Opis æwiczeñ ensryka POZNAÑ 25
I. Zestawienie paneli wchdz¹cych w sk³ad æwiczenia Wypsa enie pdstawwe lp. Nazwa panelu Kd il. szt. Uwagi 1 W³acznik masy 1 1 1 2 W³acznik zap³nu 2 1 1 3 Mdu³ pmiarwy 4 1 1 4 Didwy wskaÿnik napiêcia 4 5 1 5 Oscylskp- diagnskp KME 4 1 1 6 Zasilacz stabilizwany 13,6V 1A 5 9 1 uk³ad zasilania st³u 7 Zespó³ bezpieczników 6 1 1 8 tabilizatr napiêcia 5 V 7 1 1 9 Czujnik spalania stukweg 1 2 1 1 1 Czujnik temperatury silnika 1 2 5 1 11 Czujnik temperatury pwietrza 1 2 6 1 12 nda Lambda 1 2 1 1 13 Czujnik aktywny prêdkœci brtwej 1 2 2 1 14 Czujnik prêdkœci pjazdu 1 2 21 1 15 Czujnik przyœpieszeñ 1 2 24 1 16 Czujnik kierunku brtów 1 2 26 1 17 Czujnik ciœnienia leju 2 5 6 1 18 Czujnik pzimu paliwa 2 5 8 1 19 Transfrmatr bezpieczeñstwa 22V/24V 6 1 1 uk³ad zasilania st³u 2 Auttransfrmatr sieciwy 24V/2x12V 6 1 1 1 uk³ad zasilania st³u 21 Prstwnik mstkwy 14/28V 6 1 6 1 uk³ad zasilania st³u trna 2/19
B-8A I 15 F1 F 1 F 2 F3 F2 F 3 F 4 CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA 25 4 3 8 1 125 (C) t 7 [ OC ] 6 CZUJNIK AKTYWNY PRÊDKOŒCI OBROTOWEJ 1 2 2 PRÊDKOŒÆ OBROTOWA (+) (-) 2-1 -1 1 4 5 35-2 25 1 2,24,377,12-4 -2 3, 1,598,24 R,12-4 -2,377 9,75 3, 29,121 9,75 1,598 (kw) 1,95 (kw) 29,121 t CZUJNIK TEMPERATURY ILNIKA 1,95 R 1 2 6 II. Rzmieszczenie paneli na stela u 8 6 125 ( C) t CZUJNIK KIERUNKU OBROTÓW 1 5 8 1 12 4 [ OC ] -2 3 25 4 1 2 5 1 2 26 ONDA LAMBDA rpm x 1 CZUJNIK PALANIA TUKOWEGO t 1 2 1 1 2 1 CZUJNIK PRÊDKOŒCI POJAZDU CZUJNIK PRZYPIEZEÑ PIONOWYCH REGULATOR WPÓ CZYNNIKA WYPE NIENIA 5 1 1 2 21 1 2 24 CZUJNIK POZIOMU PALIWA 5 V 1 15 KL, 2. T trna 3/19 2 5 8 A5 H5 CZUJNIK CIŒNIENIA OLEJU 2 5 6
III. psób p³¹czenia uk³adu P³¹czenie paneli: Zestaw nale y p³¹czyæ w nastêpuj¹cej klejnœci: 1- pd³¹czyæ przewdem (nr. 51) zaciski akumulatra d zacisków +, - panelu w³¹cznika masy ( 1 1) z zachwaniem dpwiedniej biegunwœci,! Przed przyst¹pieniem d wyknania æwiczenia nale y pamiêtaæ, aby w³¹cznik w³¹cznika masy ( 1 1) i auttransfrmatra (6 1 2) znajdwa³ siê w pzycji wy³¹cznej. 2- p³¹czyæ ³¹cznikami ( 53 lub 54) bwdy zasilaj¹ce 3, 15, 31, 3- p³¹czyæ ³¹cznikami ( 53 lub 54) i przewdami ( 56 lub 57) pzsta³e bwdy zgdnie z d³¹cznym schematem, pkt IV, 4- w³¹czyæ w³¹cznik masy, a nastêpnie w³¹cznik zap³nu, Uruchmienie prgramu Oscylskp - pd³¹czyæ z³¹cze drukarkwe Oscylskpu-Diagnskpu KME d kmputera za pmc¹ przewdu R -232 (nr. 73), - masa scylskpu p³¹czna jest na sta³e d gniazda masy panelu, dlateg nie ma ptrzeby pd³¹czania jej ddzielnym przewdem. - uruchmiæ prgram, który p wykryciu i kalibracji scylskpu wyœwietli kn pmiarwe.! Aby kmputer wykry³ panel scylskpu, nale y uprzedni za³¹czyæ zasilanie st³u. zczegó³y dtycz¹ce knfiguracji, spsbu bs³ugi scylskpu zawarte s¹ w d³¹cznej instrukcji Instrukcja bs³ugi Oscylskp-Diagnskp KME. trna 4/19
