Stan powietrza wokół szkoły Scenariusz lekcji dla klas IV VI SP
Autorka scenariusza: Kinga Kasprzycka Szkoła Podstawowa im. J. Beaupre w Sygneczowie Konsultacja merytoryczna/metodologiczna i redakcja: Andrzej Biderman Zdjęcie okładkowe: Horia Varlan flickr.com/photos/horiavarlan/4273041695/ Wydawca: Fundacja Partnerstwo dla środowiska Plac Matejki 5/6, 31-157 Kraków, tel: +48 12 430 24 43, +48 12 430 24 65 e mail: biuro@fpds.pl www.fpds.pl Publikacja została sfinansowana ze środków PGNiG Obrót Detaliczny w ramach projektu CZAS NA AERO- DZIAŁANIE realizowanego przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska. Kraków 2015
Cele edukacyjne: uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego występujących w miejscu zamieszkania, rozwijanie wrażliwości na najbliższe środowisko przyrodnicze, piękno przyrody oraz budzenie szacunku dla niej, poznanie prostych metod badawczych niezbędnych do oceny stanu ekologicznego najbliższego środowiska naturalnego, umiejętność współdziałania w grupie, obserwowania, wyciągania wniosków. Forma pracy: Praca w grupach. Metody nauczania: Ćwiczenia terenowe. Środki dydaktyczne: Karty pracy dla grup, taśma klejąca, nożyczki, 2 słoiczki z wodą, waciki kosmetyczne, 2 probówki, odczynnik wskaźnika ph, skala barwna Ph, wzór skala porostowa. Czas realizacji: 2 godziny lekcyjne Przebieg zajęć: Faza wprowadzająca: 1. Wprowadzenie: Sprawy organizacyjne (zebranie uczniów przed szkołą), Podanie tematu zajęć, celów i metod pracy, Przypomnienie zasad bezpieczeństwa na zajęciach terenowych, 2. Podział uczniów na 3 grupy (wybranie liderów grup), 3. Rozdanie kart pracy, pomocy, przydzielenie stanowisk pracy, Faza realizacji Praca uczniów na wyznaczonych stanowiskach według kart pracy: SOSNA, stanowisko nr 1 (załącznik nr 1), ŚWIERK, stanowisko nr 2 (załącznik nr 2), TUJA, stanowisko nr 3 (załącznik nr 3).
Faza podsumowująca 1. Prezentacja w klasie wyników pracy poszczególnych grup, porównanie wyników, przyczyn zanieczyszczeń powietrza, 2. Formułowanie wniosków. Praca domowa: Jakie działania możesz podjąć wspólnie z rodzicami, aby ograniczyć zanieczyszczenie powietrza? Dla chętnych: Poszukaj informacji, czy palenie śmieci jest groźne dla środowiska?
Załacznik nr 1 Karta pracy Stanowisko nr 1 SOSNA Pomoce: Taśma klejąca, nożyczki, 2 słoiczki z wodą, waciki kosmetyczne, 2 probówki, odczynnik wskaźnika ph, skala barwna Ph, wzór skala porostowa. ZADANIE 1: Badamy zapylenie powietrza Przyklej po dwa kawałki bezbarwnej taśmy klejącej na gałązkę sosny (każdą w innym miejscu drzewa). Następnie ostrożnie odklej taśmę z gałązki i przyklej w okienkach karty wyników. Pod tabelą zapisz wyniki obserwacji i określ źródło pochodzenia pyłu patrząc na zabarwienie przyklejonej taśmy: barwa czarna pyły węglowe, pyły jasne popioły, brunatna pyły metali. ZADANIE 2: Badamy kwasowość osadzonego brudu na gałązkach sosny. Zmocz waciki kosmetyczne wodą. Zmyj osad z gałązek sosny( w dwóch różnych miejscach drzewa). Waciki wypłucz w słoikach z wodą. Zamieszaj wodą, odczekaj kilka minut, dla lepszego rozpuszczenia osadu. Następnie ze słoika nr 1, wlej wody do połowy pierwszej probówki. Dodaj 3 krople wskaźnika ph 4,5 9, mieszaj zawartość próbówki do uzyskania jednolitej barwy roztworu, porównaj barwę próbki z pasmami skali barwnej na wzorcu. Zapisz wyniki w tabeli. To samo zrób z wodą z drugiego słoika. Dane wpisz do tabeli. ZADANIE 3 : Określamy zanieczyszczenie powietrza tlenkiem siarki, za pomocą skali porostowej. W otoczeniu sosny rosną drzewa liściaste. Obserwuj pnie drzew, poszukaj gatunków porostów(wzór skala porostowa). Wpisz rozpoznane nazwy porostów i stężenie tlenku siarki i strefę skażenia.
