Zespół Szkół w Wielowsi Przedmiotowe Zasady Oceniania Z wymaganiami Edukacyjnymi Fizyka Gimnazjum Kl III Opracował Dariusz Majewski
I Cele edukacyjne 1. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązywania prostych zadań rachunkowych 2. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników 3. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk fizycznych opisywanych za po pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. 4. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów ( w tym pochodzących z podręcznika oraz popularnonaukowych II Cele przedmiotowego systemu oceniania z fizyki 1. Poinformowanie ucznia i jego rodziców o wymaganiach edukacyjnych na poszczególne stopnie. 2. Rozpoznanie i określenie poziomu opanowania wiadomości i umiejętności zawartych w programie nauczania, a także umiejętności kluczowych zapisanych w podstawie programowej oraz postępów czynionych w tym zakresie. 3. Określenie mocnych i słabych stron ucznia oraz jego zainteresowań i uzdolnień oraz umożliwienie korygowania występujących braków w zakresie wiadomości i umiejętności (przedmiotowych i kluczowych). 4. Gromadzenie informacji o wynikach ucznia w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw oraz o czynionych postępach w tych zakresach oraz systematyczne przekazywanie tych informacji uczniowi i jego rodzicom. 5. Motywowanie ucznia do systematycznej pracy, rozwoju i rozwijania swoich zainteresowań. 6. Przygotowanie ucznia do wzięcia odpowiedzialności za wyniki nauki oraz do dokonywania systematycznej samooceny i samokontroli. 7. Doskonalenie metod i form nauczania oraz organizacji procesu dydaktycznego stosowanych przez nauczyciela. 8. W ciągu okresu uczeń może raz zgłosić brak zadania domowego i nieprzygotowane do lekcji. III Obszary aktywności ucznia podlegające ocenie i sposoby oceniania 1. Sprawdziany pisemne. 1. Po zakończeniu każdego z działów odbywa się sprawdzian pisemny trwający całą lekcję. Sprawdzian zapowiadany jest z tygodniowym wyprzedzeniem. Po każdym dziale, przed sprawdzianem jest lekcja powtórzeniowa. Uczeń ma możliwość poprawy sprawdzianu, jeżeli otrzymał z niego ocenę niedostateczną, dopuszczającą i dostateczną. Termin na poprawę wynosi dwa tygodnie. Poprawa odbywa się poza lekcjami fizyki. Po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności ucznia w szkole, termin sprawdzianu
uzgadniany jest z nauczycielem w innych przypadkach uczeń nieobecny na sprawdzianie pisze go na pierwszej lekcji po swojej nieobecności. 2. Nauczyciel jest zobowiązany do sprawdzenia prac w ciągu 14 dni roboczych i poinformowania uczniów o ocenie. Ocen z kartkówek uczniowie nie poprawiają. Uczeń ma możliwość poprawy oceny ze sprawdzianu w terminie 2 tygodni od otrzymania sprawdzonej pracy. 3. Sprawdziany i kartkówki przekazywane są do wglądu rodziców. Uczeń otrzymuje prace do domu. 4. Jeżeli uczeń nie pisał pracy z powodu nieobecności w szkole pisze, ją w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej na sprawdzianie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 2. Kartkówki W miarę potrzeb Mogą być przeprowadzane bez zapowiedzi z trzech ostatnich lekcji. 3. Odpowiedzi ustne W miarę potrzeb Wymagane są wiadomości i umiejętności z trzech ostatnich lekcji. 4. Prace domowe W miarę potrzeb Ocena zależy przede wszystkim od poprawności wykonanych zadań. Na ocenę może mieć wpływ również estetyka. Brak pracy domowej jest traktowane jak nieprzygotowanie do lekcji a uczeń otrzymuje - 3 minusy to ocena niedostateczna. 5. Aktywne uczestnictwo w zajęciach Na każdej lekcji Uczeń może uzyskać + za częste i poprawne wypowiedzi na lekcji oraz sprawne i prawidłowe wykonywanie zadań (5 plusów - ocena bardzo dobra) aktywność podczas lekcji (praca samodzielna i praca w grupie, rozwiązywanie zadań, ćwiczeń, problemów teoretycznych i doświadczalnych), prace samodzielne (projekty, referaty, gazetki, prezentacje, przyrządy fizyczne, pomoce dydaktyczne, itp.) Udział w konkursach - zależnie od udziału w konkursie. Ocenę dostają uczniowie, którzy zajęli czołowe miejsca w konkursie. 6. Zeszyt przedmiotowy - oceniana jest estetyka prowadzenia zeszytu i obecność wszystkich tematów, notatek, rysunków, prac domowych. Uczeń nieobecny ma obowiązek uzupełnić braki. 7. Inne braki Na każdej lekcji za brak zeszytu, podręcznika uczeń otrzymuje -. Uczeń musi zgłosić brak zeszytu lub podręcznika przed rozpoczęciem zajęć. Jeśli uczeń zgłasza brak pracy domowej pisemnej spowodowany brakiem zeszytu to jest to traktowane jako brak pracy domowej i uczeń otrzymuje - za brak pracy domowej.
