Anna Baj Studia podyplomowe Kierunek: DORADZTWO ZAWODOWE ZE SPECJALNOŚCIĄ NAUCZYCIEL PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH W WW. ZAKRESIE Konspekt na zaliczenie przedmiotu: Warsztaty gender : Temat: TOLERANCJA MODA, CZY POTRZEBA. 1. Grupa docelowa: uczniowie kl. III gimnazjum 2. Cele: - cele główne: Ukazanie młodzieży w jaki sposób stereotypy i często nieuświadomione założenia kierują naszym zachowaniem, Poznanie mechanizmów warunkujących brak tolerancji, Pogłębianie wiedzy na temat szkodliwego działania stereotypów, Kształtowanie umiejętności wyrażania własnego zdania oraz wczuwania się w potrzeby innych ludzi, Propagowanie postaw otwartości. - cele szczegółowe: Poznanie pojęć: stereotyp, uprzedzenie, dyskryminacja, tolerancja, Rozróżnianie postaw tolerancyjnych i nietolerancyjnych, Ocenianie własnej postawy, Nabywanie umiejętności bycia tolerancyjnym i znaczenia różnorodności tolerancji w życiu społecznym. 3. Czas trwania: 2 godziny lekcyjne 4. Metody pracy: dyskusja, praca w grupach, burza mózgów, słoneczko 5. Środki dydaktyczne: Kartki papieru, kolorowe karteczki samoprzylepne, dwa arkusze szarego papieru, karta pracy: Pojęcia / znaczenia, karta pracy: Myślenie stereotypowe, karta pracy: Stereotypy płciowe A, B, C. 6. Efekty: - uczniowie rozumieją, że ludzie różnią się od siebie i mają prawo do własnych poglądów i indywidualnego działania, - uczniowie potrafią własnymi słowami zdefiniować pojęcia: uprzedzenia, dyskryminacja, tolerancja, - uczniowie rozumieją, że ocenianie stereotypowe jest mylące, - uczniowie rozumieją stereotypowe postrzeganie i traktowanie kobiet i mężczyzn, - uczniowie są świadomi, że zarówno kobieta jak i mężczyzna mogą podejmować działania przypisywane płci przeciwnej,
- uczniowie rozumieją w jaki sposób uprzedzenia mogą wpływać na życie społeczne, - uczniowie są tolerancyjni wobec innych ludzi. Przebieg zajęć: I. Wstęp. 3 min. Przedstawienie tematu lekcji i zapoznanie uczniów z jej celami. Wyjaśnienie uczniom, że na dzisiejszej lekcji dowiedzą się, co oznaczają pojęcia: uprzedzenia, dyskryminacja, tolerancja. Nie definiujemy tych pojęć uczniom, tylko zapisujemy je na tablicy. II. Ćwiczenie wprowadzające do dyskusji. Rozdanie uczniom kartek papieru i poinformowanie ich, że to ćwiczenie będzie oceniane (ważne!). Ustalenie z uczniami, że w trakcie ćwiczenia nie wolno im zadawać pytań. Muszą wykonywać polecenia nauczyciela. 3 min. Przebieg ćwiczenia: - weźcie kartkę do ręki, - złóżcie ją na pół, - oderwijcie górny prawy róg kartki, - złóżcie kartkę na połowę, - oderwijcie prawy górny róg kartki, - znów złóżcie kartkę na połowę, - jeśli to możliwe znowu oderwijcie prawy górny róg kartki, - rozłóżcie kartkę waszego papieru, - obejrzyjcie swoją kartkę i kartkę innych. Rozwinięcie dyskusji, zadawanie pytań uczniom służących do wymiany poglądów (ok. 10 min. w zależności od aktywności uczniów): - Czy ktoś wykonał polecenie źle? Dlaczego? - Dlaczego niektórzy wykonali inaczej to ćwiczenie? - Jeśli innych kartki wyglądają inaczej to znaczy, że są gorsi? - Czy oceniamy ludzi zależnie od tego, czy zachowują się inaczej niż my? - Pod jakim względem różni się postrzeganie świata przez ludzi z innych krajów (wyznających inne religie, o innych narodowościach) - Jak wyglądałby świat, gdybyśmy wszyscy mieli takie same poglądy, czy byłby bardziej interesujący? III. Tworzenie definicji przez uczniów pojęć: uprzedzenia, dyskryminacja, tolerancja. 8 min. Nauczyciel zapisuje pojęcia na samoprzylepnych różnokolorowych karteczkach i przykleja na tablicy. Następnie rozdaje uczniom po trzy karteczki w tych samych kolorach. Uczniowie samodzielnie próbują je zdefiniować. Następnie przyklejają na tablicy obok podanych pojęć. Nauczyciel odczytuje je głośno i omawia. Następnie uczniowie z zebranych wypowiedzi tworzą swoją definicje ww. pojęć.
