SPRAWOZDANIE z realizacji innowacji pedagogicznej Pasjonaci przyrody innowacja z przedmiotów przyrodniczych Autor: mgr Dorota Sugier Miejsce realizacji: Gimnazjum Miejskie nr 2 im. Jana Pawła II w Mińsku Mazowieckim
CELE OGÓLNE INNOWACJI rozwijanie chęci poznawczych uczniów, rozbudzenie zainteresowania naukami przyrodniczymi, uczenie kreatywnego myślenia i rozwiązywania problemów, prezentowanie własnych wyników obserwacji, eksperymentów i przemyśleń, wykorzystanie wiedzy w praktyce życia codziennego. Cele szczegółowe: kształtowanie osobowości uczniów i rozwijanie ich zainteresowań, wykorzystanie wiedzy zdobytej na zajęciach w praktyce życia codziennego, wykształcenie rozumienia zależności istniejących w środowisku przyrodniczym, rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł w celu zdobycia wiedzy na zadany temat, oraz weryfikacji zdobytych wiadomości, kształtowanie umiejętności pracy w grupie, kształtowanie umiejętności prezentacji wyników własnej pracy i formułowania wniosków, doskonalenie procesu obserwacji, wykonywania pomiarów, rozbudzanie zainteresowania i dociekliwości poznawczej oraz kształtowanie umiejętności obserwacji i opisu reakcji chemicznych, zjawisk fizycznych, biologicznych, geograficznych, kształtowanie posługiwania się fachowym językiem chemii, biologii, fizyki i geografii kształtowanie umiejętności posługiwania się technologią informacyjną, popularyzacja wiedzy przyrodniczej na terenie szkoły, motywowanie i przygotowanie uczniów do dalszego kształcenia, poznanie i rozpoznawanie pospolitych gatunków roślin w środowisku naturalnym, poznanie i prezentacja pomników przyrody w Mińsku Mazowieckim i w Polsce, określanie sposobów ograniczania odpadów, sposoby oczyszczania ścieków, kształtowanie umiejętności posługiwania się mapą, orientowania w terenie, kształtowanie umiejętności wyznaczania azymutu w terenie, poznawanie przeszłości geologicznej Ziemi, poznawanie metod badania wnętrza Ziemi, poznanie działalności rzeki na przykładzie rzeki Srebrnej, obserwowanie elementy pogody, sporządzanie klimatogramu,
Sposoby realizacji innowacji Cotygodniowe lub blokowe zajęcia edukacyjne w ramach dodatkowej godziny; Zajęcia laboratoryjne w szkole oraz na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach; Zajęcia warsztatowe w szkole; Przygotowanie tematycznych gazetek ściennych, folderów, prezentacji z dziedziny fizyki, biologii, geografii i chemii; Projekty edukacyjne; Rozwiązywanie zadań problemowych i rachunkowych; Wyszukiwanie, selekcjonowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł; Wycieczki edukacyjne do muzeów, na wystawy, ogrodu zoologicznego, oczyszczalni ścieków, Centrum Nauki Kopernik; Akcje promujące zdrowy, ekologiczny tryb życia; Udział w konkursach przedmiotowych; Adresaci innowacji uczniowie klasy z rozszerzonym programem z przedmiotów przyrodniczych uczący się w Gimnazjum Miejskim nr 2 im. Jana Pawła II w Mińsku Mazowieckim od roku szkolnego 2012/2013 do roku szkolnego 2014/2015. Zakres czasowy od 1 września 2012 do 31 sierpnia 2015 roku. TREŚCI NAUCZANIA ZREALIZOWANE W RAMACH INNOWACJI 1. Treści z zakresu chemii W ramach ćwiczeń laboratoryjnych na Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach uczniowie poznali regulamin pracowni chemicznej, przepisy BHP, poznali etapy planowania i przeprowadzania doświadczeń chemicznych. Poznali technikę używania pipety i biurety oraz zasadę miareczkowania. Wykonywali doświadczenia z działu Związki chemiczne w życiu codziennym. Poznali treści z zakresu chemii jądrowej: promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Przemiany, β,, czas połowicznego rozpadu, rodzaje i zastosowanie promieniowania jądrowego. Wykonywali doświadczenia pozwalające otrzymać wodór, tlen i dwutlenek węgla i badali ich właściwości. W ramach zajęć w szkole badali rozpuszczalności substancji w różnych rozpuszczalnikach, poznali pojęcie mola, stężenia molowego i rozwiązywali zadania rachunkowe z wykorzystaniem tych pojęć. Ponadto poszerzyli wiedzę z zakresu działu Kwasy, zasady, sole o treści obejmujące wzory kwasów nieobjętych podstawą programową, dysocjację wielostopniową kwasów i zasad, sole podwójne i potrójne oraz hydrolizę soli, a także wodorosole i hydroksosole. Poszerzyli swoją wiedzę z zakresu tworzyw pochodzenia mineralnego. I żywności funkcjonalnej. 2. Treści z zakresu fizyki uczniowie uczestniczyli w zajęciach laboratoryjnych z fizyki w Muzeum Techniki w Warszawie oraz w zajęciach z robotyki zorganizowanych w szkole przez studentów z Politechniki Warszawskiej. Na zajęciach w szkole poszerzyli wiedzę i umiejętności z zakresu kinematyki ruch po okręgu, dynamiki pęd i zasada zachowania pędu, przemiany w zjawiskach cieplnych bilans cieplny, hydrostatyka - prawo Archimedesa dla cieczy i gazów. Z zakresu elektromagnetyzmu - siła elektrodynamiczna, zjawisko indukcji elektromagnetycznej i jej
