Małgorzata Roguszewska n - l wiedzy o społeczeństwie PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W PRZEDMIOCIE WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
Szczegółowe zasady i kryteria oceniania z wos u Zasady oceniania: 1. Ocenianie dokonywane jest w ciągu całego roku szkolnego. 2. Ocenia się w sposób systematyczny, jawny i obiektywny. 3. Uczeń zna wymagania programowe na poszczególne poziomy wymagań edukacyjnych, są one zamieszczone na stronie internetowej szkoły. 4. Ocena sumująca wystawiana jest na półrocze i na koniec roku szkolnego. 5. Podstawą oceniania jest systematyczna obserwacja pracy i aktywności ucznia na lekcji. 6. Oceny cząstkowe na lekcjach wos - u uczeń otrzymuje w ciągu semestru za: odpowiedzi ustne, prace pisemne (kartkówki, sprawdziany), aktywność na lekcji, prace domowe, prace długoterminowe, zajęcia praktyczne, analiza tekstów źródłowych. 7. Uczeń nie może zgłosić nie przygotowania do lekcji. 8. Każdą nieobecność (usprawiedliwioną czy nieusprawiedliwioną) na zajęciach lekcyjnych uczeń musi zaliczyć (materiał z ostatniej lekcji lub z 3 ostatnich lekcji). 9. Jeżeli uczeń na zajęciach lekcyjnych używa (posługuje się, bawi się, zajmuje się) telefonu (em) komórkowego (wym) to nauczyciel ma prawo wywołać go do odpowiedzi i sprawdzić jego wiedzę. 10. Uczeń ma prawo poprawić każdą ocenę ze sprawdzianu w ciągu 2 tygodni od rozdania sprawdzonych prac. Poprawę można pisać tylko raz. Ocena uzyskana z poprawy jest oceną ostateczną. 11. Nie ma możliwości poprawy kartkówek i odpowiedzi ustnych. 12. Uczeń, który był nieobecny na pracy klasowej (sprawdzianie), ma obowiązek zaliczyć pracę w ciągu 2 tygodni. W przypadku dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole, może być ustalony inny termin. 13. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnej pracy lub, że korzysta z niedozwolonych pomocy nauczyciel przerywa uczniowi pisanie sprawdzianu kartkówki i wstawia ocenę niedostateczną do dziennika lekcyjnego. Nie ma prawa tej oceny poprawić. 14. Na koniec semestru nauczyciel może wystawić dodatkową ocenę za: aktywność, systematyczność, zaangażowanie i obowiązkowość ucznia na zajęciach edukacyjnych. 15. Uczeń zobowiązany jest do oddawania prac do kontroli w wyznaczonym terminie. Jeżeli uczeń nie oddał pracy w wyznaczonym terminie, bez uzasadnionego usprawiedliwienia, otrzymuje ocenę niedostateczną. Metody sprawdzania i oceniania: W procesie nauczania wos stosowane są następujące metody kontroli osiągnięć uczniów: A. kontrola ustna - przy której precyzyjnie formułowane są pytania (polecenia). Od ucznia wymaga się umiejętności udzielania prawidłowych odpowiedzi, wykazania się wiedzą, logiką myślenia, umiejętnością selekcjonowania materiału, formułowania wniosków, uzasadniania własnego stanowiska. Odpowiedź ustna może być połączona z analizą schematów, wykresów czy też pracy z mapą. B. kontrola pisemna - są to krótkie sprawdziany (kartkówki) obejmujące materiał z 3 ostatnich lekcji, prace klasowe obejmujące szerszy zakres rzeczowy, najczęściej dział programowy. C. obserwacja pracy ucznia - dostarcza informacji o ogólnych predyspozycjach ucznia, umiejętnościach korzystania z różnych źródeł informacji, umiejętnościach współpracy w grupie, aktywności na lekcjach.
