PLAN WYNIKOWY CZĘŚĆ I (KLASA II)



Podobne dokumenty
Podstawa programowa. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE III etap edukacyjny. Cele kształcenia wymagania ogólne

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE PLAN WYNIKOWY dla klasy II gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE WOS CZĘŚĆ I Temat lekcji

UCHWAŁA XX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży z dnia 1 czerwca 2014 r. w sprawie propagowania wśród młodzieży postaw obywatelskich

WYMAGANIA wg podstawy programowej Gimnazjum WOS I-III

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu wiedza o społeczeństwie w zakresie podstawowym dla klasy I szkoły ponadgimnazjalnej

1. Podział terytorialny Polski i administracja terenowa

PLAN WYNIKOWY CZĘŚĆ I

Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny. Wiedza o społeczeostwie nowa podstawa programowa. Bartosz Florys, Maja Sperka

Grant Blokowy Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Fundusz dla Organizacji Pozarządowych

1. Uczniowie potrafią wskazywać metody rozwiązywania konfliktu i metod negocjacji. Przykład zadania:

EGZAMIN MATURALNY WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE dla osób niesłyszących

Przedmiotowy system oceniania z wiedzy o społeczeństwie w klasach I III gimnazjum w Zespole Szkół im. Piastów Śląskich w Łaziskach Górnych

Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 19 w Sosnowcu opracowana na lata

- o Fundacji Wspierania Współpracy na Rzecz Demokracji i Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.

Klasa V Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. F. Parnella wymagania edukacyjne ;rok szkolny 2015/2016 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Społeczne podstawy ładu politycznego

Kielce, dnia 8 czerwca 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXVIII/167/16 RADY MIEJSKIEJ W KUNOWIE. z dnia 31 maja 2016 r.

UCHWAŁA NR XI/173/15 RADY MIASTA CHORZÓW. z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie utworzenia Chorzowskiej Rady Seniorów oraz nadania jej Statutu

V Kongres Obywatelski

Syllabus przedmiotu / modułu kształcenia

Program wychowawczy. Szkoły Podstawowej nr 72 w Krakowie

U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Młodzieżowego Domu Kultury w Puławach W ROKU SZKOLNYM 2014/2015. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi.

Rozkład materiału nauczania

Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego z Wiedzy o Społeczeństwie w kl. II i III

- określa obowiązki obywatelskie Polaków - wymienia prawa dzieci zapisane w Konstytucji III RP, na podstawie tekstu.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII DLA KLAS IV VI

Próbny egzamin maturalny z Nową Erą Wiedza o społeczeństwie poziom rozszerzony

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY STASZÓW Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POśYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2009

Bariery w usługach geodezyjnych w Polsce

UCHWAŁA NR IV/20/2015 RADY GMINY PRZELEWICE. z dnia 24 lutego 2015 r.

Olsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO. z dnia 26 czerwca 2014 r.

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości. Liceum Ogólnokształcące Sióstr Salezjanek w Ostrowie Wielkopolskim

Zarządzenie Nr 19 /2009 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 20 kwietnia 2009 r.

UCHWAŁA NR. RADY GMINY ZAPOLICE

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

KODEKS ETYKI PRACOWNIKÓW POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W LUBLINIE

Spotkanie informacyjne

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

Wolontariat w Polsce. Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna. Scenariusz lekcji wychowawczej z wykorzystaniem burzy mózgów. 45 min

Gdańsk, dnia 13 listopada 2014 r. Poz UCHWAŁA NR L/327/14 RADY POWIATU TCZEWSKIEGO. z dnia 28 października 2014 r. Tczewskiego.

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki

Sprawozdanie z realizacji Programu Współpracy Miasta Olsztyna z Organizacjami Pozarządowymi na rok 2014

S T A T U T Domu Pomocy Społecznej w Dąbrowie (stan na 2 października 2015) Rozdział I Postanowienia ogólne

UCHWAŁA Nr 523/2009 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia r.

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, r.

USTAWA z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W GRODZISKU WIELKOPOLSKIM z dnia...