praktyczne zastosowanie, budowa i zasada działania prądnicy oraz budowa i zasada działania transformatora. Poznali elementy kosmologii teoria Wielkiego Wybuchu, Układ Słoneczny 3. Treści z zakresu geografii uczniowie uczestniczyli w warsztatach terenowych w parku miejskim gdzie wykonali profil terenu. Poznali rzeźbotwórczą rolę wód płynących oraz przykłady form erozji i akumulacji rzecznej na przykładzie rzeki Srebrnej. Podczas wycieczek klasowych ćwiczyli umiejętności posługiwania się mapą. Ponadto poszerzali wiadomości i umiejętności z zakresu meterologii klimatogram. Uczestniczyli w lekcjach muzealnych: Chiny tradycja i nowoczesność w Muzeum Azji i Pacyfiku oraz Skały i minerały w Muzeum Ziemi. 4. Treści z zakresu biologii uczniowie poznali techniki pracy laboratoryjnej, samodzielnie wykonywali preparaty obserwacje makroskopowe narządów zwierząt (układ oddechowy, serce, układ pokarmowy), preparowali narządy. W trakcie zajęć terenowych w parku miejskim i okolicach szkoły poznali gatunki drzew liściastych i iglastych oraz sposoby ich wykorzystania przez człowieka. Przygotowali prezentacje multimedialne na temat pomników przyrody w Mińsku Mazowieckim i w Polsce. W czasie wycieczki do ZOO poznali gatunki zwierząt krajowych i egzotycznych. Poszerzyli wiadomości na temat zwierząt charakterystycznych dla różnych stref klimatycznych i ich przystosowania do środowiska. Podczas wizyty w Oczyszczalni Ścieków w Mińsku Mazowieckim poznali sposoby oczyszczania wód. Treści z zakresu przedmiotów przyrodniczych poszerzane były również w czasie: 1. Wycieczek: Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, Muzeum Techniki w Warszawie, Oceanarium w Gdyni, Fokarium w Gdyni, Kaktusiarnia w Rumi, Stadniny koni w Janowie Podlaskim, ZOO w Warszawie, Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Muzeum Ziemi w Warszawie Oczyszczalni Ścieków w Mińsku Mazowieckim, 2. Zajęć terenowych, warsztatów i laboratoriów w: Kampinoskim Parku Narodowym, Parku Krajobrazowym Podlaski Przełom Bugu, Jak przetrwać w lesie zajęcia w Giżycku, Parku Miejskim w Mińsku Mazowieckim, Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach, Muzeum Techniki w Warszawie. 3. Działań podejmowanych na terenie miasta Mińsk Mazowiecki i w szkole: Akcji Sprzątanie świata na terenie miasta Mińsk Mazowiecki przez trzy lata, Akcji zorganizowanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną Ratujmy mińskie kasztanowce. W ramach tej akcji uczniowie:
Zaadoptowali kasztanowca, którym się opiekowali grabili liście i zawiesili budkę dla sikorek Rozdawali ulotki informacyjne na terenie miasta promujące tę akcję, Przygotowali przedstawienia dla uczniów szkoły na temat ochrony kasztanowców, Zorganizowali sprzedaż ciast, zaś pieniądze przeznaczyli na środki ochrony zaadoptowanego drzewa, Corocznej akcji Nie dla wypalania traw uczniowie przygotowali prezentację multimedialną. Wszystkie działania podjęte w ramach realizacji innowacji pedagogicznej były systematycznie prezentowane rodzicom podczas zebrań z rodzicami oraz nauczycielom i dyrekcji podczas rad pedagogicznych. EFEKTY INNOWACJI: Uzyskane osiągnięcia uczniów: Uczeń: 1. wykorzystuje wiedzę zdobytą na zajęciach w praktyce życia codziennego, 2. zna zależności istniejących w środowisku przyrodniczym, 3. posługuje się fachowym językiem chemii, biologii, fizyki i geografii, 4. zna i rozpoznaje pospolite gatunki roślin w środowisku naturalnym, 5. zna pomniki przyrody w Mińsku Mazowieckim i w Polsce, 6. zna sposoby ograniczania odpadów, oraz sposoby oczyszczania ścieków, 7. zna działalności rzeki na przykładzie rzeki Srebrnej, 8. wskazuje