IV Zasady ustalania ocen cząstkowych 1. Maksymalną ilość punktów przydziela się za bezbłędnie rozwiązane zadanie oraz właściwą metodę rozwiązania. W przypadku niepełnego rozwiązania lub błędów przydziela się za zadanie odpowiednio mniej punktów. W celu uzyskania ostatecznej oceny za sprawdzian i kartkówkę zlicza się ogólną ilość zdobytych punktów i ocenia według następujących kryteriów: Ocena Norma procentowa Niedostateczny 0% - 30% Dopuszczający 31% - 49% Dostateczny 50% - 75% Dobry 76% - 89% Bardzo dobry 90% - 100% Celujący wystawiana jest w przypadku, gdy uczeń spełni wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz wykona dodatkowe zadanie o podwyższonym stopniu trudności, przygotowane przez nauczyciela; V Zasady ustalania oceny śródrocznej i rocznej 1. Śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne wystawiane są z ocen cząstkowych. Oceny te nie są średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Przy wystawianiu oceny śródrocznej (rocznej) uwzględnia się hierarchię ocen cząstkowych: Sprawdziany Ćwiczenia praktyczne. Kartkówka. Odpowiedź ustna. Prace dodatkowe. Ocena osiągnięć w konkursach informatycznych. Zeszyt 2. Ocena roczna jest oceną podsumowującą osiągnięcia edukacyjne w danym roku szkolnym. 3. Każda wystawiona ocena śródroczna lub roczna jest jawna i uzasadniona przez nauczyciela. Przy wystawianiu śródrocznej i rocznej bierze się pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć.
VI Tryb poprawiania proponowanej oceny półrocznej lub rocznej Uczeń może poprawiać proponowaną ocenę o jeden stopień na następujących warunkach: co najmniej na 2 tygodnie przed rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej uczeń (rodzic, opiekun prawny) składa do nauczyciela pisemny wniosek o poprawę oceny, formę poprawy ustala nauczyciel, poprawa obejmuje swoim zakresem materiał nauczania z całego I półrocza lub roku, poprawa odbywa się w terminie ustalonym przez nauczyciela, nieusprawiedliwione nie zgłoszenie się na poprawę równoznaczne jest z odstąpieniem od poprawy, w wyniku poprawy uczeń może otrzymać ocenę o jeden stopień wyższą od proponowanej, wystawiona ocena roczna nie może być niższa od proponowanej niezależnie od wyniku poprawy uczeń, który nie uczestniczył we wszystkich sprawdzianach lub nie wykonał wszystkich wymaganych prac nie może starać się o podwyższenie oceny półrocznej lub rocznej z przedmiotu. VII Ogólne kryteria oceniania z fizyki. Uczeń otrzymuje: ocenę niedostateczną gdy: nie opanował wiadomości teoretycznych, w stopniu pozwalającym na kontynuację nauki przedmiotu, popełnia poważne błędy merytoryczne, myli pojęcia fizyczne i ich jednostki, nie potrafi rozwiązywać prostych zadań obliczeniowych, nie umie opisywać zjawisk fizycznych, które były omawiane bądź prezentowane na lekcjach, nie pracował systematycznie, często nie odrabiał prac domowych i był nie przygotowany do lekcji. ocenę dopuszczającą gdy: opanował wiadomości teoretyczne, chociaż popełnia drobne błędy podczas prezentowania ich w formie słownej lub za pomocą wzorów; błędy potrafi skorygować przy pomocy nauczyciela, zna podstawowe pojęcia fizyczne, chociaż popełnia nieznaczne błędy przy ich definiowaniu, potrafi opisać omawiane na lekcjach zjawiska fizyczne i doświadczenia wykonane w szkole lub w domu, potrafi rozwiązywać typowe zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności (wymagające podstawienia do jednego wzoru); potrafi wybrać potrzebne przyrządy pomiarowe i wykonać proste doświadczenia i pomiary, aktywnie uczestniczy w lekcji i systematycznie odrabia prace domowe.