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

PLAN SZKOLENIA LUDNOŚCI W ZAKRESIE POWSZECHNEJ SAMOOBRONY W GMINIE HERBY

REGULAMIN RADY RODZICÓW

Uczeń ma świadomość, jak wielkie znaczenie dla obywateli i całej gospodarki mają decyzje dotyczące wydatków i dochodów państwa.

ruchu. Regulując przy tym w sposób szczegółowy aspekty techniczne wykonywania tych prac, zabezpiecza odbiorcom opracowań, powstających w ich wyniku,

ROZWÓJ W WARUNKACH KRYZYSU

PROGRAM WYCHOWAWCZY na rok szkolny 2015/2016 uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną, zgodnie z art. 54 ust.

UCHWAŁA Nr XXXIV/302/2014 RADY POWIATU ZIELONOGÓRSKIEGO

Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu. USTAWA z dnia 16 wrze nia 2011 r. Rozdzia 1 Przepisy ogólne

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W PRZEDMIOCIE WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Plan godzin wychowawczych dla klasy I b Publicznego Gimnazjum w Pławie na rok szkolny 2013/2014. Metody i środki realizacji

REGULAMIN BIURA KARIER EUROPEJSKIEJ WYŻSZEJ SZKOŁY PRAWA I ADMINISTRACJI

Program szkolenia. Standardy współpracy międzysektorowej

UCHWAŁA NR XXXIII/180/09 RADY POWIATU BOLESŁAWIECKIEGO

UCHWAŁA NR XII/232/11 RADY MIASTA TYCHY z dnia 27 października 2011 r.

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

Regulamin Pracy Rady Seniorów Miasta Konina

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

SPIS TREŚCI. Wstęp Cele programu Ramowy program edukacji w zakresie umiejętności życiowych klas pierwszych...8

UCHWAŁA Nr XIV RADY POWIATU ZIELONOGÓRSKIEGO

Młodzieżowa Rada Dzielnicy. sposób na zaangażowanie obywatelskie młodzieży

Przedmiotowy System Oceniania z Katechezy w Szkole Podstawowej w Trzebielu dla klas IV-VI zgodny z programem nauczania Odkrywamy tajemnice Bożego

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na rok 2015

Bezpieczeństwo społeczne

Wsparcie dla osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi szansą na rozwój lokalnej gospodarki społecznej. Lublin,

STATUT SOŁECTWA Grom Gmina Pasym woj. warmińsko - mazurskie

Uchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia roku

PLAN PRACY WYCHOWAWCY

KRAJOBRAZY PRZEKSZTAŁCONE PRZEZ CZŁOWIEKA

UCHWAŁA NR 388/2012 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie ustanowienia stypendiów artystycznych dla uczniów radomskich szkół

N a u c z y c i e l m g r A n d r z e j D z i e m b a S Z K O Ł A Z A S A D N I C Z A - 2 G O D Z I N Y D K O S / 0 3.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady

Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera z siedzibą w Krakowie

Uchwała Nr XXXVI/768/2004 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2004 roku

ZASADA PARTYCYPACJI SPOŁECZNEJ

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE

REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ W W PIETROWICACH WIELKICH

S P R A W O Z D A N I E

EGZAMIN MATURALNY 2013

Data sporządzenia: 30 kwietnia 2015 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej Gminy Miasto Szczecin pn. Centrum Żeglarskie

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 3 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)

DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ. 15 maja 2014 roku, Zgierz

SZCZECIŃSKA KARTA WSPÓŁPRACY

REGULAMIN SAMORZĄDU UCZNIOWSKIEGO GIMNAZJUM W ZABOROWIE UL. STOŁECZNA 182

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

W zadaniach od 1 do 6 po 1 punkcie za każdą poprawną odpowiedź.

Gorzów Wielkopolski, dnia 3 marca 2016 r. Poz. 477 UCHWAŁA NR XIX/148/2016 RADY GMINY DESZCZNO. z dnia 22 lutego 2016 r.

Scenariusz lekcji. Przedmiot: Podstawy przedsiębiorczości Temat: W jaki sposób możemy poszukiwać pracy na rynku lokalnym?

