SPIS TREŚCI CEŚĆ ELEKTRYCNA 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 2. PREDMIOT OPRACOWANIA 3. AKRES OPRACOWANIA 4. OPIS TECHNICNY 4.1 asilaie budyku 4.2 Wewętrza liia zasilająca WL 4.3 Rozdzielica główa RG 4.4 Istalacje oodbiorcze 4.4.1 Istalacje giazd wtyczkowych w poszczególych lokalach 4.4.2 Istalacje oświetleiowe w poszczególych lokalach. 4.5 Istalacja odgromowa 4.5.1 wody 4.5.2 Przewody odprowadzające 4.5.3 łącza probiercze (kotrole, pomiarowe) 4.5.4 Uziomy 4.5.5 abezpieczeia atykorozyje 4.6 Ochroa przeciwprzepięciowa 4.7 Ochroa przed porażeiem prądem elektryczym 4.8 Uwagi 5. OLICENIA 5.1 apotrzebowaie a moc 5.2 Dobór przekrojów kabli i przewodów 5.2.1 Dobór przekrojów kabli ze względu a długotrwałą obciążalość prądową 5.2.2 Sprawdzeie mechaicze kabli. 5.2.3 Dobór przekrojów kabli ze względu a spadek apięcia. 5.3 Sprawdzeie selektywości zabezpieczeń. 5.4 Ochroa przeciwporażeiowa. 6. UWAGI KOŃCOWE 7. WYKA AŁĄCNIKÓW 8. OŚWIADCENIE PROJEKTANTA 9. OŚWIADCENIE SPRAWDAJĄCEGO
CĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowaia zleceie i uzgodieia z Iwestorem, obowiązujące ormy i przepisy, projekty techicze, iwetaryzacja urządzeń i wizja lokala. 2. Przedmiot opracowaia adaiem iiejszego opracowaia jest zaprojektowaie owej istalacji elektryczej w istiejącym budyku przedpogrzebowym. Dodatkowo ależy zaprojektować istalację odgromową wraz z ochroą przeciwprzepięciową. 3. akres opracowaia Niiejszy projekt obejmuje: istalację oświetleiową, istalację zasilaia giazd wtyczkowych, rozdzielicę główą wraz z tablicą pomiarowo rozdzielczą, wewętrzą liie zasilającą - WL, istalację oświetleia ewakuacyjego i awaryjego, istalację odgromową budyku wraz z uziomami, istalację przepięciową. Projekt ie obejmuje: systemu automatyczego zarządzaia budykiem, agłaśiaia, sieci telefoiczej, sieci komputerowej, sieci RTV. 4. Opis techiczy 4.1 asilaie budyku udyek jest zasilay przyłączem kablowym -0,4kV. Na budyku zaistalowae jest złącze kablowe typu K-1. lokalizacja złącza K-1 została przedstawioa a rys. E1. 4.2 Wewętrza liia zasilająca WL istiejącego złącza K-1 ależy wyprowadzić WL przewodami 4xLgY 16mm2 do rozdzielicy główej (RG) w której zlokalizoway jest układ pomiarowy bezpośredi trójfazowy. WL a całej długości ułożyć w rurze ochroej typu RL40 (średica 40mm). W K-1 oraz w RG umieścić tabliczki opisowe. Na ozaczikach umieścić trwałe apisy, zawierające: ozaczeie (typ) przewodu (kabla), zak (azwa) użytkowika, kieruek, rok ułożeia.