Narzędzia sprawdzania i oceniania osiągnięć na lekcjach wos: a. Krótkie sprawdziany sprawdziany 10 15 minutowe są obowiązkowe, niezapowiedziane i nie podlegają poprawie. Zakres ich treści obejmuje 3 ostatnie lekcje. b. Testy obejmujące zadania krótkiej odpowiedzi, zadania z luką, zadania na dobieranie, zadania wielokrotnego wyboru, zadania prawda fałsz. Test powinien zawierać zadania sprawdzające wiadomości i umiejętności z poziomu podstawowego i z poziomu wymagań ponadpodstawowych. c. Odpowiedzi ustne na ocenę składają się: jej zawartość merytoryczna, argumentacja, wyrażanie sądów, ich uzasadnianie, stosowanie odpowiedniej terminologii. d. Prace domowe za nie odrobioną pracę domową uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. e. Zajęcia praktyczne na ocenę składają się: efektowne współdziałanie w zespole, rozwiązywanie problemów w sposób twórczy, efektowne posługiwanie się terminologią historyczną, wykorzystanie w praktyce metod aktywizujących stosowanych na zajęciach lekcyjnych. f. Prace długoterminowe oceniana będzie samodzielna praca długoterminowa: jak gromadzenie i dokumentacja różnych źródeł informacji, praca nad projektem, portfolio. g. Sprawdziany pisemne obejmuje dział materiału, który musi być zapowiedziany co najmniej na tydzień przed jego przeprowadzeniem. Uczniowie zobowiązani są do uczestniczenia w sprawdzianie w ustalonym dniu. O uzyskanych ze sprawdzianu wynikach uczniowie informowani są w terminie 2 tygodni. h. Analiza tekstów źródłowych, ikonograficznych, statystycznych, kartograficznych umiejętność analizy wymienionych źródeł informacji będzie sprawdzana przez udzielanie odpowiedzi na postawione pytania do jednego lub kilku zestawionych w całość problemową materiałów źródłowych. Sposoby dokumentowania i rejestrowania osiągnięć i postępów ucznia. Osiągnięcia i postępy ucznia dokumentowane są w postaci ocen cząstkowych, które wpisywane są do dziennika lekcyjnego. Wpisywane do dziennika oceny są ocenami wyrażonymi w stopniach (od 1 do 6 dopuszcza się stosowanie dodatkowych znaków plus (+) i minus (-). Zasady i sposoby powiadamiania rodziców o osiągnięciach uczniów na lekcjach wos u. Rodzice (prawni opiekunowie) otrzymują informacje o postępach ucznia, jego osiągnięciach czy trudnościach na zebraniach śródokresowych, w czasie rozmów indywidualnych lecz nie w czasie zajęć dydaktycznych w postaci informacji odnotowanej w dzienniku lekcyjnych. Wszystkie sprawdzone i ocenione prace klasowe uczniów mogą być udostępnione rodzicom do wglądu i znajdują się w pracowni historycznej. Na miesiąc przed semestralnym i końcoworocznym posiedzeniem Rady Pedagogicznej, nauczyciel wos u informuje rodziców (przez wychowawcę) o przewidywanych ocenach niedostatecznych.
Zasady wystawiania ocen. Oceny nie są średnią arytmetyczną. Wystawianie ocen odbywa się w sposób jawny i obiektywny. Oceny wystawiane za odpowiedzi ustne są przez nauczyciela uzasadnione. Oceny cząstkowe wystawiane są w następujący sposób: 100% i ponad celujący 100% - 91% - bardzo dobry 90% - 71% - dobry 70% - 51% - dostateczny 50% - 31% - dopuszczający 30% - 0% - niedostateczny Ocenę celującą można uzyskać za wykonanie dodatkowego zadania, udział w Olimpiadzie Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, Olimpiadzie Wiedzy o Unii Europejskiej, Olimpiadzie Wiedzy o Prawach Człowieka. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW (poziom podstawowy i rozszerzony) CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE: - zna i rozumie podstawowe mechanizmy rządzące życiem społecznym, - wyjaśnia proces interakcji społecznej, - potrafi wskazać przykłady relacji społecznych w znanych sobie środowiskach, - wymienia rodzaje ról społecznych i potrafi je wskazać w znanych sobie zbiorowościach, - wskazuje formy i funkcje rodziny, - wyjaśnia pojęcie grupy społecznej, podaje różne klasyfikacje grup, - przedstawia funkcje kontroli społecznej, - wie, jaką rolę w życiu społecznym odgrywa konflikt, potrafi ocenić sposoby rozwiązywania konfliktów społecznych we współczesnym świecie, - wyjaśnia pojęcie normy społecznej i podaje jej rodzaje, - wskazuje, jakie znaczenie ma stosownie różnych norm społecznych dla zachowania ładu społecznego, - zna i akceptuje postawy o istotnym znaczeniu dla życia społecznego, - charakteryzuje typy społeczeństw, - wyjaśnia różne sposoby rozumienia kultury, rozumie związki kulturowe Polski z innymi kręgami kultury europejskiej - wskazuje podstawowe typy kultur, wyjaśnia pojęcie kultury masowej, - omawia zjawisko subkultur, zwłaszcza młodzieżowych, - wyjaśnia różne sposoby opisu struktury społecznej, - charakteryzuje klasy i warstwy występujące w dzisiejszym społeczeństwie, - zna różne rodzaje ruchliwości społecznej, - wyjaśnia, czym są patologie społeczne i podaje ich przykłady, - wskazuje podstawowe problemy współczesnej młodzieży, - wskazuje sposoby rozwiązywania problemów społecznych. OBYWATEL I POLITYKA - zna procedury nabycia i utraty obywatelstwa, - definiuje pojęcie społeczeństwa obywatelskiego, - wskazuje formy obywatelskiego nieposłuszeństwa, - charakteryzuje kulturę polityczną w Polsce,
- zna uznawane wzory zachowań w polityce, - wyjaśnia, na czym polega swoboda zrzeszeń, - zna formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, - podaje [przykłady organizacji pozarządowych i zasady ich funkcjonowania, - zna najważniejsze związki wyznaniowe w Polsce, - wyjaśnia pojęcia: ojczyzna, patriotyzm, szowinizm, kosmopolityzm, - definiuje pojęcie narodu, mniejszości narodowej, mniejszości etnicznej, - wyjaśnia, czym jest polityka, - rozumie zachodzące miedzy ideologią, doktryną a programem politycznym, - zna najważniejsze współczesne doktryny i ruchy polityczne, - definiuje pojęcie partii politycznej, wymienia ich typy, - potrafi określić, do jakich doktryn nawiązują współczesne partie polityczne w Polsce, - wymienia rodzaje systemów partyjnych, - wyjaśnia, co to jest system wyborczy i wymienia zasady demokratycznych wyborów, - definiuje pojęci opinii publicznej, rozumie jej znaczenie w życiu społecznym, - umie krytycznie ocenić współczesną rzeczywistość społeczno polityczną, - potrafi korzystać z przysługujących mu praw i demokratycznych procedur w rozwiązywaniu konfliktów, - zna funkcje środków masowego przekazu, wskazuje podstawowe problemy w ich funkcjonowaniu we współczesnym świecie. PAŃSTWO - zna różne podstawy sprawowania władzy (jej legitymizowania), - wyjaśnia ideę trójpodziału władzy, - definiuje pojęcie państwa, omawia jego genezę oraz funkcje, - wymienia typy państw ze względu na ich strukturę administracyjno terytorialną, - klasyfikuje państwa według kryterium suwerennego władcy, - podaje definicję systemu politycznego, wyróżnia różne jego typy, - zna pojęcie i podstawowe zasady demokracji, - definiuje państwo prawa, - charakteryzuje państwo autorytarne i totalitarne, -wyjaśnia, czym jest konstytucja i jakie pełni funkcje, -wymienia podstawowe zasady ustroju RP według konstytucji z 1997 r., - podaje zasady funkcjonowania i uprawnienia władzy ustawodawczej w RP zgodnie z zapisami konstytucji z 1997 r., - wymienia rodzaje władzy wykonawczej w RP i ich uprawnienia według konstytucji z 1997 r., - charakteryzuje zasady funkcjonowania i kompetencje władzy sądowniczej w RP zgodnie z konstytucją z 1997 r., - przedstawia przebieg procesu ustawodawczego, - zna pojęcie samorządu terytorialnego i jego kompetencje, - wymienia i opisuje działalność kontroli państwowej i ochrony prawa, - zna podstawowe zagrożenia dla demokracji występujące współcześnie, PRAWO - rozróżnia ujęcia prawa w sensie podmiotowym i przedmiotowym, - zna funkcje prawa, - rozróżnia: akt prawny, normę prawną i przepis prawny, - potrafi określić, na czym polega dobre prawo, rozumie potrzebę poszanowania prawa w państwie, - wymienia rodzaje prawa, - zna źródła prawa stanowionego w RP, - wymienia podstawowe zasady prawa cywilnego, rodzinnego, pracy, karnego i administracyjnego,