Uchwała nr... z dnia... Rady Miejskiej w Brwinowie

Program Debaty: (może ulec zmianie w zależność od przebiegu dyskusji) II. Debata: 1. Analiza ankiety z ogólnej wiedzy o samorządzie.

Transkrypt:

PLAN WYNIKOWY CZĘŚĆ I (KLASA II) Temat lekcji Liczba godzin Oczekiwane osiągnięcia Podstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dopuszczającą i dostateczną). Uczeń: Człowiek w społeczeństwie Człowiek jako istota społeczna 1 wymienia osiągnięcia cywilizacyjne ludzi na przestrzeni wieków wymienia cechy człowieka wyróżniające go ze świata zwierząt wymienia wartości ważne w jego życiu Ponadpodstawowe umiejętności + wiedza (na ocenę dobrą, bardzo dobrą i celującą). Uczeń: wymienia skutki działalności człowieka na przestrzeni wieków wyjaśnia proces socjalizacji wskazuje różnice między procesem socjalizacji i resocjalizacji uzasadnia wybór wartości własnych wymienia wartości uniwersalne odróżnia cechy nabyte od cech wrodzonych dokonuje oceny własnej osoby w kontekście wartości uniwersalnych Grupy społeczne i ich rodzaje Społeczeństwo jako szczególny rodzaj zbiorowości 1 rozumie pojęcie więź społeczna wymienia rodzaje więzi społecznych zna definicję grupy społecznej wymienia rodzaje grup społecznych podaje przykłady grup pierwotnych, wtórnych, formalnych i nieformalnych wymienia role społeczne jednostki i własne uzasadnia szczególną rolę rodziny w życiu człowieka 1 definiuje pojęcia: społeczeństwo, społeczność, zbiorowość dokonuje podziału społeczeństwa polskiego na warstwy i klasy wyjaśnia pojęcie struktura społeczna wymienia elementy struktury społecznej wyjaśnia rolę więzi społecznych w życiu ludzkim podaje przykłady zachowań konformistycznych i nonkonformistycznych dokonuje, korzystając z różnych źródeł informacji, oceny wybranej grupy społecznej wskazuje związki między funkcjonowaniem rodziny i społeczeństwa wymienia przyczyny zróżnicowania społeczeństwa podaje różnicę między warstwą a klasą społeczną uzasadnia zależność między jednostką a społeczeństwem ocenia wpływ norm i wartości ogólnoludzkich

Sprawne komunikowanie się 1 wymienia rodzaje porozumiewania się wymienia techniki skutecznego porozumiewania się zna zasady aktywnego słuchania Wyraża emocje w komunikacie Ja wyjaśnia pojęcia: asertywność empatia, negocjacje, kompromis wypowiada własne zdanie na forum argumentuje wyrażane opinie podejmuje próby stosowania poznanych zasad i technik porozumiewania się w życiu stosuje techniki skutecznego porozumiewania się wyraża emocje stosując, techniki niewerbalne stosuje zasady aktywnego słuchania trafnie argumentuje wyrażane opinie stosuje techniki asertywne w wyrażaniu emocji i własnego zdania Życie szkoły

Moja szkoła 1 wymienia dokumenty regulujące pracę szkoły wymienia najważniejsze organy szkoły zna struktury szkolnictwa w Polsce wymienia szkoły znajdujące się w regionie omawia strukturę szkolnictwa wymienia instytucje współpracujące ze szkołą ocenia system oświaty w Polsce opracowuje folder: Szkoły mojego regionu Samorząd uczniowski szkoła demokracji zna najważniejsze osiągnięcia uczniów swojej szkoły planuje ścieżkę własnego rozwoju edukacyjnego 1 zna prawa i obowiązki ucznia zna prawo o obowiązku nauki wymienia formy działalności samorządu uczniowskiego zna kompetencje samorządu uczniowskiego wymienia cechy charakteru pożądane w pełnieniu funkcji w samorządzie szkolnym dokonuje samooceny ocenia działalność samorządu uczniowskiego przedstawia swój program wyborczy konstruuje ankietę na temat życia szkoły przeprowadza ankietę w swojej klasie opracowuje wyniki ankiety inicjuje ciekawe przedsięwzięcia aktywizujące uczniów w samorządzie uczniowskim

Naród i państwo Czym jest naród? Symbole narodowe 1 wymienia polskie symbole narodowe wymienia czynniki narodotwórcze rozumie pojęcia: naród, świadomość narodowa, obywatelstwo zachowuje się godnie wobec symboli narodowych uczestniczy godnie i z powagą w obchodach rocznicowych uroczystości państwowych i szkolnych omawia okoliczności powstania polskich symboli narodowych współuczestniczy w organizacji uroczystości państwowych i szkolnych poczuwa się do obowiązku ochrony symboli narodowych propaguje właściwe postawy wobec symboli narodowych

Czy jesteśmy tolerancyjni? Mój naród a inne narody 1 wymienia mniejszości narodowe zamieszkujące Polskę wypisuje z konstytucji uprawnienia mniejszości narodowych rozumie pojęcia: tolerancja mniejszość narodowa, stereotyp porównuje strukturę narodowościową II i III Rzeczypospolitej (wykres zamieszczony w podręczniku) charakteryzuje mniejszości narodowe w Polsce wymienia miejsca konfliktów narodowościowych na świecie przeprowadza wywiad na temat tolerancji Polaków z przedstawicielem mniejszości zamieszkującym najbliższą okolicę propaguje ideę tolerancji wobec innych narodów jako przejaw etycznych zasad życia publicznego Ojczyzna i patriotyzm Państwo jako forma organizacji społeczeństwa 1 wyjaśnia pojęcia: ojczyzna, patriotyzm, nacjonalizm, szowinizm, kosmopolityzm, Polonia wymienia największe skupiska polonii na świecie wie, że swoją postawą może dbać o dobre imię Polski posiada świadomość konieczności wypełnienia obowiązków wobec Ojczyzny 1 wymienia cechy państwa wymienia funkcje państwa czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy Kłopoty z państwem wymienia cechy dobrego państwa wymienia przyczyny emigracji Polaków ocenia postawy nacjonalistyczne prezentuje postacie patriotów polskich jako wzorce osobowe manifestuje swoje postawy patriotyczne poprzez godne zachowanie i wypełnianie obowiązków obywatela omawia genezę państw omawia funkcje państwa ocenia nasze państwo i relacje państwo obywatel ocenia politykę zagraniczną naszego państwa

Formy ustrojowe państw we współczesnym świecie 1 wymienia trzy modele ustrojowe państw wymienia monarchie konstytucyjne w Europie wymienia republiki w Europie dokonuje podziału państw ze względu na formę rządów, sposób rządzenia, ustrój terytorialny czyta ze zrozumieniem charakteryzuje republikę i monarchię definiuje państwo unitarne i złożone charakteryzuje trzy modele ustrojowe państw argumentuje, prowadząc dyskusję Sytuacja obywatela w państwach o odmiennych ustrojach politycznych 1 wymienia główne cechy państwa totalitarnego i autorytarnego wymienia najważniejsze prawa człowieka przedstawia pozycję obywateli w różnych typach państw Demokracja 1 wymienia główne cechy państwa demokratycznego wymienia wady i zalety państwa demokratycznego uzasadnia wyższość demokracji nad innymi systemami argumentuje w dyskusji na temat wad i zalet demokracji odróżnia demokrację bezpośrednią od pośredniej oraz większościową od konstytucyjnej wie o konieczności podporządkowania się wymogom procedur demokratycznych we wspólnym działaniu

Aktywność obywatelska Udział obywateli w życiu publicznym 1 zna pojęcia czynne prawo wyborcze, bierne prawo wyborcze, frekwencja wyjaśnia pojęcia życie publiczne, cnoty obywatelskie wymienia cechy społeczeństwa obywatelskiego wymienia formy aktywności własnej w szkole i społeczności lokalnej ocenia znaczenie aktywności obywatelskiej dla dobra ogółu ocenia bierną postawę obywateli wobec życia publicznego ukazuje przykłady konkretnych osób znanych w Polsce i środowisku lokalnym prowadzących działalność przynoszącą korzyść ogółowi ocenia aktywność własną w pracy na rzecz innych podaje propozycje aktywności na rzecz klasy, szkoły, środowiska lokalnego

Formy życia publicznego. Organizacje pozarządowe zachęca rodziców do aktywnego udziału w życiu szkoły i środowiska lokalnego uzasadnia konieczność organizowania się obywateli w celu aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym wymienia główne cele działalności organizacji pozarządowych wymienia obszary działalności organizacji pozarządowych zna zasady zakładania stowarzyszeń wyjaśnia pojęcia: wolontariat, organizacje pozarządowe, stowarzyszenie, fundacja, organizacja pożytku publicznego doskonali umiejętności niezbędne w działaniu zespołowym wymienia znane stowarzyszenia i fundacje przedstawia sylwetki osób znanych z niesienia pomocy drugiemu człowiekowi przedstawia osiągnięcia stowarzyszeń pozarządowych działających w środowisku lokalnym wyjaśnia różnicę między stowarzyszeniem a fundacją uzasadnia szczególną rolę wolontariatu Partie polityczne 1 wymienia funkcje partii politycznych zna pojęcia: partia polityczna, system partyjny, statut zna zasady zakładania partii politycznych wymienia najważniejsze partie polskiej sceny politycznej charakteryzuje systemy partyjne na świecie charakteryzuje najważniejsze partie polskiej sceny politycznej ocenia polską scenę polityczną przedstawia wzór polityka polskiego Czym zajmują się związki zawodowe? klasyfikuje partie polityczne charakteryzuje jedną z wybranych partii politycznych ocenia postawy polskich polityków 1 zna zadania związków zawodowych wymienia związki zawodowe istniejące w Polsce omawia szczególną rolę historyczną NSZZ Solidarność wymienia formy nacisku związków zawodowych na pracodawców charakteryzuje działalność związków zawodowych w Polsce ukazuje konflikt interesów między pracodawcą a pracobiorcą

Środki masowego przekazu podaje przykłady łamania praw pracowniczych w Polsce wyjaśnia pojęcia: strajk, mediacje, rokowania 1 zna pojęcia mass media i opinia publiczna wymienia środki masowego przekazu odróżnia fakt od opinii podaje przykłady wpływu środków masowego przekazu na życie jednostki i społeczeństwa wyszukuje z różnych źródeł informacje i przykłady konkretnych działań związków zawodowych ocenia działalność związków zawodowych argumentuje wpływ informacji na kształtowanie opinii publicznej i postaw wyjaśnia wpływ sondaży na kształtowanie opinii publicznych Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna 1 zna pojęcia: konstytucja, preambuła, konkordat, inicjatywa obywatelska zna budowę konstytucji zna datę uchwalenia aktualnej konstytucji wymienia trzy podstawowe rodzaje władzy wyjaśnia pojęcie pluralizm polityczny wymienia konstytucje polskie na przestrzeni wieków wyjaśnia znaczenie konstytucji w państwie demokratycznym omawia zasady ustrojowe państwa dowodzi szczególnego znaczenia konstytucji wśród innych aktów prawnych interpretuje tekst konstytucji analizuje tekst konstytucji przyporządkowuje instytucje według zasad trójpodziału władzy

