NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Warszawa, dnia 5 sierpnia 2009 r. KNO- 4110-02/2009 R/09/002 Pani Prof. dr hab. Alicja Przyłuska-Fiszer Rektor Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701, ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego skontrolował Akademię Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie (AWF, Akademia) w zakresie kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego w latach akademickich 2007/08 i 2008/09. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 29 lipca 2009 r., stosownie do treści art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuję Pani Rektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Akademii w zakresie kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. Formułując ocenę pozytywną, NIK uwzględniła prawidłową realizację przez Akademię najwaŝniejszych zadań objętych kontrolą, a w szczególności przeprowadzanie rekrutacji na studia na kierunku wychowanie fizyczne zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze zm.), określenie w treściach programowych poszczególnych przedmiotów tematyki związanej z przygotowaniem studentów do zajęć w klasach I-III szkoły podstawowej, prowadzenie w ramach stacjonarnych studiów I stopnia specjalizacji w zakresie korektywy i kompensacji oraz organizację studiów ul. Filtrowa 57, 02-056 Warszawa tel.: (0-22) 444 56 61, fax: (0-22) 444 56 82, e-mail: kno@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr.poczt.P-14, 00-950 Warszawa 1
podyplomowych, pozwalających nauczycielom wychowania fizycznego i nauczania początkowego uzyskać kwalifikacje zawodowe. Wydział Wychowania Fizycznego w Warszawie i Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej spełniały minima kadrowe określone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 27 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne uczelni, aby prowadzić studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 144, poz. 1048). Wydziały spełniały równieŝ warunek, określony w ww. rozporządzeniu, dotyczący stosunku liczby nauczycieli zaliczonych do minimum kadrowego, do liczby studentów uczących się na danym kierunku. Ponadto Akademia prowadzi badania naukowe związane z jakością i efektywnością kształcenia oraz badania losów absolwentów (we współpracy z AWF w Gdańsku). Stwierdzone nieprawidłowości polegały w szczególności na: zaniŝeniu wymaganej liczby godzin zajęć dydaktycznych, nieuwzględnieniu w planach zajęć jednolitych studiów magisterskich przedmiotu pn. emisja głosu, a w przypadku Wydziału w Warszawie przedmiotu pn. antropomotoryka oraz niewłaściwej organizacji, na obu Wydziałach, praktyk pedagogicznych dla studentów studiów niestacjonarnych I i II stopnia. W ocenie NIK, stwierdzone nieprawidłowości wpływały na efektywność kształcenia studentów kierunku wychowanie fizyczne. 1. W planach studiów niestacjonarnych I stopnia na Wydziale w Warszawie i w Białej Podlaskiej, dla słuchaczy rozpoczynających studia w latach 2007/08 i 2008/09, określono wymiar zajęć niŝszy od wymaganego odpowiednio o 14 godzin i o 16 godzin. Ponadto Wydział w Warszawie w grupie przedmiotów kierunkowych zawarł wymiar godzin zajęć niŝszy od wymaganego o 20 godzin. Było to niezgodne z 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie określenia standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia (Dz. U. Nr 164, poz. 1166). Zgodnie z ww. rozporządzeniem liczba godzin zajęć na studiach niestacjonarnych nie moŝe być mniejsza niŝ 60% ogólnej liczby godzin zajęć określonych w standardach kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów oraz poziomów kształcenia, przy pełnej realizacji minimalnej liczby godzin zajęć zorganizowanych, określonych w standardach kształcenia. 2
2. Stwierdzono nieujęcie w programie kształcenia jednolitych studiów magisterskich na Wydziale w Warszawie i w Białej Podlaskiej przedmiotu pn. emisja głosu oraz w przypadku Wydziału w Warszawie dodatkowo przedmiotu pn. antropomotoryka. Nieprzeprowadzenie zajęć z ww. przedmiotów było niezgodne z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 207, poz. 2110) i poprzednio obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardach kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 170, poz. 1655) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 czerwca 2003 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia (Dz. U. Nr 144, poz. 1401). 3. W planach studiów niestacjonarnych I stopnia na Wydziale w Warszawie i w Białej Podlaskiej, dla słuchaczy rozpoczynających studia w latach 2007/08 i 2008/09, stwierdzono zaniŝenie liczby godzin czterech spośród 21 przedmiotów określonych w załączniku nr 113 do ww. rozporządzenia z 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia oraz ww. rozporządzenia w sprawie standardów kształcenia nauczycieli z 2004 r. Dotyczyło to następujących przedmiotów: 1) emisja głosu (30 godzin zajęć według programu kształcenia), który zaplanowano na studiach stacjonarnych I stopnia w wymiarze niŝszym od wymaganego o 17 godzin (57%), a na studiach niestacjonarnych I stopnia w Warszawie i w Białej Podlaskiej w wymiarze niŝszym odpowiednio o 22 godz. (73%) i o 17 godzin (57%); 2) antropologia (30 godzin), który zaplanowano na studiach niestacjonarnych I stopnia w Warszawie i w Białej Podlaskiej w wymiarze niŝszym od wymaganego odpowiednio o 10 (33%) i o osiem godzin (27%); 3) teoria wychowania fizycznego (45 godzin), który zaplanowano na studiach niestacjonarnych I stopnia w Warszawie i w Białej Podlaskiej w wymiarze niŝszym od wymaganego o 15 godzin (33%); 4) fizjologia (30 godzin), który zaplanowano na studiach niestacjonarnych I stopnia w Warszawie w wymiarze niŝszym od wymaganego o sześć godzin (20%). 3
Stwierdzono równieŝ, Ŝe przedmiot pn. metodologia badań (30 godzin zajęć według programu kształcenia) zaplanowano na studiach niestacjonarnych II stopnia obu Wydziałów w wymiarze o osiem godzin niŝszym od wymaganego (27%). W wyniku kontroli rady obu Wydziałów dokonały korekt w planach studiów na kierunku wychowanie fizyczne od roku akademickiego 2009/10. 4. NajwyŜsza Izba Kontroli krytycznie ocenia brak właściwej organizacji i nadzoru nad przebiegiem, na obu Wydziałach, praktyk pedagogicznych dla studentów studiów niestacjonarnych I i II stopnia, w szczególności: 1) zbyt późne (nawet cztery tygodnie po rozpoczęciu praktyk pedagogicznych) wydawanie pism okólnych w sprawie praktyk przez dziekana Wydziału w Warszawie, 2) nieuwzględnienie w programach i dziennikach praktyk pedagogicznych studentów Wydziału w Warszawie treści dotyczących zajęć w klasach I-III szkoły podstawowej, 3) niewyznaczenie opiekunów dydaktycznych spośród pracowników Akademii, czego konsekwencją był brak nadzoru nad przebiegiem praktyk. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1) zapewnienie pełnej realizacji programu kształcenia, 2) wprowadzenie do programu praktyk treści dotyczących zajęć w klasach I-III szkoły podstawowej na Wydziale w Warszawie, 3) uregulowanie organizacji praktyk pedagogicznych, odbywanych przez studentów studiów niestacjonarnych oraz zapewnienie skutecznego nadzoru na ich przebiegiem. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pani Rektor o przedstawienie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Rektor prawo zgłoszenia do Dyrektora Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. 4
W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5