4.3 Rozdzielica główa RG Lokalizacja RG (pozostaje iezmiea w stosuku do dotychczasowej) została przedstawioa a rys. E1 a jej schemat elektryczy a rys. E4. W RG przewidziao wyłączik główy budyku realizoway poprzez rozłączik izolacyjy typu IS-100/3 prod. Eato Moeller. Jedocześie w RG zaprojektowao zabudowę ochroików przeciwprzepięciowych typu SP-+C/3 prod. rówież Eato Moeller. Ist. układ pomiarowy zostaie w dotychczasowym miejscu w RG. 4.4 Istalacje oodbiorcze 4.4.1 Istalacje giazd wtyczkowych w poszczególych lokalach Istalację giazd wtyczkowych 1-faz. ależy wykoać przewodami H07VV-U 3G2,5 (YDY-żo 3x2,5mm 2 ), atomiast do giazd wtyczkowych trójfazowych zastosować przewody H07VV-U 5G4 (YDY-żo 5x4mm 2 ). Dopuszcza się zastosować przewody typu H07VVH2-U (YDYp-żo) z zachowaiem ilości i przekroju żył. Rozmieszczeie elemetów zostało przedstawioe a rys. E1. Przewody pod tykiem ależy układać pioowo i poziomo: poziome odciki istalacji a ściaach układać w odległości 0,3 m od sufitu lub a wysokości giazd, pioowe odciki istalacji powio prowadzić 0,2 m od krawędzi ościeżicy lub prostopadle do giazda, przewód biegący od giazda do giazda powiie się zajdować 0,3 m ad podłogą. Giazda 16/A/ (ze stykiem ochroym) ależy motować tak, aby ich środek był: w pomieszczeiach biurowych - a wys. 0,3 m od podłogi, w pozostałych pomieszczeiach - a wys. 1,3 m od podłogi. 4.4.2 Istalacje oświetleiowe w poszczególych lokalach Projektuje się istalacje przewodami H07VV-U 3G1,5 (YDY-żo 3x1,5mm 2 ), H07VV-U 4G1,5 (YDY-żo 4x1,5mm 2 ) zgodie z odrębym wykazem i schematami elektryczymi. Dopuszcza się wykoać istalacje przewodami typu H07VVH2-U (YDYp-żo) zachowując odpowiedie przekroje i ilości żył. Sprzęt łączeiowy (wyłącziki, przełącziki) mocować tak, aby ich środek był a wysokości 1,15m od podłogi. W pomieszczeiach wilgotych (m.i. toalecie) stosować odległości ormatywe stref ochroych oraz osprzęt o stopiu ochroy przyajmiej IP44. Rozmieszczeie elemetów zostało przedstawioe a rys. E2. 4.5 Istalacja odgromowa 4.5.1 wody Na dachu ależy wykoać zwody poziome drutem stalowym ocykowaym Fe o średicy 8mm a uchwytach odległościowych. Uchwyty odległościowe przyklejae, o miimalym H=0,15m (H wysokość mocowaia drutu od powierzchi dachu), motować poprzez lepikowaie, przyklejeie klejem silikoowym lub przez zgrzewaie paskami papy termozgrzewalej. Maksymala odległość między sąsiedimi uchwytami wyosi 1m. Połączeia zwodów poziomych krzyżujących się ależy wykoać za pomocą złącz uiwersalych odgałęźych. To samo dotyczy
połączeia zwodów z przewodami odprowadzającymi. Dla wszystkich wystających a dachem elemetów p. komiów, drabi metalowych ależy wykoać zwody poziome do obiektu i wyprowadzić pio do góry mi. 0,5m poad day elemet. wody istalować jako ieaprężoe. wody zostały dobrae zgodie z metodą oczkową wg ormy PN-EN 62305. Trasę istalacji odgromowej z jej elemetami przedstawioo a rys. E3. 4.5.2 Przewody odprowadzające Przewody odprowadzające pomiędzy dachem a złączami probierczymi ależy wykoać rówież drutem stalowym ocykowaym Fe o średicy 8mm. Drut te ależy mocować uchwytami odległościowymi zachowując odległość mi. 10cm od tyku. Przewody istalować jako ieaprężoe. 4.5.3 łącza probiercze (kotrole, pomiarowe) Do pomiaru rezystacji uziemień przewiduje się zaistalowaie złącz probierczych do połączeia przewodów odprowadzających z uziomami. łącza ależy zaistalować bezpośredio a przewodach odprowadzających a wys. ok. 1,5m od ziemi. 4.5.4 Uziomy W celu zapewieia prawidłowej ochroy przed wyładowaiami atmosferyczymi ależy dokoać pomiarów rezystacji istiejących uziomów. Rezystacja pojedyczego uziomy ie powia przekroczyć 10Ω, jeśli wartość będzie większa ależy wykoać dodatkowe uziomy pioowe w miejscach wyprowadzeia uziomu otokowego do zacisków probierczych. Przed przystąpieiem do wykoywaia uziomów pioowych ależy upewić się, czy w wybraych miejscach ie występuje kolizja z iymi urządzeiami uzbrojeia podziemego. W trakcie wykoywaia robót ależy przestrzegać techologii robót oraz stosować komplet prętów i końcówek systemowych produceta. 4.5.5 abezpieczeia atykorozyje Wszystkie połączeia bedarki wykoać jako spawae. Miejsca połączeń ależy zabezpieczyć przed korozją przy pomocy farby atykorozyjej podkładowej a astępie farby asfaltowej. Wszystkie połączeia skręcae śrubowe muszą być zabezpieczoe przed korozją za pomocą wazeliy techiczej bezkwasowej. 4.6 Ochroa przeciwprzepięciowa Dla zapewieia ochroy przeciwprzepięciowej, w rozdzielicy główej RG projektuje się zastosowaie ograiczików przepięć klasy +C typu SP-+C/3+1 produkcji Eato Moeller. Ograicziki przepięć z rozłączikiem i GSU ależy podłączyć przewodami typu LgY 1x25mm 2 o długości max. 0,5m. 4.7 Ochroa przed porażeiem prądem elektryczym W celu bezpieczej eksploatacji istalacji oraz zaistalowaych urządzeń elektryczych pracujących w budyku (sieć TN-C-S) zaprojektowao: W RG rozdzielie przewodu PEN a PE i N. Należy wykoać astępujące połączeia:
- ograicziki przepięć połączyć przewodem LgY 1x25mm 2 z aparatami w RG, - połączeia wyrówawcze części przewodzących dostępych przewodem LgY-żo 1x16mm 2, - istalacje wykoae z metalu wchodzące do budyku p. kaalizacja, woda przewodem LgY-żo 1x16mm 2. Wykoaie połączeń wyrówawczych miejscowych w toalecie, pom. techiczym, łącząc między sobą przewodem LgY-żo 1x4mm 2 oraz z przewodem ochroym PE. Połączeia wykoywać w miejscowych szyach połączeń wyrówawczych. Ochroa przed dotykiem bezpośredim realizowaa jest przez izolowaie części czyych (izolacja podstawowa) oraz stosowaie obudów i osło o stopiu ochroy co ajmiej IPX2. astosowaie w obwodach (grupowo lub pojedyczo) wyłączików ochroych różicowoprądowych o zamioowym prądzie różicowoprądowym 30mA, zgodie z ormą PN-IEC 60364-4-41:2000, staowi środek ochroy uzupełiającej przed dotykiem bezpośredim. Ochroa przed dotykiem pośredim realizowaa jest przez zastosowaie samoczyego wyłączeia zasilaia z zastosowaiem odpowiedio dobraych urządzeń zabezpieczających tj. bezpieczików topikowych, wyłączików adprądowych i wyłączików różicowoprądowych. 4.8 Uwagi Prace wykoywać zgodie z przepisami i zasadami HP oraz wiedzą techiczą. Po zakończeiu robót ależy przeprowadzić pomiary skuteczości ochroy podstawowej i ochroy przy uszkodzeiu. Prace ależy wykoywać pod adzorem osób posiadających uprawieia budowlae. wrócić uwagę a przepisy HP przy pracach motażowych. 5. Obliczeia 5.1 apotrzebowaie a moc Wyzaczeie obliczeiowej mocy szczytowej zostało przeprowadzoe z wymogami iwestora i ustaloo iż wartość mocy przyłączeiowej wyosić będzie 25kW. 5.2 Dobór przekrojów kabli i przewodów 5.2.1 Dobór przekrojów kabli ze względu a długotrwałą obciążalość prądową Doboru kabli ze względu a obciążalość długotrwałą dokoao zgodie z ormą PN-IEC 60364-5-523, atomiast zabezpieczeie przed prądem przeciążeiowym dobrao zgodie z ormą PN-IEC 60364-4-43.