IV. Fragment schematu p³¹czeñ i znaczenia pdzesp³ów 3 15 Y28 B54 8 2 B138 3 1 2 4 6 1 7 5 3 27 X1 14 53 11 35 18 51 25 33 11 3 2 52 55 54 17 15 B147 b P c a f B83 2 3 1 B149 B24 t t B25 3 Fragment schematu uk³adu zap³nweg w samchdzie Frd Transit 2,5D Turb B24 - czujnik temperatury silnika B25 - czujnik temperatury pwietrza B54 - czujnik p³ enia wa³u krbweg B83 - czujnik pdciœnienia w klektrze dltwym B138 - czujnik p³ enia peda³u przyspieszania B147 - ptencjmetr przepustnicy B149 - zawór recyrkulacji spalin EGR z ptencjmetrem X1 - z³¹cze diagnstyczne Y28 - elektrzawór mdulacji pdciœnienia EGR Fragment schematu uk³adu zap³nweg w samchdzie Audi A4 1.8T B4 - maswy przep³ywmierz pwietrza B5 - grzewana snda lambda B6 - czujnik temperatury silnika B7 - czujnik spalania stukweg 1 B7 - czujnik spalania stukweg 2 B9 -czujnik prêdkœci silnika Y6 - zawór regeneracji filtra z wêglem aktywnym trna 5/19
V. prawzdanie 1. Cel æwiczenia Celem æwiczenia jest zbadanie pdstawwych parametrów czujników wystêpuj¹cych w systemach samchdwych. Ocena przebiegów napiêciwych za pmc¹ scylskpu, raz wyknanie pmiarów napiêæ i rezystancji za pmc¹ miernika uniwersalneg. 2. Teria Czujnik prêdkœci w³asnej pjazdu - Dzia³anie czujnika parte jest na zjawisku Halla. Na wirniku czujnika prêdkœci umieszczny jest zespó³ magnesów trwa³ych. Czujnik Halla i uk³ad elektrniczny znajduje siê w stjanie. Czujnik jest tak wyregulwany, e jeden impuls dpwiada przejechaniu jedneg metra drgi. Czêsttliwœæ tych impulsów jest zatem prprcjnalna d prêdkœci liniwej samchdu. W parciu czêsttliwœæ impulsów, sterwnik kreœla prêdkœæ w³asn¹ pjazdu. Czujnik m e byæ mntwany np: na wyjœciu mechanizmu ró nicweg. eden brót wirnika. Czêsttliwœæ tych impulsów jest zatem prprcjnalna d prêdkœci liniwej. chemat czujnika prêdkœci w³asnej pjazdu 1 2 3 - + 1- przys³na pierœcienia 2- materia³ magnetyczny 3- szczelina pwietrzna Czujnik przyspieszeñ liniwych - tswany jest m.in. w uk³adach napinaczy pasów, pduszek gazwych jak element wyzwalaj¹cy. We wspólnej hermetycznej budwie umieszczny jest bimrficzny element zginany, element pmiarwy z mdu³em wzmacniacza sygna³u. Elementem czujnika przyœpieszenia maj¹cym wp³yw na ddzia³ywanie przyspieszenia jest bimrficzny element zginany. k³ada siê z dwu sklejnych, przeciwnie splaryzwanych warstw piezelektrycznych. Wp³yw przyspieszenia pwduje wygiêcie belki tak, e jedna warstwa jest rzci¹gana a druga œciskana. W wyniku wygiêcia belki pwsta³e napiêcie pprzez elektrdy trafia d elementu pmiarweg.uk³ad hybrydwy, sk³adaj¹cy siê z przetwrnika impedancji, filtru i wzmacniacza sygna³u przetwarza i wzmcnienia sygna³, zapewniaj¹c p ¹dan¹ czu³œæ i zakres czêsttliwœci. Charakterystyka czujnika przyspieszeñ liniwych chemat dzia³ania czujnika przyspieszeñ liniwych napiêcie wyjœciwe U 4,5V 2,5V,5V Ua= Ua> spczynek dzia³anie przyspieszenia a a=o a=o -5g +5g przyspieszenie a g- przyspieszenie ziemskie Ua - napiêcie pmiarwe a - przyspieszenie trna 6/19
