Kapitał społeczny przepustka do grona państw wysokorozwiniętych Włodzimierz Puzyna WSAP Szczecin Posiedzenie GR SO KK NSRO Warszawa 27 11 2009
Polski dylemat rozwojowy tezy prof. Janusza Czapińskiego Potencjał rozwojowy Polski oparty na kapitale ludzkim wyczerpie się za ok. 10 lat. Dynamika rozwoju zaleŝy od kapitału społecznego, który w Polsce ma bardzo niską wartość. Kapitał społeczny: zaufanie społeczne, skłonność do współpracy, samoorganizacji społeczeństwa, gotowość do działania na rzecz wspólnego dobra, etyka korporacyjna, niski poziom korupcji
Wyznaczniki kapitału społecznego Poziom zaufania do innych ludzi Liczba organizacji społecznych Procent aktywnych obywateli Udział wolontariuszy wśród aktywnych obywateli Powszechność zjawiska korupcji Sympatia do innych ludzi
Przyczyny nieufności Niewiedza Obcość Nieomylność fałszywa ambicja Egoizm, egocentryzm Nieodpowiedzialność Nieuczciwość Nieuprzejmość Obojętność Zawiść, zazdrość Niekomunikatywność
Indeks aktywności obywatelskiej w 20 krajach
Sprawne państwo
Skuteczne rządzenie
Ewolucja administracji publicznej
Ekonomia społeczna jako podstawowa zasada skutecznego rozwoju lokalnego Lokalny potencjał rozwojowy tkwi w aktywności ludzi i ich zdolności do organizowania działań na rzecz lokalnych wspólnot. Wykorzystanie tego potencjału jest załoŝeniem endogennego modelu rozwoju lokalnego (model ekonomii społecznej), w którym podstawową rolę przypisuje się wewnętrznym zasobom lokalnego środowiska.
Podstawowe zasady ekonomii społecznej Partnerstwo organizacji i instytucji Działania na rzecz dobra wspólnego Zintegrowane podejście holistyczne Zaspokajanie potrzeb niezaspokojonych Przywrócenie lokalnych cyklów gospodarczych Budowanie i doskonalenie kapitału społecznego Rozwój skoncentrowany na wspólnocie
Podstawowe zasady ekonomii społecznej - inne ujęcie Przedsiębiorczość i zaangaŝowanie Pomocniczość i solidarność (pomoc dla samopomocy) Roztropność i odpowiedzialność Samodzielność i upodmiotowienie: dla osób indywidualnych porzucenie pozycji klienta dla organizacji umiejętność zdobywania środków na własne działania dla wspólnot umiejętność samodzielnego formułowania strategii rozwojowych opartych na własnych zasobach, realizujących prawdziwą samorządność i zabiegających o dobrobyt obywateli
Upowszechnienie ekonomii społecznej Wprowadzenie zasady prowadzenia zintegrowanej horyzontalnie polityki rozwoju. Zdefiniowanie instrumentów i procedur: planowania strategicznego, programowania, koordynacji i współpracy w działaniach rozwojowych na poziomie lokalnym. Koordynacja działań instytucji publicznych i organizacji społecznych budowanie partnerstw. Zbudowanie nowego modelu ośrodka pomocy społecznej, pełniącego rolę centrum aktywizacji społecznej i zawodowej, działającego w partnerstwie z lokalnymi organizacjami społecznymi i instytucjami ekonomii społecznej
Upowszechnienie ekonomii społecznej c.d. Ustrojowe wzmocnienie kompetencyjne i finansowe jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego (sołectwa, rady osiedli) Zapewnienie warunków rozwoju organizacji społecznych Prowadzenie systematycznych szkoleń dla liderów, polityków i urzędników lokalnych z zakresu wiedzy o rozwoju lokalnym Zapewnienie rozwoju demokracji partycypacyjnej
Upowszechnienie ekonomii społecznej c.d. Wprowadzenie nowych funkcji szkoły: Wyrównywanie szans edukacyjnych i deficytów społecznych dzieci Socjalizacja, edukacja obywatelska Edukacja ustawiczna dorosłych Wprowadzenie nowych instrumentów aktywizacji społeczno zawodowej: kontrakt rodzinny, wizyty studyjne, konkursy, zawody sportowe itp.. Wprowadzenie nowego typu pracownika socjalnego łączącego umiejętności z zakresu aktywizacji zawodowej i społecznej (Animator Pracy)
Konkluzje Polityka społeczna powinna być uznawana za integralny element polityki rozwoju Koszty racjonalnej polityki społecznej nie powinny być traktowane jako budŝetowy balast, lecz zaliczane do inwestycji rozwojowych Celem polityki społecznej powinna być transformacja społeczna prowadząca do powstania społeczeństwa obywatelskiego Priorytetem polskiej polityki rozwoju powinna stać się budowa kapitału społecznego!
Dziękuję.