Karta wyników Załacznik nr 1 Stanowisko nr 1 SOSNA Skład zespołu: Data badania zadanie 1 zadanie 2 zadanie 3 nr 1) nr 2) sosny (próbka 1) sosny (próbka 2) nazwa porostów stężenie tlenku siarki (małe, średnie, duże) strefa skażenia 0 4 Wnioski:
Załacznik nr 2 Karta pracy Stanowisko nr 2 ŚWIERK Pomoce: taśma klejąca, nożyczki, 2 słoiczki z wodą, waciki kosmetyczne, 2 probówki, odczynnik wskaźnika ph, skala barwna Ph, wzór skala porostowa. ZADANIE 1: Badamy zapylenie powietrza Przyklej po dwa kawałki bezbarwnej taśmy klejącej na gałązkę świerka (każdą w innym miejscu drzewa). Następnie ostrożnie odklej taśmę z gałązki i przyklej w okienkach karty wyników. Pod tabelą zapisz wyniki obserwacji i określ źródło pochodzenia pyłu patrząc na zabarwienie przyklejonej taśmy: barwa czarna pyły węglowe, pyły jasne popioły, brunatna pyły metali. ZADANIE 2: Badamy kwasowość osadzonego brudu na gałązkach świerka. Zmocz waciki kosmetyczne wodą. Zmyj osad z gałązek świerka (w dwóch różnych miejscach drzewa). Waciki wypłucz w słoikach z wodą. Zamieszaj wodą, odczekaj kilka minut, dla lepszego rozpuszczenia osadu. Następnie ze słoika nr 1, wlej wody do połowy pierwszej probówki. Dodaj 3 krople wskaźnika ph 4,5 9, mieszaj zawartość próbówki do uzyskania jednolitej barwy roztworu, porównaj barwę próbki z pasmami skali barwnej na wzorcu. Zapisz wyniki w tabeli. To samo zrób z wodą z drugiego słoika. Dane wpisz do tabeli. ZADANIE 3 : Określamy zanieczyszczenie powietrza tlenkiem siarki, za pomocą skali porostowej W otoczeniu świerka rosną drzewa liściaste. Obserwuj pnie drzew, poszukaj gatunków porostów (wzór skala porostowa). Wpisz rozpoznane nazwy porostów i stężenie tlenku siarki i strefę skażenia.
Karta wyników Załacznik nr 2 Stanowisko nr 2 ŚWIERK Skład zespołu: Data badania zadanie 1 zadanie 2 zadanie 3 nr 1) nr 2) sosny (próbka 1) sosny (próbka 2) nazwa porostów stężenie tlenku siarki (małe, średnie, duże) strefa skażenia 0 4 Wnioski:
Załacznik nr 3 Karta pracy Stanowisko nr 3 TUJA Pomoce: taśma klejąca, nożyczki, 2 słoiczki z wodą, waciki kosmetyczne, 2 probówki, odczynnik wskaźnika ph, skala barwna Ph, wzór skala porostowa. ZADANIE 1: Badamy zapylenie powietrza Przyklej po dwa kawałki bezbarwnej taśmy klejącej na gałązkę tui (każdą w innym miejscu drzewa). Następnie ostrożnie odklej taśmę z gałązki i przyklej w okienkach karty wyników. Pod tabelą zapisz wyniki obserwacji i określ źródło pochodzenia pyłu patrząc na zabarwienie przyklejonej taśmy: barwa czarna pyły węglowe, pyły jasne popioły, brunatna pyły metali. ZADANIE 2: Badamy kwasowość osadzonego brudu na gałązkach świerka. Zmocz waciki kosmetyczne wodą. Zmyj osad z gałązek tui (w dwóch różnych miejscach drzewa). Waciki wypłucz w słoikach z wodą. Zamieszaj wodą, odczekaj kilka minut, dla lepszego rozpuszczenia osadu. Następnie ze słoika nr 1, wlej wody do połowy pierwszej probówki. Dodaj 3 krople wskaźnika ph 4,5 9, mieszaj zawartość próbówki do uzyskania jednolitej barwy roztworu, porównaj barwę próbki z pasmami skali barwnej na wzorcu. Zapisz wyniki w tabeli. To samo zrób z wodą z drugiego słoika. Dane wpisz do tabeli. ZADANIE 3 : Określamy zanieczyszczenie powietrza tlenkiem siarki, za pomocą skali porostowej W otoczeniu tui rosną drzewa liściaste. Obserwuj pnie drzew, poszukaj gatunków porostów (wzór skala porostowa). Wpisz rozpoznane nazwy porostów i stężenie tlenku siarki i strefę skażenia.
Karta wyników Załacznik nr 3 Stanowisko nr 3 TUJA Skład zespołu: Data badania zadanie 1 zadanie 2 zadanie 3 nr 1) nr 2) sosny (próbka 1) sosny (próbka 2) nazwa porostów stężenie tlenku siarki (małe, średnie, duże) strefa skażenia 0 4 Wnioski: