Jak eksploatować samochód wyposażony w TURBO

Transkrypt

1 R4/RDx/.../2010r Łuków, r. Jak eksplatwać samchód wypsażny w TURBO Czyli krótki pradnik: jak jeździć, aby nie zajeździc? / aut dładwane /. Craz więcej nwczesnych samchdów sbwych wypsażnych jest w silniki turbdładwane szczególnie dtyczy t silników Diesla. Prawie 90% prdukwanych becnie diesli wypsażnych jest w turbsprężarkę. W starszych mdelach była t turbsprężarka tzw. stałej gemetrii, a d kńca lat dziewięćdziesiątych zstały ne zastąpine turbsprężarkami zmiennej gemetrii. Turbsprężarkę bardz łatw uszkdzić w skutek nieprawidłwej eksplatacji. Pstęp technlgiczny jest ksmiczny jednak prawa fizyki nie zmieniły się d czasu, kiedy Newtnwi spadł jabłk na głwę. Strna 1 z 7

2 Strna 2 z 7

3 Ot kilka zasad które pwinny pzwlić na wydłużenie eksplatacji turbsprężarki w dbrej kndycji: Delikatnie p uruchmieniu. ZASADA NR 1 P uruchmieniu i ruszeniu nie wln pddawać silnika dużym bciążenim, należy przez pierwsze kilkaset metrów jechać spkjnie nie przekraczając 3000 Obr i nie naciskać gazu więcej niż d 1/3. Dtyczy t szczególnie kresu zimweg, ale nawet w lecie, kiedy samchód stał dłużej niż kilkanaście minut należy przestrzegać tej zasady. Silnik musi się nagrzać. ZASADA NR 2 Pełne bciążenia silnika mżliwe są dpier p siągnięciu temperatury nrmalnej pracy, czyli k. 90 C i ddatkw p upływie jeszcze kilku minut, aby wzrsła temperatura leju, która na gół nie jest wyświetlana na desce rzdzielczej i nie znamy jej wartści. ZASADA NR 3 Turbsprężarka musi się nagrzać. Nagrzanie silnika nie jest jednznaczne z nagrzaniem się turbsprężarki!!!. Wybraźmy sbie, że kierwca włączy silnik i zstawi g na biegu jałwym przez 10 minut.temperatura płynu i leju jest już prawidłwa, ale turbina jest praktycznie zimna. Pełne bciążenie takieg silnika dprwadza d natychmiastweg uszkdzenia turbiny. Aby zrzumieć, dlaczeg tak się dzieje wystarczy znać budwę i gólną zasadę działania turbin zmiennej gemetrii. Łpatki sterujące przepływem spalin znajdują się w żeliwnej budwie, d której dzieli je bardz mała dległść wystarczająca d ich swbdneg ruchu tylk wtedy, kiedy łpatki i budwa mają taka samą temperaturę. W sytuacji, kiedy kierwca zaraz p uruchmieniu silnika da tzw. pełny gaz,grące spaliny pływające łpatki natychmiast pdnisą ich temperaturę, c spwduje zwiększenie ich bjętści i skaswanie luzu pmiędzy nimi a budwą turbiny.dzieje się tak, dlateg że masa łpatek jest kilkaset razy mniejsza d masy budwy i nagrzewają się ne wielkrtnie szybciej niż budwa. Pnieważ na pełnym gazie sterwnik stara się ustawić maksymalne ciśnienie dładwania t zablkwanie łpatek w tym płżeniu uniemżliwia graniczenie ciśnienia, które narasta d tak dużej wartści, że mże nastąpić uszkdzenie wirnika turbiny, rzerwanie przewdów układu dltweg lub przejście samchdu w tzw. tryb awaryjny i gwałtwna utrata mcy, c nie jest przyjemne szczególnie pdczas wyprzedzania. Strna 3 z 7

4 ZASADA 4 Nie gasić zanim nie stygnie. Turbsprężarka pdczas pracy siąga temperaturę k. 800 C, a wirnik braca się z prędkściami częst pwyżej br./min. Pdczas jazdy turbsprężarka chłdzna i smarwana jest lejem, a pływ pwietrza pprawia ddatkw jej warunki pracy. Wybraźmy sbie, że pędzimy naszym pięknym autkiem p licznych plskich autstradach i nagle żna czy inna sba twarzysząca prsi, zatrzymaj się na tej stacji muszę się napić kawy. Psłuszny kierwca natychmiast hamuje zjeżdża na stacje gasi silnik i pędzi ugasić pragnienie.p pwrcie na autstradę kazuje się, że aut cś nie ciągnie trchę dymi cś się chyba zepsuł.dlaczeg tak nie pwinn się rbić? Zgaszenie silnika spwdwał natychmiastwy spadek ciśnienia leju, czyli brak smarwania w łżysku jeszcze bracająceg się siłą bezwładnści wirnika turbsprężarki, c p kilkakrtnym pwtórzeniu takieg zabiegu musi dprwadzić d zniszczenia łżyska. Zatrzymanie i zgaszenie silnika t równcześnie brak, pływu pwietrza i ustanie chłdzenia d przepływająceg leju, c pwduje, że następuje chwilwy wzrst temperatury i przegrzanie turbsprężarki. Aby teg uniknąć wystarczy p szybkiej /autstradwej, frswnej/ jedzie nie gasić silnika przez 1 d 2 minut, pdczas spkjnej jazdy miejskiej mżna ten kres skrócić d k sek., czyli tyle ile ptrzeba, aby zaciągnąć ręczny wrzucić na luz, zgasić światła i rzpiąć pasy. ZASADA 5 Nie wierz we wszystk c pisze i mówi prducent samchdu. Prducenci samchdów pdając prędkść maksymalną samchdu zapminają ddać, że jest t prędkść chwilwa i próba jazdy z taką prędkścią przez dłuższy kres czasu musi się skńczyć uszkdzeniem silnika.jak dług mżna jechać z maksymalną prędkścią? Dbre pytanie, według mnie kilka kilmetrów w lecie pwinn już wystarczyć, aby wystąpiły bjawy przegrzania silnika. Wart ddać, że nie chdzi temperaturę płynu chłdniczeg, która mże być cały czas w nrmie. Przyjmuje się, że prędkść trwała, czyli taka, z którą samchód mże jechać cały czas bez baw zniszczenia wynsi k % mniej niż prędkść maksymalna pdawana przez prducenta. Czyli jeżeli prducent pdaje, że prędkść maksymalna wynsi 200 km/h t bezpiecznie mżna jechać k km/h. ZASADA 6 Dbaj swje aut. Chdzi głównie stswanie dbrych lei i kreswa ich wymiana, c tys. km szczególnie, gdy samchód użytkwany jest głównie w cyklu miejskim. Równcześnie należy zmieniać filtr pwietrza i pprsić mechanika, aby zwrócił uwagę na ew. nieszczelnści układu dltweg i wycieki leju. Należy stswać materiały i kresy bsługi zalecane przez Prducenta pjazdu, jednak w przypadku ekstremalnych warunków eksplatacji auta, prpnuję skrócenie kresów bsługi czy zmiany materiałów w uzgdnieniu z kmpetentnymi dradcami serwisów. Strna 4 z 7

5 PAMIĘTAJMY! czterech zasadach -> najważniejszych wrgach turbin: 1. niedstatecznej ilści leju / pilnwanie wskazań bagnetu / max - min/ 2. zanieczyszczeniach stałych w leju / częstsza wymiana leju / 3. zanieczyszczeniach w dprwadzanym pwietrzu / niesprawny układ dltwy / 4. Odpalaniu i gaszeniu auta! Sprawdzajmy częst stan filtra pwietrza - jeg uszkdzenia lub nieszczelnści pmiędzy krawędzią budwy a wkładem filtra mgą spwdwać dstanie się cząstek stałych. Pnieważ wirnik turbiny pracuje z bardz dużą prędkścią brtwą (nawet tysięcy brtów/minutę -> czyli kł 3000 br./sek.!!! ) nawet drbniutka cząstka stała mże dprwadzić d uszkdzenia łpatek wirnika! W takiej sytuacji wirnik traci swją stabilnść dynamiczną (wyważenie dynamiczne) i uszkdzeniu ulegają pierścienie uszczelniające. Wszelkie naprawy i bsługę auta należy pwierzać specjalizującym się serwism w teg typu usługach. Przy pierwszym czytaniu takieg tekstu wydaje się, że stswanie d tych zaleceń jest niezwykle trudne i uciążliwe, ale ręczę, że tak nie jest. Jeżeli będziemy je realizwać jazda będzie przyjemna,a samchód dwdzięczy się bezawaryjną eksplatacja przez wiele lat. Tekst ten dedykwany jest głównie d właścicieli nwych turbdiesli, ale na pewn nie zaszkdzi, aby te reguły stswać pdczas eksplatacji wszystkich typów samchdów, Pamiętajmy jeszcze należytym stanie układu hamulcweg - > kłckach, tarczach raz płynie hamulcwym który trzeba wymieniać c 2 lata tylk zdlnść skuteczneg hamwania, daje praw d prędkści, Przyczepnści! Życzy zespół AUTO CZĘŚCI NAPRAWA JOLANTA DOMAŃSKA Strna 5 z 7

6 R4/RDx/.../2010r Łuków, r. Chiptuning ptymalizuje pniższe parametry. Jak rezultat p chip tuningu trzymujemy wzrst mcy d 8% dla samchdów benzynwych bez turbdładwania raz 30% dla samchdów z turb i TD. ECU zbiera i analizuje napływające wielkrtnie wciągu każdej sekundy sygnały z takich czujników jak: czujnik płżenia pedału gazu, czujnik ciśnienia atmsferyczneg, czujnik prędkści brtwej silnika, czujnik płżenia wału krbweg, czujnik temperatury cieczy chłdzącej, czujnik wznisu iglicy rzpylacza, czujnik ciśnienia w klektrze dltwym, czujnik temperatury paliwa,snda lambda, Rys.. Schemat krzyści chiptuningu. Chiptuning nieznacznie wpływa na trwałść silnika przy zachwaniu rygrystycznych terminów wymian materiałów eksplatacyjnych./leje, filtry / Chiptuning nie pwduje zwiększenia zużycia paliwa wprst przeciwnie, pwduje jeg bniżenie przy tym samym użytkwaniu auta seryjneg /przy nie zmieninej technice jazdy/. Chiptuning zwiększa mc samchdu, ale głównie pprawia mment brtwy i ptymalizuje zasilanie silnika przy załżeniu stswania dbreg paliwa. Chiptuning pzwala na nadanie indywidualneg charakteru pracy samchdu w seryjnym aucie. Strna 6 z 7

7 Strna 7 z 7