ANALIZA RYNKU ZDROWEJ ŻYWNOŚCI W POLSCE Próbka raportu
Spis treści 1. Zawartośd raportu... 3 2. Przedstawienie YPI... 4 3. Analiza popytu na żywnośd ekologiczną (fragment)... 5 4. Trendy i perspektywy rozwoju (fragment)... 6 5. Polski rynek żywności ekologicznej w porównaniu do Unii Europejskiej (fragment)... 7 6. Podsumowanie (fragment)... 8 7. Wnioski... 11 YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 2 z 12
1. Zawartośd raportu YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 3 z 12
2. Przedstawienie YPI YPI Consulting jest firmą konsultingową działającą na rynku od 12 lat. Oferowane przez nas usługi obejmują szeroko rozumiane doradztwo strategiczne oraz badania marketingowe. Siedziba firmy znajduje się w Krakowie, jednak naszymi partnerami są również przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, instytucje sektora publicznego oraz Klienci indywidualni z innych części kraju i zagranicy. Na terenie Polski mieliśmy przyjemnośd współpracowad z takimi firmami i instytucjami sektora publicznego jak: Instytut Lotnictwa w Warszawie, ProOptima, Opera Krakowska, BMS Creative i inprogress. Do grona naszych międzynarodowych Klientów należą natomiast m.in. Amnesty International, EmergentSky, Netherlands Business Support Office oraz Johnson&Johnson. YPI Consulting razem z ponad 200 firmami doradczymi, działającymi na terenie wielu europejskich krajów, należy do Europejskiej Konfederacji Junior Enterprises (JADE). Dzięki tak szerokiej sieci pozostających z nami w ścisłej współpracy firm na terenie niemal całej Europy, jesteśmy w stanie bez większych utrudnieo realizowad duże projekty wymagające badao poza granicami Polski. Do takich badao należą m.in. przeprowadzane wraz z naszymi partnerami Plany Rozwoju Eksportu. YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 4 z 12
3. Analiza popytu na żywnośd ekologiczną (fragment) Aktualnie obserwujemy dynamiczny wzrost liczby jednostek oferujących produkty organiczne. Wybór miejsca zakupu żywności ekologicznej uzależniony jest od miejsca zamieszkania. Najwięcej konsumentów tych produktów (ok.40%) mieszka w miastach, które liczą pomiędzy 100 tys. a 500 tys. mieszkaoców. 1 Polscy konsumenci zaopatrują się w towary ekologiczne w różnorodnych miejscach. Wykres 1. Miejsca w których Polscy konsumenci kupują zdrową żywnośd 47% 27% 22% 16% 3% specjalistyczne sklepy bezpośrednio od rolnika targowisko hipermarket sklep internetowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych TNS OBOP 2. Prawie połowa polskich konsumentów, zaopatruje się w produkty ekologiczne w specjalistycznych sklepach. Szacuje się, że w Polsce jest ich około 500, a ich liczba rośnie w tempie 20% w skali roku. 3 Ok 1/3 ankietowanych kupuje towary bezpośrednio od rolnika lub na targowiskach. Niektórzy korzystają też z możliwości oferowanej przez dyskonty sklepowe oraz sklepy internetowe. 1 http://www.biokurier.pl/aktualnosci/1734-tns-polska-30-polakow-deklaruje-ze-kupuje-zywnosc-ekologiczna 2 http://www.biokurier.pl/aktualnosci/1734-tns-polska-30-polakow-deklaruje-ze-kupuje-zywnosc-ekologiczna 3 http://e-warzywnictwo.pl/index.php/rynek-zdrowej-zywnosci-rosnie-w-nieslychanym-tempie_7400.html YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 5 z 12
Znaczącą determinantą przy zakupie zdrowej żywności jest również wiek i poziom wykształcenia. W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano, że wraz ze wzrostem wykształcenia, konsumenci częściej kupują produkty ekologiczne. 4. Trendy i perspektywy rozwoju (fragment) Polacy wydali na zakup zdrowej żywności równowartośd 120 mln euro. 4 Dla porównania mieszkaocy największego na świecie konsument żywności ekologicznej, czyli USA, w 2011 roku wydali na jej zakup kwotę odpowiadającą ponad 21 mld euro. Na drugim miejscu są Niemcy, którzy zakupili żywnośd ekologiczną za ponad 6,5 mld euro. Ponad 80% żywności ekologicznej produkowanej w Polsce jest eksportowana głównie do krajów Europy Zachodniej oraz USA. W polskich sklepach przeważają jednak produkty krajów zachodnich. Najczęściej jest to żywnośd wysoko przetworzona, niekiedy z surowców zakupionych w Polsce. 5 Wysoki poziom zainteresowania eksportem powoduje wzrost liczby gospodarstw ekologicznych, a wraz z nią powierzchni upraw ekologicznych w Polsce. W roku 2012 suma powierzchni wszystkich upraw ekologicznych wynosiła 661 687 ha. 6 4 http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/2340/plik/oe-210_inter.pdf, s. 5 5 http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/2340/plik/oe-210_inter.pdf, s. 5 6 http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/2340/plik/oe-210_inter.pdf YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 6 z 12