- zna procedury funkcjonujące w polskim prawie cywilnym i karnym, - odróżnia prawa człowieka od praw obywatela, - zna katalog praw człowieka i obywatela zawartych w Konstytucji RP, - zna generacje praw człowieka na świecie, - zna podstawowe organy ochrony praw człowieka w systemach ONZ i Rady Europy, - wymienia i charakteryzuje podstawowe organy ochrony prawnej w RP, ŚWIAT - wymienia uczestników stosunków międzynarodowych, - zna środki prowadzenia polityki zagranicznej, - definiuje pojecie globalizacji, wskazuje jej pozytywne i negatywne skutki, - wyjaśnia, czym jest ład międzynarodowy, - wymienia najważniejsze problemy globalne współczesnego świata, wskazuje możliwe sposoby ich rozwiązywania, - wymienia główne przyczyny konfliktów międzynarodowych, - zna najważniejsze systemy ochrony bezpieczeństwa międzynarodowego, wskazuje, do których z nich należy Polska, - podaje przyczyny integracji regionalnej na świecie, - zna etapy integracji europejskiej i polską drogę do UE, - zna najważniejsze instytucje UE i ich kompetencje,- - wymienia aktualne problemy i kwestie sporne dotyczące integracji państw UE, - zna podstawowe cele polskiej polityki zagranicznej ostatnich lat. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW (poziom rozszerzony) CZŁOWIEK I SPOŁECZEŃSTWO - zna historyczne i współczesne formy organizacji społeczeństwa, - charakteryzuje socjologię jako naukę społeczną i jej wpływ na badania społeczne, - wymienia różne sposoby opisu osobowości i tożsamości człowieka, - charakteryzuje organizacje grup społecznych, - charakteryzuje teorie rozwoju społecznego oraz typologię form organizacji społeczeństw, - charakteryzuje teorię klas i koncepcje podziału społecznego, - wyjaśnia pojęcie wielokulturowości, wskazuje jej skutki we współczesnych społeczeństwach, - opisuje strukturę społeczeństwa polskiego w latach 1944 1989 oraz zmiany, które zaszły po 1989 r., - rozumie przyczyny i mechanizmu zmian zachodzących we współczesnym społeczeństwie polskim, OBYWATEL I POLITYKA - charakteryzuje różne formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, - zna zasady zakładani i prowadzenia organizacji pozarządowych w Polsce, - wyjaśnia pojęcia naród etniczny i naród polityczny, - rozumie kryteria rozróżniania partii lewicowych i prawicowych, - zna współczesne ideologie, doktryny i programy polityczne, - zna reguły zakładania i funkcjonowania partii politycznych w Polsce, - rozumie znaczenie aktywności politycznej obywateli dla jakości życia publicznego, - dostrzega wpływ współczesnych ruchów społecznych na oblicze świata,
- zna i rozumie mechanizmy kształtowania i wyrażania opinii publicznej, - potrafi porównać sposoby prezentacji danego wydarzenia w różnych mediach, - zna podstawy prawne funkcjonowania mediów w Polsce. PAŃSTWO - zna najważniejsze historyczne koncepcje genezy państwa, - zna różne modele ustrojowe współczesnych państw demokratycznych, - opisuje wybrane współczesne państwa demokratyczne, porównuje ich systemy polityczne, - zna historię polskich konstytucji, - zna procedurę uchwalania ustaw, - potrafi wskazać związki i zależności pomiędzy kompetencjami poszczególnych organów władzy i instytucji samorządowych, - rozumie znaczenie konstytucyjnej kontroli i nadzoru, - wymienia współczesne zagrożenia dla demokracji w świecie. PRAWO - potrafi analizować treść przepisów prawnych, - zna pojęcie precedensu prawnego, - potrafi wyjaśnić przebieg postępowania administracyjnego, - wie, na czym polegają szczególne możliwości orzekania kar przez sądy, - przedstawia przykłady pozarządowych form ochrony praw człowieka, - wyjaśnia, jak funkcjonują prawa człowieka w różnych kulturach, - zna niektóre organizacje pozarządowe, zajmujące się ochroną