Zasady opodatkowania rolników podatkiem od towarów i usług Karol Omelański IZBA ADMINISTRACJI SKARBOWEJ WE WROCŁAWIU 22.02.2019 r.
Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji nie wprowadza zmian w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług (podatkiem VAT)
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2174, ze zm.) VAT (podatek od towarów i usług) polega na doliczaniu, w każdej fazie obrotu, do ceny netto towaru lub usługi podatku wg obowiązującej stawki (23%, 8%, 5%, 0%). Jednocześnie istnieje możliwość dokonania odliczenia kwot podatku naliczonego w cenach nabytych towarów i usług. Te nabyte towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Powyższe zasady mają zastosowanie do tych podmiotów, które są zrejestrowanymi w urzędzie skarbowym podatnikami VAT. Przykładem podmiotu, który jest podatnikiem VAT, ale korzysta ze zwolnienia jest rolnik ryczałtowy.
Działalność rolnicza Przez działalność rolniczą rozumieć należy produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych
Zasady opodatkowania rolników prowadzących działalność rolniczą Rolnicy prowadzący działalność rolniczą w rozumieniu ustawy o VAT rozliczają podatek VAT wg: szczególnej procedury dotyczącej rolników ryczałtowych (tzw. rolnicy ryczałtowi), zasad ogólnych.
Jeden, jak i drugi dokonuje dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczy usługi rolnicze, jednak: rolnik ryczałtowy z tytułu takiej działalności jest zwolniony z VAT, rolnik rozliczający się na zasadach ogólnych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Rolnik ryczałtowy
Rolnik ryczałtowy Rolnik ryczałtowy to rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze, który korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. W zakresie prowadzonej działalności rolniczej jest zwolniony z obowiązku: wystawiania faktur, prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług, składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej, dokonania zgłoszenia rejestracyjnego
Oznacza to, że dostawa produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywana przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego są zwolnione z podatku od towarów i usług.
towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o VAT, towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim. np.: zwierzęta żywe i produkty pochodzenia zwierzęcego, rośliny inne niż wieloletnie. Produkty rolne
Towary wytworzone z nich Towary określone w załączniku nr 2 stanowią: produkty będące przedmiotem sprzedaży (produkt finalny), surowce do produkcji kolejnych towarów.
Zwolnieniem nie jest objęta dostawa towarów: nabytych przez rolnika, Podsumowanie wytworzonych z produktów nabytych (nawet od innego rolnika ryczałtowego(!)), wytworzonych w sposób przemysłowy.
Podsumowanie Dostawa towarów wymienionych na poprzednim slajdzie podlega opodatkowaniu. Rolnik taki zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT.
Komu można sprzedawać wg procedury rolnika ryczałtowego? konsumentowi (osobie fizycznej dokonującej zakupu niezwiązanego bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową), podatnikom podatku VAT.
Dostawa produktów rolnych na rzecz podatnika podatku VAT
Dostawa na rzecz podatnika podatku VAT, który rozlicza ten podatek Rolnikowi, który dokonuje dostawy produktów rolnych przysługuje zryczałtowany zwrot podatku VAT. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych. Obecnie stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi 7% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku.
FAKTURA VAT RR NR 1/2019 Nabywca Super-Ziemniaki sp. z o.o., 50-001 Wrocław, ul. Zwycięska 4, NIP 123-456-78-90 Sprzedawca Sposób zapłaty Jan Kowalski, 55-020 Żórawina, ul. Wrocławska 1, PESEL: 770101..., Dowód osob. nr ABC 123 456 wydany dnia 04.08.2012 r. przez Wójta Gminy Żórawina przelew na rachunek bankowy w Banku Super Rolnika/O. Wrocław nr 10101010102034567801131000 Data zakupu 22.02.2019 r. Data zapłaty 04.03.2019 r. Nazwa towaru Klasa j.m. Ilość towaru Cena jednostkowa bez podatku (zł) Wartość towaru (zł) Stawka VAT (%) Kwota VAT (zł) Wartość towaru wraz z podatkiem (zł) Ziemniaki I kg 2000 0,60 1 200,00 7% 84,00 1284,00 Razem 1 200,00 x 84,00 1284,00 Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Jan Kowalski (podpis sprzedawcy) Prezes zarządu Super-Ziemniaki sp. z o.o. Jan Nowak (podpis nabywcy)
Faktura VAT RR Fakturę VAT RR wystawia podatnik VAT czynny w dwóch egzemplarzach. Oryginał faktury dostarczany jest rolnikowi ryczałtowemu, który obowiązany jest przechowywać fakturę przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym wystawiono fakturę.
