--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel (42) 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax (42) 636-85-50 NIP 727-11-49-261 Regon 000136886 e-mail: sekretariat@wiih.lodz.pl PU.832.14.2014 Łódź, dnia 19 lutego 2014 r. INFORMACJA z kontroli prawidłowości oznakowania niebezpiecznych substancji chemicznych, mieszanin chemicznych, w tym zimowych płynów i koncentratów do spryskiwaczy szyb samochodowych oraz zimowych płynów do chłodnic samochodowych Zgodnie z programem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie na IV kwartał 2014 r. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadził kontrole w 9 placówkach zajmujących się sprzedażą hurtową i detaliczną zimowych płynów i koncentratów do spryskiwaczy szyb samochodowych oraz zimowych płynów do chłodnic samochodowych, zlokalizowanych na terenie Łodzi i województwa łódzkiego, w 5 jednostkach sprzedaży hurtowej i 4 jednostkach handlu detalicznego: Przeprowadzone kontrole obejmowały następujące zagadnienia: 1. Prawidłowość wprowadzania do obrotu i oznakowania wyrobów 1.1 Obowiązek dokonania wymaganej rejestracji substancji oraz obowiązek dostarczania odbiorcy substancji lub mieszaniny wymaganej karty charakterystyki 1.2 Prawidłowość oznakowania substancji i mieszanin oraz ich opakowań 1.3 Zimowe płyny do spryskiwaczy samochodowych badania laboratoryjne 1.4 Płyny do chłodnic samochodowych badania laboratoryjne 2. Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o odpadach opakowaniowych produktów 3. Przestrzeganie okresów trwałości przydatności do użycia 4. Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną 5. Legalność prowadzonej działalności gospodarczej Ogółem w 9 placówkach skontrolowano 18 partii produktów w tym: 8 partii płynów do chłodnic samochodowych, 9 partii płynów do spryskiwaczy szyb samochodowych oraz 1 partię koncentratu do spryskiwaczy szyb samochodowych. Ogółem zakwestionowano w jednej placówce 2 partie wyrobów z powodu nieprawidłowego oznakowania. USTALENIA KONTROLI 1. Prawidłowość wprowadzania do obrotu i oznakowania wyrobów. Prawidłowość oznakowania opakowań jednostkowych preparatów chemicznych niebezpiecznych sprawdzono w oparciu o: ustawę z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322 z późn. zm.),
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz. Uz 25 kwietnia 2012r., poz. 445), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012r. w sprawie kategorii substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. z 20 czerwca 2012r., poz.688 ze zm.), rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 648/2004 z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów (Dz. U. UE L z 2004r.,Nr 104, str.1.), rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), (Dz. U. UE L 396), rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45 nr 1907/2006, 1.1 Obowiązek dokonania wymaganej rejestracji substancji oraz obowiązek dostarczania odbiorcy substancji lub mieszaniny wymaganej karty charakterystyki. Badaniom poddano w 9 kontrolowanych placówkach 18 partii mieszanin niebezpiecznych i szkodliwych. W trakcie kontroli ustalono, że dostawcy wszystkich partii mieszanin niebezpiecznych i szkodliwych dostarczyli karty charakterystyki tych preparatów, zgodnie z wymaganiami art. 31 ust. 1 pkt a rozporządzenia (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (Dz. U. UE L 396). W przedmiotowych dokumentach podane były informacje dotyczące numeru rejestracji substancji wchodzących w skład badanych mieszanin lub informacje o treści: Numer rejestracji właściwej: substancje podlegają przepisom okresu przejściowego. 1.2 Prawidłowość oznakowania substancji i mieszanin oraz ich opakowań. W omawianym zakresie w 9 placówkach oceniono 18 partii mieszanin niebezpiecznych, w tym: 8 partii płynów do chłodnic samochodowych, 9 partii płynów do spryskiwaczy szyb samochodowych kryteria, 1 partię koncentratu do spryskiwaczy szyb samochodowych. W badanym zakresie w 1 placówce zakwestionowano 2 partie płynów do chłodnic samochodowych. Stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu ocenianych 2 płynów do chłodnic samochodowych polegały na: nieprawidłowym oznakowaniu mieszaniny chemicznej (w obu partiach) brak na etykietach numeru telefonu przedsiębiorcy wprowadzającego mieszaninę do obrotu, co stanowiło naruszenie 6 ust.1 pkt.2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2
2012r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz. U. z 25 kwietnia 2012r., poz. 445), braku wyposażenia opakowania w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (w obu partiach) co było niezgodne z 3 ust.1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012r. w sprawie kategorii substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. z 20 czerwca 2012r., poz.688 ze zm.). Pozostałe 16 partii kontrolowanych wyrobów posiadało wyczuwalne dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie. Według oceny inspektorów zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci uniemożliwiały łatwe otwarcie opakowań a ostrzeżenia o niebezpieczeństwie były wyraźnie wyczuwalne. Wobec przedsiębiorcy odpowiedzialnego za wprowadzanie wyrobów na rynek RP zastosowano środek oddziaływania wychowawczego, wynikający z art. 41 kodeksu wykroczeń. Wystosowano pismo pokontrolne do wprowadzającego zakwestionowane płyny do chłodnic samochodowych na rynek RP z wnioskiem o podjęcie działań, w wyniku których wyroby wprowadzane do obrotu handlowego będą oznaczone zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. Dla pozostałych 16 partii badanych mieszanin niebezpiecznych nieprawidłowości w oznakowaniu nie stwierdzono. Wszystkie badane partie (18) mieszanin niebezpiecznych zostały zaklasyfikowane do określonych kategorii zagrożeń zgodnie z podziałem podanym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (Dz. U. z 2012 r., poz.1018). Żadna z badanych 18 partii mieszanin niebezpiecznych nie została zaklasyfikowana jako rakotwórcza, mutagenna lub działająca szkodliwie na rozrodczość. Wszystkie badane partie (18) posiadały opakowania jednostkowe wyposażone w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012 r. w sprawie rodzajów substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania wyposaża się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz.U. z 2012 r. poz. 688). 1.3 Zimowe płyny do spryskiwaczy samochodowych badania laboratoryjne Do badań laboratoryjnych mających na celu ustalenie procentowej zawartości metanolu pobrane zostały próbki z 3 partii zimowych płynów do spryskiwaczy i 1 partii zimowego koncentratu do spryskiwaczy. W wyniku badań przeprowadzonych w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej z siedzibą w Łodzi stwierdzono w próbkach zawartość metanolu od 1,3% do 32,9%. Nie zakwestionowano żadnej próbki opakowania produktów były prawidłowo oznakowane oraz miały zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie. 3
1.4 Płyny do chłodnic samochodowych badania laboratoryjne Do badań laboratoryjnych w zakresie zgodności napełnienia i zgodności temperatury krystalizacji płynu z temperaturą deklarowana przez producenta na opakowaniu jednostkowym pobrano próbki z 2 partii płynów do chłodnic. Wyniki badań przeprowadzonych w Specjalistycznym Laboratorium Badania Paliw i Produktów Chemii Gospodarczej, wykazały zgodność parametrów płynów z deklaracjami producentów na opakowaniach jednostkowych produktów. 2. Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o odpadach opakowaniowych produktów W 8 na 9 kontrolowanych placówek sprawdzono, czy przedsiębiorcy sprzedający produkty w opakowaniach, zgodnie z postanowieniem art. 12 ustawy z dnia 12 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 1095 ze zm.) przestrzegali obowiązku przekazywania użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie: - dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu, - właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi, - znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży. W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. W 1 placówce nie sprawdzono przestrzegania ww. ustawy. 