ocenę dostateczną gdy: opanował wiadomości teoretyczne, zna podstawowe pojęcia fizyczne, wzory i jednostki, potrafi opisać zjawiska fizyczne omawiane na lekcjach i rozumie zależności między wielkościami fizycznymi, potrafi opisać wykonywane na lekcjach doświadczenia, potrafi planować i wykonywać doświadczenia oraz opracowywać wyniki i formułować wnioski, potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności chociaż popełnia drobne błędy obliczeniowe; umie odczytywać i sporządzać wykresy; aktywnie uczestniczy w lekcji i systematycznie odrabia prace domowe. ocenę dobrą jeśli spełnił wymagania podstawowe, a ponadto: potrafi wyjaśnić ćwiczenia, pokazy wykonywane na lekcjach, potrafi kojarzyć zjawiska, poprawnie analizować przyczyny i skutki zdarzeń oraz wyciągać z nich wnioski, potrafi planować doświadczenia i na podstawie znajomości praw fizyki przewidywać ich przebieg, potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe, wymagające użycia kilku wzorów, potrafi odczytywać i sporządzać wykresy. ocenę bardzo dobrą gdy: opanował wiadomości teoretyczne przewidziane w programie, zna podstawowe pojęcia fizyczne, wzory i jednostki oraz sprawnie się nimi posługuje, potrafi poprawnie interpretować zjawiska fizyczne, potrafi projektować i wykonywać doświadczenia, potrafi opracowywać i interpretować wyniki doświadczeń, potrafi poprawnie odczytywać, sporządzać i przekształcać wykresy, potrafi organizować swoją naukę i pracę na lekcji oraz współpracować w zespole uczniowskim, potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji, potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe o dużym stopniu trudności, aktywnie uczestniczy w lekcjach i systematycznie odrabia prace domowe, dostrzega i potrafi wymienić przykłady związków fizyki z innymi działami nauki oraz zastosowania wiedzy fizycznej w technice. Wymagania wykraczające, na ocenę celującą, spełnia uczeń, który spełnił wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz wyróżnia się w przynajmniej jednym z podanych punktów: bezbłędnie rozwiązuje zadania podczas sprawdzianów i prac klasowych, interesuje się określoną dziedziną fizyki, samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji naukowej,
prowadzi badania, opracowuje wyniki i przedstawia je w formie projektów uczniowskich czy sprawozdań z prac naukowobadawczych, samodzielnie wykonuje modele, przyrządy i pomoce dydaktyczne, uczestniczy i odnosi sukcesy w konkursach, zawodach i olimpiadach z fizyki. VIII SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY 11. Zjawiska magnetyczne. Fale elektromagnetyczne Temat według programu 11.1. Właściwości magnesów trwałych Wymagania konieczne (dopuszczająca) podaje nazwy biegunów magnetycznych i opisuje oddziaływania między nimi (5.1) opisuje sposób posługiwania się kompasem (5.2) Wymagania podstawowe (dostateczna) opisuje zachowanie igły magnetycznej w pobliżu magnesu (5.2) wyjaśnia zasadę działania kompasu (5.2) Wymagania rozszerzone (dobra) opisuje oddziaływanie magnesu na żelazo i podaje przykłady wykorzystania tego oddziaływania (5.3) do opisu oddziaływania używa pojęcia pola magnetycznego (5.2) Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) za pomocą linii przedstawia pole magnetyczne magnesu i Ziemi podaje przykłady zjawisk związanych z magnetyzmem