IV. Burza mózgów. ok. 10 min. Nauczyciel wiesza zapisane pytania na arkuszach szarego papieru: 1. Kiedy osoby lub grupy ludzi oceniane są stereotypowo? 2. Czy jest w porządku ocenianie kogoś, nawet go nie znając? Uczniowie wypowiadają się, a nauczyciel zapisuje odpowiedzi na arkuszach szarego papieru. V. Praca w grupach. 10 min. Nauczyciel dzieli klasę na grupy czteroosobowe. Następnie rozdaje grupom karty pracy: Myślenie stereotypowe zał. Nr 1. Uczniowie wpisują skojarzenia dotyczące osób mających określone cechy lub reprezentujące różne kategorie społeczne. Po zakończeniu pracy każda grupa przedstawia wynik swojej pracy na forum klasy. VI. Męskość, a kobiecość. 15 min. Nauczyciel prowokuje dyskusję zadając pytania: - Z czym kojarzona jest kobiecość, a z czym męskość? - Czego oczekuje się od kobiet, a czego od mężczyzn? - Z jakimi reakcjami społecznymi mogą spotykać się osoby, których cechy i zachowania odbiegają od stereotypów? Następnie każdy uczeń otrzymuje kartkę ze zdaniami niedokończonymi do uzupełnienia zał. Nr2 A. po zebraniu kartek i przemieszaniu ich jedna osoba odczytuje na głos wpisane odpowiedzi, a druga wspólnie z uczniami grupuje je w kategorie (obejmujące cechy, role) na tablicy. Nauczyciel dzieli klasę na dwa zespoły: męski i żeński i wręcza odpowiednie karty pracy zał. Nr 2B i C. Uczniowie dokańczają zapisane na nich zdania. Następnie zespoły zamieniają się swoimi kartami i odczytują odpowiedzi. Nauczyciel pyta uczniów w jakim stopniu mężczyźni i kobiety są rzeczywiście ograniczeni w swoich działaniach przez swoją płeć, a w jakim stopniu mogą korzystać z możliwości, które są przypisywane płci przeciwnej. VII. Praca w grupach 15 min. nauczyciel prosi o dobranie się w trzyosobowe grupy. Każdy zespół otrzymuje kartę pracy Pojęcia znaczenia zał. Nr 3. Zadanie każdej grupy jest dopasować pojęcia do podanych znaczeń. Po zakończeniu nauczyciel omawia z uczniami poprawność odpowiedzi. VIII. Podsumowanie zajęć i podziękowanie uczniom za aktywny udział.
Zał. Nr 1 Myślenie stereotypowe. Ludzie starzy są... Kobiety są. Mężczyźni są.. Blondynki są Niemcy są.. Polacy są.. Kobiety kierowcy są.. Osoba, która nie chce mieć dziecka jest.. Otyli ludzie są... Ludzie urodzeni w bogatych rodzinach są. Zał. Nr 2 A Stereotypy płciowe Kobieta jest.... Kobieta powinna być... Mężczyzna jest Mężczyzna powinien być.. Zał. Nr 2 B Stereotypy płciowe Ponieważ jestem mężczyzną, muszę... Ponieważ jestem kobietą, muszę..
Zał. Nr 2 C Stereotypy płciowe Gdybym był kobietą, mógłbym.... Gdybym była mężczyzną, mogłabym. Zał. Nr 3 Pojęcia / znaczenia 1. Antysemityzm 2. Dyskryminacja 3. Eksterminacja 4. Ksenofobia 5. Nacjonalizm 6..Nietolerancja 7.Stereotyp społeczny 8. Szowinizm 9. Rasizm 10. Uprzedzenie Znaczenia: A. Proces wyniszczania, wytępiania, masowa zagłada ludności. B. Obraz rzeczywistości funkcjonujący w świadomości społecznej, uproszczony, uogólniony, a odnoszący się do rzeczy, osób, grup społecznych itp., często oparty na niepełnej, fałszywej wiedzy o świecie, utrwalony przez tradycję, nieulegający zmianom. C. Ideologia, postawa społeczno-polityczna podporządkowująca interesy innych narodów interesom własnego. D. Nieusprawiedliwione, negatywne lub krzywdzące działanie skierowane przeciwko członkom danej grupy, wyłącznie z powodu przynależności do tej grupy. E. Niechęć i wrogość do cudzoziemców, niekiedy w ogóle wobec obcych. F. Zespół uprzedzeń. G. Negatywna, nieracjonalna i odporna na zmianę postawa wobec innych ludzi, oparta na stereotypie społecznym. H. Skrajna postać nacjonalizmu. I. Zachowanie dyskryminujące ludność narodowości żydowskiej. J. Doktryna głosząca, że poszczególne rasy ludzi są nierównej wartości pod względem intelektualnym, biologicznym itp.; mieszanie ras prowadzi do degeneracji ludzkości, upadku cywilizacji kultur; wg tego przekonania konieczna jest troska o czystość rasową i stosowanie segregacji rasowej. Klucz do odpowiedzi: 1I, 2D, 3A, 4E, 5C, 6F, 7B, 8H, 9J, 10G