SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM? Cele: - rozpoznawanie oznak stresu, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - dostarczenie wiedzy na temat sposobów unikania nadmiernego stresu. Pomoce: ankieta - Czy żyję w stresie (Załącznik 1), Analiza wyników testu (Załącznik 2). Metody: mini wykład, dyskusja. Przebieg zajęć: 1. Powitanie grupy. Zapoznanie z tematem zajęć, z celami. 2. Czym jest stres? Stres według Encyklopedii Powszechnej PWN to stan wywołany sytuacją,wktórejjest zagrożona realizacja ważnych dla jednostki celów, zadań iwartości. Typowymi czynnikami stwarzającymi to zagrożenie są zdarzenia zagrażające życiu i zdrowiu, sytuacje stwarzające zagrożenie dla poczucia własnej wartości, wysoki stopień trudności zadań stojących przed jednostką, utrata poczucia wpływu na przebieg zdarzeń. Oprócz stresu doraźnego, pojawiającego się w odpowiedzi na pojedynczą sytuację, wyróżniamy stres długotrwały, wywołany takimi czynnikami, jak: długotrwała choroba, załamanie się kariery życiowej. Sytuacje / bodźce wywołujące stres to stresory. GRUPY STRESORÓW Sytuacje deprywacji (istnieje silna potrzeba biologiczna, kulturowa, socjalna, ale w danej chwili nie można jej zaspokoić), Sytuacje frustrujące (na drodze zmierzającej do celu wystąpi przeszkoda), Sytuacje bolesne i drażniące (ból fizyczny, zachowanie się innego człowieka), Sytuacje zagrożenia. 3. Oznaki stresu. Nauczyciel dzieli grupę na trzy zespoły. Każdy zespół tworzy listę oznak stresu jakie widoczne są u człowieka. Następnie oznaki te wspólnie dzielone są na grupy: OBJAWY SPRAWNOŚĆ EMOCJE ZACHOWANIA FIZJOLOGICZNE pocenie się, drżenie rąk MYŚLENIA luki w pamięci, trzymanie się jednej myśli, trudności w koncentracji, zapominanie lęk, nerwowość, złość, depresja, zamykanie się w sobie agresja, nerwowy śmiech, tiki.
4. Czy żyję w stresie. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę (Załącznik 1). Każdy samodzielnie odpowiada na pytania, następnie prowadzący podaje sposób obliczania i interpretacji wyników (Załącznik 2). 5. Metody radzenia sobie ze stresem a) Pozytywne myślenie. b) Obrócenie trudnej sytuacji w żart. c) Rozmowa z bliską osobą. d) Ćwiczenia fizyczne. e) Ćwiczenia relaksacyjne. 6. Podsumowanie. Stawianie sobie realistycznych wymagań oznacza podejmowanie zadań, z którymi możemy sobie poradzić. W radzeniu sobie np. z nauką pomaga umiejętność planowania czasu pracy. Materiał do opanowania, czy zadania do wykonania należy sobie podzielić na części i stopniowo sobie z tym radzić. Zostawianie wszystkiego na ostatnią chwilę możestać się źródłem poważnego stresu. Zdrowy styl życia prawidłowe odżywianie, uprawianie sportu sprzyja wzmacnianiu odporności. Powoduje to, że stres nie czyni tak wielkich szkód, jak osobom przemęczonym. Odporność na stres jest też większa, gdy utrzymujemy dobre stosunki z ludźmi, gdy czujemy się lubiani, akceptowani. Żeby tak było, musimy dbać o naszych bliskich, być dobrymi ludźmi, chętnie pomagać innym. Przygotowała: Agnieszka Stolarska Wychowawca klasy III Liceum Zawodowego 2
Załącznik 1 ANKIETA - Czy żyję w stresie Proszę zaznaczyć jedno z określeń dopisanych po każdym zdaniu. Nie zastanawiaj się zbyt długo, pierwsza odpowiedź jest zwykle najlepszą. 1. Kończę dzień pracy czując zadowolenie z tego co zrobiłam/-łem 2. Czuję, żekieruję swoim życiem 3. Miewam zawroty głowy lub palpitacje 4. Czuję zmęczenie lub brak energii 5. Mam kłopoty z zaśnięciem 6. Jestem pewna/-ny jutra 7. Mam słaby apetyt 8. Tracę panowanie nad sobą z błahych powodów 9. Mogę polegać na swojej rodzinie lub przyjaciołach 10. Mam za mało czasu na ilość pracy, którą mam wykonać 11. Mam poczucie, że jestem tak dobra/ -y jak ktokolwiek inny w moim otoczeniu 12. Czuję oparcie w moich przełożonych 13. Lubię chodzić do szkoły 14. Nie wiem jaki jest cel mojej nauki 15. Trudno jest mi się zrelaksować wieczorem 16. Spoczywa na mnie zbyt duża odpowiedzialność 17. Sięgam po używki 18. Potrafię odciąć się od myślenia o problemach 19. Uważam, że dobrze gospodaruję czasem 20. Wiem jak odmówić wykonywania dodatkowych zajęć 3
Załącznik 2 Analiza wyników ankiety Czy żyję w stresie OBLICZANIE WYNIKÓW W zadaniach: 1,2,6,9,11,12,13,18,19,20 przydziela się po: 1 pkt za zawsze 2 pkt za czasami 3 pkt za rzadko 4 pkt za nigdy W zadaniach: 3,4,5,7,8,10,14,15,16,17 przydziela się po: 4 pkt za zawsze 3 pkt za czasami 2 pky za rzadko 1 pkt za nigdy INTERPRETACJA WYNIKÓW 70 80 Bardzo wysoki poziom stresu, należy natychmiast podjąć działania, aby wydobyć się zjegoźródła. 60 70Zalecasię podjęcie jakichś środków zaradczych (im dłużej będziesz znosić ten poziom stresu, tym trudniej będzie można coś zrobić). 40 60 Ten poziom odpowiada średnio normalnemu poziomowi stresu typowego dla prze ciętnego człowieka (należyuważać, aby poziom nie podniósł się). 20 40 Poziom stresu do pozazdroszczenia! 4
LITERATURA: 1. Anatol Bodanko Wspomaganie procesu wychowawczego programami profilaktyczno edukacyjnymi 2. Maria Braun Gałkowska W tę samą stronę 5