ziemskim 11.2. Przewodnik z prądem jako źródło pola magnetycznego demonstruje działanie prądu w przewodniku na igłę magnetyczną umieszczoną w pobliżu, w tym: zmiany kierunku wychylenia igły przy zmianie kierunku prądu oraz zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodnika (9.10, 8.1, 5.4) stosuje regułę prawej dłoni w celu określenia położenia biegunów magnetycznych dla zwojnicy, przez którą płynie prąd elektryczny opisuje budowę elektromagnesu (5.5) opisuje pole magnetyczne zwojnicy opisuje rolę rdzenia w elektromagnesie (5.6) wyjaśnia zastosowania elektromagnesu (np. dzwonek elektryczny) opisuje właściwości magnetyczne substancji wyjaśnia, dlaczego nie można uzyskać pojedynczego bieguna magnetycznego opisuje działanie elektromagnesu na znajdujące się w pobliżu przedmioty żelazne i magnesy (5.5) 11.3. Zasada działania silnika zasilanego prądem stałym objaśnia, jakie przemiany energii zachodzą w silniku elektrycznym podaje przykłady urządzeń z silnikiem na podstawie oddziaływania elektromagnesu z magnesem wyjaśnia zasadę działania silnika na prąd stały (5.6) podaje informacje o prądzie zmiennym w sieci elektrycznej buduje model i demonstruje działanie silnika na prąd stały (5.6, 8.1)
11.4. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej wyjaśnia zjawisko indukcji elektromagnetycznej wskazuje znaczenie odkrycia tego zjawiska dla rozwoju cywilizacji 11.5. Fale elektromagnetyczne wskazuje najprostsze przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych (7.12) nazywa rodzaje fal elektromagnetycznych (radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie) (7.12) podaje inne przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych (7.12) omawia widmo fal elektromagnetycznych podaje niektóre ich właściwości (rozchodzenie się w próżni, 8 szybkość c = 3 10 m s, różne długości fal) (7.11) opisuje fale elektromagnetyczne jako przenikanie się wzajemne pola magnetycznego i elektrycznego (7.1) 12. Optyka Temat według programu 12.1. Źródła światła. Prostoliniowe rozchodzenie się światła Wymagania konieczne (dopuszczająca) podaje przykłady źródeł światła (7.2) Wymagania podstawowe (dostateczna) opisuje sposób wykazania, że światło rozchodzi się po liniach prostych (7.2) Wymagania rozszerzone (dobra) wyjaśnia powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła w ośrodku jednorodnym (7.2) Wymagania dopełniające (b. dobra i celująca) objaśnia zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca 12.2. Odbicie światła. wskazuje kąt padania i odbicia od powierzchni gładkiej (7.3) podaje prawo odbicia opisuje zjawisko rozproszenia światła na powierzchniach chropowatych (7.3) 12.3. Obrazy w zwierciadłach płaskich wytwarza obraz w zwierciadle płaskim podaje cechy obrazu powstającego w zwierciadle płaskim (7.3) rysuje konstrukcyjnie obraz punktu lub odcinka w zwierciadle płaskim (7.3) rysuje konstrukcyjnie obraz dowolnej figury w zwierciadle płaskim (7.3) 12.4. Obrazy w zwierciadłach kulistych szkicuje zwierciadło kuliste wklęsłe (7.4) wytwarza obraz w zwierciadle kulistym wklęsłym (7.4) wskazuje praktyczne zastosowania zwierciadeł kulistych wklęsłych (7.4) opisuje oś optyczną główną, ognisko, ogniskową i promień krzywizny zwierciadła (7.4) wykreśla bieg wiązki promieni równoległych do osi optycznej po jej odbiciu od zwierciadła (7.4) wymienia cechy obrazów otrzymywanych w zwierciadle kulistym (7.4) rysuje konstrukcyjnie obrazy w zwierciadle wklęsłym (7.4) objaśnia i rysuje konstrukcyjnie ognisko pozorne zwierciadła wypukłego (7.4)
12.5. Zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków podaje przykłady występowania zjawiska załamania światła doświadczalnie bada zjawisko załamania światła i opisuje doświadczenie (9.11, 8.1) szkicuje przejście światła przez granicę dwóch ośrodków i oznacza kąt padania i kąt załamania (7.5) wyjaśnia pojęcie gęstości optycznej (im większa szybkość rozchodzenia się światła w ośrodku tym rzadszy ośrodek) (7.5) opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia (7.5) wyjaśnia budowę światłowodów opisuje ich wykorzystanie w medycynie i do przesyłania informacji (7.5) 12.6. Przejście światła przez pryzmat. Barwy 12.7. Soczewki skupiające i rozpraszające rozpoznaje tęczę jako efekt rozszczepienia światła słonecznego (7.9) wyjaśnia rozszczepienie światła w pryzmacie posługując się pojęciem światło białe (7.9) posługuje się pojęciem ogniska, ogniskowej i osi głównej optycznej (7.6) opisuje światło białe, jako mieszaninę barw (7.10) wyjaśnia pojęcie światła jednobarwnego (monochromatycznego) i prezentuje je za pomocą wskaźnika laserowego (7.10) opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej, przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą (7.6) wyjaśnia, na czym polega widzenie barwne (7.10) doświadczalnie znajduje ognisko i mierzy ogniskową soczewki skupiającej (7.6) wyjaśnia działanie filtrów optycznych oblicza zdolność skupiającą 1 soczewki ze wzoru z = f i wyraża ją w dioptriach (7.6) 12.8. Otrzymywanie obrazów za pomocą soczewek. Wady wzroku. Krótkowzroczność i dalekowzroczność wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie (9.14, 8.1) podaje rodzaje soczewek (skupiająca, rozpraszająca) do korygowania każdej z wad wzroku (7.8) rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki skupiające (7.7) rozróżnia obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone, powiększone, pomniejszone (7.7) wyjaśnia, na czym polegają wady wzroku: krótkowzroczności i dalekowzroczności (7.8) opisuje zasadę działania prostych przyrządów optycznych (lupa, oko) (7.7) rysuje konstrukcje obrazów wytworzonych przez soczewki rozpraszające (7.7) wyjaśnia zasadę działania innych przyrządów optycznych np. aparatu fotograficznego) podaje znak zdolności skupiającej soczewek korygujących krótkowzroczność i dalekowzroczność (7.8) 12.9. Porównanie rozchodzenia się fal mechanicznych i elektromagnetycznych. Maksymalna szybkość przekazywania informacji wymienia ośrodki, w których rozchodzi się każdy z tych rodzajów fal porównuje szybkość rozchodzenia się obu rodzajów fal wyjaśnia transport energii przez fale sprężyste i elektromagnetyczne (7.1) porównuje wielkości fizyczne opisujące te fale i ich związki dla obu rodzajów fal opisuje mechanizm rozchodzenia się obu rodzajów fal wymienia sposoby przekazywania informacji i wskazuje rolę fal elektromagnetycznych (7.1) W odpowiednich miejscach w nawiasach podano numery doświadczeń obowiązkowych zgodnie z podstawą programową. Umiejętności wymienione w wymaganiach przekrojowych nauczyciel kształtuje na każdej lekcji i przy każdej sprzyjającej okazji.