Wewętrza liia zasilająca (WL) od złącza kablowego K-1 do rozdzielicy główej RG - prąd szczytowy (obliczeiowy) Pobl 25000 I = = = 38, 8A 3 U cosϕ 3 400 0,93 gdzie: P obl zapotrzebowaa moc obliczeiowa cosφ współczyik mocy w RG I prąd obliczeiowy - dobór przekroju kabla (obciążalość długotrwała przewodów zgoda z ormą PN-IEC 60364-5-523, zabezpieczeie przed prądem przeciążeiowym zgodie z ormą PN- IEC 60364-4-43) waruek: gdzie: I obciążalość długotrwała przewodu I prąd obliczeiowy w obwodzie I I godie z tablicą 52-C3ormy PN-IEC 60364-5-523 dobrao przewody 4 x LgY 1x16mm 2 sposób ułożeia A1 (kabel prowadzoy w ziemi do RG) I =56A I I 56 > 38,8 - waruek jest spełioy - ależy dobrać wkładkę WTN gg zabezpieczającą zaprojektoway kabel waruki: I I I I 2 1, 45 gdzie: I prąd zamioowy urządzeia zabezpieczającego I 2 prąd zadziałaia urządzeia zabezpieczającego w określoym czasie I 2 = k 2 I k 2 współczyik krotości prądu powodującego zadziałaie urządzeia zabezpieczającego Dla wkładki topikowej 40A gg przyjęto k 2 =1,6. 38,8 < 40 < 56 - waruek jest spełioy 1,6 40 < 1,45 56 64 < 81,2 - waruek jest spełioy Aalogicze postępowaie przy doborze kolejych przewodów. Przewód od rozdzielicy główej (RG) do giazda 3-f - prąd szczytowy (obliczeiowy) Pobl 9000 I = = = 14A 3 U cosϕ 3 400 0,93 I
godie z tabelą 52-C3 ormy PN-IEC 60364-5-523 dobrao przewód typu YDY-żo 5x4mm 2, sposób ułożeia A2 I =23A (wg PN-IEC 60364-5-523) 23 > 14 - waruek jest spełioy - ależy dobrać zabezpieczeie zaprojektowaego kabla waruki: I I I I2 1, 45 I k 2 = 2 Dla zabezpieczeia typu CLS6-16/3 przyjęto k 2 =1,45. 14 < 16 < 23 - waruek jest spełioy 1,45 16 < 1,45 23 23,2 < 33,3 - waruek jest spełioy ostało dobrao zabezpieczeie obwodu trójfazowego CLS6-16/3 firmy Moeller. Przewody od rozdzielicy główej (RG) do giazd 1-f - prąd szczytowy (obliczeiowy) Pobl 3000 I = = = 14A U cosϕ 230 0,93 f godie z tabelą 52-C1 ormy PN-IEC 60364-5-523 dobrao przewód typu YDY-żo 3x2,5mm 2, sposób ułożeia A2 I =18,5A (wg PN-IEC 60364-5-523) 18,5 > 14 - waruek jest spełioy - ależy dobrać zabezpieczeie zaprojektowaego kabla waruki: I I I I2 1, 45 I k 2 = 2 Dla zabezpieczeia typu CLS6-16 przyjęto k 2 =1,45. 14 < 16 < 18,5 - waruek jest spełioy 1,45 16 < 1,45 18,5 23,2 < 26,8 - waruek jest spełioy ostało dobrao zabezpieczeie obwodów jedofazowych CLS6-16 firmy Moeller. I I I I Przewody od rozdzielicy główej (RG) do oświetleia - prąd szczytowy (obliczeiowy) Pobl 500 I = = = 2, U cosϕ 230 0,93 3 f godie z tabelą 52-C3 ormy PN-IEC 60364-5-523 dobrao przewód typu YDY-żo 3x1,5mm 2 oraz YDY-żo 4x1,5mm 2 sposób ułożeia A2 A
I =13A (wg PN-IEC 60364-5-523) 13 > 2,3 - waruek jest spełioy - ależy dobrać zabezpieczeie zaprojektowaego kabla waruki: I I I I2 1, 45 I k 2 = 2 Dla zabezpieczeia typu CLS6-10 przyjęto k 2 =1,45. 2,3 < 10 < 13 - waruek jest spełioy 1,45 10 < 1,45 13 14,5 < 18,8 - waruek jest spełioy ostało dobrao zabezpieczeie obwodów oświetleiowych CLS6-10 firmy Moeller. Przekroje przewodów i ilości żył wg schematu ideowego oraz rzutów pomieszczeń. 