Program nauczania religii dla klasy I gimnazjum JEZUS CHRYSTUS OBJAWIA PRAWDĘ O BOGU I CZŁOWIEKU 1. Pytania egzystencjalne człowieka Wprowadzenie w tematykę roku w kontekście pytań dotyczących istnienia człowieka oraz rozwijanie potrzeby poszukiwania na nie odpowiedzi w dostępnych człowiekowi źródłach, w tym także źródłach wiary, jakimi są Biblia i nauczanie Kościoła. Jaki jest sens życia? Skąd pochodzimy i dokąd idziemy? Kim jest człowiek? Jaki jest początek świata? Ukazanie zakresu stawianych przez człowieka pytań egzystencjalnych. Język polski: rodzaje literackie, wybrane utwory z klasyki światowej Biblia, filmy, słuchowiska, przekazy ikoniczne. Wiedza o społeczeństwie: sens i cel życia, życie jako fundamentalna wartość, człowiek istota społeczna, grupa i więzi społeczne. Edukacja filozoficzna: Starożytne wezwanie poznaj samego siebie a zawsze aktualne pytania: Kim jestem? Skąd pochodzę? Dokąd zmierzam? Jaki jest sens ludzkiego życia? Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. 2. Ludzie wszystkich narodów szukają Boga Poszukiwanie uzasadnień dla istnienia wielu religii. Zapoznanie z wielkimi religiami świata. Wyjaśnienie charakterystycznych właściwości religii chrześcijańskiej oraz roli, jaką spełnia w życiu człowieka. Wielość religii. Religie naturalne. Trzy religie monoteistyczne. Istota religii i uzasadnienie jej istnienia. Ukazanie przyczyn istnienia w świecie wielu religii.
Historia: cywilizacje starożytne. Edukacja filozoficzna: zagadnienie Absolutu, poszukiwanie prawdy przez stulecia. Edukacja czytelnicza i medialna: korzystanie z różnych źródeł informacji. Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski Edukacja europejska: zasady ładu europejskiego opartego na wspólnej historycznej podstawie cywilizacyjnej Biblii. 3. Bóg zwraca się do człowieka w swoim słowie Zapoznanie z podstawowymi informacjami dotyczącymi Biblii: jej powstanie, autorstwo, natchnienie, gatunki literackie, kanon. Ukazywanie religijnego znaczenia Biblii dla chrześcijan. Chrześcijaństwo religią objawioną. Bóg objawia się w swoim słowie. Biblia księgą Boga i ludzi. Natchnienie i jego skutki, religijna prawda Pisma Świętego. Interpretacja Pisma Świętego. Kanon Pisma Świętego. Jak czytać Pismo Święte? Przekazanie najistotniejszych treści o Piśmie Świętym. Uczenie odkrywania religijnego wymiaru Pisma Świętego. Język polski: rodzaje oraz gatunki literackie. Pojęcia: myśl przewodnia, sensy symboliczne i metaforyczne utworu, narracja, symbol, alegoria. Historia: powstanie chrześcijaństwa. Edukacja czytelnicza i medialna: drogi, formy i kanały komunikowania się Boga z ludźmi. 4. Bóg mówi przez dzieło stworzenia Wyjaśnianie ludzkich pytań o początek w świetle wiary w Boga Stwórcę świata i człowieka. Wyjaśnianie natury człowieka w świetle wiary w Boga Stwórcę. Rozwijanie wiary w Boga Stwórcę. Bóg stwarza świat i człowieka z miłości. Świat znakiem Boga harmonia we wszechświecie. Człowiek obrazem Boga. Relacje wiary i nauki.
Uczenie rozgraniczania poznania wynikającego z poznania empirycznego oraz poznania płynącego z wiary. Uczenie ustalania zakresu działania w świecie Boga i działania w nim człowieka. Wiedza o społeczeństwie: sens i cel życia, życie jako fundamentalna wartość, człowiek istota społeczna, niezbywalny charakter praw człowieka. Biologia: działania człowieka w środowisku przyrodniczym i ich konsekwencje. Geografia: ziemia jako środowisko życia, jej historia. Interakcja Ziemia człowiek. Edukacja filozoficzna: Starożytne wezwanie poznaj samego siebie a zawsze aktualne pytania: Kim jestem? Skąd pochodzę? Dokąd zmierzam? Jaki jest sens ludzkiego życia? Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Edukacja prozdrowotna: poczucie własnej wartości. 5. Bóg objawia się w dziejach narodu wybranego Ukazywanie działania Boga w zawieranych z ludźmi przymierzach. Kształtowanie wiary w działanie Boga w ludzkiej historii. Bóg powołuje Abrahama. Bóg powołuje Mojżesza. Bóg zawiera przymierze ze swoim ludem. Bóg daje prawo Dekalog (ogólnie). Bóg działa przez sumienie człowieka prawo naturalne. Bóg działa przez proroków (proroctwa mesjańskie). Ukazanie religijnego znaczenia przymierzy zawieranych przez Boga z ludźmi, o których opowiada Biblia. Uzasadnianie znaczenia dla życia ludzkiego przykazań. Uwrażliwienie na religijne znaczenie proroctw mesjańskich. Język polski: wybrane utwory z klasyki światowej Biblia. Historia: cywilizacje starożytne Izrael. Wiedza o społeczeństwie: rola autorytetu w życiu człowieka oraz właściwy jego wybór, grupa i więzi społeczne. Niezbywalny charakter praw człowieka, ich katalog i system ochrony. Edukacja filozoficzna: etyka chrześcijańska, sumienie. Edukacja czytelnicza i medialna: media jako środki poznania przeszłości
filmy o tematyce biblijnej. 6. Bóg przemawia przez swego Syna Jezusa Chrystusa Odkrywanie tajemnicy osoby Jezusa Chrystusa. Kształtowanie wiary w osobę Jezusa Chrystusa. Jezus Chrystus i Jego czasy. Źródła o życiu Jezusa i ich wiarygodność. Jezus Chrystus postacią historyczną. Jezus Chrystus centrum historii zbawienia. Jezus Chrystus przedmiotem wiary człowieka. Tradycja wiary w Jezusa. Jezus mówi o Bogu. Jezus objawia prawdę o człowieku. Przybliżanie historyczności Jezusa na podstawie źródeł pozachrześcijańskich i chrześcijańskich. Wskazanie na istotę i zasadność wiary chrześcijan w osobę Jezusa. Język polski: wybrane utwory z klasyki światowej Biblia. Historia: cywilizacje starożytne Izrael; powstanie chrześcijaństwa. Wiedza o społeczeństwie: sens i cel życia, życie jako fundamentalna wartość, rola autorytetu w życiu człowieka oraz właściwy jego wybór. Edukacja filozoficzna: Starożytne wezwanie poznaj samego siebie a zawsze aktualne pytania: Kim jestem? Skąd pochodzę? Dokąd zmierzam? Jaki jest sens ludzkiego życia? Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Edukacja czytelnicza i medialna: media jako środki poznania przeszłości filmy o tematyce biblijnej. Edukacja prozdrowotna: poczucie własnej wartości. 7. Człowiek odpowiada wiarą na objawienie Boże Ukazanie na przykładzie postaci biblijnych istotnych elementów religijnej wiary człowieka. Kształtowanie i uzasadnianie potrzeby rozwijania w sobie wiary religijnej. Abraham wzorem wiary. Samuel wzorem wiary i posłuszeństwa Bogu. Król Dawid kieruje się w swoim życiu wiarą w Boga. Wierni Bogu w ucisku (Machabejczycy, św. Maksymilian Kolbe).
Maryja Matką wierzących. Życie wiarą. Ukazanie oraz wyjaśnienie istoty wiary religijnej na przykładzie postaci biblijnych. Język polski: wybrane utwory z klasyki światowej Biblia. Historia: cywilizacje starożytne Izrael. Wiedza o społeczeństwie: rola autorytetu w życiu człowieka, grupy i więzi społeczne. Edukacja filozoficzna: wiara szukająca zrozumienia. Edukacja czytelnicza i medialna: media jako środki poznania przeszłości filmy o tematyce biblijnej. 8. Osobista odpowiedź wiary na słowo Boże Rozwijanie przeświadczenia o potrzebie posłuszeństwa Bogu, które wynika z przyjętej i wyznawanej wiary. Rozwijanie przeświadczenia, że życie inspirowane treściami wiary jest konsekwencją otrzymanego sakramentu chrztu. Chrzest początkiem życia wiarą w Boga. Trwanie w Kościele. Początki chrześcijaństwa w Polsce (św. Stanisław, św. Wojciech, św. Jadwiga). Posłuszeństwo słowu (przykazania I-III). Spotkanie w sakramentach. Modlitwa. Modlitwa braterska (przykazania IV-X). Miłość w rodzinie. Odnowienie przyrzeczeń chrztu. Wskazywanie na chrzest, który rozpoczyna drogę świadomego wyboru Jezusa i Jego stylu życia. Język polski: Bogurodzica; H. Sienkiewicz, Quo vadis. Historia: Polska pierwszych Piastów. Pierwsi Jagiellonowie na tronie Polski, specyfika polskiego średniowiecza. Wiedza o społeczeństwie: człowiek istota społeczna. Grupa i więzi społeczne. Naród i państwo, tożsamość narodowa. Miłość i jej rozwój, problem inicjacji seksualnej, kształtowanie więzi w rodzinie, grupa i więzi społeczne, niezbywalny charakter praw człowieka. Sztuka: różnorodność muzyki ojczystej, w tym regionalnej, muzyki innych narodów i regionów świata. Kontakt z dziełami sztuki plastycznej
pomniki, galerie, muzea. Środki wyrazu plastycznego. Różnorodne sposoby komunikowania. Geografia: problemy integracyjne na świecie, w Europie i w Polsce. Edukacja filozoficzna: klasyczna definicja prawdy, poszukiwanie prawdy przez stulecia. Moralność, koncepcja człowieka jako osoby zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra. Edukacja prozdrowotna: poczucie własnej wartości, zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu, przyczyny i skutki zażywania m.in. środków psychoaktywnych. Edukacja europejska: zasady ładu moralnego opartego na wspólnej historycznej podstawie cywilizacyjnej filozofii greckiej, prawie rzymskim i Biblii. Kultura polska na tle tradycji śródziemnomorskiej: znaczenie mitologii, misteriów, obrzędów, świąt i uroczystości. Powstanie kultury chrześcijańskiej i jej związki z kulturą Grecji i Rzymu. Rola filozofii greckiej, prawa rzymskiego i Biblii w kulturze polskiej i europejskiej. Wskazania do realizacji programu Program nastawiony jest na rozwijanie postawy szukania prawdy dotyczącej życia i odnajdywania jej w kontekście innych przedmiotów szkolnych, a przede wszystkim w wierze, która swe treści czerpie z Bożego objawienia. Zaleca się prowadzenie zajęć tokiem problemowym. Należy stosować metody aktywizujące, co ma szczególne znaczenie dla procesów kształtowania w katechizowanych wiary dojrzałej. Właściwemu odczytaniu przesłania tekstu źródłowego służy stosowanie metod pracy z tekstem. Przedostatni blok powinien być przeprowadzony w formie nabożeństw wprowadzających w przeżycie sakramentów. Zamierzone osiągnięcia Uczeń powinien umieć: rozmawiać na tematy egzystencjalne i wyjaśniać je w kategoriach religijnych; uzasadnić wielość religii; podać charakterystyczne elementy wiary chrześcijańskiej. Uczeń powinien znać: wielkie religie świata; podstawowe informacje o Piśmie Świętym; wyjaśnienie natury wiary na przykładach postaci biblijnych; zasadność i przesłanie przykazań Bożych; treść proroctw mesjańskich; treść i zasadność wiary dotyczącej osoby Jezusa Chrystusa; Kościół i jego początki w Polsce.