Wykres 2. Liczba gospodarstw ekologicznych w Polsce w latach 2008-2012 25636 26376 20956 15158 17478 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GIJHARS 7. Przyczynami wzrostu zainteresowania rolnictwem ekologicznym były dopłaty oraz dotacje przewidziane w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach 2004-2006 oraz 2007-2013, dla których uprawa żywności ekologicznej zaczęła byd bardziej opłacalna pod względem finansowym. 5. Polski rynek żywności ekologicznej w porównaniu do Unii Europejskiej (fragment) Wiele produktów ekologicznych produkowanych w Polsce jest eksportowanych na rynki zachodnie. Sprzyja temu wysoki poziom konsumpcji produktów organicznych w tych krajach. 7 http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/2340/plik/oe-210_inter.pdf, s.6 YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 7 z 12
Wykres 3. Wydatki na żywnośd organiczna w wybranych krajach w 2010 roku (w mln EUR) Niemcy Francja Wielka Bytania Włochy Szwajcaria Austria Hiszpania Szwecja Dania Holandia Belgia Polska 59 1550 1180 986 900 804 791 657 421 2000 3400 6000 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych FiBL 8. Największe gospodarki Unii Europejskiej są jednocześnie jednymi z największych konsumentów żywności ekologicznej na świecie. Polska zanotowała zdecydowanie najniższy wynik ze wszystkich wymienionych krajów 59 mln euro. Jest to wynik znacznie niższy także od krajów posiadających mniejszą powierzchnię i liczbę ludności niż Polska, takich jak Belgia, Holandia, czy Dania. Tak niska konsumpcja produktów ekologicznych w Polsce spowodowana jest niskimi zarobkami Polaków w stosunku do mieszkaoców Europy Zachodniej. W innych krajach UE konsumenci mogą sobie pozwolid na zwiększenie wydatków na żywnośd ekologiczną, której cena jest wyższa od konwencjonalnej. Drugim powodem jest wyższa świadomośd konsumentów zagranicznych, większa liczba akcji promujących zdrową żywnośd przeprowadzanych w tych krajach oraz bardziej rozpowszechniony zdrowy styl życia, którego oznaką jest także spożywanie żywności ekologicznej. 9 8 http://www.organic-world.net/?id=1681 9 http://ekorynek.com/agrobiznes/162-polska-moda-na-gospodarstwa-ekologiczne YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 8 z 12
6. Podsumowanie (fragment) Analizując wszystkie czynniki oraz elementy analizy PEST, można zauważyd, że większośd z nich pozytywnie oddziałuje na sytuację w tej branży (szczegółowe dane przedstawia wykres). Wykres 4. Ocena poszczególnych elementów analizy PEST 4 Postęp technologiczny Zwyczaje handlowe 3.5 Styl życia 4 Zamożnośd społeczeostwa 2.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 4.5 Polityka celna 4.5 4.5 Normy jakościowe 1.5 2 Stabilnośd polityczna 3.5 Biurokracja Restrykcyjnośd polityki podatkowej Demografia 3.5 3.5 Zmiany PKB 2.5 Eksport i import 4 Stopa bezrobocia 3.5 3 Stopa inflacji Wahania kursów walut Źródło: Opracowanie własne. Jak wynika z wykresu, najlepiej ocenione zostały: eksport i import, normy jakościowe oraz polityka celna. Średnia ich ocen wynosiła 4,5, co wskazuje na bardzo przyjazne warunki, szczególnie dla przedsiębiorstw chcących importowad i eksportowad zdrową żywnośd do Polski. Dobrze oceniono także styl życia Polaków. Wskazuje to, na coraz większe zainteresowanie Polaków zdrowym trybem YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 9 z 12
życia, czyli także wzrost popytu na zdrową żywnośd. Wysoką notę uzyskał także postęp technologiczny w Polsce, co oznacza, że metody oraz technologie zastosowane w rolnictwie ekologicznym rozwijają się szybko i są na coraz wyższym poziomie zaawansowania. Analiza pokazuje także stabilną sytuację ekonomiczną Polski. Wskazuje na to stosunkowo dobra ocena takich wskaźników jak: zmiany PKB, stopa inflacji, wahania kursów walut oraz stabilnośd polityczna. Nienajlepsza sytuacja na rynku pracy wskazuje na duży poziom bezrobocia. Dla przedsiębiorstwa wchodzącego na Polski rynek może to oznaczad duży popyt na pracę, a więc brak problemów ze znalezieniem pracowników. Najgorzej oceniona została biurokracja. Wynika to z faktu, że aby założyd firmę w Polsce trzeba przejśd przez wiele długotrwałych i nierzadko kosztownych formalności. YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 10 z 12
Wnioski: Kwestia bezpieczeostwa spożywania zdrowej żywności związana z paostwowym systemem certyfikacji. Wpływ członkostwa w Unii Europejskiej na ceny i jakośd zdrowej żywności w Polsce. Bariery biurokratyczne wpływające na podaż zdrowej żywności w Polsce. Istniejące możliwości wsparcia finansowego dla gospodarstw produkujących żywnośd ekologiczną. Ekonomiczne determinanty wzrostu popytu na zdrową żywnośd w Polsce. Trendy w kształtowaniu się wielkości oraz struktury polskiego eksportu zdrowej żywności. Wpływ wzrostu świadomości ekologicznej Polaków na popyt na zdrową żywnośd. Ograniczenie popytu na zdrową żywnośd wynikające z deficytu informacji wśród potencjalnych konsumentów. Kanały dystrybucji zdrowej żywnośd w Polsce i ich wpływ na popyt. Czynniki wpływające na wzrost ilości gospodarstw produkujących zdrową żywnośd w Polsce oraz na strukturę geograficzną tego sektora. YPI CONSULTING www.ypi.pl Strona 11 z 12
Zapraszamy do współpracy Kontakt: YPI Consulting Ul. Mogilska 65 www.ypi.pl