Władza ustawodawcza RP, czyli kto tworzy prawo 1 wymienia zadania sejmu i senatu zna sposób powoływania parlamentu zna zasady przeprowadzania wyborów do sejmu i senatu zna organizację sejmu i senatu wymienia kluby parlamentarne w sejmie zna pojęcia: kadencja, Zgromadzenie Narodowe, mandat poselski, interpelacja poselska, immunitet, partia polityczna rozumie pojęcie: władza ustawodawcza analizuje tekst konstytucji zna procedurę wyboru prezydenta wymienia kompetencje prezydenta wie, jak powstaje ustawa wymienia etapy pracy nad ustawą ocenia pracę posłów ocenia pracę marszałka sejmu prezentuje treści artykułów o pracy sejmu formułuje treść interpelacji poselskiej interpretuje tekst konstytucji Władza wykonawcza, czyli kto rządzi 1 zna procedurę wyboru premiera i tworzenia rządu wymienia kompetencje premiera analizuje tekst konstytucji przygotowuje materiały do prasy o pracy rządu lub prezydenta wyjaśnia pojęcia administracja publiczna i korpus służby cywilnej wymienia prezydentów polskich zna procedury odwołania prezydenta zna procedury odwołania premiera (i rządu) porównuje uprawnienia prezydenta i premiera ocenia pracę prezydenta ocenia pracę rządu interpretuje tekst konstytucji

Władza sądownicza. Organy kontroli i ochrony prawa Prawa i obowiązki obywatela Rzeczypospolitej Polskiej 1 wymienia główne dziedziny prawa wymienia organy kontroli i ochrony prawa zna struktury wymiaru sprawiedliwości zna zadania Rzecznika Praw Obywatelskich uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej 1 wymienia podstawowe prawa obywatela wymienia obowiązki obywatela wobec państwa zna procedury odwoławcze w sytuacji łamania praw obywatelskich interpretuje niektóre treści konstytucji wymienia kompetencje Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu przedstawia główne elementy procedury sądowej w procesie cywilnym i karnym ocenia działalność polskiego wymiaru sprawiedliwości wymienia organizacje pozarządowe stojące na straży praw obywatelskich omawia prawa i obowiązki obywateli podaje przykłady naruszania praw obywatelskich w Polsce wyjaśnia twierdzenie o naturalności i niezbywalności praw człowieka gromadzi, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł

Samorząd terytorialny Samorządy i ich znaczenie 1 zna strukturę samorządu terytorialnego zna powiązania istniejące między samorządem a władzami centralnymi wymienia sposoby wpływania obywateli na pracę samorządu umieszcza w strukturze samorządowej swoją miejscowość charakteryzuje najważniejsze organy samorządu terytorialnego wyjaśnia kompetencje władzy centralnej wobec samorządu proponuje przedsięwzięcie na rzecz rozwoju gminy aktywizuje uczniów do realizacji przedsięwzięcia Wybieramy władze lokalne Gmina wspólnotą mieszkańców pokazuje na mapie swoją miejscowość i 16 województw wyjaśnia pojęcia: samorząd, gmina, powiat, województwo 1 zna zasady wyboru radnych, starosty, wójta, burmistrza, prezydenta zna pojęcia: kampania wyborcza, obwód wyborczy, mąż zaufania wie, komu przysługuje prawo wyborcze interpretuje wykres (zawarty w podręczniku) dotyczący frekwencji wyborczej 2 pracuje efektywnie w grupie zadaniowej wymienia organy samorządu gminnego wie, co można załatwić w urzędzie gminy rozumie pojęcie budżet gminy proponuje wraz z grupą podział budżetu dla swojej gminy zna frekwencję wyborczą w swojej miejscowości podczas ostatnich wyborów porównuje i interpretuje wyniki sporządza diagram proponuje program wyborczy zna dochody i wydatki swojej miejscowości wskazuje zadania własne i zlecone gminy zna formy walki gminy z bezrobociem wymienia czynniki wpływające na rozwój gminy uzasadnia przedstawiony w formie graficznej podział budżetu efektywnie pracuje w grupie

ocenia wielkość bezrobocia w swojej gminie Samorząd powiatowy i wojewódzki 1 wymienia organy samorządu powiatowego i wojewódzkiego wie, jakie sprawy można załatwić w urzędzie powiatowym i wojewódzkim wymienia cechy dobrego urzędnika samorządowego czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy wywiad z twórcą reformy samorządowej (podręcznik) ocenia pracę samorządu powiatu, w którym mieszka porównuje bezrobocie w swoim województwie i w pozostałych wyciąga wnioski proponuje w formie pisemnej inicjatywę obywatelską na rzecz powiatu i województwa