Czujnik temperatury silnika - Czujnik temperatury p³ynu ch³dz¹ceg jest dwuprzewdwym termistrem, który mierzy temperaturê p³ynu ch³dz¹ceg. Czujnik temperatury p³ynu ch³dz¹ceg jest zanurzny w p³ynie ch³dz¹cym i ma zwykle ujemny wspó³czynnik temperaturwy. Gdy silnik jest zimny rezystancja termistra jest du a. P uruchmieniu silnik zaczyna siê nagrzewaæ i p³yn ch³dz¹cy stajê siê craz cieplejszy, c pwduje zmianê rezystancji czujnika temperatury p³ynu ch³dz¹ceg. Wraz ze wzrstem temperatury rezystancja czujnika maleje (ujemny wspó³czynnik temperaturwy NTC) i dpwiedni d zmian temperatury p³ynu ch³dz¹ceg zmienia siê sygna³ napiêciwy przekazywany d urz¹dzenia steruj¹ceg. Czujnik zasilany jest napiêciem 5 V. Urz¹dzenie steruj¹ce wykrzystuje sygna³ z czujnika temperatury p³ynu ch³dz¹ceg jak g³ówny wspó³czynnik kryguj¹cy punkt zap³nu i czas trwania wtrysku. Czujnik temperatury pwietrza - Czujnik temperatury pwietrza jest dwuprzewdwym termistrem ujemnym wspó³czynniku temperaturwym NTC (tzn. wraz ze wzrstem temperatury maleje rezystancja i napiêcie na zaciskach czujnika), który mierzy temperaturê pwietrza w klektrze dltwym. Pniewa gêstœæ pwietrza zmienia siê dwrtnie prprcjnalnie d temperatury, t sygna³ z czujnika temperatury pwietrza pzwala dk³adniej ceniæ bjêtœæ pwietrza pbieraneg przez silnik. Czujnik jest zasilany napiêciem 5 V. Napiêcie wyjœciwe z czujnika jest przesy³ane d urz¹dzenia steruj¹ceg i zale y d temperatury pwietrza. R 2 1 8 6 4 3 2 1 8 6 4 3 2 1 8 6 [W] Charakterystyka czujnika temperatury silnika 4 3-3 -2 2 4 6 8 1 12 C Czujnik pzimu paliwa - Zmiana pzimu paliwa z zbirniku, prprcjnalnie wp³ywa na p³ enie p³ywaka. P³ywak na sta³e p³¹czny jest z ramieniem czujnika rezystancyjneg. t¹d te ka da zmiana p³ enia p³ywaka pwduje zmianê rezystancji czujnika. Gdy zbirnik paliwa jest pusty p³ywak znajduje siê w dlnym p³ eniu - rezystancja na czujniku jest wtedy najmniejsza. Gdy zbirnik paliwa jest pe³ny p³ywak znajduje siê w górnym p³ eniu - rezystancja na czujniku jest wtedy najwiêksza. Czujnik pzimu paliwa ddatkw wypsa ny jest w styki, które zwieraj¹ siê, gdy pzim paliwa bni y siê d umwneg stanu REZERWY. Zapala siê wtedy lampka kntrlna REZERWY. chemat uk³adu kntrli pzimu paliwa +12V MAX MIN p³ enie dla pe³neg baku p³ enie dla pusteg baku trna 7/19
Czujnik ciœnienia leju - ygna³ czujnika stswany jest d ceny, czy ciœnienie leju w silniku jest niskie czy wyskie.ygna³ wykrzystywany jest m.in.. d sterwania uk³adu regulacji prêdkœci brtwej biegu ja³weg. Czujnik ciœnienia leju typu prweg dzia³a na zasadzie sprê ysteg dkszta³cania membrany pd wp³ywem ciœnienia. Przy prawid³wym ciœnieniu leju, membrana unsi siê d góry, styki rzwieraj¹ siê, lampka kntrlna nie œwieci siê. W chwili bni enia siê ciœnienia leju pni ej wartœci dpuszczalnej, membrana pada, styki zwieraj¹ siê, lampka kntrlna zapala siê. chemat uk³adu kntrli ciœnienia leju +12V H5 styk ruchmy sprê yna styk nieruchmy membrana Czujnik spalania stukweg- G³ównymi Ÿród³ami pwstawania spalania stukweg prócz paliwa zbyt niskiej liczbie ktanwej s¹:!za wczesny zap³n,!ubga mieszanka,!wyski stpieñ sprê enia,!maksymalne bci¹ enia,!nag³e przyspieszenia. Wszystkie te czynniki s¹ jednak niezbêdne d uzyskiwania przez nwczesne silniki craz t wiêkszych mcy i bêd¹c bardziej szczêdniejsze i nie zanieczyszczaj¹c przy tym atmsfery. Nale y jeszcze ddaæ, e wspó³czynnik sprawnœci silnika si¹ga swje maksimum na krótk przed wyst¹pieniem zjawiska spalania stukweg. G³ównym elementem teg uk³adu jest sensr dÿwiêku (mikrfn) umieszczny na zewnêtrznej czêœci silnika. Przensi n fale wytwrzne przez budwê silnika lub g³wicy d uk³adu steruj¹ceg. Gdy sensr wyczuje pjawienie siê dg³su spalania stukweg, natychmiast wysy³a sygna³ d elektrniczneg uk³adu sterwania. Piezelektryczne przetwrniki dzia³aj¹ na zasadzie efektu piezelektryczneg, plegaj¹ceg na wyzwalaniu ³adunków elektrycznych pdczas mechaniczneg ddzia³ywania si³ na kryszta³y np. kwarcu. Elementem pmiarwym czujnika jest element piezelektryczny czu³y na drgania silnika. ygna³ z elementu piezelektryczneg jest przetwarzany na napiêcie wartœci prprcjnalnej d intensywnœci spalania stukweg i przesy³any d urz¹dzenia steruj¹ceg. Pjawienie siê takieg sygna³u w uk³adzie sterwania pwduje, e przy nastêpnym cyklu rbczym œwieca zap³nwa trzymuje impuls napiêcia póÿniny 3 brtu wa³u krbweg. Jeœli, pmim teg, zjawisk spalania stukweg nadal wystêpuje, prces ten zstaje pwtórzny klejne 3, a d zanikniêcia efektu stukania. Gdy zaniknie stukanie uk³ad steruj¹cy zaczyna natychmiast wydawaæ impuls przyœpieszaj¹cy i trwa t tak d³ug, a pnwnie sensr wyczuje stukanie. W ten spsób m na sterwaæ zmian¹ k¹ta wyprzedzenia zap³nu pprzez zmianê jeg wartœci nawet 12 i jest n zawsze utrzymywany tu przed granic¹ wystêpwania spalania stukweg. twrzny uk³ad tzw. "uk³ad regulacji przeciwstukwej ma za zadanie, tak sterwaæ prac¹ silnika, aby nie dpuœciæ d wyst¹pienia spalania stukweg. Wykrzystuje n falê dÿwiêkw¹ pwstaj¹c¹ pdczas zjawiska spalania stukweg. Drgania silnika Przekrój czujnika spalania stukweg masa sejsmiczna z³¹cze elektryczne spalanie nrmalne ygna³y czujnika spalania stukweg spalanie stukwe a b c a b c piezceramika kntakty a- ciœnienie w cylindrze b- dfiltrwany sygna³ ciœnienia c- sygna³ czujnika spalania stukweg trna 8/19
Czujnik aktywny prêdkœci brtwej - Czujnik teg typu zastêpuje tradycyjne czujniki indukcyjne.zastêpuje uzêbienie k³a impulsweg przez magnesy. Magnesy s¹ u³ ne w kszta³t pierœcienia wielbiegunweg. Element pmiarwy czujnika aktywneg jest stale pddawany dzia³aniu zmienneg pla magnetyczneg tych magnesów. Napiêcie w czujniku jest pddawane bróbce. Odmiennie ni w przypadku czujnków indukcyjnych, analizwane napiêcie nie zale y d prêdkœci brtwej k³a. Pmiar k³a m e ju dbywaæ siê d stanu spczynku. Czêsttliwœæ pr¹du jest tak sam jak w czujnikach indukcyjnych prprcjnalna d prêdkœci k³a. chemat czujnika aktywneg prêdkœci brtwej N N N 1 3 N N N N N 2 1- pierœcieñ wielbiegunwy 2- kmra pmiarwa (przetwrnik) 3- budwa czujnika nda Lambda - nda Lambda jest czujnikiem mierz¹cym zawartœæ tlenu w spalinach. Umieszczna jest w przewdzie wyltwym, pmiêdzy silnikiem a katalizatrem. W uk³adzie z dwma sndami, druga snda umieszczna jest za katalizatrem. nda Lambda jest gniwem galwanelektrycznym. Na jedn¹ czêœæ sndy dzia³a strumieñ spalin, a na drug¹ zewnêtrzn¹ pwietrze tczenia. Pwietrze tczenia jest gazem dniesienia. Przep³yw jnów pwduje pwstanie napiêcia pmiêdzy elektrdami. Napiêcie t jest miar¹ stê enia tlenu w spalinach. Czujnik wysy³a sygna³ w pstaci napiêcia d sterwnika, w wyniku czeg nastêpuje krygwanie sk³adu mieszanki paliww-pwietrznej na pzimie warunków stechimetrycznych. nda grzewana, ma ddatkwy element grzejny. Zewnêtrzne grzewanie dprwadza d szybszeg nagrzania sndy przy zimnym silniku. Ju p niespe³na 2-3s. d uruchmienia silnika, snda si¹ga ptymalne warunki pracy (3-85 C). Zmniejsza t nisk¹ emisjê szkdliwych sk³adników spalin. Wspó³czynnik Lambda l kreœla niedbór lub nadmiar pwietrza dp³ywaj¹ceg d silnika w stsunku d ilœci teretycznej. Wartœæ wspó³czynnika l pwinna mieœciæ siê w przedziale l=,98-1,2. l=1 - mieszanka stechimetryczna (idealna), l>1 - mieszanka ubga (za du pwietrza), niska zawartœæ CO, HC L<1 - mieszanka bgata (za ma³ pwietrza), niska zawartœæ NO, l = ilœæ pwietrza zassaneg przez silnik teretyczna ilœæ pwietrza ptrzebna d ca³kwiteg spalenia paliwa U [mv] s 1 mieszanka bgata Charakterystyka napiêciwa ndy Lambda 8 6 4 2 mieszanka ubga,8,9 1, 1,1 l trna 9/19
CZUJNIK x1 rpm 3. prawdzanie czujnika spalania stukweg 3.1. chemat p³¹czeñ PALANIA TUKOWEGO 1 2 1 OCYLOKOP-DIAGNOKOP 4 1 3 15 Z CZE KOMPUTERA 1V/div 1ms/div 3.2. Przebieg æwiczenia Oscylgram sygna³u z czujnika spalania stukweg. Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ sndê pmiarw¹ scylskpu d jedneg z zacisków czujnika, a d drugieg pd³¹czyæ masê 31. - uderzyæ metalwym elementem w g³ówkê œruby mcuj¹cej czujnik d panelu. (3 uderzenia ró nym nasileniu) - zarejestrwaæ scylgram, 3.3. Tabela pmiarwa uderzenie U [V] lekkie œrednie mcne 3.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 1/19
ONDA LAMBDA 1 2 1 4. prawdzanie sndy Lambda - pdgrzewanej 4.1. chemat p³¹czeñ MODU POMIAROWY 4 1 MODU POMIAROWY 4 1 t 4.2. Przebieg æwiczenia Pmiar rezystancji grza³ki - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych grza³ki sndy,! Uk³ad rz³¹czny! wynik zapisaæ w. Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ jeden miernik d zacisków grza³ki (bwód pr¹dwy), a drugi d zacisków czujnika. - z chwil¹ rzpczêcia grzania sndy lambda, pmierzyæ wartœæ pr¹du przep³ywaj¹ceg przez element grzejny czujnika i wartœæ rezystancji na wyjœciu czujnika. (pdczas pmiaru wartœci bêd¹ zmieniaæ siê dœæ szybk) wynik zapisaæ w tab.2. 4.3. Tabela pmiarwa tab.2 R [W] lp. I [A] R[W] T[ C] uzwjenie grza³ki 4.4. Interpretacja wyników i wniski: 1 2 3 4 trna 11/19
REGULATOR 5. prawdzanie czujnika prêdkœci w³asnej pjazdu 5.1. chemat p³¹czeñ WPÓ CZYNNIKA WYPE NIENIA 5 1 CZUJNIK PRÊDKOŒCI POJAZDU 1 2 21 MODU POMIAROWY 4 1 OCYLOKOP-DIAGNOKOP 4 1 3 15 t Z CZE KOMPUTERA T 5.2. Przebieg æwiczenia 1V/div 1ms/div Oscylgram sygna³u z czujnika prêdkœci w³asnej pjazdu. - pd³¹czyæ wszystkie ³¹czniki zgdnie z przedstawinym spsbem ³¹czenia, - sprawdziæ napiêcie zasilaj¹ce czujnika, pmiêdzy zaciskiem 15 a 31, - pd³¹czyæ sndê pmiarw¹ scylskpu d gniazda, - dla 1 ró nych wartœci brtów czujnika, kreœliæ na pdstawie dczytów z ekranu scylskpu dpwiadaj¹ce im wartœci kresu T lub czêsttliwœci, czasu trwania sygna³u t. 5.3. Tabela pmiarwa Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 t[ms] T[ms] Oznaczenia scylgramu: T - kres przebiegu sygna³u elektryczneg t - czas trwania sygna³u 5.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 12/19
CZUJNIK 6. prawdzanie czujnika przyspieszeñ liniwych 6.1. chemat p³¹czeñ PRZYPIEZEÑ PIONOWYCH 1 2 24 MODU POMIAROWY 4 1 OCYLOKOP-DIAGNOKOP 4 1 3 15 Z CZE KOMPUTERA 6.2. Przebieg æwiczenia Oscylgram sygna³u z czujnika przyspieszeñ. Pmiar rezystancji uzwjenia zawru - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika, wynik zapisaæ w.! Uk³ad rz³¹czny! Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ sndê pmiarw¹ scylskpu d zacisku Uwy czujnika - pprzez kilkukrtne naciœniêcie i pci¹gniêcie d siebie czujnika, zarejestrwaæ scylgram, 6.3. Tabela pmiarwa uzwjenie zawru R [W] 6.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 13/19
(kw) 1,95 29,121 9,75 3, 1,598,377,24 R,12-4 -2 25 4 8 1 125 (C) 7. prawdzanie czujnika temperatury silnika 7.1. chemat p³¹czeñ CZUJNIK TEMPERATURY ILNIKA 1 2 5 MODU POMIAROWY 4 1 (kw) R t 1,95 29,121 9,75 1 2 3 4 5 6 (C) t 3, 1,598 8-1 -2 12 [ O C ] 1,377,24,12-4 -2 25 4 8 1 125 (C) t 7.2. Przebieg æwiczenia Charakterystyka sygna³u temperatury t=f(r). Pmiar rezystancji uzwjenia czujnika (temperatura tczenia) - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika, wynik zapisaæ w.! Uk³ad rz³¹czny! Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - dla sprawneg przeprwadzenia badania zastswan symulacje zmian temperatury, - pprzez zmianê wartœci temperatury (pkrêt³), dczytaæ wskazania miernika (rezystancja). wynik zapisaæ w tab.2. - dla zmierznej wartœci rezystancji R, m na dczytaæ wartœci temperatury t z charakterystyki t=f(r) 7.3. Tabela pmiarwa temperatura tczenia C R [W] 7.4. Interpretacja wyników i wniski: tab.2 wartœæ t[ C] pkrêt³ -2-1 1 2 3 4 5 6 8 1 12 R [W] t[ C] trna 14/19
(kw) 1,95 29,121 9,75 3, 1,598,377,24 R,12-4 -2 25 4 8 1 125 (C) 8. prawdzanie czujnika temperatury pwietrza 8.1. chemat p³¹czeñ CZUJNIK TEMPERATURY POWIETRZA 1 2 6 MODU POMIAROWY 4 1 (kw) R 52 (C) t 18,7 1 2-1 25 3-2 7 [ O C ] 35 6 4 5 1,6 8,3 6,6 3,2-15 1 22 3 37 4 (C) t 8.2. Przebieg æwiczenia Charakterystyka sygna³u temperatury t=f(r). Pmiar rezystancji uzwjenia czujnika (temperatura tczenia) - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika, wynik zapisaæ w.! Uk³ad rz³¹czny! Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - dla sprawneg przeprwadzenia badania zastswan symulacje zmian temperatury, - pprzez zmianê wartœci temperatury (pkrêt³), dczytaæ wskazania miernika (rezystancja). wynik zapisaæ w tab.2. - dla zmierznej wartœci rezystancji R, m na dczytaæ wartœci temperatury t z charakterystyki t=f(r) 8.3. Tabela pmiarwa temperatura tczenia R [W] C 8.4. Interpretacja wyników i wniski: tab.2 wartœæ t[ C] pkrêt³ -2-1 1 2 3 4 5 6 7 R [W] t[ C] trna 15/19
