Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii
Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Patofizjologia Ograniczenie przepływu związane jest najczęściej z nieprawidłową odpowiedzią zapalną ze strony układu oddechowego na szkodliwe pyły i substancje z jakimi chory ma do czynienia w ciągu swojego życia.
Epidemiologia Około 1/4 osób w wieku > 40 lat ma ograniczenia przepływu w drogach oddechowych mogące odpowiadać I stadium POCHP WHO określa liczbę chorych na POCHP na 210 mln w skali światowej W 2005 roku zmarło z tego powodu 3 mln osób. W 2030 roku POCHP stanie się 4 przyczyną zgonów na świecie.
Epidemiologia W Unii Europejskiej całkowity koszt związany z POCHP wynosi ok. 38,6 mld euro. W Polsce w latach 1999-2000 POCHP była przyczyną 2,6% zgonów mężczyzn i 1,3% kobiet. Rocznie w Polsce umiera z powodu tej choroby 15 000 osób. Niemal połowa chorych umiera w przeciągu 10 lat od momentu rozpoznania U około 10% populacji polskiej po 40. r.ż. stwierdza się cechy POCHP
Zmiany patomorfologiczne Gromadzenie komórek zapalnych w drobnych drogach oddechowych Wydzielanie mediatorów zapalnych Nadmierne wydzielanie śluzu Przerost błony śluzowej Pogrubienie ścian oskrzeli Włóknienie tkanki zrębowej
Zmiany patomorfologiczne Obturacja ograniczenie przepływu powietrza Niszczenie ścian pęcherzyków Rozedma Pogrubienie ścian naczyń płucnych Rozwój nadciśnienia płucnego Przeciążenie i niewydolnośc prawej komory serca
Pęcherze rozedmowe w tkance płucnej w materiale sekcyjnym od chorego z POCHP
Pęcherze rozedmowe zlokalizowane podopłucnowo tomografia komputerowa
Płuco chorego z POCHP, liczne pęcherze rozedmowe, destrukcja tkanki płucnej preparat formaliowy
Rozerwane przegrody pęcherzykowe - preparat histologiczny od pacjenta z POCHP
Przyczyny PALENIE TYTONIU NAJCZĘŚCIEJ Zanieczyszczenie powietrza Narażenie zawodowe na pyły i substancje chemiczne Czynniki genetyczne (niedobór α 1 - antytrypsyny) Zaburzenia rozwoju płodowego płuc
Objawy Duszność Pogorszenie tolerancji wysiłku Kaszel Odkrztuszanie plwociny (śluzowej, ropnej, podbarwionej krwią) Sinica
Typy chorych Różowy sapacz niedowaga duszność kaszel częściowa niewydolność oddechowa (tylko hipoksemia spadek stężenia tlenu we krwi) brak sinicy
Różowy sapacz
Typy chorych Niebieski dmuchacz otyłość niewielka duszność całkowita niewydolność oddechowa (hipoksemia z hiperkapnią spadek stężenia tlenu i wzrost dwutlenku węgla we krwi) sinica często serce płucne
Niebieski dmuchacz
Badanie przedmiotowe Przyspieszenie oddychania Praca dodatkowych mięśnia oddechowych Wdechowe ustawienie klatki piersiowej Oddychanie przez zasznurowane usta Zaciąganie międzyżebrzy przy wdechu Ściszenie szmeru oddechowego Trzeszczenie nad polami płucnymi Świsty i furczenia objawy skurczu dróg oddechowych z zaleganiem wydzieliny
Badanie przedmiotowe objawy niewydolności prawokomorowej Tętnienie w dołku podsercowym Wypełnienie żył szyjnych Powiększenie wątroby Obrzęki Wodobrzusze
Badania dodatkowe Złotym standardem w rozpoznaniu i monitorowaniu choroby jest spirometria. Na podstawie obrazu klinicznego można z dużą pewnością podejrzewać rozpoznanie, niemniej ostatecznym dowodem potwierdzającym jest wynik badania spirometrycznego. Spirometrię należy wykonać u każdego pacjenta z podejrzeniem POCHP.
Parametry spirometryczne FVC natężona pojemność życiowa płuc pojemność od najgłębszego wydechu do najgłębszego wdechu FEV 1 - objętość powietrza wydmuchnięta z płuc w czasie pierwszej sekundy maksymalnie natężonego wydechu. FEV 1% VC (wskaźnik Tiffenau) określa stosunek FEV 1 (natężonej objętości pierwszosekundowej) do pojemności życiowej (VC) wyrażona w procentach pojemności życiowej.
Kryteria rozpoznania POCHP Zmniejszenie pojemności życiowej < 80% wartości należnej Zmniejszenie FEV 1% VC < 70% Brak odwracalności obturacji
Leczenie ZAPRZESTANIE PALENIA TYTONIU! Leki rozszerzające oskrzela Glikokortykosteroidy (ciężkie POCHP i zaostrzenia) Antybiotyki (zaostrzenia) Leki rozrzedzające wydzielinę (mukolityki) Leki przeciwkaszlowe
Leczenie Tlenoterapia w tym domowe leczenie tlenem Rehabilitacja Odpowiednie odżywianie Leczenie operacyjne * usuwanie pęcherzy rozedmowych (bullektomia) * transplantacja płuc