Schemat dostawa produktów rolnych podatnikowi VAT czynnemu nabycie towarów lub usług wyłączenie możliwości korzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego dostawa produktów rolnych dostawa towarów Rolnik ryczałtowy Podatnik VAT czynny np. konsument wystawia fakturę VAT RR 1. zwolnienie od podatku VAT z tytułu dostawy produktów rolnych, 2. uprawnienie do otrzymywania 7% zwrotu podatku zryczałtowany zwrot podatku (7%) zwiększa podatek naliczony u podatnika VAT czynnego, jeżeli nabycie jest związane z dostawą opodatkowaną
Dostawa produktów rolnych na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem VAT
Schemat dostawa produktów rolnych podmiotowi niebędącemu podatnikiem VAT Nabycie towarów lub usług Rolnik ryczałtowy wyłączenie możliwości korzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego dostawa produktów rolnych Konsument zwolnienie od podatku VAT z tytułu dostawy produktów rolnych
Kasy rejestrujące Rolnik ryczałtowy jest zwolniony z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących.
Przykład Pan Jan Kowalski przetwarza w swoim gospodarstwie porzeczki, których nie udało mu się sprzedać. Z nadwyżek owoców robi soki, które później sprzedaje jako rolnik ryczałtowy. Pan Jan Kowalski zwolniony jest z podatku VAT i nie ma obowiązku wystawiania paragonu z kasy fiskalnej.
Dostawa towarów innych niż produkty rolne
Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. agroturystyka, działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji) będzie podlegać, co do zasady, opodatkowaniu. Statusu rolnika ryczałtowego nie wyklucza wykonywania innej niż rolnicza działalności gospodarczej, w tym bycia zarejestrowanym z tytułu tej działalności jako podatnik VAT czynny. W zakresie nierolniczej działalności gospodarczej rolnicy ryczałtowi są normalnymi podatnikami VAT, na których ciążą standardowe obowiązki w zakresie VAT.
Jest to wyjątkowy przypadek, w którym jeden podmiot może łączyć dwa statusy - podatnika VAT zwolnionego jako rolnik ryczałtowy i jednocześnie podatnika VAT czynnego. Wówczas, chociaż w pozostałej części podatnik prowadzi działalność opodatkowaną, to dostawa własnych produktów rolnych będzie zwolniona od podatku od towarów i usług /Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 01.12.2015 r., IPPP2/4512-967/15-2/RR/
Schemat dostawa towarów poza działalnością rolniczą nabycie towarów lub usług Podatnik VAT czynny prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia Rolnik Konsument dostawa towarów sprzedaż opodatkowana
Rozliczanie podatku VAT na zasadach ogólnych
Rozliczanie Rolnicy mogą rozliczać podatek VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej na zasadach ogólnych. Są to: rolnicy zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych, rolnicy, którzy zrezygnowali z trybu rolnika ryczałtowego.
Rozliczanie W przypadku: obowiązkowego podlegania zasadom ogólnym, rezygnacji ze zwolnienia rolnik będzie: musiał wystawiać faktury, prowadzić ewidencję dla potrzeb podatku VAT, składać deklaracje i płacić podatek VAT ma prawo odzyskania całości podatku naliczonego w dokonanych przez niego zakupach towarów i usług.
Obowiązek obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro.
Rezygnacja z rozliczenia ryczałtowego rolnik składa zgłoszenie rejestracyjne VAT-R przed rozpoczęciem miesiąca, w którym ma nastąpić rezygnacja ze zwolnienia, dołączając do zgłoszenia dowód zapłaty opłaty skarbowej za rejestrację, wypełnia zgłoszenie NIP-7, w którym wskazuje rachunek bankowy, na który będzie dokonywany ewentualny zwrot podatku.
Obowiązek rejestrowania sprzedaży za pomocą kas rejestrujących Rolnik rozliczający się na zasadach ogólnych obowiązany jest ewidencjonować za pomocą kas rejestrujących sprzedaż dokonywaną na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych
Zwolnienie z rejestracji sprzedaży za pomocą kas rejestrujących Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.
Zwolnienie podmiotowe Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Powrót do rozliczenia ryczałtowego Rolnik, który zrezygnował ze zwolnienia związanego z systemem zryczałtowanego zwrotu podatku VAT, może ponownie z niego skorzystać. Podatnik, który zrezygnował ze zwolnienia od podatku, może po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia ponownie skorzystać ze zwolnienia. Rolnik taki powinien pisemnie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego rolnik ponownie chce skorzystać ze zwolnienia.
Dziękuję za uwagę Źródła: 1. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2174, ze zm.) 2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2018 poz. 2519). 3. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 395, ze zm.) 4. Prawo do odliczenia VAT z faktrut VAT RR, Poradnik VAT, rok XXII (2019), nr 3 (483). 5. Matarewicz Jacek, Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2019. 6. Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, wyd. XII, WKP 2018. 7. J. Zubrzycki, VAT w rolnictwie w pytaniach i odpowiedziach, Wrocław 2000. 8. Wyrok NSA z z dnia 7 września 2012 r., sygn. akt I FSK 1564/11, LEX nr 1215859. 9. Źródła grafiki : opracowanie własne + obrazy dostępne w bazie obrazy online programu PowerPoint. Wszystkie grafiki wyłącznie do użytku wewnętrznego i nie są wykorzystywane do celów prowadzenia działalności gospodarczej oraz ich wykorzystanie nie narusza praw autorskich.