9. prawdzanie czujnika pzimu paliwa 9.1. chemat p³¹czeñ CZUJNIK POZIOMU PALIWA 2 5 8 MODU POMIAROWY 4 1 9.2. Przebieg æwiczenia Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ wszystkie ³¹czniki zgdnie z przedstawinym spsbem ³¹czenia, - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika sygna³ ptencjmetru, 31, - pprzez przemieszczanie p³ywaka czujnika, z p³ enia górneg w ku d³wi, dczytaæ wartœci rezystancji, - zabserwwaæ przy jakim p³ eniu p³ywaka i rezystancji zapala siê kntrlka H15 REZERWA, wynik zapisaæ w. 9.3. Tabela pmiarwa Lp. 1 2 p³ enie p³ywaka góra R [W] kntrlka H15 3 4 5 dó³ REZERWA 9.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 16/19
CZUJNIK CIŒNIENIA OLEJU 2 5 6 Mityvac 1. prawdzanie czujnika ciœnienia leju 1.1. chemat p³¹czeñ MODU POMIAROWY 4 1 A5 H5 1.2. Przebieg æwiczenia Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ wszystkie ³¹czniki zgdnie z przedstawinym spsbem ³¹czenia, - pd³¹czyæ pmpkê manwakumetru d króæca czujnika ciœnienia leju, - przy ciœnieniu tczenia kntrlka czujnika œwieci siê, - pprzez wytwrzenie nadciœnienia, zabserwwaæ mment wy³¹czenia kntrlki, wynik zapisaæ w. 1.3. Tabela pmiarwa p [bar] 1.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 17/19
CZUJNIK 11. prawdzanie czujnika kierunku brtu 11.1. chemat p³¹czeñ KIERUNKU OBROTÓW 1 2 26 MODU POMIAROWY 4 1 OCYLOKOP-DIAGNOKOP 4 1 3 15 Z CZE KOMPUTERA 11.2. Przebieg æwiczenia Pmiar rezystancji uzwjenia czujnika - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika i 31, wynik zapisaæ w.! Uk³ad rz³¹czny! Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ wszystkie ³¹czniki zgdnie z przedstawinym spsbem ³¹czenia, - pd³¹czyæ sndê pmiarw¹ scylskpu d zacisku czujnika. - pprzez zbli anie metalweg elementu w klicy czujnika, najpierw z góry w dó³, a póÿniej w dwrtnym kierunku, zabserwwaæ mment zapalenia siê kntrlki didwej. - zarejestrwaæ scylgram 11.3. Tabela pmiarwa Oscylgram sygna³u z czujnika kierunku brtu. uzwjenie czujnika R [W] 11.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 18/19
CZUJNIK AKTYWNY 12. prawdzanie czujnika aktywneg prêdkœci brtwej 12.1. chemat p³¹czeñ PRÊDKOŒCI OBROTOWEJ 1 2 2 MODU POMIAROWY 4 1 OCYLOKOP-DIAGNOKOP 4 1 3 15 (+) (-) PRÊDKOŒÆ OBROTOWA Z CZE KOMPUTERA 12.2. Przebieg æwiczenia Pmiar rezystancji uzwjenia czujnika - pd³¹czyæ kñcówki Mdu³u pmiarweg ( 4 1) d gniazd wyjœciwych czujnika +, -, wynik zapisaæ w.! Uk³ad rz³¹czny! 1V/div 1ms/div Oscylgram sygna³u z czujnika aktywneg prêdkœci brtwej Obserwacja zmian stanu pracy czujnika - pd³¹czyæ sndê pmiarw¹ scylskpu d zacisku + czujnika, - pprzez regulacje prêdkœci brtwej pierœcienia wielbiegunweg zmieniamy czêsttliwœæ pracy czujnika. - zarejestrwaæ scylgram wynik zapisaæ w tab.2. 12.3. Tabela pmiarwa tab.2 uzwjenie zawru R [W] biegun N U [V] 12.4. Interpretacja wyników i wniski: trna 19/19