3. Przestrzeganie okresów trwałości przydatności do użycia. Na wszystkich 18 kontrolowanych partiach (u 9 przedsiębiorców) producenci umieścili informacje odnośnie okresów trwałości przydatności do użycia w odniesieniu do daty produkcji lub podając termin. Nie stwierdzono oferowania do sprzedaży produktów z przekroczonym okresem trwałości przydatności do użycia. 4. Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną. W 4 placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną sprawdzono prawidłowość uwidaczniania cen wyrobów tj. spełnianie wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U. Nr 99, poz. 894 ze zm.). W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. 5. Legalność prowadzonej działalności gospodarczej. We wszystkich 9 skontrolowanych placówkach faktyczny zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez kontrolowanych przedsiębiorców, stwierdzony w toku kontroli, był zgodny z przedmiotem działalności zgłoszonym organom ewidencyjnym. Przedsiębiorcy wykonywali działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. 4
WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi podczas kontroli: udzielono 1 pouczenia w trybie art. 41 Kodeksu wykroczeń za popełnienie wykroczenie z art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322 z późn. zm.) w związku z naruszeniem 6 ust.1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin (Dz. U. z 25 kwietnia 2012r., poz. 445) oraz z 3 ust.1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012r. w sprawie kategorii substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. z 20 czerwca 2012r., poz.688 ze zm.), co naruszało art. 20 ust. 2 pkt 2 i art. 22 ust. 7 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. nr 63, poz.322 z późn. zm.). przesłano 1 pismo pokontrolne do wprowadzającego zakwestionowane płyny do chłodnic samochodowych na rynek z wnioskiem o podjęcie działań, w wyniku których wyroby wprowadzane do obrotu handlowego będą oznaczone zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. WNIOSKI Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości opakowań i oznakowania opakowań wprowadzanych do obrotu niebezpiecznych substancji chemicznych i mieszanin chemicznych oraz prawidłowości obrotu tymi wyrobami, a także przeprowadzenie badań laboratoryjnych zimowych płynów i koncentratów do spryskiwaczy szyb samochodowych oraz płynów do chłodnic samochodowych. Najważniejszym elementem zapewnienia bezpieczeństwa stosowania substancji i mieszanin chemicznych przez konsumentów jest odpowiednio uwidoczniona informacja na opakowaniu preparatu. Dlatego też producenci zobligowani są do umieszczania istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumenta informacji, znaków ostrzegawczych i stosowania dodatkowych zabezpieczeń. Zakres tych wymagań regulują odpowiednie przepisy prawne UE oraz krajowe. Przeprowadzone kontrole wykazały, że w większości przypadków przedsiębiorcy prawidłowo stosują przepisy pomimo ich złożoności w tzw. okresie przejściowym (system GHS oraz wprowadzanie nowego systemu klasyfikacji preparatów chemicznych CLP ). Zakwestionowano 2 partie na 18 kontrolowanych, m.in. z powodu braku wyczuwalnego dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie, mającego znaczenie dla ochrony osób szczególnie 5
narażonych na niebezpieczeństwo tj. dzieci i osób niepełnosprawnych zwłaszcza niewidomych lub niedowidzących. W wyniku badań laboratoryjnych płynów i koncentratów płynów do spryskiwaczy oraz płynów do chłodnic samochodowych, nie zakwestionowano żadnej partii. W zakresie możliwym do ustalenia w czasie kontroli stwierdzono, że przedsiębiorcy sprawują należyty nadzór nad przestrzeganiem terminów trwałości podanych przez producentów na opakowaniach jednostkowych. W powyższym aspekcie nieprawidłowości nie stwierdzono. Zauważając stale rosnącą gamę preparatów chemicznych na rynku i jednocześnie mając na uwadze zagrożenie jakie mogą one stwarzać w przypadku niewłaściwego ich użycia z powodu niedostatecznej informacji umieszczonej na etykiecie przez producenta, co wiąże się z bezpieczeństwem konsumentów, wydaje się zasadnym systematyczne monitorowanie rynku w zakresie objętym niniejszym programem kontroli. Sporządził: st. insp. E. Zielińska-Nowacka, 6