Instrukcja obsługi programu CalcuLuX 4.0 Katarzyna Jach Marcin Kuliski Politechnika Wrocławska Program CalcuLuX jest narzdziem wspomagajcym proces projektowania owietlenia, opracowanym przez Philips Lighting. Umoliwia przeprowadzenie oblicze koniecznych do wykonania projektu owietlenia wntrz, terenów otwartych oraz dróg. Szczegółowe informacje o programie i sposobach jego nieodpłatnego wykorzystania znajduj si na stronie http://www.lighting.philips.com.pl/calculux/ Pocztek pracy 1. Uruchomi program CalcuLuX Wntrza poprzez skrót na pulpicie Indoor 4.0a. 2. Utworzy nowy projekt (Plik -> Nowy projekt) i zapisa pod now nazw (Plik -> Zapisz jako...). W podstawowym oknie programu widoczny jest rzut pomieszczenia z okrelonego kierunku. Widok (płaszczyzn rzutu) wybiera si poprzez menu Widok lub wybierajc odpowiedni przycisk z paska (szecianiki z zaznaczonymi ciankami). 3. W menu Dane wybra Informacje o projekcie i wypełni. 4. W menu Dane wybra Parametry pomieszczenia, nastpnie w zakładce Definicja wprowadzi wymiary pomieszczenia (szeroko, długo i wysoko) (ryc. 1). 5. W polu Pł. pracy wprowadzi wysoko płaszczyzny pracy dobran w programie ErgoEaser. Okreli współczynniki odbi uwzgldniajc kolorystyk pomieszczenia (tab. 1). 6. Wprowadzi wymagan redni warto natenia owietlenia E r w luksach. UWAGA: Nie naley korzysta z klawiatury numerycznej do wpisywania wartoci ułamkowych. Wybór opraw owietleniowych 1. Wybra z menu Dane opcj Wybór opraw. 2. W otwartym okienku klikn przycisk Dodaj i wybra jedno z dwóch ródeł informacji o oprawach (baza danych w formacie CALCULUX_PH_*.mdb, Con*.mdb lub dodatkowe pliki Phillum). 3. W przypadku wyboru Baza danych... (zalecane) pojawia si okno dialogowe, w którym moemy zaznaczy obszar aplikacyjny (lista Grupy zastosowa) dla wybieranych opraw (np. pozycj Oprawy wntrzowe). Otwarcie bazy nastpuje po naciniciu przycisku Otwórz. 4. W otwartym oknie wybra z listy podan przez prowadzcego nazw rodziny opraw. Wybra odpowiedni kod rodziny. Wybra odpowiedni opraw i dystrybutora (dowolnego). Okreli typ oprawy, jej osprzt i typ ródeł wiatła. 5. Po dokonaniu powyszych czynnoci opraw mona obejrze (Szczegóły). W oknie na dole ekranu pojawia si wymagana liczba opraw (z uwzgldnieniem wprowadzonej wartoci E r ). 1
6. Wybrane oprawy doda do projektu (Dodaj) i zamkn oba okna wyboru opraw. W tym momencie nowo dodana oprawa widoczna jest w oknie Zastosowane oprawy. Ustalenie pozycji opraw 1. W menu Dane wybra Rozmieszczenie opraw... UWAGA: Dalszy sposób postpowania opisany jest dla rozmieszczenia typu blok prosty. Zachcamy do prób z innymi typami rozmieszcze opraw. 2. Klikn przycisk Dodaj i wybra Blok prosty. 3. Z listy rozwijanej wybra typ oprawy (z opraw wczeniej zdefiniowanych). 4. Rozmieci oprawy a. automatycznie, funkcj Rozmie (ryc. 2), b. rcznie, wprowadzajc ilo opraw na osi X i Y w sekcji Definiowanie i wybierajc sposób rozmieszczenia (Regularnie lub Centralnie). Aby oprawy prostoktne zorientowa wzdłu osi Y, wprowadzi warto Rot równe 90 dla orientacji RBA (ustawiona jako domylna). Orientacja RBA pozwala na zdefiniowanie orientacji oprawy za pomoc trzech któw: kt Rot (dookoła osi pionowej) kt Rot90 (dookoła osi C=0º/C=180º) kt Rot0 (dookoła osi C=90º/C=270º) Moliwy jest wybór kilku innych typów ustawie grupowych - bloku złoonego, ustawienia biegunowego lub liniowego oraz układu swobodnego. W sekcji Definiowanie istnieje moliwo wprowadzenia indywidualnych zmian ustawie bloku. Zmiany typów opraw mona przeprowadzi w sekcji Oprawa za pomoc listy rozwijanej Typ. W zakładce Okrelenie oprawy istnieje moliwo wprowadzenia symetrii bloku, zmiany pozycji oprawy w przestrzeni i powtórze liczby opraw w miejscach instalacji. Tablica indywidualnych parametrów ustawienia poszczególnych opraw dostpna jest w zakładce Wybór opraw. Po klikniciu przycisku OK i zamkniciu okna Rozmieszczenie moliwe jest dodatkowo rczne rozmieszczanie wprowadzonych do projektu opraw. W tym celu naley, po wybraniu odpowiedniego rzutu, wskaza konkretn opraw (symbolizowan czerwonym obrysem) przez kliknicie dokładnie w jej rodek. Przytrzymujc wcinity lewy przycisk myszki mona przesuwa opraw zgodnie z ruchem myszki. Definiowanie siatek kalkulacyjnych Przed przeprowadzeniem oblicze parametrów owietleniowych dla zdefiniowanych opraw naley okreli siatki kalkulacyjne, dla których przeprowadzane bd obliczenia. 1. Wybra Siatki kalkulacyjne z menu Dane. Klikn przycisk Dodaj... 2
2. Wybra w sekcji Sprzenie z listy rozwijanej typ automatycznie przyłczanej siatki kalkulacyjnej (Pł. pracy, Podłoga, Sufit, itd.) i odpowiednio j nazwa (ryc. 3). 3. W razie potrzeby w sekcji Definiuj zmieni liczb punktów wzłowych siatki w osi X i Y (pola Liczba punktów w AB, w AC). Punkty wzłowe s to miejsca, w których obliczone zostanie natenie owietlenia. W przypadku duych pomieszcze zasadne jest zwikszenie dokładnoci tych oblicze tak, by np. w obszarze pojedynczego biurka znalazło si wicej ni jeden punktów wzłowych. Naley wprowadzi osobno wszystkie siatki do oblicze, np. w przypadku oceny owietlenia stanowiska komputerowego potrzebna jest siatka sprzona z płaszczyzn pracy; przy projektowaniu pomieszczenia z projektorem komputerowym konieczne jest wprowadzenie siatki sprzonej ze cian, na któr ma by rzutowany obraz z projektora. Definiowanie kształtów Mona okreli kształty np. mebli, stołów czy tablic, które bd odwzorowywane na ekranie. 1. W menu Dane wybra opcj Rysunki i klikn przycisk Dodaj. 2. Wybra kształt (np. dla biurka Prostokt...). 3. Wprowadzi połoenie pocztkowe prostokta (współrzdne X i Y, Z ma by równe wysokoci płaszczyzny pracy). 4. Wprowadzi wielko prostokta (Długo, Szeroko) i nacisn OK. 5. Pozostałe prostokty mona doda funkcj Duplikat. W celu zdefiniowania tablicy naley okreli j przy pomocy czterech linii (funkcja Prostokt działa tylko na płaszczynie poziomej). Przeprowadzanie oblicze 1. Ustali form prezentacji oblicze dla poszczególnych siatek w menu Obliczenia -> Prezentacja... Wyniki mog by przedstawione w postaci zwykłej tablicy, tablicy graficznej (obrys pomieszczenia z naniesionymi wartociami natenia dla kadego punktu wzłowego), wykresu izoluksów (nieprzecinajcych si linii łczcych punkty o takim samym nateniu owietlenia), kolorowych izopól (kady kolor oznacza obszar, w którym natenie zawiera si w pewnym cile okrelonym przedziale wartoci) oraz pseudoprzestrzennego wykresu, w którym współrzdna Z wykrelonej powierzchni odpowiada wartoci natenia w danym punkcie o współrzdnych X, Y (ryc. 4). 2. Zobrazowanie wyników nastpuje po klikniciu przycisku Poka wyniki. 3. Aby zaprezentowa wyniki we wczeniej zdefiniowanej formie, mona wybra opcj Przedstaw wyniki z menu Obliczenia. Przegldanie rónych form prezentacji oblicze moliwe jest poprzez przełczanie widoków w menu Okno. 3
Rodzaj powierzchni Współczynnik odbicia [%] Drewno sosnowe 60 Drewno ciemne 20 Tkanina czarna 1 Farby klejowe na gładkich powierzchniach: biała 75-85 kremowa 55-70 jasnozielona 35-55 jasnoniebieska 30-50 szara 35-45 ciemnoczerwona 10-25 czarna 5-10 Tabela 1. Rodzaje powierzchni i odpowiadajce im współczynniki odbicia wiatła. Rycina 1. Okno parametrów pomieszczenia. 4
Rycina 2. Okno rozmieszczania opraw owietleniowych. Rycina 3. Okno definiowania siatki kalkulacyjnej. 5
Rycina 4. Przykłady sposobów prezentacji wyników oblicze. 6