praw człowieka w Polsce. ŚWIAT - wymienia wyspecjalizowane organizacje ONZ, - wymienia przyczyny najważniejszych konfliktów ostatnich dekad na świecie, - zna problemy współczesnego świata i wymienia sposoby ich rozwiązywania, - rozumie szanse i zagrożenia związane z postępem naukowo technicznym, - zna czynniki rozwoju społecznego, - zna systemy bezpieczeństwa międzynarodowego, - zna historyczne formy integracji europejskiej, - podejmuje dyskusję o podstawowych założeniach polskiej polityki zagranicznej współcześnie. Ocena wiedzy i umiejętności uczniów powinna być obiektywna, jawna i zgodna z kryteriami znanymi uczniom i ich rodzicom (opiekunom prawnym). Podstawową wskazówką, jaką kieruje się nauczyciel przy wyrażaniu ocen w skali od 1 do 6, ustalonej przez MEN, jest szkolny system oceniania ujęty w statucie każdej szkoły. KRYTERIA OCEN Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE 1. Poziom wymagań na ocenę dopuszczającą. - częściowo rozumie polecenia nauczyciel, - dysponuje niepełną wiedza określoną w programie, - potrafi z pomocą nauczyciela nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, procesy, postacie życia publicznego, podstawowe dokumenty, - rozumie podstawowe zasady funkcjonowania instytucji demokratycznych,
- potrafi z pomocą nauczyciela przedstawić wyniki własnej pracy w formie ustnej i pisemnej. 2. Poziom wymagań na ocenę dostateczną. - dysponuje podstawową wiedzą określoną w programie, - rozumie polecenia i instrukcje, - samodzielnie i poprawnie wykonuje proste zadania, - potrafi odnaleźć podstawowe informacje zawarte w różnego rodzaju źródłach, - dokonuje selekcji i porównania poznanych zjawisk, - umie wykorzystać zdobytą wiedze w praktyce, - aktywnie uczestniczy w pracach zespołowych, - potrafi wypełnić formularz i napisać podanie, - przedstawia wyniki własnej pracy w formie ustnej i pisemnej. 3. Poziom wymagań na ocenę dobrą. - dysponuje wiedza w zakresie programu szkolnego, - dokonuje interpretacji danych zawartych w różnorodnych źródłach, wykorzystuje je do rozwiązania problemu, - potrafi w sposób spójny i poprawny zaprezentować omawianą na lekcjach problematykę, na poziomie wymagań rozszerzonych, - potrafi formułować i uogólniać wnioski, - aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, - formułuje na forum publicznym własne stanowisko i potrafi je uzasadnić, - poprawnie wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce, - wykazuje zainteresowania tematyką zajęć, starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy. 4. Poziom wymagań na ocenę bardzo dobrą. - dysponuje pełną wiedzą w zakresie programu szkolnego i potrafi wykorzystać ją w różnych sytuacjach, - umie samodzielnie poszukiwać informacji i dokonywać ich selekcji oraz hierarchizowania, - potrafi dokonać analizy i interpretacji nowych zjawisk, w sposób twórczy rozwiązuje problemy, - podejmuje się wykonania zadań o charakterze dobrowolnym, samodzielnie przygotowuje materiały do zajęć fakultatywnych, - potrafi kierować pracą zespołu, - potrafi zorganizować debatę publiczną i ja podsumować, - podejmuje skuteczne działania w instytucjach życia publicznego, - uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, - wykonuje zadania indywidualne, systematycznie wykorzystując dodatkową literaturę. 5. Poziom wymagań na ocenę celującą. - dysponuje wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza wymagania programu szkolnego, - współpracując z nauczycielem, rozwija własne zainteresowania, - wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem i dysponuje pogłębioną wiedzą o zjawiskach i procesach społecznych, - chętnie podejmuje się zadań dodatkowych, - wykazuje się aktywnością i inicjatywą o charakterze obywatelskim w szkole i poza nią, - przedstawia wyniki samodzielnej pracy przygotowanej z wykorzystaniem warsztatu naukowego, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych.