JADWIGA SYRKO-BOLACZEK

Transkrypt

1 JADWIGA SYRKO-BOLACZEK NAUCZYCIELKA BIOLOGII GIMNAZJUM IM. MACIEJA RATAJA W ŻMIGRODZIE TYTUŁ: DZIAŁANIA EKOLOGICZNE W SZKOLE - Jak zainteresować młodzież gimnazjalną ekologią? - Jak rozbudzić zamiłowanie naukami przyrodniczymi? - Jak uświadomić im, że stan środowiska, w którym żyjemy zależy przede wszystkim od nich samych? Jednym ze sposobów kształtowania postaw proekologicznych jest włączanie młodzieży w ekologiczne prace badawcze swojego rejonu. Takie właśnie badania wykonuje młodzież Żmigrodzkiego Gimnazjum im. Macieja Rataja. Od kilku lat grupa młodych ekologów przeprowadza długoterminowe prace badawcze dotyczące środowiska, w którym żyją. Do najciekawszych należą między innymi: -badanie wpływu soli i detergentów na kiełkowanie i wzrost roślin, -badanie stopnia zapylenia swojej okolicy, -badanie odczynu pyłów, -wykrywanie ołowiu w pyłach, -pomiar natężenia hałasu na wybranych ulicach, -monitoring kwaśnych opadów, -wykrywanie azotanów w wodzie z rzeki. Wyniki badań przedstawiane są na Sejmikach Ekologicznych, które są nie tylko ciekawym sposobem na świętowanie Dnia Ziemi, ale spełniają swój najważniejszy cel - kształtują świadomość proekologiczną wśród młodzieży szkolnej i społeczności lokalnej. Na sejmiki zapraszani są goście, zarówno przedstawiciele Urzędu Miasta i Gminy Żmigród, jak również nauczyciele okolicznych szkół z przedstawicielami uczniów. Młodzi ekolodzy dzielą się swoimi wiadomościami na temat ekologii z młodzieżą szkolną i pozaszkolną. Uświadamiają sobie i innym, że stan środowiska, w którym żyjemy zależy od nas samych. Poprzez realizację takich zadań uczniowie mają możliwość nie tylko poszerzania wiadomości na temat ekologii, ale również współdziałania w grupie, korzystania z różnych źródeł informacji, prezentowania swoich prac badawczych, swojego punktu widzenia. Przygotowują się do wystąpień publicznych. Oto przykłady opracowanych uczniowskich badań przeprowadzonych w Żmigrodzie pod kierownictwem nauczycielek biologii i chemii Gimnazjum im. Macieja Rataja w Żmigrodzie. 1

2 Badanie natężania ruchu na obwodnicy w Żmigrodzie Badanie prowadzone było 13 kwietnia 2003 roku o godzinie Doświadczenie polegało na liczeniu pojazdów oraz pieszych, poruszających się po obwodnicy w ciągu 10 min. i w ciągu 1 godz. Wyniki badania przedstawia poniższa tabela: Liczba pojazdów i pieszych w czasie 10 min Liczba pojazdów i pieszych w czasie 1 godz. Rowery 5 18 Samochody osobowe Samochody ciężarowe Autobusy 2 7 Inne 5 13 Piesi Wnioski: Na obwodnicy w Żmigrodzie jest duży ruch samochodów osobowych i ciężarowych. Obwodnica znacznie przyczyniła się do zmniejszenia natężenia ruchu samochodów ciężarowych w centrum miasta. Badanie natężenia hałasu Badanie było prowadzone w dniu 10 kwietnia 2003 roku Doświadczenie polegało na tym, że jedna osoba stojąc klaskała w ręce, a druga oddalała się od niej licząc swoje kroki. Doświadczenie prowadzone było przy obwodnicy, na Rynku oraz w parku. Wyniki doświadczenia przedstawia tabela: Odległość (w metrach) Miejsce badania Obwodnica 32 Rynek 44 Park 90 ( 1 krok = 1 metr) Wniosek: Największe natężenie hałasu występuje w pobliżu obwodnicy, a najmniejsze w parku. 2

3 Badanie natężenia ruchu na Rynku w Żmigrodzie Badanie prowadzone było 11 kwietnia 2003 roku o godzinie Doświadczenie polegało na liczeniu pojazdów i pieszych poruszających się po Rynku w ciągu 10 min. i w ciągu 1 godziny. Wyniki badania zamieszczone zostały w tabeli: Liczba pojazdów i pieszych w czasie 10 min. Liczba pojazdów i pieszych w czasie 1 godz. Rowery Samochody osobowe Samochody ciężarowe 4 9 Autobusy 2 8 Inne 2 7 Piesi Wnioski: Na Rynku w Żmigrodzie jest znacznie większy ruch samochodów osobowych niż ciężarowych. Stosunkowo duży jest ruch rowerowy. Badanie zapachu spalin Badania prowadzone były 12, 13 oraz 14 kwietnia 2003 roku o godzinie Doświadczenie polegało na ocenie wyczuwalności zapachu w pobliżu obwodnicy w Żmigrodzie oraz w centrum miasta. Wyniki doświadczenia przedstawia poniższa tabela: zapach wyczuwalny cały czas zapach wyczuwalny od czasu do czasu zapach wyczuwalny, ale nie przeszkadza zapach niewyczuwalny Obwodnica + Centrum miasta + Wniosek: Oddana obwodnica przyczyniła się do zmniejszenia zapachu spalin samochodowych w centrum miasta. 3

4 Ruch uliczny i jego wpływ na środowisko Doświadczenie polegało na zebraniu kurzu znajdującego się w pobliżu obwodnicy i na Rynku. Pojedyncze kawałki taśmy zostały przyklejone w różnych miejscach m.in. na znaku drogowym, barierce ochronnej znajdującej się przy drodze, lampie oświetleniowej oraz na liściu. Każda taśma obserwowana była pod lupą. Wyniki badań przeprowadzonych przy obwodnicy: pyły czarne, pyły brunatne, pyły cementowe. Wszystkie rozpoznane pyły są pyłami technicznymi, które mają negatywny wpływ na środowisko: osadzają się na liściach drzew, znacznie ograniczają podstawowe funkcje życiowe roślin, mają wpływ na powstawanie kwaśnych opadów. Wyniki badań przeprowadzonych na Rynku: popioły, pyły czarne. Zaobserwowane pyły są mniej uciążliwe dla środowiska. Podsumowanie: Niedawno oddana obwodnica w Żmigrodzie, przyczyniła się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza w centrum miasta. Wykrywanie ołowiu w zebranym pyle w Żmigrodzie Badanie pyłów na obecność ołowiu było przeprowadzone metodą chemiczną z wykorzystaniem następujących odczynników: woda destylowana, kwas octowy, siarczek sodu. Wyniki badań przedstawia poniższa tabela: Nr badania Miejsce zebranego pyłu Obecność ołowiu 1. Obwodnica - 2. Dworzec kolejowy + 3. Rynek - Wniosek: Obecność ołowiu w zebranym pyle w okolicach dworca kolejowego świadczyć może o kumulacji starych pyłów, pochodzących z czasów używania paliw z dodatkiem ołowiu. 4

5 Uczennice klasy II badają wpływ kwaśnych deszczów na rośliny. Uczeń klasy I bada odczyn pyłów zebranych w różnych miejscach Żmigrodu. 5

6 Uczennica klasy II bada wpływ soli na kiełkowanie i wzrost rzeżuchy. Uczennica klasy II bada wodę z rzeki Barycz. Stosując aktywne metody nauczania, wdrażając młodzież w prace badawcze, niewątpliwie podnosimy nie tylko jakość swojej pracy, ale inspirujemy młode 6

7 pokolenie do rozwijania postawy twórczej. Kształtujemy poczucie odpowiedzialności za środowisko, a przede wszystkim kształcimy absolwentów wrażliwych na otoczenie, świadomych skutków jego zanieczyszczenia. Tak dobrze przygotowany absolwent powinien w przyszłości być odpowiedzialny za środowisko, w którym żyje. Literatura wykorzystana do wykonania badań: Poznaj, zbadaj, chroń środowisko, w którym żyjesz podręcznik dla uczniów szkół średnich. Maria Stankiewicz, Maria Wawrzynek Kulczyk (WsiP) 7