5.2.2 Sprawdzeie mechaicze kabli. Doboru kabli dokoao zgodie z ormą DIN VDE 0100/T520 i ormą N SEP-E-004 Elektroeergetycze i sygalizacyje liie kablowe. Projektowaie i budowa. Dobrae kable i przewody spełiają wymagaia ze względu a wytrzymałość mechaiczą. I I 5.2.3 Dobór przekrojów kabli ze względu a spadek apięcia. godie z ormą PN-IEC 60364-5-52 oraz spadek apięcia od złącza kablowego do urządzeia odbiorczego ie powiie przekraczać 4%. Jedocześie dla WL o mocy zamioowej obciążeia do 100kW spadek apięcia powiie być miejszy od 0,5%. gdzie: Spadek apięcia wyzaczoo ze wzoru: dla przewodów trójfazowych (dla przewodów Al o s 70mm 2 lub Cu o s 50mm 2 w obliczeiach moża pomiąć ich reaktację ze względu a małą wartość w stosuku do rezystacji) 100 l Pom U % = 2 γ s U ΔU % - procetowy spadek apięcia, U N apięcie zamioowe (400V), P om moc zamioowa obciążeia, γ koduktywość, s przekrój przewodu Spadek apięcia od K-1 do rozdzielicy główej RG U = 0,35% % K 1_ RG < N 0,5%
Największy spadek apięcia od K-1 do odbiorika wyosi 2,85% w związku z powyższym waruek jest spełioy. 5.3 Sprawdzeie selektywości zabezpieczeń. Selektywość pomiędzy kolejymi wkładkami typu WTNgG jest zachowaa, jeśli stosuek prądu zamioowego poprzediej (bliższej zasilaiu) wkładki do bieżącej jest ie miejszy iż 1,6. Tabela selektywości działaia A Stosuek gf gg 1:1 gf gf 1:1,6 gg gg 1:1,6 gg gf 1:2,5 am gg 1:3 Wartość zamioowa zabezpieczeń połączoych kolejo w szeregu: - zabezpieczeie w K-1 - zabezpieczeie obwodu w RG WTNgG-40A CLS6 16 -> e względu a brak daych dotyczących impedacji pętli zwarciowej ie ma możliwości wyzaczeia prądów zwarciowych. Selektywość przeciążeiowa jest zachowaa. WTN00gG-40A CLS6 10 -> e względu a brak daych dotyczących impedacji pętli zwarciowej ie ma możliwości wyzaczeia prądów zwarciowych. Selektywość przeciążeiowa jest zachowaa. 5.4 Ochroa przeciwporażeiowa. Ochroa przeciwporażeiowa przed dotykiem bezpośredim realizowaa jest przez izolowaie części czyych. Ochroa przed dotykiem pośredim realizowaa jest przez stosowaie odbiorików w II klasie ochroości oraz zastosowaie samoczyego wyłączeia zasilaia. Skuteczość ochroy przeciwporażeiowej realizowaej przez samoczye wyłączeie zasilaia, będzie zachowaa przy spełioym waruku: ' I 1 a I ' k gdzie: I a prąd powodujący samoczye zadziałaie zabezpieczeia w daym miejscu przy wymagaym czasie wyłączeia zasilaia [A] I k1 prąd zwarciowy jedofazowy (miimaly) w daym miejscu [A] e względu a brak daych dotyczących impedacji pętli zwarcia w miejscu przyłączeia iemożliwe jest wyzaczeie skuteczości ochroy przeciwporażeiowej przed dotykiem pośredim przez zastosowaie samoczyego wyłączeia zasilaia.
W związku z powyższym po wykoaiu istalacji i dokoaiu pomiarów skuteczości samoczyego wyłączeia ależy zwrócić uwagę, aby impedacja pętli zwarcia była miejsza od: - 2,3Ω dla obwodów zabezpieczoych wyłączikami adprądowymi typu S 16, - 3,6Ω dla obwodów zabezpieczoych wyłączikami adprądowymi typu S 10, - 0,93Ω dla wewętrzej liii zasilającej (od K-1 do RG) zabezpieczoej WTNgG 40A. 6. Uwagi końcowe Po zakończeiu robót ależy przeprowadzić pomiary skuteczości ochroy podstawowej i ochroy przy uszkodzeiu, oraz pomiary rezystacji izolacji projektowaych przewodów. Dodatkowo ależy przeprowadzić pomiary rezystacji uziemień, każdego z osoba. 7. Wykaz załączików Rys. E1 Rzut pomieszczeń z istalacją elektryczą Rys. E2 Rzut pomieszczeń z istalacją oświetleiową Rys. E3 Rzut budyku z istalacją odgromową Rys. E4 Schemat ideowy RG