Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku. Gatunek ten jest wyjątkowo wrażliwy na opóźniony termin siewu jak również na niedobór fosforu i potasu. Na glebach mało zasobnych należy zastosować wyższe dawki tych nawozów. Składniki te, najlepiej w formie nawozów wieloskładnikowych, stosuje się przede wszystkim wiosną przed uprawą przedsiewną. Sukces w uprawie owsa zależy przede wszystkim od dotrzymania wczesnego terminu siewu. Wpływa on, bowiem na plonowanie rośliny. Owies jest gatunkiem o mniejszych wymaganiach glebowych, ale o dużych wymaganiach wodnych. Wysiewany w czystym siewie spełnia ważną rolę fitosanitarną w płodozmianie z dużym udziałem zbóż. Dobrze znosi uprawę po zbożach, sam zaś jest dobrym przedplonem. Większość produkcji przeznaczana jest na pasze, niewielką ilość tego zboża wykorzystuje się w przemyśle spożywczym. Obok jęczmienia jest głównym składnikiem mieszanek zbożowych. Tabela 40. Owies odmiany badane w 2014 r. Lp. Odmiana Rok wpisania do KRO LOZ 1 Krezus 2005 2008 2 Gniady **) 2007 3 Zuch 2008 2010 4 Bingo 2009 2011 5 Arden 2010 6 Haker 2010 7 Siwek n) 2010 8 Maczo n) 2010 9 Nagus n) 2011 Hodowca lub polski przedstawiciel dla odmian zagranicznych Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o. 30-002 Kraków; ul. Zbożowa 4
10 Komfort 2013 11 Amant n) 2014 12 Harnaś 2014 Małopolska Hodowla Roślin sp. z o.o. 30-002 Kraków; ul. Zbożowa 4 n) Odmiana o ziarnie nieoplewionym. **) odmiana brązowoziarnista
Tabela 41. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2014 r. Wyszczególnienie Krzyżewo Podtrzcianka Osobne Kompleks glebowy 2 4 4 Klasa bonitacyjna gleby III b III b IV a ph gleby 6,7 5,1 5,4 Zasobność gleby mg/100 g P 2 0 5 K 2 0 Mg 27,0 17,0 7,1 Przedplon Groch siewny Mieszanka zbożowa Pszenżyto ozime Data siewu 28.03 03.04 01.04 Data zbioru 29.08 06.08 11.08 Nawożenie mineralne N kg/ha 60 90 70 P 2 0 5 kg/ha 60 60 50 K 2 0 kg/ha 90 100 70 Nawożenie dolistne l/ha Basfoliar 36 0,5 l. Insektycydy Sumi Alpha 050 EC 0,25 l. Fastac 100 EC 0,1 l. Herbicydy dawka Chwastox Turbo 340 SL 2 l. Gold 450 EC 1,25 l. Gold 450 EC 1,25 l. Fungicydy dawka 13,9 9,4 3,4 10,1 11,2 6,2
Krzyżewo Podtrzcianka Osobne Średnia Odchylenie od wzorca (dt) % wzorca Wysokość roślin Wyleganie przed zbiorem Masa tysiąca nasion Dojrzałość woskowa Rdza wieńcowa Septorioza liści Helmintosporioza Tabela 42. Plon ziarna owsa w 2014 r. (dt. z ha). Choroby Lp. Odmiana cm Skala 9 0 g dni Skala 9 0 Wzorzec 72,8 51,7 62,7 62,4 x x 119 7,0 32,2 x 5,8 5,8 5,9 1 Krezus 72,8 47,7 67,0 62,5 0,1 100 116 6,3 34,3 203 6,3 6,0 5,3 2 Zuch 69,3 52,1 64,8 62,0-0,4 99 121 7,7 30,1 203 5,3 6,0 6,7 3 Bingo 76,3 55,4 56,3 62,7 0,3 100 121 7,0 35,9 201 5,7 5,3 5,7 4 Gniady *) 67,1 43,6 64,0 58,2-4,2 93 112 7,0 28,6 202 6,7 6,7 6,7 5 Arden 72,5 49,6 63,2 61,7-0,6 99 120 6,7 29,7 203 6,0 5,7 6,3 6 Haker 76,3 44,3 62,3 61,0-1,4 98 118 7,0 35,6 204 6,0 6,7 6,0 7 Siwek n) 49,0 39,1 56,0 48,0-14,3 77 112 7,0 25,6 202 6,0 7,0 6,7 8 Maczo n) 52,6 32,5 51,5 45,5-16,9 73 116 7,0 24,8 202 5,0 4,7 5,7 9 Nagus n) 50,8 40,8 51,2 47,6-14,8 76 122 7,3 24,5 202 6,7 6,0 6,0 10 Komfort 81,9 55,6 70,8 69,4 7,0 111 117 7,3 36,3 202 6,3 5,3 5,7 11 Amant n) 51,8 41,7 50,5 48,0-14,4 77 118 6,7 24,1 203 5,7 5,7 4,7 12 Harnaś 82,4 46,9 55,5 61,6-0,8 99 117 7,7 35,8 204 6,7 6,7 6,0 Odmiana wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką. n) Odmiana o ziarnie nieoplewionym. *) Odmiana brązowoziarnista.
Tabela 43. Średnie wyniki plonowania odmian owsa w latach ( % wzorca). Lp. Odmiana Rok Lata 2012 2013 2014 2012 14 2013 14 Wzorzec dt z ha 71,7 50,2 62,4 61,4 56,3 1 Krezus 99 105 100 101 103 2 Zuch 100 89 99 96 94 3 Bingo 101 106 100 102 103 4 Gniady *) 90 93 93 92 93 5 Arden 102 108 99 103 104 6 Haker 104 106 98 103 102 7 Siwek n) 74 72 77 74 75 8 Maczo n) 68 75 73 72 74 9 Nagus n) 71 73 76 73 75 10 Komfort 95 111 x 103 11 Amant n) 77 x x 12 Harnaś 99 x x Liczba doświadczeń 4 4 3 n) Odmiana o ziarnie nieoplewionym. *) Odmiana brązowoziarnista. Charakterystyka odmian (na podstawie listy opisowej odmian) HARNAŚ (2014). Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską duży, bez łuski dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę, septoriozę liści, rdzę wieńcową średnia, na rdzę źdźbłową dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży, masa 1000 ziaren średnia, gęstość w stanie zsypnym dość słaba, wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. AMANT (2014). Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę, septoriozę liści średnia. Rośliny dość niskie, o bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania średni. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.