zjawiska fizyczne i chemiczne w życiu codziennym, 9. rozwiązuje zadania rachunkowe o większym stopniu trudności, 10. stosuje techniki pracy laboratoryjnej nie ujętej w treściach podstawy programowej, 11. potrafi samodzielnie przygotować preparaty biologiczne, 12. projektuje, przeprowadzenia i interpretuje doświadczenia chemiczne, fizyczne i biologiczne, 13. posługuje się pojęciem stężenia molowego i procentowego, rozwiązuje zadania rachunkowe z wykorzystaniem stężeń procentowych i molowych, 14. wymieni grupy analityczne kationów i anionów, 15. wymieni tworzywa pochodzenia mineralnego i ich zastosowanie w gospodarce człowieka, 16. wymieni poznane kwasy, zasady i sole,scharakteryzuje sole podwójne i potrójne, 17. zdefiniuje pojęcie dysocjacji stopniowej, napisze równania reakcji dysocjacji stopniowej, 18. zdefiniuje pojęcie pędu, stosuje zasadę zachowania pędu, 19. przeprowadza obliczenia z zastosowaniem bilansu cieplnego, 20. definiuje siłę elektrodynamiczna, wyjaśni zjawisko indukcji elektromagnetycznej i jej praktyczne zastosowanie, 21. opisuje budowę i zasadę działania prądnicy i transformatora,
22. wymienia pierwiastki promieniotwórcze, rodzaje i zastosowanie promieniowania jądrowego, 23. oblicza średnią masę atomową pierwiastków, zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym, 24. wymieni procesy geologiczne kształtujące powierzchnię, 25. wymieni metody badania wnętrza Ziemi, 26. sprawnie posługuje się mapą, wyznacza azymut, 27. oblicza skale mapy, 28. wymieni rzeźbotwórcza rola wód płynących, 29. wyjaśni potrzebę propagowania ekologicznego modelu życia, 30. wymieni problemy związane z utylizacją śmieci, ściekami, EWALUACJA INNOWACJI: Efektywność prowadzonej innowacji poświadczają następujące efekty: 1. Przeprowadzenie ponad 32 godzin rocznie, na których realizowany był program innowacji, 2. Udział w zajęciach z chemii organizowanych przez Uniwersytet Przyrodniczo- Humanistyczny w Siedlcach, 3. Udział w licznych wycieczkach edukacyjnych, 4. Liczne sukcesy grupowe w szkolnych konkursach np.: Wiedzy o Janie Pawle II ( I miejsce w 2012r i III miejsce 2013r), III w konkursie MODA NA POLSKI (2013 r), II miejsce w konkursie prozdrowotnym Trzymaj formę (2013r), III miejsce w konkursie matematycznym Ściśnij się (20014r), II miejsce w całorocznym konkursie Z ekologia za pan brat i uzyskanie tytułu EKO-klasy (2014r). 5. Sukcesy indywidualne uczniów: I miejsce w Powiatowym Konkursie Literackim Prus wnikliwy obserwator, wrażliwy człowiek, III miejsce w Powiatowym Konkursie Ortograficznym, I miejsce w III Powiatowym Turnieju Nauki Sportu i Sztuki QUSY 2015, Jedna uczennica zakwalifikowała się do etapu rejonowego konkursu kuratoryjnego z biologii. 6. Osiągnięcie przez klasę bardzo dobrych wyników na egzaminie gimnazjalnym średnia klasy/średnia szkoły: Język polski 81,6% / 72,2% ( najlepszy wynik w szkole), Historia i wiedza o społeczeństwie 76,2% / 71,1% ( drugi wynik w szkole), Matematyka 67,2 % / 62,4% ( drugi wynik w szkole), Przedmioty przyrodnicze - 67,5 % / 59,9% ( drugi wynik w szkole), Język angielski (poziom podstawowy) 90,6% / 78,3% ( drugi wynik w szkole), Język angielski (poziom rozszerzony) 79,3 % / 61,7% ( drugi wynik w szkole), Język niemiecki (poziom podstawowy) 90,5% / 72,3% ( najlepszy wynik w szkole).
7. Wysoka ocena merytorycznych i wychowawczych treści realizowanych na zajęciach innowacyjnych potwierdzona przez wicedyrektorów na podstawie obserwacji zajęć kierunkowych oraz spotkania z rodzicami. WNIOSKI KOŃCOWE: Oceniając innowację należy zauważyć, że założone przeze mnie cele zostały osiągnięte. Uczniowie klasy objętej innowacyjnymi działaniami już w trakcie edukacji gimnazjalnej wykazali się dużą świadomością ekologiczną i wrażliwością na otaczające ich środowisko przyrodnicze. Większość z nich (63%) swoje dalsze kształcenie wiąże z przedmiotami przyrodniczymi. Świadczy o tym wybór takich właśnie profili w szkołach ponadgimnazjalnych. Ponadto dzięki wspólnej pracy (nie tylko młodzieży, ale również wychowawcy i rodziców, którzy bardzo zaangażowali się w zaproponowane akcje) uczniowie stworzyli zintegrowany i aktywny zespół, w którym każdy czuł się odpowiedzialny za podejmowane działania. Uważam, że innowacja odniosła pełny sukces.