawanie oparciu ruchu wahadłowego, aktywizuje mięśnie brzucha i mięśnie przykręgosłupowe. Urządzenie oprócz wersji stacjonarnej, może być zbudowane także jako pojazd lądowy lub pływający. Wykorzystuje się wówczas energię wahań oparcia do napędu kół lub śruby poruszającej pojazd po wodzie. Stanowi to uatrakcyjnienie ćwiczeń, szczególnie dla dzieci. W przypadku osób dorosłych, urządzenie w wersji lądowej lub pływającej może mieć charakter sportowo - treningowy. Wyposażenie urządzenia w niezależnie przesuwane uchwyty dla rąk stwarza możliwość indywidualnego dopasowania ich położenia do zdolności pronacyjnej kręgosłupa. Takie rozwiązanie pozwala na redukcję skoliozy kręgosłupa w odcinku piersiowym, wzmacniając jednocześnie atroficzne mięśnie po przeciwnej stronie wykrzywienia. Siedzenie, złożone z dwóch oddzielnych, przesuwnych elementów stwarza możliwość regulowania położenia miednicy. Na skutek pochylania siedzenia w granicach od 15 do 20 osiąga się korekcję wad postawy w obrębie miednicy i w odcinku kręgosłupa lędźwiowego. Wahadłowe siedzenie jest zaopatrzone, zwłaszcza w urządzeniach będących pojazdami, w podpórkę stanowiącą jego przedłużenie. Umożliwia to ustabilizowanie głowy za pomocą opaski, zwłaszcza opaski mającej postać pętli Glissona. W ten sposób można korygować skrzywienia dolnych i górnych odcinków kręgosłupa, w tym również kręgosłupa szyjnego. Zaopatrzenie urządzenia w pas brzuszny, przymocowany do wahadłowego oparcia, pozwala na stabilizację tułowia ćwiczącego, zwłaszcza w urządzeniu stacjonarnym. Zwiększa to wydajność ruchów wahadłowych, zapobiegając patologicznej lordozie kręgosłupa. Ponadto pas ten spełnia, szczególnie dla dzieci, rolę pasa bezpieczeństwa. Wahadłowe oparcie może być pokryte materiałem gładkim lub porowatym, a także matą złożoną z elementów kulistych. Stwarza to możliwość dodatkowych ćwiczeń mięśni pleców. W urządzeniu stanowiącym pojazd przewidziany jest układ kierowniczy powiązany ze stopami ćwiczącego. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urządzenie według wynalazku w widoku z boku, schematycznie, a fig. 2 - urządzenie w widoku z przodu schematycznie. Urządzenie 1 jest wyposażone w podstawę 2 i połączone z nią siedzenie 4 dla osoby ćwiczącej, zaznaczonej na rysunku konturem 5. Z siedzeniem 4 jest połączone wahadłowe oparcie 6 zamocowane do podstawy 2 za pomocą osi 7. Wahadłowe oparcie 6 jest złożone z dwóch podłużnych elementów 14 i 15, połączonych ze sobą poprzeczką 16 oraz jest zaopatrzone w płaską podporę 8 dla pleców osoby ćwiczącej. Oparcie 6 jest zaopatrzone w umieszczone po obu jego stronie, uchwyty dla rąk ćwiczącego. Wahadłowe oparcie 6 może wychylać się wokół swej osi 7 w granicach do 35 do przodu i do 15 do tyłu. Wahadłowe oparcie 6 jest zaopatrzone, w przedłużającą je, podpórkę 10. do której jest przymocowany stabilizator 11 głowy ćwiczącego. Ponadto do wahadłowego oparcia 6 jest przymocowany pas brzuszny 12, a do podstawy 2 jest przymocowany pas udowy 13. W urządzeniu przewidzianym jako pojazd, podstawa 2 jest zaopatrzona w koła jezdne 3, napędzane ruchami wahadłowego oparcia 6, za pośrednictwem nie pokazanego na rysunku, układu przeniesienia napędu. Ponadto w tej wersji, urządzenie jest zaopatrzone w układ kierowniczy 17 powiązany ze stopami ćwiczącego, ponadto w uchwytach 9 mogą być umieszczone przyciski hamujące szybkość poruszania się pojazdu. Urządzenie może być wyposażone w śrubę napędową i wówczas może poruszać się po wodzie.
189 039 5 Poruszanie się pojazdem rehabilitacyjnym powinno nieść elementy przyjemności i emocji sportowych, ułatwiając jednocześnie ćwiczenie mięśni odpowiedzialnych za właściwą postawę. Odpowiednia wersja pojazdu umożliwia korzystanie z niego dzieciom nawet w wieku od dwóch lat. U młodzieży i osób starszych należy zwracać dodatkowo uwagę na odpowiedni rytm oddechu. Obecnie nie ma takiego urządzenia lub rodzaju sportu, które za naczelny cel przyjmowałby rozwijanie prawidłowej postawy. Wprawdzie wiosłowanie uruchamia prawie te same mięśnie, które mogą być ćwiczone za pomocą urządzenia według wynalazku, nie zapewnia ono jednak odpowiedniego położenia ciała podczas treningu. Wynikiem tego jest występujące czasami skrzywienie kręgosłupa, np. kyfozy, jako wynik nadmiernego przeciążenia jednej grupy mięśni w pozycji zgarbionej. Również podczas pływania żabką występuje obciążenie mięśni grzbietu (do trzeciego stopnia w skali Lowetta), ale i w tym przypadku dochodzi często do nadmiernej lordozy kręgosłupa lędźwiowego. Konstrukcja urządzenia według wynalazku pozwala na realizowanie oprócz funkcji rehabilitacyjnych także funkcji sportowych. Po opanowaniu kierowania pojazdem, może on być wykorzystywany także w zawodach sportowych, co szczególnie dla dzieci i młodzieży stanowi o atrakcyjności ćwiczeń. Urządzenie według wynalazku pozwala na ćwiczenie wszystkich mięśni służących do utrzymywania prawidłowej postawy ciała.
189 039 Fig. 1 Fig.2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.